Ke Alaula, Volume VI, Number 9, 1 December 1871 — Page 35

KE ALAULA. 35

                I ka makahiki hookahi ua pau i kanaka 240,000 bipi, 1,700,000 hipa, 25,000 hipa keiki, 28,000 bipi keiki, 35,000 puna, 1,200,000 tona ia, 16,000,000 kuaka huita. 10,000,000 galani waina, 65,000 pipe waina, 2,000,000 galani waiona, 2,000,000 galani ela me pota, a me 3,000,000 tona lanahu.
                Kupaianaha ka lehulehu o kanaka ma kela hana kela hana, aole o kana mai no hoi ka nui o na mea ai a me na mea inu o lakou.
                A i ka noonoo ana no keia kulanakauhale nui aole anei hoomaopopo ia ka ike, ka mana o ke Akua; ua akaka lea Iaia na manao a pau o keia lehulehu. Aole noonoo kekahi no kana hana; aole hele ma kauwahi; aole hoi huli ae ka manamana lima me kona ike ole.
                Aole pouli e uhi ana i keia ahaaina nui i ike ole ia lakou aole he keena hohonu kahi e pee ai a huna i kahi mea mai ko ke Akua maka ae.
                Mahea la e pakele ai ka poe hana hewa; mahea e pee ai i ole hahai ka hoopai ia lakou? Aole no iwaena o keia poe he kinikini, aole ma ka holomoku. Nalo paha i kanaka, aole loa i nalo i ke Akua; a me kona lima mana e hahau i ka poe hewa, ke ole mihi lakou a ano hou ka noho ana."

O KE KEIKI KA MAKUA O KE KANAKA.

                O! O! O! he nuhoa keia! He nuhou ano e no! Pela paha e pane ae ai kekahi poe keiki lawe Alaula i ka ike ana i keia kumumanao.
                Aka, he oiaio no, "o ke keiki ka makua o ke kanaka." No ka mea, mamua ke keiki mahope mai ke kanaka. No loko mai o ke keiki ke kanaka. Hanau mai ke keiki, ulu oia a nui a lilo iho la i kanaka. I ole ke keiki, aole no he kanaka e loaa ana.
                A ina pela ka oiaio, heaha la ka mea kupono i ke keiki ke hana? O ka noho hupo anei? Aole. O ka hoomaunauna wale anei i kona mau la opiopio ma na hana kolohe? Aole. A heaha la ka hana kupono i ke keiki ke hana? Eia, o ka hoomakaukau iaia iho no ka lilo ana i kanaka. Ma na hana maikai e hoomakaukau ai.
                No loko mai o na anoano liilii na kumulaau. A ua like no ke kumulaau me kona anoano. Maikai ka anoano, e like me ka alani, alaila, e maikai ke kumulaau, ono kona hua. Aka, ina ino ka anoano, alaila, e ino ana kona hua, a e lilo ia i mea e make ai.
                Pela hoi, ina maikai ke keiki i kona wa opiopio, huli i ka Baibala, imi i ka naauao, hoopaa i na mea i aoia mai iaia iloko o ke Alaula me ka haawi i kona naau no ka Haku, alaila, e ulu pono ano oia, a lilo i kanaka maikai—i hooilina no ka lani. Aka, ina o ka hookuli, ka hehi la Sabati, ka makemake ole i ke aoia mai, ke kolohe wale, na hana a ke keiki, alaila, e ulu ino ana oia, a e lilo ana i kanaka hewa. O ka uwe ana, ke kaumaha a me ka luhi kana e ohi mahope aku.
                He mau mea nui keia e haiia 'ku nei, a ke makemakeia nei e hookanaka na keiki Hawaii. Mai ka wa opiopio oukou, e na kamalii, e noonoo ai i na mea e pomaikai ai oukou iho, a me ka aina hanau. E hoomanao e iho oukou, e hahai ana no ia oukou na hana a oukou e hoopaa nei. O ha hapanui o ka poe aihue e hoopaahao ia nei, a e hoopaiia nei ma ka hana oolea, aole he mea hou ka aihue ia lakou, he mea kahiko no. I ka wa opiopio i loaa'i ia manao i ka lawe malu ana i ha waiwai liilii ma ka hale paha o na makua, ma kahi e ae paha. Ua hahai ua manao ino la ia lakou, ua ulupu me lakou a hiki i ka manawa i loohia ai lakou e ke kanawai, a ili mai ai ka hoopai maluna o lakou. Pela na hewa e ae e hana ia nei e na kanaka; i ka wa kamalii no i kanuia ai na anoano.
                A hiki aku keia palapala imua o oukou, e na keiki lawe Alaula, e ku oukou a hoomanao; a ina ike oukou aia he hewa iwaena o oukou, he aihue paha, he hewa e ae paha, alaila, e haalele loa ia mea mai keia manawa aku, o hoopoinoia oukou e ia i keia wa ano, a i ko oukou wa hoi e lilo ai i poe kanaka makua.

HE NIU KA MAKAI.
HE HANA APIKI I LOAA KA AIHUE.

                He pono anei ke hana apiki, a hoopunipuni i mea e loaa'i ka mea aihue? Aole paha he pono ia. E pono no ke hana me ka maalea kupono i loaa ka hewa, aka, o ka maalea e ku ana i ka hoopunipuni, e waiho aku ia, no ka mea ua papaia, mai hoopunipuni oe.
                He waiwai i aihueia ma kekah aina hoomanakii. Ua imiia ka mea aihue, aole nae i loaa. Hoopii oia i ke kahuna pule anaana, me ka olelo ina e loaa ka mea aihue a e hoihoiia mai ka waiwai i aihueia e uku maikai aku oia iaia. Ae no ke kahuna. A ia la ae, hoakoakoa ke kahuna i na kanaka, a olelo aku, ea, o ka mea i aihue i ka waiwai o mea e hoihoi koke aku, a i ole eia ka mea nana e alualu a wawahi i ke poo o ka mea aihue. E nana mai oukou, he niu keia, ea; ae, he niu no ua wahiia i na kaula liilii. E lawe ana au i keia niu a waiho mao; a ina e ike oukou iaia e neenee mai ana io'u nei a pili ioa i kuu wawae, e hoomaopopo oukou, e alualu ana no ia i ka mea aihue a loaa, e pii a paluku i kona poo a nahaha liilii.
                Ae, ua akaka ia. Lawe ke kahuna i ka niu a waiho ma kahi kaawale iki aku, a hoi mai; nana na kanaka, aole liuliu a hoomaka i ka neenee mai i ke kahuna, a, aole emo pili ka niu i kona wawae. Akaka ea, ke hoomaka nei ka niu e alualu a loaa ka aihue, a loaa e nahaha ana kona poo iaia. Aka, aloha au i ka mea aihue, e hoopanee i ke alualu ana a apopo. Malia o hele malu mai ka aihue i ko'u hale ma keia po, a hoihoi mai i ka waiwai i aihueia. Ae lakou, ae.
                Hoi ke kahuna i kona hale, a hoi na kanaka i ko lakou mau hale. A, ma ke aumoe he kikeke kai loheia ma ka puka o ka hale o ua kahuna nei. Owai oe? Owau no. Owai la hoi? kainoa owau ka mea i aihue. Ke hoihoi aku nei au i ka waiwai i aihueia, a e pakele ko'u poo, minamina au i kuu poo, aole make e wawahiia e kau niu.
                Ua loaa ea, ka waiwai i aihueia, a ua hoihoiia aku la i ka ona, a uku nui mai oia i ke kahuna anaana, nana i hana apiki i loaa ka aihue.
                Heaha hoi ia hana apiki? Eia ka ua mahele maikaiia ka niu, ua pau ka wai, ua hookomoia he lole iloko, a kapili hou ia na apana elua o ka niu a wahiia i na kaula i ole ike ia kahi i wawahiia; a hana e ke kahuna i wahi kiekie iki mai kona wawae aku, a hiki i kahi e waiho ai oia i ka niu. A, i ka waiho ana i ka niu a hoi mai oia, ka hoomaka no ia o ka iole e pokakaa, a oia ka mea i iho ai ka niu a pili i ka wawae o ke kahuna.
                Apiki ea, a hoopunipuni loa.
                Aohe mana na kahuna hoomanakii, na kahuna anaana. Mai puni oukou ia lakou. Mai makau i ka lakou mau olelo hooweliweli, a me ka lakou mau hana hoomanamana. E makau i ke Akua, ka mea i ike pono i na aihue a pau, a e hoihoi aku i ka mea i aihueia; a mai aihue hou ea. O aha? E hoopaaia. Epeso 4.28.

PAU KA MAKAHIKI.

                E na keiki heluhelu i ke Alaula; aloha oukou:—Ka pau keia o ka makahiki 1871, pau na malama, pau na hebedoma, pau na kula Sabati, na kula himeni, pau na paani, na hana lealea a pau.
                Eia na manao e hoopaa ai:
                1 E hoomaikai aku i ke Akua no kona lokomaikai i ka malama ana i ko oukou ola, a i ka hoolako ana ia oukou i na mea e pono ai ke kino a me ka uhane.
                2 E hoomanao, ua nui loa na kamalii i make iloko o keia makahiki. Ma ka la akahi o Ianuari, e ola ana lakou e like me oukou, ua ikaika, aohe mai, e hele ana no i ke kula, e lealea ana no hoi. A, ma keia la hope o Dekemaba, auhea lakou? Aole ikeia ko lakou mau helehelena. Ua nalo, ua pau e na hana, na kula, na lealea. Ua hala aku la i ka lani ka poe pono, i ka lua'hi ka poe hewa. A ke koe nei oukou no ke aha? No ko ke Akua ahonui paha.
                3 E noonoo, a e helu, ke hiki, i ko oukou mau hewa, a me ka oukou mau hana maikai. Owai ka heluna i oi? E helu e i na hewa, mai ka mua a hiki i ka miliona paha. Malama! E paupauaho e ana paha, a haalele i ka helu i ke koena, a hoomaka e helu i na hana maikai. Alia e helu ia, aia pau na hewa i ka helu ia, a i ka mihiia, alaila e helu i na hana maikai. Ke uwe nei anei oukou no ka nui loa o na hewa? He oiaio no ia; weliweli ka nui o na hewa; ina ka naau he mau tausani manao ino, kuko hewa, manao huhu; ma ka waha ane like pu, he mau haneri tausani hua ino, hua huhu, hua kuamuamu, hua wahahee; ma ka hana hoi makena wale na hana pono ole, na hookuli, na kolohe, na aihue liilii, na kui aku na kui mai, na haule, haule ka haawina, paa ole, haule ke kula, haule ka halawai, haule ka pule, haule ka mihi, haule