Ke Alaula, Volume VII, Number 2, 1 May 1872 — Page 8

Page PDF (439.35 KB)

8 KE ALAULA.

 

KA LIRA GULA.
Leo: THE GOLDEN HARP IN GLORY."—Silver Song.

Nau-we a-ku, e na kei-ki, Nau-we a-ku i ke ao; Na Ie-ho-va e ko-ku-a; Nau-we a-ku, nau-we mau. A-ia no he li-ra gu-la, Me ka lo-le mae-mae nou. Ma kau ha-le ma ka ai-na, Ai-na na-ni ma ke ao. Ka-li Ie-su e kai a-ku, Ia-ia e pau-le-le mau. Na-na no e u-ku po-no Ma ka ai-na ma ke ao A-ia no he li-ra, li-ra gu-la,
2 Nauwe aku, mai pauaho.
Heihei mau, e na pokii,
I loaa ia lira gula,
Me ia lole maemae e,
Eia mai la na anela,
Lakou no ke kiai mau,
A kai ae, ke pau ka hana,
I ka aina ma ke ao.
HUI—Aia no he lira gula, &c.
3 Hana a koa mau no Iesu,
Nana pono iluna'e,
Ke wehea na puka momi,
No oukou i komo ae.
Nauwe ae, mai hoi i hope,
O hihia a hina no;
Nauwe i kauhale nani
Ma ka aina ma ke ao.
HUI—Aia no he lira gula, &c.

NO KA LAWE LE TA A ME NA HALE LETA.

                I ka makahiki 1673 ka lawe leta mua mawaena o Bosetona me Nu Ioka, hookahi hele ana i ka malama, elua pule ma ka hele ana. I keia wa ua hui ia mau wahi me ka uwea telegarapa, aole he sekona ke kaawale ana ke manao e kamailio, a ewalu hora wale no ke kaawale ke holo ma ka mahu.
                I ka makahiki 1776 ua malamaia na bila aie oia aina okoa no ka lawe leta ana ma ka buke hookahi, 5,000 dala i puka. He 91 makahiki ma ia hope mai he $16,000,000 e loaa ana i kela makahiki keia makahiki. I ka makahiki 1790 he 75 hale leta, a he 1875 mile alanui kahi i lawe ia ai na leta ma ia aina akea.
                O ka hale leta o ka Lunaleta Nui ua hoololiia ma Nu Ioka a i Pilidelepia, a mai laila ae a i Wasinetona. I ka wa i panalaau ai o Amerika Huipuia, he kanaka holo lio ka mea lawe i ka eke leta. He keneturia mamua ae nei he kaa lio e hali ana. Hookahi paha hanauna i hala mai ke komo ana o ke kaa ahi i pani hakahaka no ke kaa lio.
                Mamua hookahi holo ana o ke kaa ahi i na la he iwakaluakumamaha, a ma ia wahi no ke holo nei ekolu kaa ahi i kela la keia la e lawe ana i na eke leta mai Nu Ioka a Wasinetona. He 900,000,000 leta i hoouna ia ma na hale leta i keia wa, a o ka hapa nui ua hiki aku i kahi i manao ia. No ka lalau o kehahi palapala ua kukuluia he hale leta no lakou ma Wasinetona, a malaila ka hoounaia ana mai na welau eha oia aupuni.
                He iwakalua paha kanaka e hana mau ana ma ia hale, e wehe ana i na palapala elima miliona i hiki ilaila i ka makahiki. He 15.000 leta i waihoia ma na papa kakau o lakou i ka la hookahi, e weheia, a ina he mea waiwai o loko, ua hoihoiia i kona wahi, me ke kakau ana mawaho ka mea o loko; he kii, he dala, a pela aku.
                Ua paa i ke kakauia ka loaa ana oia mau leta, a ua hoihoiia i ka mea nana i kakau. He maikai loa ka hooponopono ana, a he poe ikaika i ka hana ma ia hale leta-make, nolaila he kakaikahi na leta i hiki ilaila i hoihoi ole ia i ka mea nana i kakau.
                I ka makahiki 1868 ua hiki ilaila 35,000 leta me na $143,234 iloko. Ua hoihoi pololeiia he 29,000 oia mau leta, me na dala 130,620 o loko. He 21,000 leta me na bila waiwai iloko ua like me $5,000,000. He 49,000 leta me na kii iloko na mea gula, a pela aku. He 91,000 me na poo leta a me na mea e ae, aole waiwai nui.
                Eia kekahi mau kumu o ka hiki ole aku o ka leta i kona wahi i hoounaia. No ke kakau ino ana, aole moakaka. No ka hemahema o ke kakau ana ma ka wahi, ua haule paha ka inoa o ke kaona, o ke county, a o ka mokuaina paha. Makena wale na kaona inoa like, a ina haule ka inoa o ka aina he makehewa e hoouna i o i anei e aho e hoouna hou i ka mea nana i kakau, e hooponopono, mamua o ka huli ana i ke kaona i manao ia.
                O ke kakau ole ana o ka inoa o ka mea nona ka leta o ka helu o ka pahu leta me kona wahi i noho ai, oia iho la. He inoa kapakapa wale no paha, a pela aku. Pehea hoi ma ka hoihoi ana, aole paha pilikia nui malaila? Eia kekahi mea i hiki ole ai, no ka maopopo ole o kahi e hoouna ia ai.

KA BANAKO HOONELE.

                Ma kekahi alanui o Nu Ioka e ku ana he hale pohaku kui, he Baneko, kahi i malama ia ai na dala o ka lehulehu. Nui ka poe hana i waiho malaila i na dala i loaa mai ma ka hana oolea, me ka hou o ka lae. He poe hana lima na kamana, na amara, ka poe kokua i ka hooponopono hale, he mau wahine kane make e hoahu ana i wahi puu dala uuku no na keiki o lakou. Pomaikai ia poe.
                Ma ia alanui hookahi no ua weheia he mau Baneko Hoonele, e ka mea hoahu wale. Ma kauwahi e ikeia ana he baneko o keia ano ma na huina alanui a pau. Ma na wahi kuaaina aole no e nele ana. Ma Nu Ioka 6,000 o lakou. He papa kuai (counter) no ma keia mau baneko kahi a na elemakule, na kanaka ui, na luwahine paha i holei ai i na dala a lakou. O ka uku kuala no keia mau dala, he inoino ke ea hanu, ka hoahewa ana o ka lunaikehala. He nele ko ka mea i waiho mai i ka puu dala ma ia baneko.
                Komo kekahi me ka eke piha i ke dala; aole keneta i ka puka ana iwaho. Komo me ka inoa maikai, puka mai me na olelo "ona," i pai ia ma kona helehelena. Ua ikeia no ka paahana e komo ana me ke kuka hou maikai i ka puka hou ana me he la ua nalinaliia na lima e ka iole.
                O ka hoahanau ua ikeia e hoea mai loko mai o keia wahi hoahu wale e hele ikaika ana, e hoao ana e hele pololei, aka nae kapae, a pahee kona wawae a hoi hope wale no a haule ilalo. O ka mea kupanaha a kaumaha no hoi, he mau tausani kanaka e komo ana ilaila a lilo na uhane make ole o lakou. Ina he poe oiaio keia e malama ana i ua mau hale nei, me nei paha ka hoolaha e kau ana maluna o ka ipuka: "Baneko Hoonele! Ua weheia i na hora a pau, mai ke ao a po. O na dala maikai wale no ke laweia maanei."
                O ka loaa no ia mau dala, ka pau ana o ka inoa maikai, ka mai o ke kino, ka noho ilihune a pilikia, a he make opio no hoi. Na ka poe i waiho pinepine, a no ka wa loihi, he pupule—delirium tremens, He mau palapala hookuu i haawi wale ia e hele i na pa kanu kupapau, me ke komo ana ma ka lua o ka mea ona i make. O ha keiki a pau e hoouna i na hale o na keiki makuaole, a i na hale no ka poe ilihune.
                E na kanaka ui! E makau oukou i keia mau Baneko Hoonele: O ka maunu i haawiia i kekahi he bia, he waina, he awa, he pepa, he hula, a pela aku. E ka wahine opio, mai lalau kou iima i ke kiaha waina, a okolehao paha. Mai lawe i ka inoa o ke kanaka i paa ma ka Baneko Hoonele o ke Diabolo. Mai hoopaa i kona hina o lilo ia i kokua popopo nou.
                O ka baneko maikai no ke dala a ke kanaka opio, he hoole wai ona, awa, bia, baka nau, a pela aku. O ka baneko maikai no kona manawa he hana lima a me na buke maikai. O ka baneko no kona aloha, ka naau o kekahi wahine makaukau. Ka baneko pookela o kona uhane, he manaoio i ka Haku Iesu Kristo.

                O ko kakou alanui e loaa ai ke Akua a me ka pomaikai, oia ka hoole ana ia kakou iho.
                Mai olelo aku i ka mea lapuwale e like me kona naaupo ana, o like oe me ia.

KE ALAULA,
He Nupepa Hoikeike Kii,
Hoopuka mau ia ma Honolulu, i kela malama keia malama e ka PAPA HAWAII, no na Kamalii Hawaii.

                25 keneta ka uku no ka makahiki no ka pepa hookahi; 20 keneta pakahi ka uku no na pepa he iwakalua a oi aku paha, ma ke ope hookahi, ME KA HOOKAA MUA IA MAI.
L. LAIANA, Luna Hoopuka.