Ke Aloha Aina, Volume I, Number 5, 22 June 1895 — Page 1

Page PDF (715.08 KB)

This text was transcribed by:  Cheryl Bain
This work is dedicated to:  Mililani Saints (Goodwill Baseball Team 2012)

KE ALOHA AINA

“UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO”

 

@UKE 1.        HONOLULU, POAONO, IUNE 22, 1895.  HELU 5.

 

 

Ka Makai Kiu

 

O KE

 

@a Waihono Buke o

 

Nu Yoka.

 

 

BALIUKA OPIO,

 

A O

 

@ KAPENA MAKAI HAWADA.

 

@ PIHI I NA-HA-HA.

 

 

MOKUNA V.

 

KA MANAOLANA POHO.

 

            Aole, nohe o’u manawa e wehe ai i @ @pee keleawe i hoopaa ia iho nei @ pulima, he mea pono e haule @ @la makaikiu ilalo o ka honua no @ @ hanaino ia oe.

            Ae, i pehea iho la kuu mau lima?

            Ua hiki no pela, e nee aku oe a kaa@ @.

            @ aku la o Mado a pili ma keka@ o ke keena a noho iho la he @ ma kahi k@koke loa i ka puka e @ @ ai iluua me ka ipukukui hoole@ e paa a@a ma kekahi lima, a o @ @ nemonem@ ma kekahi lima @.

            @ wa i oili ae ai o ke poo o ka @ iluna o ka papahele, ua pane @ @ la ua kanaka la.

            @ e kuu wahi nalo opiopio, aole @ hiki ana ia oe ke hoohoka hou i @ ana a Mado no kana hana @ mua aku.  Oia no ka wa i @ mai ai oia me kona ikaika a @ ka hili ana me ka ikaika ma @ o ke poo o ka makaiki@, a haule @ @ ola iluna o ka papahele pohaku malalo ie.

            I ka ike ana o Mado i ka haule ana o ka makaikiu ilalo, oia no ka manawa @ @aule ai o kona manaolana no ka pa@ @.

            @ @ou aku la oia ihope i ole ai @ @ @oino pu i ke kaumana o kona @ i walawala mai la, kau ia mai la @, kau ia mai la @ kukui i kona wa haule ai ilalo, no @ manawa pokole na pouli hou iho @.

            @ni ae la na noonoo uluahewa @ ona; ina paha aole i make ka @ a ina paha ua paa ka haihai ka@ iloko o kahi paa o ke aupuni.  @ hou aku la oia iloko o ke keena @ @lele aku ai a puana ae la, ina @ hiki ia’u ke hoola ia @e e kuu @ oiaio i keia minute, e kokua @ la oe e Saliuka opio, lalau ae la ke ki o @ keena la e paa ana no @ puka, a ki@ia aku la ila@.

            I kela manawa, i holo hou mai ai ka malamalama o ke kukui e paa ana ma ka lima o ke kanaka nana i hahau i ka makaikiu, oiai oia e iho mai ana ilalo.  Iaia i hiki pono ai ma kahi e waiho ana o Saliuka, nana iho la oia laia; a kahea mai la hoio Mado mailuna mai, ua make loa anei oia?

            Ae, ke manao nei au ua hala oia ma kela aoao.

            E huli iho oe i kona kino, i loaa mai ia oe ke ki o keia mau kupee keleawe, ua huli iho la oia a loaa koke ae la ke ki, aole no i hoopaa ia na kupee kele awe e ka makaikiu a hemo koke ae la kona mau lima me ka maalahi.

            Ua loaa iho nei ka oe i ko mea i huli ae ea @.

            Aole i pane leo aku o Maud.

            E kaumaha ana ko makou noonoo, no ka hoowahawaha ana aku ia oe, oiai oe he makemake loa e haalele iho i keia wahi; no ia mea e lawe aku ana makou ia oe.

            Ku malie loa iho la o Maud me ka pane leo ole.

            O Richard Rolston ke keiki a ko’u hoahanau ponoi, oia kaukane e mare aku ai.

            O ka’u kane ia?

            Ae, aole e hiki ia oe ke olelo mai, ua nele oia i ka ui kupono e hiki ai ke aihue i kou puuwai.

            Ua pane hou mai la no oia i ke kaikamahine opio, e hoopau kaua i ka kaua mau kamailio ana, e puka aku kakou mai keia wahi aku, o loaa mai auanei kakou i kekahi poe e aku e kiai mai ana me ka makaala, malia paha he mau ukali no ko ka makaikiu e noho mai nei.

            Ke manao nei au ua palekana kakou i pane mai ai o Mado.

            Oi oe e kamailio nei pela, aole pono kakou ke ulolohi iho maanei.

            Ua ku mai anei ka moku kiakahi?

            “Ae.”

            Ua pae mai anei ka waapa?

            “Ae.”

            Aia i hea?

            Aia ma Dike Slip.

            Ua ponoia.  Aohe au i manao e hiki e mai ana mamua o ka po o ka la apopo, e iho aku ana nae au i ke awa kumoku.

            Ua pau na mea a pau loa i ka makaukau i keia wa, aka, e hai mai ia’u, pehea la kela makaikiu i hiki mai ai ianei?

            Me a’@ oia i komo pu mai ai.

            Me oe?

            Ae, aneane loa oia e lanakila maluna o’u.  Ma ka inoa oia o Policy Pete i @ulu ai ia’u.

            Ua haawi aku anei oi i ka uku piha iaia?

            Ae, he koho pahiumiumi maopopo kana i alapahi mai ai me ka hoopunipuni pu mai.

            Oiaio kela, aka, ke manao nei au aole hiki iaia ke hoopilikia hou ia kakou.

            Aole pela kuu manao, he mea pono loa ke ki poka aku iaia, i ole ai e hiki iaia ke hana hou mai ia kakou ma keia mua aku.

            Aohe pela, mamuli lohe ia mai ke kani o ka pu, e hopu aku iaia a kaikai aku iaia ma kela keena i hoopaa ia ai ke kaikamahine i ole ai oia e hoopilikia hou mai.  Hopu aku la oia ia Saliuka opio i kokua pu ia mai e Ralston e like me ka Mado kauoha.

            E ki aku a paa ka puka a waiho aku iaia malaila.

            Auhea ke ki?

            Aole anei ma ka laka?

            Aohe.

            Alaila, ala no iaia.

            Aole, ua imi ia e a’u a pau kona kino.

            I na pela, iea no keia ki.

            Lawe ae la oia i ua ki la, a papani aku la i ka puka a paa, laka aku la, a hookomo iho la i ke ki iloko o kona eke:

            I keia wa i huli ae ai oia ia Maud, a pane aku la:

            E huli anei oe me makou me ka maluhia loa me ka hoopuka wahi leo i ole ai e hookomo ia kekahi mea ma kou waha?

            “Aole,” wahi a ke kaikamahine.

            Puliki mai la o Mado i na pulima o ke kaikamahine, uwe ae la oia i ka nui o ka maeele;

            Ua oki kela walaau, o pepehi ia aku oe e a’u a make.  E Ralston e hoohanu koke oe iaia i ka laau hiamoe i kuu wa e paa nei iaia.

            O@ ua oki kela, mai hana mai ia’u ia mea.

            E hele malie anei oe?

            Ae:

            E hoolohe oe, i ka wa au e walaau ai, oia ka wa e komo ai o kuu pahi iloko o ko puuwaii.

            Aole loa e hiki i kekahi mea hanu ola ke hoole i kela mau olelo oolea a ka lima paumaele, no ka mea, ua palapala ia ka makona, ka uahoa, ka lokoino a paa iloko o kona puuwai a kona makuahine i hookohi ai iaia a puka iwaho.

            Me ka hoomanawanui ke kaikamahine i kona wa i lawe ia ai iluna, a papani iho la lakou i ka puka a paa, a pii aku la lakou a hiki i ke keena maluna ae a Mado a me ka makaikiu i komo ai i kinohi.

            Malaila i owili ia ai ke kaikamahine a paa me kekahi koloka nui kaumaha, a hoouhi ia iho la kona mau maka me kekahi uhi, a kaikai ae la o Mado iaia ma kona lima, a haalele mai la na lapu wale a i elua i ka hale.

            He po pouliuli loa keia i kupono i ka makemake o ka poe pepehi kanaka ke hooko ia.

            Ia lakou i maalo aku ai ma ke alanui, ua hawanawana iho la o Mado i ke kaikamahine, aohe au mea e makau ai, a mai hoike aku i kekahi hoailona, o kamumu aku kuu pahi i ko pun wai.

            I kela manawa o ke kupilikii, aole ke kaikamahine i pane wahi leo ae, hoomau aku la nae oia i ka hele ana ma kona aoao, aohe no i mamao loa ak@ a hiki aku i ka muliwai, aole loa no hoi lakou i halawai wahi kanaka iki a hiki wale no i ke ku ana mai o ka moku.

            Alaila, kau ae la o Ralston i kona mau manamanalima ma kona waha, a pio malie aku la.

            He manawa pokole mahope iho, ua hoea mai la kekahi kanaka mamua pono mai o lakou.

            Pane mai ua kanaka nei, o oe no ia e Ralston?

            Ae, ua maalahi loa iho la.

            Alakai hele aku la oia ia lakou nei mamua.

            Ua alakai hele aku la ua kanaka la no kahi a ka waapa a na kanaka elua e kali ana, a kau aku la lakou nei maluna o ua wahi waapa nei, a hoomaka aku la ka hoe ana ma ka muliwai aku no kahi a kahi mokukiakahi e ku mai ana me na kukui ula ekolu e aa pono mai ana.

            Aole kekahi wahi leo pane a hiki wale no i ka pili a@a i ka moku, e kiai mai ana no ka poe o ka moku, a mahope iho o ka pili ana aku o ka waapa i ka moku, ua kau aku lakou iluna o kahi o ka poe ohua oneki e nonoho ai a hele aku la lakou no kahi i makemake ia ai.

            Kai@ai ia aku la ke kaikamahine opio oiai oia e lulumi ia ana e na haawe a ke kaumaha a me ka luuluu e Mado, a hiki ma ke keena i hoomakaukau ia nona, a o ka manawa no ia i wehe ia ae ai o kekahi mea e paa ana a i hoopaa ia ma kona waha i na la i hala ae mamua.

 

 

SAMUEL M. KAAUKAI.

 

LOIO ME ANA AINA!!

 

            He Loio, a he Ana Aina a he Agena Hooiaio Palapala no ka Apana o Kona, Mokupuni o Oahu.

            He oluolu ka uku ma ke kuka ana, a he hooko kauoha me ka eleu.

            Keena Hana.  Aia ma ke Keena maluna o ka Hale Pohaku ma ke kahi o na alanui Nuuanu a me Moiwahine.

Mya9-6m dly, wkly.

 

 

YAU FAT & Co.

 

HE HALE HANA PALAOA HOU!

 

            Ua kukulu ae nei o YAU FAT & Co. he Hale Hana Palaoa Hou, aia ma kahe kokoke i ka Uwapo o Kamika ma ka aoao mauka o ke Alanui Beritania ma Honolulu nei.

            He hiki hoi ke hoolako i na omoomo pala@a ono a me na berena ho@ loa e pahee ai ka puu moni ai.

            E hoomoa ia ana na palaoa me na @erena ma ka hora 4 a.m., hora 12 m., a me hora 4 p.m. @ na la a pau loa.  O ke ku@ ana he makepono l@a.  Elua om@mo @oa, he 5 keneta ia.  He 10 p@ @erena @ 5 keneta.

            E hele nui ae e kuai a ike @ i ka ono o ka makou palaoa.

Yau Fat & Co.

Jun 17 @