Ke Aloha Aina, Volume I, Number 15, 31 August 1895 — Page 8

Page PDF (752.40 KB)

This text was transcribed by:  Kanani Kelekolio
This work is dedicated to:  Mililani Allen

KE ALOHA AINA

POAONO, AUG. 24, 1895.

 

Ka Makai Kiu O Ke Keena Waihona Buke o Nu Yoka

SALIUKA OPIO, A O KE KAPENA MAKAI HAWADA

KE PIHI I NA-HA-HA

MOKUNA XI

KE KULANA KUPILIKII

 Hele kauliilii aku la na makai, hopu aku la o Saliuka i ka lima o Masala a huki aku la.

 E ianei, ke makemake nei au e ike, ua paani lealea ia paha au e oe, aole paha?

 Aole. O keia haule ana, nou no ka hewa.

No’u ka hewa?

Ae

Pehea?

 No ka mea aole oe i hilinai mai ia ' u mamua.

  Aole e hiki ia @ ke hoahewa mai ia'u no ia mea.

 Aole no au e hoahewa ana ia oe, e hoakaka wale ae ana no au ia oe i ka mea oiaio.

 Ma kamailio aku au ia oe, ina oe e paulele mai ia’u i hoahele nou e pahaohao nui auanei lakou.

 Ike koke iho la ka makaikiu i ka oiaio o kana mea i kamailio ai. oiai e hoao aka oia e ike i kona ano a me ka manaoio maoli.

 He mea oiaio, ma na ano a pau, he kanaka o Masala e hooko pololei ana i kana mea i kamailio ai.

 Ua pau keia kamailio ana mamuli o keia kumuhana. E hele mai me a’u ano.

E hale ana oi i hea?

 I kauhale liilii.

 E hoolohe mai ia’u e Saliuka opio, ke makemake nei au e ninau aku ia oe no kekahi mea.

 Heaha ia mea?

 Ina e paa ia oe ke kaikamahine, e haawi io mai ana anei oe i ka’u mau dala elima tausani?

 Ke uku mai ke kaikamahine.

 A ina aole oia e uku mai?

 Ke paulele piha nei au maluna o kau mau lawelawe ana.

 Ke lawe nei au i kau kauoha.

 Aole anei e haki ia kauoha ia oe ke hana pololei oe?

 Aole anei hoi au i hooko me ka pololei.

 Ua hooko oe

 Ae, a e hoolohe mai, e like no me ka’u i kamailio aku ai, pela no au e makemake nei e hooholomua aku i keia hana.

 Ua ike no au aole au i koi aku nei i na tausani dala ia oe i ka wa a’u i lawe mai nei ia oe.

 Ina e loaa ana ia’u ke kaikamahine, e hoike aku ana no au ia oe, aka, e imi ikaika oe i kela mau dala.

 Ua pono.

 Ina pela e hai mai oe i ka’u mea e hana ai.

 Ua lohe no oe i ka’u kauoha i kela poe?

 Ae.

 Ua maopopo pono ia oe na mea a pau?

 Ae.

 Alaila, e hana aku e like me ka lakou, a ina oe e ike mai ana ia’u, mai hele mai oe e ike, a ina oe e lohe i ka hoailona e hui koke oe me lakou i ka manawa like.

 A pau ia mau olelo, haalele iho la laua i ke ana a kamoe pololei aku la i kahi kauhale liilii.

 I ko laua hiki ana aku, hookaawale ae la laua a hele hookahi aku la ka makaikiu.

 O ka hale inu rama, oia kahi muimuia e ka poe lawaia, e akoakoa ana o kekahi poe he poe aukai lakou mai na moku mai.

 Hele aku la ka makaikiu a mamua o kahi kuai rama a noi aku la i mea inu, alaila kahea aku la oia i ua poe la e inu pu me ia.

 Miki aku la lakou a komo mai i na olopu waina ia wa ninau aku la o Saliuka:

 He kahunapule kokoke mai no anei ko keia wahi?

 Ae, i pane like mai ai ua poe la me ka eleu.

 O Mr. Murdock kona inoa, he elua mile ka mamao o kona wahi e noho nei ma ianei aku.

 Ahe! o Mr. Murdock.

 Ae.

 Pehea e hiki aku ai kona hale e noho nei?

 E pii pololei aku no ma keia ala nui a hiki ma ke kihi, alaila huli ae ma ka akau.

 A ma ia wahi, hele hou aku oe no ka lua o ka hale e hiki aku ana i ka halekupapau oia no ka hale noho o ua kahunapule la.

 Ianei paha oia mamua aku nei?

 Ae ke manao nei au he iwakalua makahiki a oi i hala aku nei mamua ae nei.

 Oia ke kanaka a'u i makemake loa ai e ike wahi a Saliuka A ke manao nei au he mea pono ia’u ke hele e halawai pu me ia.

 Ua makemake au e loaa ona wahi no’u e hiamoe ai i keia po

 I ka lohe ana o ka ona hale ua haawi mai la oia i kekahi rumi no ua makaikiu la.

 Mahope iho o ko lakou maha ana, puhi ae la ua makaikiu la i kona ipu paka a hele aku la no waho o ke alanui aupuni.

 Naue malie aku la oia a hiki i ke kihi i kuhikuhi ia mai ai iaia, alaila, huli ae la oia ma ka akau a kuupau aku la i kona mama hele no kahi o ke kahunapule.

 Ulu ae la iloko ona na hoomanao ana, oiai o Mado ua maopopo mua no iaia kona hookoloia, oia ke kumu nui e koi hookikina ia ai ke kaikamahine e mare, a e panee koke ia mai auanei ka oihana mare me ka hikiwawe.

 Ulu pu mai la no kekahi mau noonoo iloko ona, e malama ana na powa a holopono na hoolala ana e loaa ai ia lakou ka pomaikai mai ke kaikamahine aku.

 Me keia mau noonoo e nalu ana ia loko, oiai oia e hele awiwi ana, no ka hapalua hora wale no hiki aku la oia i ka kupapau.

 Hoomanao ae la oia no na mea i kuhikuhi ia mai iaia.

 Emi hope hou aku la oia no ka lua o na hale, a ike aku la oia i kekahi halepule e ku ana.

 E a ana na kukui a puka ka malamalama ma na puka aniani a ua piha o loko i na mea hoonani.

 Komo awiwi aku la oia a hiki ma ka puka o ka halepule e noi ana i na mea a pau i hana ia mau hora o ka po.

Iaia i hiki aku ai ma ka puka oili mai la kekahi mea mai loko mai o ka puha laau.

 Me ka eleu nui ka makakiu i hopu iho ai i kana pu panapana a paa ae la ma kona lima a kahea aku la oia me ka leo moakaka:

 E ku! Ina e nee hou mai oe, e paa ana oe iloko o ka umii iole.

 Ku koke iho la ua kanaka la me ka hakalia ole

 Ah! wahi a ua kanaka la aole no o oe o Mado eh?

Aole o wau o Mado aka e @ ana au iaia me ka makaala loa.

 Pela ea?

Ae.

 Pela no hoi au, wahi a ua kanaka la me ka hoomau ana mai.

 E kali ae ana au a hiki i ko’u wa e ike aku ai iaia, alaila lele aku au maluna ona a hoopahu aku i kona puuwai eleele

 I keia manawa ike pono aku la oia i ka mea e kamailio mai ana iaia me ka weliweli.

 Oia no ka nika ana e ike ai ma ka pali kakahiaka.

 Ua koe @ oe iaia?

 Ae

 A wahi hou ana i olelo mai ai me ke kaumaha.

 Ua lawelawe hana au nona no na makahiki loihi, aka, ua kipu ia iho la nae ka’u wahine mare, ka mea hookahi i hoowahawaha ole mai i ko’u nanaina pupuka.

 A ua hoohiki paa loa iho au, e kuai no au i kona puuwai iwaho o kona kino, a e hakihaki pu hoi i kona mau iwi.

 He mau olelo weliweli loa keia a ua nika la i kamailio mai ai ia Saliuka opio.

 Hooiaio loa iho ia ka makaikiu, he mau olelo oiaio loa keia ma ka puuwai ae o ua nika la

 E aha oe maanei?

 Aka, aole oia i pane mai, nolaila ninau hou akula ka opio

 E kali io ana anei oe iaia?

 Ae

 Ua hoa ia ae nei na kukui e lakou no ka ahaaina mare, aka, aole e loaa ana ia lakou ka wahine mare iloko o keia po

 He ahaaina mare? wahi a ka makaikiu.

Ae, aole nae e loaa ana ia lakou ke kaikamahine i keia po a hiki wale i ke ao ana

 Paau iho la ka ikaika hoohana o kona leo, a nunulu ae la oia me ka weliweli, a lele aku la ihope, holo aku la a puni ke kihi o ka hale.

 O ka mua o ka manao o ka makaikiu o kona holo aku mahope ona, aka, noonoo iho la oia e hookuu aku no i ka nika e hana i kona makemake.

 Hookomo hou iho la oia i kana pupanapana iloko o kona eke.

 Aole ona wahi kanalua iki e malama ia ana ka ahaaina mare o Maud Kilimana me ka powa Ralston.

 Mamuli o ka hoomakaukau ana a me ka onoonou ana a Mado i ke kaikamahine i mea nana e ae mai ai.

 O keia ka wa pono loa i loaa @ oia e hiki ana i kahi kauhale liilii @ wa kupono.

 Ua hiki loa iaia ke hoopu@ mea male me ke kanalua ole

 Holo awiwi aku la oia me ka @ nui imua o oi aku mamua o ka @ hapalua o kahi i hala mahope me @ halawai ole me kekahi mea

 Aia hoi, mai loko mai o ka malu o kekahi mau kumulaau e ulu ana ma ka aoao o ke alanui kekahi kanaka @ lio i lele ae ai iwaenakonu o ke alanui mamua pono mai ona.

  E ku, wahi ana, me ke kau pono ana mai i kana pu panapana, i ole oe e @ olohe mai, e make no oe.

 Unuhi ae la o Saliuka Opio i ka pu panapana a kulai mai la i ke @ hope

 Ki pololei aku la oia @ ae @ poo o ua kanaka nei a hala, ia manawa no i ki mai ai oia i ka pu i ka  makaikiu, haule iho la o Saliuka Opio @ aole nae oia i make.

MOKUNA XIII. HE MANAWA KUPILIKIA LOA

             I ko Maud ike ana aku ia Mado @ ku mai ana ma ka paepae o ka @ aole ia i hoopua iki ae i kekahi @ no ka makau ma kona maka me kona mau lehelehe.

 Hoomanao ae la oia, ua @ hou ia oia, o ko Belphigor hana ku i ke aloha maluna ona.

 He mea wale no ia e maalahi @ i kona loaa hou ana mai ia @ me Ralston.

 Ma keia noonoo ana, ua @ loa ia oia no Belphigor, a mahope @ oia i hoopau ai i kona manao kue hewa.

 O ka mea oiaio e hiki ole ai ke hoole ae, ua loaa hou oia malalo o ka @ o Mado.

 Hele pololei aku la oia imua @ kaikamahine.

 Puliki aku la oia iaia me kona mau lima kakauha o ka ikaika e hiki ole i ke kaikamahine ke ku ae, oiai @ oia me ka bepe ai waiu.

 Uwe hou ae la no ka makau loa @ Mado.

 Kamailio iho la o Mado.

 E noho malie, i ole oe e @ ka’u, e hou koke no wau i ka @ ma kou puuwai.

 Lawe akula oia iaia mai ka @ papau aku, a na Ralston i pani aku @ ka puka.

 Ano, wahi a Mado, ke makemake nei au i kau pane.

 O! E haawai mai oe i manawa no’u e noonoo ai.

 Aohe o’u manawa e hoopau wale @ no ko moolelo.

 E ae ana ana anei oe e lilo i wahine male na ke keiki a kuu hoahanau e Maud?

 Aole e hiki.

 E ae mai oe, i ole ia e make io ana oe.

 Iaia no e kamailio ana, huki ae @ oia i kekahi pahi i hele a oi ma @ ae o kona poli.

 E ana anei oe mamua o kuu @ ana a ekolu, alaila, e kanu no wau @ keia pahi i loko o kou puuwai.

 Aohe pane leo o Maud.

 Heaha kau pane?

 Aohe no ona pane ae.

 Ia manawa, hoomaka iho la o Mado e helu.

  Akahi.

 Auwe no hoi wau – e auwe kuu make i keia kanaka.