Ke Aloha Aina, Volume I, Number 17, 14 September 1895 — Page 5

Page PDF (912.35 KB)

This text was transcribed by:  Diana King
This work is dedicated to:  In memory of Catherine and Claude King

KE ALOHA AINA

 

@NOTE: Most of 1st column is dark/unreadable, and in the lower half, the far left edge is cut off.  I did not even try the first 20 lines. I started at line 21, using @ to indicate those far left letters that are cut off or completely unreadable.

 

[column 1, line 21 on]

ahakeaulana, ua hooia kino iloko o ka pahu a ua kano la.  Pela no pau i make malaila. @auanei oe e Emma M. i kela hoike a ka Pa@a kui loa aku ia i kou koho wale, a me kau oiaio ole, e hoohaahaa i kou kulana he lede @awai.

            hanno nei makou ina @ele ia e kohi i ka lua @aiho ia ai ke kino o ke@make, alaila, e loaa ana @ hu e waiho an, me ko@ iloko, me ka loaa ole @ puka, a mawae paha o @, me ka paa pono no. @, mahea kahi i loko ai o @ paha a mea pili paha i @ e i ai na papai, na ele@ ne @a ohiki au i olelo @ lakou a mahope loaa ia @ wa ma, a laweia i mea @ ahaaina?

            @e oiaio oio ke kumu o @aka ana, alaila, he ku@ia olelo laukua wale, e @ ui ana i na kumu ano @manaolo kuhihewa @ @ ka.

            @ o hoi mkou i kou @ ana e kaha wale @ mea pili ole i ke @ aio.  O ka lede @ ai oia i ke eehia, a @ o kana olelo ana. @ o na olelo ana a ka @ a me ka wahine i @ iekie ia ua ku kaa@a @@@na me na wa@

___________________

o nei makou i na @a hoinoino kuamu@ @i mea i huna i ko @ hoopukaia ae ma @kapa: Free Trade @ Right, i hoopika @ nupepa P.C. Ad-@@ @@ 10 o Sept.

@@ kona wehewehe@@ @ no ka poe @ Amerika mai, @ Australia i holo @ Malulani no @ana ia Kaluaopele; @ oia i na olelo ha @ @o poe a me ka Ho-

 

[column 2]

pe Makai Nni o Hawaii no ka lakou mau hana ino e pili ana i na poe makaikai.

            Ua hoohalike aku oia i ko Hilo poe, a i ka lakou mea i hana ai no ka malama ana i ko lakou ola; ua like me ka hana a ka poe Hottentots a me na poe Fiji.

            O ka poe Hottentots, oia na poe paele o Aferika e hele wale ana me ke olohelohe me he poe holoholona la; aohe manao, aohe noonoo, aohe ano kanaka, aka, he hupo haalele loa lakou. Oia ano no hoi ko na Fiji.

            Oia anei ka ano o ko Hilo poe? O ka lakou mea i hana ai i mea e hapala ole ia aku ai keia mai a ko Honolulu nei Papa Ola i ae aku nei e hoopae mai, he hana anei ia a ka poe hupo loa e like me ka hana a na Hottents o Aferika a me na poe Fiji o ka Hema aku nei.

            Heaha ka mea hiki ke hana ia i ka wa popilikia ma Hawaii nei? He mea pono anei e nana ia ka pono o kekahi poe uuku loa, a ko Honolulu e onou aku nei i mea e laha aku ai ka poino iluna o kela poe hewa ole o Hilo? Na ko Hilo anei i hookomo mai nei i keia ma'i Kolera i Honolulu nei, i hiki ai i ko Honolulu poe ke onou aku e amo ko Hilo poe i na poino a lakou i hana ai.

            I ua ua mano ko Hilo poe e malama lakou i ko lakou ola, ma ke kaupale ana mai i ke komo ana aku o na ohua, a me na ukana, a ekeleta paha, alaila, heaha ko lakou hewa?

            O ko Honolulu makemake, o ka lilo o ko Hilo a me ko Hawaii a pau loa i poe ma'i Kolera, me ka nana ole ae i ka oi aku o ka poin o kela poe. Ua a-a ko Hilo, e hiki no e hoolawaia lakou me ka lawa ai, in a no aole e loaa aku ana mai Honolulu aku nei, olai, he nui na moku e holo pololei mai nei mai Kapalakiko a i Hilo, a in a awa e ae o Hawaii, a ma ia ano ua hiki ke hoomanawanui a pau ka pilikia.

___________

 

            Ma ke ku ana mai nei o ka mokuahi Rio de Janeiro, ma ke ahiahi Poaono nei Sept. 7 he 11 na la holo mai Iapana mai, me na pake limahana 263, a me 20 poe Iapana limahana no Hawaii nei. Ua hooholo ke Kauka Day o ke awa, he maikai ke ola o ka moku, nolaila, ua aeia e hoopae hou mai i neia lauua iuka nei, a eia ua poe nei ke noho mai nei ma kahi hoomalu ma Kahakaaulana.

            He mea kupianaha no hoi ka hoolele ia mai o keia poe mai ka aina mai o ka ma'i luku o Kina a me Iapana.

            Oiai no, o no loon i laweia mai nei e keia moku, aia ke laulaha la ka ma'i Kolera ma Kobe [ column 3 ] ma Iapana. Iloko o ke kulanakauhale wale no o Kobe, aia he 27,000 poe i loaa ia i keia ma'i Kolera, he 17,000 o lakou i poino.

            O kekahi hoike mai Yokohama Iapana mai, aia ma kekahi apana, ua loaa ia he 9,000 poe i ka ma'i Kolera, a he 5000 nae o ia poe i pau i ka make aku.

            O eia poe limahana nae, ua hemo mai nei lakou mai loko mai o na aina a ke Kolera e luku la!  He kupanaha keia!

________

 

OIA KAUKA HOOKAHI NO   

_______

            Mamuli o na huli ana a hoomaopopo ana i ka wa i laha mai ai ka ma'i puupuu liilii iloko o ka makahihi 1881, ua loaa aku la ka meheu ia makou, o keia kauka no i holo mai nei no ka mokuahi Belgic i lawe mai nei i ka ma'i kolera, oia no ke kauka e noho ana iluna o ka moku Quinte nana i lawe mai ka ma'i puupuuliilii i ka 1881.

            He mea maopopo loa ua ohumu pu oia me ke kapena o ka mokuahi Belgic, e hoike hoopunipuni mai i ka Papa Ola ma o Kauka Day la i mea e ae ia ai e hookomo mai i ko laua moku kolera iloko o keia awa. i pau ko Honolulu nei i ka lkuia.  Ina e nana ia ka hoike a kela Pake Awana, i holo pu mai ai maluna o ka Belgic, alaila, aohe kanalua, ua ike no kela kauka a me kela kapena, he moku ma'i kolera ko laua, a ua ohumu laua e hana i kekahi hana karaima pepehi kanaka maluna o ka Lahui Hawaii.

            Ina hoi he oiaio ka makou i lohe mai ai.  Aole loa he palapala hoike ola maikai i loaa i kela kapena o ka mokuahi Belgic, iaia i ku mai nei i Honolulu nei, alaila, pehea laka Papa Ola o Hawaii nei i ae aku ai i kela moku e komo mai iloko o keia awa? A pehea la hoi i haawi aku ai ko Honolulu nei Papa Ola i ka Palapala Hoike no ke ola maikai o @a ohua o ka Belgic?

            He mau mea keia i hoea ae mamuli o ka hana a kela kauka o ka mokuahi Belgic a me ka Papa Ola o Hawaii nei. He mau mea e hoomaopopoia ai ka hoohemahema ia o ke ola o ka lehulehu, mamuli o ka hahai ole i na rula maa mau o Beritania i pili i na haawi palapala ana, no na moku a pau loa e haalele ana i na awa kumoku.

            He nui ka poino mamuli o ka hemahema ooku i waiho wale ia, a he nui ka luhi makehewa, ma na hooikaika ana @ hoopio i ka poino i loa mai mamuli o ka hana hemahema ana.

_________

 

            Eia ke lawe lele ia nei he elua mau palapala noi, he hookahi no na pio ka laiaina, a he hookahi no kela maunu ino o ka hoohuiaina. Nolaila, e ma k@ala loa oukou e ka lahui.

 

[column 4]

UA HALA AKU.

_____                         

            Ua hala aku ma kela aoao o ka muliwai make, o Mrs. Nakaiewalu J. Samoa, ma Kukuluaeao, Honolulu, Oahu, ma ka hora 12 o ka po Poaha, Sept. 5, a ma ka la 6 ae, ua laweia kona kino wailua a waiho ia ma Koula.

            Ua hanauia oia 1 Jiune 30, 1838, ma Mauka, Kau, Hawaii.  Na Nakiewalu (k) me Kauhaianae (w).  Ua waiho iho oia he kane me ke kaikamahine a me elua moopuna e noho nei.  Me ka luuluu a me ke aloha nona.  Pela no hoi makou e hui pu aku nei iloko o na kumakena ana iloko o na ehaeha a me na luuluu o ka ohana i hooneleia i ka makuahine ole.

_____________

 

HE KUAI

MAKEPONO LOA!

 

He Kuai Hoopau aku i na Waiwai o na ano a pau loa ma ka

 

HEIAU O NA PAIKINI.

 

Ka Halekuai Kaulana loa o

M. G. SILVA

Helu 519, Alanui Papu.

 

*****

O NA WAIWAI a pau loa e kuai ia aku ana ma ke kumukuai emi loa, kohu haawi wale ke ano.  E hoomaka ana ma ka Poakahi SEPATEMABA 2, 1865, i mea e kaawale ai ai ka hale no na waiwai hou loa e komo mai ana i ka mahina o Okatoba, 1895.  He 50 pa keneta hoemi e kuai ia ai ma na ano waiwai a pau.

            O NA LOLE huluhulu pii $1.00 o ka i a, wa hoemina no 90cts. 75cts. 65cts. 50cts, a me 25cts o ka i-a.  Heaha la ko oukou manao no keia ano kuai emi loa?

            O na Lole Huluhipa @ Kahakahana, mai ke 50 a 60 keneta o o ka i-a. O na Keokeo Makalena kahakaha, a me na Lole Lilina Keokeo he 6 i-a no ke dala, e kuai ia aku ana no ka 1@ i-a i ke dala.

            He nui na kamaa o na Lede e kuaiia ana me ka emi loa.  O na Palemai o na Lede me na Keonimana, na tawele, na uhi pakaukau, na kihei moe me na paku makika, e kuaiiaana me ka emi loa.

            NA PAPALE o na Wahine na Keonimana a me na Keiki, e hooliloia aku ana me ka haahaa loa i ike ole ia mamua aku nei.

            He hooili Kaua Kuloko keia ano hana ma Makou Halekuai i ka la 2 o Sepatemaba ae nei.  He aumeume ke kuahi ana o ia la, aia no i ka aoao e lilo ai ma ka eleu me ka miki ala.  E liuliu oukou a e malama i na da@i no ia a o ka makepono.

                        Owau no, M.G. SILVA,

Aug. 22 1895.

_______________

 

Hale Paionia & Ahahui Hoaie.

___________

            I kou wa e makemake a@ e Aie Dala no kou hale a me ka pa hale, a e kukulu paha i hale nou, e ku aie oe i ka HALE PAIONIA me AHAHUI HO AIE.  He oluolu ka manawa, a he oluolu ka hookaa ana.

                        8.30 A.M. --9.30 A.M.

Hora Hana    {

                        4 P.M. -5 P.M.

            KEENA OIHANA KALEPA.

                        A.V. GEAR,

                                    Kakauolelo.

_______________

I KA LEHULEHU.

_______

            Ua wene ae nei au i ko'u keena ma ke alanui Betela, Helu 113, Honolulu he mau Waiwai Ano Hou e pili ana i na

            MIKINI HUMUHUMU LOLE

i na ia Mikini e hana i na ano hana a pau i oi ae mamua o na Mikini e ae e noohanaia nei i keia manawa.

            Ke kono aku nei au i na makamaka e kipa mai ma ko'u keena nei, @e ike  kumaka no lakou @@ keia ano Mekini helu ekahi a SINA, @on@ ke kaulana i haawi ia na maka@a he 54 na ka hoikeike nui o Kikako, @@, a i papalua ia hoi na haawina holomua mamua o na ano Mekini e ae.

            E kipa mai, a e loaa no na Mekini helu ekahi no ko oukou mau home.

            B. Bergersen.

 

[column 5]

KUAI Hoopau!  Kuai Emi LOA!!

---AIA MA KA HALEKUAI---

KE OLA O HAWAII.

Helu 322, Alanui Nuuanu.

_____

            E HOOMAKA ANA keia kuai hoemi ma ka POAKAHI Sepatemaba 9, 1895--A e hoomau ia pela a hiki i ka hoopau loa ia ana o na Waiwai o ko makou Halekuai.

____

            E HELE mai me ka makaukau, a e loaa no na mea a pau i makemake ia me ke kulike me ko oukou makemake iho.

_____

            MAMULI o neia mau ouli o ka manawa, ua manao makou, he mea pono no makou, ke hoike aku no keia kuai hoopau ana, i loaa na mea makepono ia oukou e hiki ai ke makahehi nui no ka pomaikai ulia laki e loaa ana ia oukou i keia wa.

                        M.E. SILVA,

                        Luna Nui.

            Honolulu, Sepatemable 6, 1895

____________

DR. W. D. JONE.

(Kauka Keone)

            HE KAUKA LAPAAU makaukau loa oia no ke hoola ana i na ano mai a pau, ola hoi ke taifoda fiva maka eha, niho hui, puu eha a me na mai o ke kino.

            He oluolu ka uku ma kana lawelawe ana a he ola no ka mai ke hoolohe i na kuhikuhi ana.

            Ke kono aku nei au i na poe a pau i loaa ka popilikia a ka mai, e hele mai ma ko'u keena Oihana.

            Aia ma ke Alanui Konia, ma Honolulu, ma kekahi keena mauka iho o kela hale o Brito.

            >MANAWA HANA: --Hora 9 a 11 A.M., mai ka hora 1 a 4 P.M. o na la noa. La Sabati hora 9 a 1, A.M., hora 1 a 2 P.M.

                        my20--tf

_______________________

 

Huluhipa Maikai no ke Kapa Apana.

*****

UA MAKAUKAU ka mea nona ka inoa malalo iho nei e hoowawa aku i na hulu hipa maikai loa no ka hana anai na kapa apana no na home o na mea a pau loa ma Hawaii nei.

            He oluolu ke kumukuai, he 20 keneta o ka paona hule hookahi E hoouna mai i ka oukou mau kauoa ia'u mma Waimea, Hawaii u e a i ole ia e waiho ae, paha i ke kauoha ma ke Keena o KE ALOHA AINA ma Honolulu, a e hookoia no ka hikiwawe loa.

                        Owau no, H. AKONA.

            Waimea Hawaii, Augate 26, 1895.               @mn

__________________________

 

Hui Hawaii o na Mea Hoonanani

---*---

            E kuai ma ana au, a e hoolilo aku ana hoi na mea hoonani Hawaii o na ano a pau loa.  A pela no hoi, e hoopukaia ana na Kauoha no na peahi, na paale, @a moena a me na hinai.

            Aia keia wahi ma e Alanui Moi ma ka aoao mauka mai o ka Halekuai KA REPUBLIKA.

                        Harry Saylor

                        Lunahoohana.

            Honolulu, Aug. 5, 1895.                                 @ms

_________________________

 

W. C. Akana.

(KALAUKI.)

            He Maheleolelo mawaena o ka @@

            Hawaii a me na keiki o ka Aina Pua.  He makaukau no oia i ka hana ana i na palapala hoolimallima, palapala kuai, etc., etc.  He waipahe ma na kukakuka ana.

            HORA HANA:--Mai ka hora 9 a. m. a 4 p. m. o na la noa a pau.

            >Keena hana aia ma ke kihi o ke alanui Nuuanu a me Moiwahine ma kekahi keena o ka halepohaku o Mr. Dimond.

____________________

 

            HOOLAHA KUAI AINA .

_____

            Ua makaukau ka mea nona ka inoa malalo iho nei e kuai aku he 9 mau apana aina ku pono no ka Pa-hale, ma kela wahi kokoke makai o Kaluaopalena, ma Kalihi, mahope iho o ka luakini e pilo la me ko Kamepela wahi.

            O ke ano o na pa, he 85 kapuai pili ma ke alanui, a he 131 kapuai ka hohonu aku iloko. E ikeia no ke kii o na aina ma ko'a keena Loio ma ke kihi o na alanui Moi me Betela.

                        J. L. KAULUKOU.