Ke Aloha Aina, Volume I, Number 25, 9 November 1895 — Page 1

Page PDF (822.80 KB)

This text was transcribed by:  Carol Hill
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

UA MAE KE EA O KA AINA I KA PONO

 

HONOLULU , POAONO NOVEMABA 9, 1895                  HELU 25

 

NUPEPA

@HA AINA

@ ia aku ana mai ka @ Poalima o na pule a @ keia mahina.

  @ he 20 keneta o ka @ kope hookahi, he 5

  Nupepa mai ke Keena ALOHA AINA, a mai @ o na Luna Lawe @

  @ Olelo Hoolaha, na @na Mele Inoa, me ke @. Aole nupepa ina ka @ e hoounaia ke ole e @ ia ka uku pepa.

  @ei mai i na Nuaou @ao, na Olelo Hoola@kau a me na Mele @ Lunahooponopono o @.

  @opukaia a hoolahaia @o ma na kolumu o @malahi o kekahi inoa @ ole e hoike mai i ka @opono @ kona moa @.

  @HA AINA

@hiki                           $2.00

@                                    1.00

@                                      .50

@ina                                  .20

 

@ INAWAHI

@op@   a Puuku o

OHA AINA

@RD L. LIKE

@pe K@ku

 

@No @ na hookaa @ na @ mai i ka ui@ ma Honolulu.

@H@NAI  Aia ma ke @o  Joseph Nawahi,  @ka  Hale Umihaua @ ma ke kihi a na Ma@ B@, ma Honolulu.

@a he u Aloha Keia  @ U Kawainui.

 

@  Kawainui:

@ la, me ka pauma@a loha o kau kane @ma Kona Akau, @ o ko makou Ko@ ka mea hoi, ma@ @uiou ana i ke Akua @ke kaili ana aku i @e loa o kau kane i @a moe aku la i ka @ Niolopua, no ke @ a ka Anela, a wa@ e u hookahi aku @ou e olelo nei:

@ la oe i ka eha lima @ aloha.

@ kaua, ke kaeaea o @a o ka makakila, ua @oia eia.

  @ he Ka-ala a Ka@.

  @na nalo, ua meha @wale ana o konaleo, @-a a keia pe-a o ka @ole loa e lohe hou ia

Ua hala i ka pe-a kapu a Kane, i kukulu o Kahiki.

Aka, o kana mau hana maikai, ke ku nei i kiahoomanao no na Hawaii a pau e hahai ana ma ke kulana ana i noho iho nei, a makou e olelo nei. Ua lilo iaia ka hanohano oi pookela loa ma na mea pili i ka hoolaha nepepa no na makahiki he aneane kanakolu i hala’e nei.

  Aloha ke alakai o ka lahui, kona mau manao kuliu, kana mau olelo wanana oiaio, kona kulana kupaa; ke poino ole nei makou no ia mau mea, a makou e olelo nei.  Ua hala ka Pou hana o Hawaii.  Aloha, aloha nui, aloha pau ole!  E like me ka ka Buke nui i olelo ai.  “O ke kanaka i hanauia e ka wahine, no na la pokole ia, a ua piha i na popilikia.”  Ke kana hia ole nei makou i kona komo ae ma kela aina nani ma-o, pau na luhi pau ka inea.

  Mai makau, a mai kaumaha,

  Na haunmana a Iesu,

  Nana e alakai i kahi maha

  No na huhi na luuluu.

@ Maha mau no na luhi,

  Maha mau no na luhi,

  Maha mau no na luhi,

  Maha mau kakou.

NOLAILA, HOOHOLOIA. AKA@ - Ke komo pu aku nei makou e u pu me oe, no kau kane i aloha nuiia iloko o keia mau la o ka enaena.

  ELUA:-Ke pule nei makou i na Lani, e hoomama mai i kou naau luuluu, a Nana no e kokua mai ia oe, a me na keiki makua ole.

  EKOLU: - Ke nonoi nei hoi makou i ke Akua ola mau, e hooloihi mai i kou mau la ma ka honua nei, a Nana no e kokua ia kakou.

            Me ka haahaa.

J.K. NAHALE,  J.W. KELII KOA,  REV. W.M. KALAIWAA,  REV. W.N. LONO,  S.W. KAWEWEHI,  S. HAANIO,  THOS. AIU,  J. KAELEMAKULE,  D.P. NAMAU,  A.J. KAUHAIHAO,  WM. J. WRIGHT,  W.P. KAEA,  D. KAHAO,  D. SIMONA,  D. ALAWA,  H.P.K. MALULANI,  D.P. WAAHILA na poe komite.

  Ua makeia ma Kapalama, Honolulu ma ka la i iho nei o Novemaba o Kalawakua (k) nona paha na makahiki he 50 a oi aku.

 

Ua Hala Aku o Dr. J.W. Brodie.

Ma ka hora 11 P.M. o ka po Paono Nov. 2, ua hiki mai la ka make a lawe aku la ia Dr. John W. Brodie, ma kona wahi noho ma Waikiki.

  Ua hanauia oia ma Quebec, Canada, Beritania Amerika, ma ka la 7 o Maraki, A.D. 1853, a ua hoonaauao ia ma ke kula haahaa ma Montreal.

  I kona wa i koho ai i ka oihana kauka lapaau i hana nana, ua hoomaka oia e ao ma ke Kula Nui o McGill, a puka oia mai laila mai, ua hoomaka oia e lawelawe hana ma Montreal.  A no kona ake nui i mahuahua ae kona ike, ua holo oia i Enelani a lawelawe ia hana oihana lapaau ma na Kula Nui Kiekie ma Ladana, Parisa, a me Berlin, a loaa no iaia na palapala hooiaio no kona makaukau, mai ia mau kula pakahi mai.  Oiai oia ma ka aina e, ua hoolauna aku oia iaia iho ma ke ano, he ukali o kekahi Kula Nui ma Edineboro, Sekotia.

  Ua hiki mai oia i Honolulu nei, he 18 makahiki mamua ae nei, a ua noho launa pu oia me Dr. Miner a hiki i ko Dr. Miner wa i holo ai i Europa.  A i ko Dr. Miner hoi ana mai, ua wehe ae o Dr. Brodie i Keena Oihana nona iho a emo ole, ua ku ae la, a lilo i mea lawelawe lapaau kiekie loa maloko o keia kulanakauhale.  Ua holo aku oia no Kapalakiko ma ka Australia a huli hoi koke mai no.

  Ua hikiwawe loa kona make ana e like me ke kukui i puhiia iho, a pio koke no. Oiai, mahope iho no o ka paina ana ma ka hora 8 P.M., ua noho pu no oia me na hoa’loha a ma ka hora 9 ae me ka hapaha, ua aloha aku la i na hoa’loha a hoi aku la e moe.

  He mau minute pokole mahope iho, ua lohe aku la ka mea malama he halulu, a ia wa, ua holo aku la a pii iluna, a ike aku la oia e waiho mai ana ma ka hall, a me he mea la, ia wa no oia i loaa koke ai i ka ma’i kuhewa, a lele loa aku la ke aho, a make iho la.

  Ua kii ia na Kauka, aka, aole mea hiki ke hoopakele ae iaia, oiai, ua hala kona ola ma o.  He ohana kona ma Canada, a he kaikamahine e noho ana ma Kapalakiko.  Ma ka hora 2 P.M. o keia la e hoolewa ia ai kona kino mai Waikiki mai, malalo o ka lawelawe haipule ana o ka Bihopa Willis.

  Ma kona kokua ana i na poe popilikia, me na laau lapaau i haawina no ka hoopakalele ana i na poe ohana he lehulehu wale o na Hawaii, ua hiki ma ko makou aoao ka haawi aku i na mahalo hoomaikai no ka mea i hala aku.  A ma keia, ke komo pu aku nei KE ALOHA AINA iloko o na kumakena ana me na ohana o ka mea i hala aku.

 

Na Palapala

  Aole e ili maluna o makou ke koikoi o na hewa ana no keia mau manao i hoopukaia malalo o keia poo, aka, e ili no ia maluna o na poe na lakou i kakau mai.

 

Ka Nane-huna a Kauikeaouli

KA   NOIAU OI  AKU  NO  KAKOU  E  HAWAII.

XIII

  Ina e paakiki inai malalao o ka m ina ae a ke poo o ka Papa Ola, alaila, e luai paeleka mai ana ko Ka-u i ka luai pele o na mea kana, i ike lakou ia Pele he kino ahi.

  Okupe la!  A pela iho no ka hoi na Moi o ka manawa.  Hoi aku o Anaru no Maui loaa i ka ooi, o ka wana o ke awa a me ke au koa o ka waha o na pu pupuu hoolei loa noho ana i Hawaii.

  Ho’ano aku ko laila Moi, hoole ia mai ua pau kona laikini Moi, kii hou i laikini ia Mokukeleikekai, he 15 paha ia, loaa hou na laikini o laua, e u noho Moi, mai la ma ka hikina.

  Nolaila, eie imua o kakou ka ike a Kawa mai ka manoanoa mai a pepeekue, mai ka olalahina a ka makolukolu mai ka omae a ka pika’o, poka’oka’o, mai ka owawai a kanewai, mai Kalalau i Hawaii a Kalalau i kauai, mai ka helu na ka helu IX.

  Ua piha ke kiaha o ke pahaohao a hanini, ua ninini iho nei kakou i ko kakou mano lapa ino, aole no i pau ka apu ana, hoohanini iki ia iho nei ke kino ahi o Iehova iloko o ke kolera i ike ai kakou iaia a makou iho kahi lapa ana, Oihanakahuna 26:22-24.

  O ka mai ahulau a me ka mai ahu mokaki i Kakaako, o ke kolera no ia a me ke kino ahi o ke Akua, (pauku 25, Hebera 12:29).

  “E hoouna aku i ke ahulau iwaena o oukou, a e haawi ia aku oukou iloko o ke oukou poe enemi.”

  Pau oukou i kai o Kakaako, hahaki ae au i ka aumaka o ka ai a me ka i’a lilo oukou na na wahine o ka Ahahui Manawalea Hawaii e hanai, hookahi no wahi e kahumu ai, ma ke kaupona kahi miki ai, o ka paona e kaupaona ai 3 makua 2 keiki huina 5, pakolu miki pakahi pau, lalau na palena3, wahi no hoi a hookakekake pu no hoi me kahi ki, pau a hiki no hoi i kahi awakea hou  aku, oia ka maona a ka Baibala e haawi, aku nei i na kuli a me ai-a, e alawa hou iho i kahi pauku 26, ia maona oie.

  “Aia a haki ia’u ke kookoo o ka oukou palena, alaila, e kihumu na wahine he umi i ki oukou palena ma ka umu hookahi, a e haawi lakou i ka oukou palena ma ke kaupaona, a e ai hoi oukou aole e maona.”

  A ia wa no e hoomau aku ai kakou i ke kue, e pahiku ia mai ana ka hoopai, ma kakou e hoolohe ole ana a mau no ko kakou kue i ko kakou Akua, oi loa ae ka hoopai, a ka ai e ai ai, o ka io no o keikikane a me kaikamahine, ka mea e ai, a kanu mua ia ka na akua kii kau ia na kino maluna pauku 27-30.

  Aole no he hewa ke alunu iho no ia mokuna a pau mai mua mai, a hamu wale aku hoi paha, o ka hoola a mai ana ae i piha no hoi e like me na ipu uwila a Paulo, i ki ha mai ai i ke ki ha o ke aloha Makua, Keiki a me ka Uhane Hemolele.

  O ke aloha ka mea oi, i ike kakou i ka oiaio o ka ninini, aole i ka poni bapetizo maluna o kakou.

  E like no me ka hana o na euanelio ke kipikipi mai moa maa mai a hiki i keia M.H. 1895 hoonua loa ka manini maninini, hanini, haninini mai o ka pilikia.

  Manini aku a maninini na olelo ino aku a olelo ino mai na euanelio, ninini ia ke koko i ke kaua i Laeahi.

  I mai o Kaehu: “Alualu ia mai kohu moa, alakai i ke ala koho pipi, noho i ka rumi o Kewiki papa pohaku ka moena.”

  Hanini wale mai no waimaka aloha aina a aloha i na hoa a ua lilo i hipuu polena ia o u-i-na ai, ka mamina no hoi i na kino i hooluhi hewa ia e na alakai paa kipe.

  I mai la o Kawelo:  “Mimiinihi e ka ulu iki ma i ka pune,” lilo aku la ka hana alanui ia Waipae, lilo no hoi na hana mama ia Pa’elima ma ninini ia mai la na huaolelo awahia a ka makani.

  “Aole oukou e lawaia a ai ae, aole auau wai, ke ninini ia nei ke poo o na wai i ka hola pela na lua, a me na alanui, ua kapu ka ai poi, etc.

  A e like me na hooninini a kanaka, pela no na hoohanini a ke Akua i ke korela, pela no ka manini mai o na laau a me na omole laau, hoola ae paha kahi laau, hooi loa aku i ka ma’i kahi laa, a hoomake no hoi kahi laau.

  Heaha ia laau hoomake?  O ka aahu ae no i ka ahuula o ka uahoa, a hookuli okoa iho no.  “E aloha oe i kou hoa e like me oe iho.  “Aole e hiki.”  “Ua paa aku la ia oukou ka ia, ka ai a me ka wai.”