Ke Aloha Aina, Volume I, Number 25, 9 November 1895 — Page 6

Page PDF (862.27 KB)

This text was transcribed by:  Patty Mancini
This work is dedicated to:  In Loving Memory of My Father

KE ALOHA AINA

 

6                                  KE ALOHA AINA, POAONO, NOV  9, 1895.                                        

 

Ke Kulana Amerika o Kalivilana.

 

Pela na Olelo a Don M. Dickinson ma Wasinetona

 

            Bosetona, Oct. 13. Ua hoouna mai ka mea kakau o ke Glohe, ma Wasinetona i na olelo penei:

            "O ke kumuhana Aia E a Peresidena Kalivilana, he hooulu ikaika ana, a he hoonaukiuki ana i na Amerika. Ua hooia mai no ia i kona manaoio ma kana hana ana, a aole loa he olelo ano ike kaula e ao mai ai ia'u.

            I ka wa i nana pono ia ai na hooko ana o na manao aelike, ua ala mai la na manao kue o na poe kupa o Amerika Huipuia i ke kumuhana a ka Aba Kuhina, a hoohilahila iho la iaia iho, a pahaohao hoi, heaha la kona mea i hana ai pela?

            Pela na olelo ana a ka Luna Leta Nui mua, oia o Don M. Dickinson i keia la.

            He mea kuhihewa nui loa ke koho wale ana i ke kumuhana o na Aina E a ka Peresidena i keia wa, a i ole ia, mai mua mai hoi, he mea a he mea, aka, he kumuhana hooulu ikaika ano Amerika no ia." wahi a Mr. Dickinson.

            Ua pololei o Mr. Kalivilana ma na ninau ano nui a pau loa, a ua pololei mau no oia i na wa a pau loa.

             Ma na mea pili pakahi i na hihia pili lahui a pau loa, kela hoopaapaa pili i na palena aina o Vanezuela a me na hooulu kaunaele o Cuba, ke waiho nei au i kau hoakaka ana i na poe aole he noonoo kuikawa.

            Aka, o ke kumuhana pili akea a ka Peresidena i hoohana ai, e pili ana i ko kakou mau manao uilana i pili i ka lakou mau hooko hana ana, a lawelawe ana, me he mea la ia'u, he ana ia i na poe a pau e nana aku ana, aole loa o'u wahi kanalua iki, e lilo ana keia i mea e hookoe ole ia iho ai kekahi wahi hoohalahala ana, ama ka aoao o na poe aloha aina Amerika a pau loa.

            Ina e hiki pono ana ia Peresidena Cleveland, e hooko piha aku i kana mau kumuhana i hoolala ai no Hawaii, alaila e hoihoi aku ana oia i ke Aupuni kumu mua o Hawaii, a mahope, noonoo aku ka ninau no ka hoohui aina ana.

            Alaila, ia wa ua pili me ka lahui ponoi o Hawaii, na lakou ponoi ka olelo ana, no ka hoohui a no ka hui ole aku paha me Amerika Huipuia. A ua hiki ia lakou ke loaa he manawa kupono, e hoakaka ai i ko lakou makemake me ke kuokoa loa, ma ke ano koho ana ma ka pahu balota.  Mai ka New York Sun mai.

 

Ke Ao Aina.

 

            O ke Ao-Aina, oia ke ao e pohai mau ana iluna o ka aina a he mau hoi kona paa ana, iluna o na kuahiwi, a me na kualono o ka aina.

            Pela e hiki ai i na poe holo moana ke ike me ka hoohewahewahewa ole i ka aina.

            O na ao e lele ino ana, a e puahiohio wlae ana me he kualau la e puhiia ana e na makani ikaika, aole ona wahi e noho paa iho ai, a e kau iho ai, aka, ua maalo awiwi aku oia a mahope, ua nalowale loa aku la.

            O na hana paa, na hana kuonoono, na kahua i hookumumua ia, oia ke Ao-Aina ma keia olelo ana.

            O na haua hiolo wale, pau wale, na hana kolohe a pau loa, oia na ao lele ino i ka makani, aohe o lakou kahua e paa ai iluna o ka aina. aole no hoi he pomaikai i loaa mai no ia ano ao.

            He ao paa olel ia i ka aina. a e hoomaka ana lakou e hoalele i ka aina, a lele aku a nalowale loa.

            Aia a kokoke aku ke kanaka i kona aina, a i kona home alaila, he ao aina ia, ua pau kona kaawale ana i kahi mamao loa, aia oia ua kokoke e hui hou me kona maa hoa'loha he lehulehu wale, e kali mai ana nona.

            Pela no na kanaka, na ohana na lahui i kipakuia mai ko lakou aina mai. ko lakou noho ana maa o ke au oluolu, a me ko lakou noho ana kookoa lanakila mau.

            Ua lilo lakou he poe e mako lakou aina hanau ponoi iho, no ka mea, ua hoonele ia lakou i na pono pili paa ia. lakou, a ua lilo o ka poe kanaka e (ka mea kuleana ole) na lakou ka e uoho mana maluna o lakou?

            I na e lawelawe ana ke Akua (he mea hiki wale no Iaia) a hooko Oia i ka pula a Kona poe kanaka i hoopilikia wale ia, alaila, ua hiki mai ke Ao-Aina, a ua kokoke mai ka manawa e hiki ai kakou i ko kakou aina, a i ko kakou mau Home aloha.

 

He Nui ka Luaiele Ana.

 

            Ua hala aku o F. M. Hatch no Wasinetona, maluna o ka Coptic, he Kuhina noho mahoe me W. R. Kakela.

            Ke olelo la o Kakela, o Hatch ke hoi ana i Kuhina no ho paa ma Wasinetona, a e hoi mai ana oia no Hawaii nei, a ke olelo nei ka nupepa Advertiser, e holo ana o Hatch a noho ma Wasinetona no eono mahino wale no, no ke kumuhana hoohui aina, oiai, ke Congress e noho ana iloko o keia mahina ae.

            Alaila, he mau hana luaiele wale, me ka hoomaunauna dala na hana o keia ano e hana ia nei.

            Auhea la ka naauao, a me ka noonoo a lakou e olalo nei, o keia mau hana he mea ia e pono ai no Hawaii?

            Aia no ke ku mau la kela olelo naauao a Peresidena Kaivilana i hoopuka ai: "Aole loa e hiki ke hoohui i na mokupuni o Hawaii, no ka mea, aole i ae mai ka hapanui o ka Lahui Hawaii."

            A pehea la? A mahea hoi e hiki ai ke lawelawe ia ka hoohui aina ona, me ka loaa ole o ka hapa nui o ka Lahui Hawaii?

            Aole he manaoi a o na poe o na lahui e ae e noho wale mai ma Hawaii nei. Aole loa!

            O ka lahui mua loa, a o ka lahui kumu o Hawaii, o ia ka manoia, na ka hapa nui e haawi, alaila, lilo. Aka, oiai, ka Lahui Hawaii e kupaa mau ana me ka naue ole, alaila, mahea la ia hoohui aina e hiki ai ke hana ia? Aole loa e hiki ana. Aole loa no!

 

Ke Kanikela Iapana Hou.

 

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Coptic, mai Kina a me Iapana mai i ke ahiahi Poalua, Nov. 5, ua kau mai nei o S. Shimamura, ke Kanikela Nui o Iapana, ma ke alo aupuni o Hawaii nei, ma kahi o Shimzu i hoomaha aku.

            He kanaka oia o ke kulana o 40 paha mau makahiki, a iloko o ia mau makahiki. ua hoonohoia oia he Luna Aupuni no Iapana ma na wahi he lehulehu wale ma ke ao nei.

            Ua noho oia he Luna Aupuni no Iapana ma Ladana, Eneiani, a ma Nu Ioka no hoi ma Amerika, kahi o na i noho Kanikela Nui ai. A no umi hoi mau mahina mamua iho o keia kaua ana mai nei o Kina me Iapana, he Kanikela Nui oia e noho ana ma ke kulanakauhale o Mekiko. Ua kauoha ia oia ma ke telegarapa, e hoi mai i Tokio ia wa ona e noho ana ma ke kapitala o Mekiko; alaila, ua hookohu ia oia ma kekahi oihana kuikawa me ka puali kaua mahele kaua elua o Iapana, he mea a'o aku i ka Alihikaua Nui, ma na mea a pau loa e pili ana i na launa pili aupuni ana.

            Ma keia kulana, ua kahea ia oia he kuhikuhi ma ka hooholo ana i kekahi mau ninau ano hohonu loa.

            Ua kipa oia e ike i ka Pascodores, a ma Formosa hoi oia, iloko o ka wa uluku mai nei, a oia ka mea kuhikuhi kuikawa no ke kiaaina olaila.

 

ULOLOHI NO KA HOI.

 

            He makena no ka hoi ka lohi apa, a me ka houlolohi launa ole mai, o na pane a ke

Aupuni Repubalika o Hawaii nei, i na koi poho ana i waiho ia mai ai e ke Aupuni o Beritania Nui he mau mahina i hala loa mamua aku nei.

            Ma ke nupepa o keia la, Nov 6, i ike iho ai makou he wahi olelo ma ka nupepa Advertiser penei:

            O ka palapala pane a ke Kuhina Hatch ia General Kanikela Hawes, no ke koi a ke Aupuni o Beritania, no na poino o na kupa Beritania i hopuia i ka wa o ka hookahuli aupuni ana. ua hoopaa ia ma ka pepa kanana Loio, a i ka wa i hoonohonoho ia ai na apana pepa kekahi maluna iho o kekahi, u ahiki ae la ke kieki o ka paila he eha iniha.

            O keia na mea a na nupepa pili aupuni i olelo ai mamua aku nei, aole loa o Beritania e koi mai ana i na poho o kona poe kupa i komo iloko o kela hoohaunaele ana o Ianuari.

            Aka, pehea iho la i keia la? Owai ka mea pololei? Aole anei ua ae maoli mai nei ke Aupuni Repubalika imua o ke akea i keia la.

            Ua koi ia mai oia e ke Aupuni o Beritania no na poho ehia haneri tausani? E uku aku? Ae! Oia maoli ka pololei e like no me ka KE ALOHA AINA i hoike mua aku ai, he mau mahina i hala aku nei.

            He mea oiaio maoli keia, ua haawi mai ke Akua ina popilikia he nui, i ka poe e hana ana i na hana hewa. Pela ka oiaio a pela no ia e ike maka ia nei i keia la.

 

HE MAU HOONAAUAO ANA.

 

 

            No ko makou makemake e lilo ko makou Lahui Hawaii i poe naauao, a i poe e hiki ai ke ike ia mai, ua loaa iki he wahi kulana paha o ke ano naauao. Nolaila, ke hoike aku nei makou i kekahi mau mea kupono maoli no. a kakou e hana mau ai i na la a pau. a ina manawa no a pau loa.

            Mamuli nae o keia hoomaopopo ana aku ia mea imua o ko makou poe heluhelu, mai manao iho, ua lawe mai makou i keia i mea hoohilahila, a i mea hoohenehene paha, aka, aole loa pela, aole no ia o ko makou manao, a me ko makou makemake maoli.

            O ko makou makemake, e lilo keia mau olelo a'o. i mea e hoopaula ai kekahi wahi ano naaupo. a ano kuhihewa paha mawaena o kakou iho, a oia keia.

            Ma kou hoopau ana i kau kakau leta ana mawaena o na makamaka a me na hoaloha, a ina nupepa paha, mai kakau iho oe penei.

            Owau no kou hoaloha.

                                                                                    Rev. William Kamau

 

            Ma na makuakane wale maua, aka, he@ luaui makuahine e o@ nei. Ma o ka maku@ ua loaa mai la he @ iki, a ma o kou mak@ he ekolu makou a ele@ ola nei. oia ko'u po@ nouliuli Ewa.

            O Lulia Meheula @ i keia ao inea, a hala @ kela ao. no ka mea @ mai ka Buka Nui @ i hanau ia e ka wahine @ kona mau la.

            Ke kanaenae ae ne@ aloha o kuu pokii @ aloha no kuu pokii @ aloha no kuu pokii, @ haalele wale. Aloha @ hiki i Waialee. Aloha@ lewa, na pali o Kool@ kuu pokii i na hala o @

            Na Waianae e hai @ Mrs. Lulia Meheula @ na Ewa i ka la ha@ hai mai i kona oluolu@

nolulu hai mai i ke@ maikai, na na Pali H@ na Koolau e hai m@ aloha. a hala wale @ pokii aloha, a waiho@ me ko maua mana p@ paiauma aku na ke @ mako nona.

            Ke ike mai la oukou @ kamaka, ua po ka hale @ Lau, a ua pau ko ou# ana mai e ike ka la@ komaikai. No ka ua @ o Kahaluu e @ ke aloha o kuu po@ hala aku e !

            MRS. KEAWE ME@

            Waialee, Koolauloa@

                        Okatoba, 25, 18@