Ke Aloha Aina, Volume I, Number 26, 16 November 1895 — Page 5

Page PDF (883.38 KB)

This text was transcribed by:  Patty Mancini
This work is dedicated to:  In Loving Memory of My Father

KE ALOHA AINA

 

                                    KE ALOHA AINA,  POAONO, NOV. 16, 1895                           5

 

@MAI NEI O RUSIA

 

@Ana e Komo i Kina,

@ona ia o ke Kaua

@oea Mai Ana.

 

@uiwa ia o Enelani

@Keia Mau Hana

@ a Rusia.

 

 

@ na Aumokukaua Rusia e

@ Waldivostock, a Chemulpo

@ Fusan, ma Korea.

 

 

            @ a Oct 25. He hoike ae mai Shanghai mai @ na la, e hoike ana i @ e ana iho o ka aumo@ o 15 mau moku ma@ i Valdivostock mai, e @ na Chemulpo a me @ Korea. A ua hoike pu @ oi ka Nupepa Times @ gko@ mai e olelo ana @ ma ia Rusia ka pono @ au ma iho i kona au@ a Pou Arthur, a e ku@ i ai @ui hao ma ka @ Liao-Tung a ma @ maopopo laula ana aku,

@ on@ o ka wehe akea @ na, ma kahi i manao @ ka ninau pili i ka Hiki@ a ku ano noonoo akea, @ ao ia maanei nei, o @ a @ noho nei, ua ano @a, @ hooia ia mai ana e @ houkoa, he oiaio, he @ua keia hana, e komo @ ai na mana like ole, a @ a@ o ka mea i ma@He mea hiki ke @ o ka hoike mai @ mai he mea oiaio

 

 

@pa puka ahiahi @ ulanakauhale, na hoo@ akou he manao loihi e @ like ina, o ko Beritania @ no @ aku iloko o na @ p@ ana i ka ninau o @ na ku mea kupono ole @

 

ho@ ae ka nupepa @ Gazette penei: "Ina @ ua aku ana me Rusia. e @ ana no na pilikia ma@ ka ae ana aku iaia, me @ ole he puupuu ikaika @ aku ai he poino maluna @

 

@hiki iaia ke opa aku i na @ o na mana e ae a pau loa @ opau aku i ko lakou ka@ a. Koe wale no, aia a @ i o Rusia a me Kina i @ hoopaa maopopo ana. @ ia keia e hiki ai ke hoo@ he olelo hooholo paa @ malia paha o keia no anuu @ loa i loaa i ko kakou @ aupuni ana, mai kela @ ana ma Crimea.

            @ a manao maoli, ua pili @ a ma ka ano oihana o ke @ ookoa, a e hookupinai ia @ na ia e na papa-pai, aole @ Amerika, aole no hoi o @ hania e hiki e ae mai i @ akahakai o ka Pakipika e lilo i Lokowai Farani Rusia e like me ka ka mupepa Globe i olelo ai, a ua olelo maopopoia ua aelike na luna elele a pau, me ka ikaika hoohui, a e kua aku i keia hana a Rusia.

            Ua hoopuka ae ka nupepa The Pall Mall Gezette i ka nuhou mai ka Hikina mai, me ka olelo ana, "e hoohui ana o Rusia ia Kina," a ma kekahi kumu iloko o kekahi manao loihi no ia kumu manao, ua olelo iho la: "Ina e kupaa ana keia kuikahi, alaila, e opiopi ae i ka Palapala Aina o Asia."

            Ma na manao hope, ua hoouna mai la ka Pall Mall Gezette. i ka pono o ka lawe hou ana ae i ke awa Hamliton e Beritania i mea e hoonui ae ai i ka ikaika o ka aumoku kaua Beritania ma na wai o Kina, alaila, e emi ana ko Iapana aumoku kaua, ma keia puupuu mua.

            I ka wa keia o ka nuhou-ano nui i laha koke ae ai, ua nui ka pupuahulu ma ke Keena Oihana Aupuni maanei nei, a o ka oi loa aku nae, ma ke Keena Aina E, a me ke Keena Aumoka kaua, a o ka hele ana aku a me ka hoi ana mai o na elele ua hoomania no ia i na hora o ke kakahiaka a me na hora hana oi ka auina la.

            O ka mea kakau manao o ke Times ma Hongkong ka mea nana i hoouna mai i ka nuhou hoolele hauli, ua hoakakaia ma kana nupepa, e olelo ana, ma ka launa kokoke loa ana aku me na kanaka, ka poe i maa i ke koho ana i na manao malalo iho o ka iliwai o na mea a pau. a no ia mea, o ka nuhou i hoounaia mai, aole loa he mea e kulanalana ai ka oiaio.

            Ua hoike ae ke Keena Aina E i keia la, aole no he hoomaopopo oiaio ana no na mea i hoikeia mai nei.

            Ua koike ae ka manao pepa o ka nupepa Standard, o na mea a ke Time o Hongkong i hoike mai ai, e pili ana no ka hoohui ana aku o Kina ia Rusia, he hooino loa iaia Rusia. Ina no ua hana kekahi poe pake i kekahi kuikahi e like pela. Ua hoomau aku la ka nupepa Standard i ka olelo ana. he mea wale no ia ma na manao hooholo like ana e huli ae ana laua he alo e nana aku i nakue ana mai a Iapana a me na mana e ae.

            O ka aelike, he like wale no ia me ka pepa kiola ia. He manao pepa hoi ma ka nupepa Chronicle e olelo ana. Ua manao makou, o keia hana pono ole mai ia Rusia mai, e kue ana o Iapana i ka noho ia ana ae o Port Arthur. Aole no i ike maopopoia ko Rusia manao ana e lawe ia wahi.

            E hui pu ana o Enelani a me Iapana a e kue mai ia Rusia. Ina he manao ko Haku Salisbury e loaa iaia ka lanakila o kona aa e hana aku me ka manao koa, oia wale no ka mea e loaa hou ai iaia na kulana mahaloia.

            Wasinetona, Oct. 25, Oiai aole he mea hoike pili oihana i hoike ia ae ma Wasinetona, e pili ana i kela kuikahi malu ma waena o Rusia a me Kina; aka, aole loa nae he mea kanalua aia he mau hoomalamalama ana e mau nei mawaena o na aina elua, e hoea aku ai i ka hopena no ko laua hui like ana e hooholomua.

            Mai ka hoomaka ana mai o ke kaua, mawaena o Kina a me Iapana, ua olelo mau o Rusia, he makemake oia e loaa kekahi hooholo manao ana me Kina, a i ole ia me Iapana hoi, e loaa aku iaia he wahi kupono loa no ka welau hope o kona alanui hao. O Vladovostack, oia hoi ka welau hope hikina loa o ke alanui hao, ua hala loa aku ia i ka la idu akau aku, a o kona awa kumoku hoi, ua paa loa i ka hau no ka manawa he hapalua makahiki ka haahaa i ka makahiki okoa.

            Nolaila, ua hoouluku ia o Rusia, e loaa ona wahi kupono e ae no ka welau hope o ke alahao e paa ai, i mea e wehe ia ai oia ma ka holo moana me ke keakea ole ia.

            Mamuli o keia manao i hoolalaia. ua hoao oia he makahiki okoa mamua aku nie, e loaa ona ae ma ia Iapana mai, no kona hooloihi ana aku i kona alanui Siberia mawaena pono mai o Corea Akau, i hiki i Awa Lazareff ma ke kai o Iapana.

            O keia haulehia ana o keia hooloihi ana aku i ke alanui o ia ka mea e ikeia nei o Rusia, ka makamaka maoli o Kina, e hoomaikeike mai nei, mai ka wa mai nei i pau ae ai o ke kaua o Iapana. Ke hoohana nei i na alanei hao, a me na pono e ae mawaena konu o ka aina o Kina i haawiia aku iaia, he welau pili kai ana i makemkae ai ma Port Arthur.

            He hoike pakui kekahi i hoakaka ia ae ma ka hoike no ka hoolilo ana aku o Kina no ka hooloihi ana aku i ko Rusia alanuihao ainapuni ole, mawaena ponoi mai o Manehuria, mamuli o na ike maa o ka Hui Auwaimoku Detroit, ka mea i hoi koke mai nei, mai kana huakai makaikai ia Rusia.

            O kona hana ana malaila, ua komo aku ia iloko o na aelike hana me ke aupuni o Rusia, no ke kukulu ana i hookahi a elua paha mea wawahi hau, i mea e hoomau ai i ka hoohamama mau ana o ke awa kumoku o Vladivostock, a oia ka welau Pakipika hope loa o ke Alanuihao Siberia.

            O na moku o ka Hui Detroit Dry Doc, ua wae ia e na gena o ke aupuni o Rusia oia ka oi o ke kupono loa ma ke ao holookoa; a ua kono ia ka hui e hoouna aku i elele no lakou ma St. Peterboro, no ke kukakuka ana e kukulu i mau moku.

            Mahope iho o kona hiki ana aku ilaila, aia hoi, ua hoikeia mai la oia, o ka manao pili oihana oia ka hoopau loa ana i ke alanui e moe ana i Valdivostock, a e hoohuli ae i ke alanui e hiki ai i na kapakai Pakipika mawaena konu o Kina, a i ole ia o Corea paha.

            Ua hookoia keia mea e like me ka mea a kela kanaka o Dertroit i hoomaopopo mua ai, ma ke kukuluia ana o na hui ma kekahi wahi, a ma na wahi no paha o ia mau aina, e lilo ka hookele mana piha ana malalo o Rusia.

            O ekai ke kumu i hoike ia mai ai i ke kanaka Detroit. aole loa he mea kupono no Rusia e hana i mau pale-hau, a ua hoikeia mai ka hoopau wale ia ana o ka olelo aelike.

 

Ka La Kuokoa Novemaba 28.

 

            O keia la 28 o Novemaba, o kela a me keia makahiki, mahope mai o ka apono lokahi ana o na Mana Nui, oia ka la hoomanao no ke Kuokou ana o Hawaii nei.

            Ma na makahiki mahope mai o ka hoihoi ia ana mai o ke Ea o ka aina e Adimarala Thomas i lulai 31, 1843, ua hoomanao mau no ka Lahui Hawaii ia la, oia ka la hoihoi kuokoa o Hawaii nei. A mahope mai ua hoea mahoe mai la ia mau la elua, no ka hoomanao ana o ka lahui. O ka mua ua maa loa ia Iulai 31, a o ka hope hoi i Novemaba 28, a pela ka nee ana mai imua nei. me ka malamaia o keia la 28 o Novemaba, a hiki iloko o ka A. D. 1893!  Ke kau hookahuli Aupuni Moi, alaila, ua pau ka hoolaha pili aupuni ana mai he la kulria keia.

            Ma keia kakahiaka iho la Nov. 12, ua ike iho nei makou i ka hoolaha kuahaua-hoopili-pili Amerika aku a Peresidena S. B. Dole e hoolilo ana i ka Poaha ae nei, Novemaba 28, i la kuaia hoalohaloha i ke Akua, no na pomaikai i ka makahiki i hala, a no na pono o mua aku nei, a no na pule no ka hoomau ana mai i Kona lokomaikai.

 

            He mau po i hala ae nei ua mahuka mai la he elua mau kanaka maialii mai Molokai mai, maluna o ekkahi waa a pae mai la ma Oahu nei. Ua huli koke ia no laua i ka wa i @ he ia ai, a he hookahi o laua i loaa, a o kekahi o laua aole i loaa iki a hiki i keia la, E homoi hou ia aku ana i ka aina o ka ohaeha ma keia inoa koke iho, ke kanaka i loaa iho nei, aia o ia maka hale mai o Kalihi i keia wa.

 

Ke Kulanakauhale Ai I'a.

 

            O ke kulanakauhale o Honolulu nei, ua noho ia oia e na poe ai i'a, ono i'a, puui i'a. Pela no mai mua mai, a pela no i keia wa.

            Ua hele ka ikiiki ono i'a a nui, iloko o ka wa iho nei e laha ana ka ma'i kolera a lakou nei.

            I ekai hoomakii ana ae nei no, aole i kana mai ua i'a, i laweia mai ma ka Makete o Honolulu nei iloko o na la ekolu i hala aku la.

            Mamuli o ka Mr. Keliipio helu i'a i malama ia ma na la 4, 5, a me 6 o Novemaba iho nei, ua loaa mai keia mau heluna i'a penei:

            Novemaba 4. -- Laweia mai 1901 Amaama, 1141 Awa, 347 Hahalalu, he 22 Moi, 380 Opelu, 23 Aku, 27 Manini, 36 Ku-mu, 20 U-u, 2 Ulua, a me 22 Ula. Huina pau loa 3961.

            Novemaba 5.--Laweia mai, he 1622 Amaama, 300 Awa, 4,000 Hahalalu, he 22 Moi, 4 Pa-u-u, 1 Ulua, 495 Opelu a me 2 Ula. Huina, 6,326.

            Novemaba 6.--Laweia mai 1,775 Amaama, 178 Omaka, 7,245 Awa, 48 Pa-u-u, 119 Moi, 185 U-u, 14 Ulua, 20 Aweoweo, 21 Ku-mu, 695 Opelu, 15 Kawakawa, 4 Mahimahi, 42 Aku, 34 Pualu, 239 Weke, 14 Nenue, 572 Aholehole, 11 Hee, 16,000 Hahalalu Huina, he 20,331.

            O ka huina nui o na ano i'a i hanai ia na ka lehulehu ono i'a o Honolulu nei, iloko ekolu wale no la, he 30,818 ia o na ano i'a a pau loa.

            Nui no ka ono ia o ka i'a e kakou! Oia no nae hoi, i hiki ka hoohialaai ana iho i kahi i'a hou, o ia makamaka hou no la, hele iho me ka poi, poahpoha Auwe! Make loa iho la au i ka ono!

            O keaha no la hoi ka lakou nei e hookapu mai nei i ka i'a? Ua pau ae la no ke kolera, hoapaapa wale iho no lakou nei. Oia nae hoi, aia no ia lakou la ia mana

 

            He nui na wahine Hawii a me na wahine haole e hele nei ma ka halekuia o L. B. Kerr, ma ke alanui Moiwahine, e pili pu la me ka hale kudala o Mogana. O ke kumu, no ka nui loa o na lole kupono no na aahu wahine, na lihilihi no na lole, na hulu papale, a he lehulehu wale aku na mea i koe. E hele nui ae, e wiki mai lohi o nele ana nei.

            He pakalaki mau no na poe ake e kaili i ka aina. Oiai, ma ka la i holo ai o ke Kuhina Haki, ua hookui pu ia ka mokuahi Coptic me ka Eleu, a mai pepe liilii ka moku manua Hawaii! Pau na poe oluna i ka palaha i ka hookui ana, a pela no hoi na poe puhi ohe, pau ko lakou puhi ana no ka hanohano o Haki. Pupuahulu ka hoi ana mai iloko nei o ke awa.