Ke Aloha Aina, Volume I, Number 29, 7 December 1895 — HE MOOLELO KAAO —NO NA— HOAHANAU ELUA. —A I OLE KE— Alahele Pohihihi. —A O NA— Opuu Pua Elua. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO —NO NA— HOAHANAU ELUA. —A I OLE KE— Alahele Pohihihi. —A O NA— Opuu Pua Elua.

■'' Helu Qla laua i hoea aku ai mawaljo oka pa'lii o Liona Ulaula 4 ua noonoo ia kahi Pueo no ka lana mea e hana aku ai i kumu no laua e koipo aku al bo ka halawai ana me Liona Ulaula ka pahuhopu oka laua huakai o ka hiki " o keia aina. Ika hope loa o ka noonoo ana o ua wahi Poeo Warita eei, ua heoholo like iho la lau?., e kikeke aku i ka puka i na he kumu ia e wehe ia mai ai a nie ka oie. loko o ke!a »a iku ae ai o Hanoia iiuna a kikeke aku la ika puka, akp. aole he wahi mea a wehe ia jxiai o ka puka 1 Pii koke ae la ka ■ inaina iloko o Hanora no'ka wehe ole :a oai o ka puka. uneune aku !a oia nie ka manao ana o ua Hanora nei oia ke kumu e loheia mai ai a wehe ia mai, he 'ole ka wehe ia mai oka puka. No keia rnau roea, ua hoopii" loa ia ae !a ka ukiuki a • me ka piha huhu oua Hanora la, a ua iike oia l keia wa me kekahi o na lioha poioli a e kali ana «o kekahi mea e hoea mai ana no ka paio ana me ia i na manawa a pau. Koiaiia, wehe ae lz oia i kaiia kaua a paa ma korsa iima, uhau aku ia ' P ani " ; e k3 ik«ika a pau 1 !oa >. ua Hanora ia, aka t ai,Jc he wahi rnea a !nofiolt h«; oia rrjau nij ko iala ku mai aie ka maauheu ole. So kcja neleana ona ma ia nit-a, ua puana ae la oia me ka lee nui, ka noke ana i ka lelele me ka piha maina, lapuwale maoii no, la ka waiwai o keia pahi a keia wahi Pueo iapuwaie o ka haawi ana mai t ina aole e hiki iaia ke kokua mai ia'u ma ka wehe ana i keia puka, a wiliwili ae la oia a hooiei aku la, aka, o kahi mea apiki loa, kona wa i manao ai e hookuu aku, ua aiwa loa ka pipili ana ika iima oua Hanora la, Ua h pa-ha ia aku ka inaina oua Hrf.ni/r4 00 ka pipili ioa o ua pahi nei 1 kuna iinaa me ana i ke kak*. eh® ana hoi t ka honua me ka niii ar.3, aole nae he hemo rki o ua oahi nei mai kona !ima aku. Hou hou sku la oia i ke pan! puka, a oia no hoi ka wa i pahemo aku ai ua pahi nei me kona manao uiua ole e hemo ana raa ia hili ana. I ka haule ana aku o ua pahi nei i ka honua, ua haawi «ku h oia i kekahi peku mahanahana ma ke kikala o

kela puka, aia hei, ua owa ae ia kahi a Hanora i haawi aku ai i kekahi peku mahana.hana, haawi hou aku ia oīa no ka lua o ka manawa i kekahi peku mahanahana i ei aku maiiiua o kela peku ana me ke kokua pu u hoi e kona may lima pLnahele, a o keia hoi ka mua loa o kona hoohana ana i kooa mau linu. A i ka wa hoi a Hanora i haawi hou aku ai i ka lua o ke peku inahanahana, wa ke kikaīa o keia puka, aia boi, *aī-

ho ana ua paoipuka 1* » kahi e. 1 ka wa i alaapu ia aku ai ke panip\ika, aole he hookahi wahi mea Hani]ra i ike aku ai e maaloalo ae'aha. Nolaila, komo loa aku la oia ho loko mamua o kona komo loa aku, ua lērola — i kānā~pa!HTka"ūa" a hookomo iho la ma kona wahl._„ .la HaoQra no e hele nei, aoie nna—wahi mea a ike aku i kekahi mea, \ hiki hoi iaia ke fcamaiiio aku, aka, o kana 'mku mea wale n<Le iia -ka haleali! nam a maemae o Liona Ulauia. Hele loa ae oia ma kekahi aoao rae |ka n.a.n«o o ua Hanora nii inalaih —kēlē 5ē mau puka i loaā iaia, aka* he toau pu« kaaniani «a!e nō ka i halawai mai me kOna mau kiionohi, a kani iho la nhu. Kahaha! napi ke kupanaha o keia hale, aia la ka hoi mahea ka puka 0 keia haie. - Oiai no oia e hoa? wale ana no, ua hoopuiwa loa ia oia» i kona ike ana aku 1 kona wahi Pueo e kjau ma am iluna o kekahi pukaaniani. me ks nana pono ana mai ia Hanora,, aoie i liuliu loa ma ia hope īho, ike aku U oia jka hanaama ana nu.i o kekahi 1 puka ma kahi ,i kahi Pueo e . kau a ike aku ia oia i ka ,nani lua ole o iokt, o ua haiealn nei a ike pu aku la oo ho: oia īna kiai e mooioe raai ans, a e keke mai ana hoi ko lakou niho a be ku ika makau ke Ike aku i ,ko la - kou mau niho e keke mai ana. lloko pu no hoi o kela wa i leie mai ai kahi Pueo a hawanawana iha ia raa na pepeiao o Hanora: £ kuu haku Hanora, e iha ana ka hoi ee e ku nei maanei, eia no o ke korac> aku, ua noa k&a wahi nau e hele, mai makau oe i keia mau roea a pau au e ike aku nei, aole kela he mau mea, oiajo, ak 0, e hoao mai ana keia no koii ruakau a me kou wiwo waie, a i na oe e kt>mo aku ana, e kokolo t»aī no, ;akou imua ou me ka hoopoino ole mai «a oe e kuu haku. i ka wa i iohe ai o llanora i keia mau kuhikuhi a kahi:Puea Warna, ua hooko aku la oia e like me na kauoha a Warita. laia i kom© aku ai iloko o ua haie nei, alaalawa ae la oia r»a o a maanei, fike aku U oia i ua mea nani like ole, e owaowaka mai ana na opuu momi i i huipuja me ke daimana, a na keia mau 1 mea hoi i hoomaUmalama ae a punt o loko oua halealii nei o Liona Ulaula a i oi loa aku hoi ma kahi oLiopa Uiaula, ua oi aku ka malamalema, mamuli o kekahi lei, e like me ka k«ua i jke mua aeneiena maKamaka htilahtlu ma keia .uuu helu i haia hope aku nei. ■ Ia Hanura nae i hookukoke ioa aku aī ma kahi ona kiai, ua kokolo mai ia lakou a kukuli hooni&ikai mai i» ' j»ua 0 Hnnora a komo lua asu la no o H&nora a piī aku i ke aruu ekahi a hiki i ka nohoalii o Liona Uiauia. I ! kona

hiki ana malaila,, aole he hook.ab|i euea i halawai aku me kona inau kiionohi koe wa'e iho no oka a o kekahi, mau pohaku me.nii maluna puno [ho , ona, hopu ae !a oia au e nae be loaa ap no kekiekieloa, Heheaeia o Liuna Uiauia i kooa fapa pouli, a akahi no a ike aku q HaW»ra i kekahi liona puj a ka iauna iole e aa»a iho ana, pii ae la kooa okaMa a ia oōai ia koua ili, haaluiu a« ia uno holoukoa nu ka piha makau ta e

ka hopohopo no keia 'iona nui aiia e ike nei. Aole iwe i liuliu ma ia hope iHō, ua heielei aku la ia mau manao ftiakau naailoko aku o Haue ra a o ka wiwo a ka makau ole, ua boi hou uiai Inua iloko o ka puuwai o Hanora. ileko no hoī o kela wa i pa-e "rhoai keVatii teo"i"k?rrāāa tt)ōl pti mai e kt- kanaka opio a iawe aku i keh iei mai kuu a-i aku. I ke!a wa j |>īi. aku at-o Mam-ia nir na kapuai oiama a hiki aku !a ma kaht e noho aoa. o Liona U lauia, hopu mai la oia i na iima o Hanora a lioonoho iho la ina kekahi aoao> ialau ae la oia i ka iei e kau ana ma kona a-i a hoolei iho la maluna o Hanora me ka .panai ana aku i kekahi huaolelo: Ke hookau nku nei au i keia ki mi-

iuna oū e kuu keiki» e hoike aku ana i. ko'u mau kiai o t e ko lakou haku naa| keia jiiua aku, oiai hoi, kebe!e mai.nei, au a palupalu, a ua pau heH ka ponO no' ke alakai ana ike aupuni ( nolaila, kuu k.ejkt hoiAama hou, ua noa ia oe aa wahi a pau a he houkahi no au wahi e aku nei oia keia wahi e ;hu ana iialo oka hunua» oiai, he, alii v.l:oa'oo ko ia wahi aole hoi o kaiua kuleana ou ia wahi, a o na wahi a,pciu oko kaL3 pa nei uou waie n« ia mai luna a lalo, a o .kela* wahi hookahi *:ale noau i papa aku nei ia oe e.kuu keiki, hookama, oia waie no kabi i kapu la^ oe a rftai no oe a hele ilaila he nui na i • ■ ■ *& v ' poino. . . i ■ ■' | Iloko o kekahi mau la roa ia hopej iho, ua kupu ae la ka manao e hele aku e aana \ kah» i papa ia raai ai e kona hanai, he?sha Uj k< rt.i mta i pupa !ua *i ia wahi ia'u J

aole c h«:!t malai!» u pc»inD. No k&u mau noonoo e iuaiele nei iloko o ua eueu oei, ni/laila, ua noi aku a oia ī kona uaakuakane han«»i no ka \ 'iookuu ana mai iaia e hele holohaloi aaaloko o ko laua pa, aka, ua hooie mai i .a kona makuākane baqai «aia, a ua sjdo mai la nae oia, aole au e ae aku tna ia oe e hele hookahi, aka, e ae no iu ie oe ite hele pu oe.me kekahi p ko «aua rnau kiai, ai ka lohe ana hoi o Hanora ; keia mau oleio a Liona Ulajla. Ua hoole koke aku *.a oia me ka wne sna aku, imea aha ia t ht]e pu m ■ne- au, aoie o'u m«skeixiēke iki. i keia mea, r,o ka mea, aoie o'u m*kemake i <ino kanaka ko'u, a i ki.'io , hoioholuna ko kou poe kanaka. I ka lohe ana q Liona Ulaula i keia mau o!do kakana a kan- ( hanai, iho !a. kana uhu no raau o!elo a Hanom a ruiu wale iho !a no oia iloko-.iho ona n«e ke kulu ana iho o kona tj(Tau wSimalca n"o kei=, mau. oiao ehaeha a Hanora i nou aku ai: Kahaha, ia hei, e ki»!a no au »ke ai i ano i keia mau la aku ne», manao la hoi e ola ana keia mau iwi palupalu i*i oe, e ij ka hoi aole htaba ia hwi, na ke *u, o k« thanawa e hoike mai ina mea « hiki mai ana ma keia mua ,dku, a hooki 'pu wale iho ia bo oia. , , . Koi boji sku Ip no o Hanora nie ka hoomano e ae mai iaia e heie no ka hoomaoa fina īloko oko laua malapua aka, ua hpoie hou mai ia no o Li© n a Uiaula, oap ka pane ana wai; £ k uu keiki, aolekeia he wa maikai» oiai, ht aui ke ani|! 0 keia wa, aaokhe mmkii

oa, aole i rau pono lŌV- Hnt" ««»1 manao ai, pane e afcu 1a fto o *TttfnCnfa . , t •» -■* - me ka leo ikaīk»: Ina aole ©e ē ae Wai as*si ē lia'a, alaila, e make ana oē ia*ū e me I koo mau kiai e momoe rhai rrei t kela | wa. īkawa o Liona Ula«ila i tche ai U keta mm la uiaT "-|figlē~aku x>ei au i fcati noi c ltuti keilH, aole n'ae no keia tfa, afā, Ima ke kaHhiaka o Jta 1a ajx>po e hoo : * fkuu aku ar au ia" oe e hele e iike rne Ikaunuiia'u, a ' I "f ka Hanora n'o ka tae ana mai o kona makuakane e hete I e iike me kana noi', aa kani iki \hb ItT Ikana wahi āka, a ua nm loa ia kona I hauoli a fne olioli no kona hookaula j * ] mai, oiai hoi, o ke ki-rao w&le no nanā li kono ikaika mai i kona nunao e he!f

he makemake oia e ike pono heaha fi ke kumu a īeona makūakine i papalō? aT i kekah; wabi e iho ana ilalo, a 01 a wale ,no ke kumu nui o kona' make--1 - ~ W' ī; make ana. O kela wahi a Liona Ulaula i pā^a, ai ia Hanora aote e tie'c, t ia no kāh^ ikana kaikamahine hanāi i noho ai !kona mau kiai, e like hoi.iue ka kaus'fc ika makamaka heluhelu i ' ike mua |[ rtia ke!a msu He'u aku nes i hala kshi ' ko aku nei. . I • • Ma ka uhi ana ioaj q ra eheu 0 k§t p'> a pahoia ae la ika pou)i maluna o - ka aina, oa hoi aku !a 0 Har.qra a kona wahi h< a'loha Pueo ma kekahi rumi i hookaawaieia no laua e ippe, oiai hoi ka rumi e huli pono ana i na ipuka o kahi a kona maku&kane hanai "i papa mai ai iaia aole. *-e hele ma ia awy wahi . 4 Aole i pau. .

| *Uj hoopai ia » Alberts LuCjs he IsB,ooo no ke.ap.jka. Auwe-he-hene, | Puiteokeo n-i. . :f