Ke Aloha Aina, Volume II, Number 3, 18 January 1896 — Page 3

Page PDF (864.37 KB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  International Wood Collectors Society

KE ALOHA AINA

 

KE  ALOHA  AINA,  POAONO,    IANUARI 18, 1896      @

 

@ Hana Kaulana a ko

Enelani Kilo Auuni.

@O O HAKU BECONFIELD

 

@ na makahiki mamua aku

@I@ ke hoi o na uluaoa

@ana mawaena o Rusia a

@uioke a hiki i ko Tureke

@pio a@ ua hoao o Rusia e

@e@ i na aina malalo

@ke @ no nona kekahi, a e

@ kun@ aku kekahi, e

@m Koumania ma a me

@ania hoi.

@ma@o na koi ana a keka-

@u Aupuni. he mea pono

@w@a ia hana na kekahi

@Kaka Uwao o na Mana

@o Europa. Ua apono nui

@a manao e na Kilo Au-

@a paa loa o Europa. Ma-

@ o keia kumuhana, ua

@oloia o kohoia he mau

@ palua mai na Aupuni mai

@elan@ Farani. Geremania,

@ Tureke, Helevitia, a

@aku Ua waeia ma ke

@ak@hale o Berlin ma Ge-

@nia e noho ai.

@ka ak@ koa ana o na Elele

@ maloko o ke kulana-

@ala @ Berlin. aia hoi, ua

@a p@ @aauao a me na poe

@Aupuni i @okahi aku e lohe

@i @ mea e hooholoia ana

@a Aha Uwao.

 @ka la i weheia ai ka Aha

@e U@ao na lilo ka hano-

@o Peresidena ana

@a A@ Count Bismaka.

@a@ Kalaiaupuni Kau-

@o @ mia.

@a@ iho o ka hoonoho-

@ poao ana i na hana a me

@la ao ka lakou hana, ua

@ia ne Komite e waiho mai

@lako hoike no ka mahele-

@ana ia tureke e like me

@ko@ manao ai, alaila, e

@a ha@a unua o na Elele.

@a nui ka hana a ke Komite

@ no hoi na Palapala

@ Hoike i na manao like

@o @ mahele ana. Aka,

@aihola mai la nae ia mau

@pala a pau loa imua o ka

@ E@ i ko lakou wa i ako-

@a

@aunei nei e hoomaha iki

@ou no ka ike ana i ka hana

@ Haku Beconfield ke Ku

@ Nui o Enelani.

@keia wa no, oiai o Becon-

@ e noho ana me kona ko-

@lua, (oia no keia Kuhina Nui

@nelani i keia wa oia o Salis-

@y) ma ko laua hale noho.

@ haawi koke aku la oia i ke

@oha ia Adimarala De Hor-

@ ka mea noho hoomalu ana

@una o na aumoku kaua o ke

@iwaenahonua, e hoouna

@ke mai i na aumoku kaua ma

@i mokupuni o Kupero. A-

@no ka wa i hoea mai ai na

@ikaua o Inia maloko mai  o

@alawai o Sueza, he 30,000

@nui a me 30,000lio.   Ua

@na mea a pau loa i ka ma-

@kau mamua o ko Haku Beconfield hele ana i ka Aha Elele Uwao.

  Ma keia wahi e hoi hou aku kakou imua.

  I ka wa i makaukau a ika Aha Elele, no ke kuka ana i na mahele no Tureke; aia hoi, he 3 a 4 mau palapala aina i waihoia mai e ke Komite mahele aina. He hookahi nae mai waena mai o kela mau palapala mahele, ua ano lokahi loa na Elele e apono. I keia wa a Haku Beconfield i ike ai i ka hapanui o na manao o na hoa o ka Aha Elele, ua puka koke aku la oia a hoi i kona hale, a ia wa no, ua telegarapa aku la oia ia Adimarala De Horsey, e hoouna koke mai i na aumoku kaua mawaho koke iho no o kahi e komo aku ai iloko o ke kowa o kahi e ku ana o ke kaulanakauhale o Konatinopela, ma Tureke. Ua hooko koke ia ke kauoha, a ua kokoke lakou ma kahi e hiki ai ke lele na puali kaua lio me helewawae. a lawe pio i ke kulanakauhale o Konatinopela.

  I ka hoea hou ana aku o ka Haku Beconfield i ke Keena Aha Elele, a ia hoi na mea a pau e ulumahiehie ana no ka hooholo ae a apono aku i ka mea a ka hapanui o na Elele i hooholo ai.

  I keia wa, ua ninau ia mai la ko Haku Beconfield manao. Ia wa, lawe ae la oia he palapala aina, ana i mahelehele ai ia Tureke, a waiho aku la imua o na Elele me ka pane aku. Penei oukou e hooholo mai ai no ka mahelehele ana ia Tureke! A ina aole oukou e ae ana, alaila, e hooholoia na palena aina o Tureke iluna o na mea kaua.

  Ia wa, nui ka nune o na poe Elele no keia manao o ke Kuhina Nui o Enelani, e koi ana, a ina aole e ae, alaila, he kaua no ka hope.

  Aole i liuliu mahope iho, ua hiki mai la ke telegarapa mai kekahi mau Luna Aupuni mai o Geremania a me Rusia, e noho ana ma Konatinopela e hoike mai ana, aia ka Pualikaua o Enelani a me na Aumokukaua, ua kokoke loa e lele mai iuka o ka aina, a e lawe ae i ke kulanakauhale o Konatinopela.

  I keia lohe ana o na Elele a me Bisimaka i keia hana a ke Kuhina o Beritania, ua puiwa loa lakou, a ia wa no. ua awiwi iho la na Elele a pau, e hooholo i na mahele ana o Tureke e like me ka ke Kuhina Beconfield o Enelani i koi ai.

  I ka wa i holo ai keia manao, ia wa no, ua kanoha koke aku la ua Kubina nei o Enelani i na Aumokukaua a me na Pualikoa, e hoihoi aku iluna o ka Mokupuni o Kupero iwaena o ke Kaiwaenahonua.

  Ma keia hana ana a ke Kuhina Beconfield o Enelani, ua haule pio na Loea Kalaiaupuni a pau o Europa malalo o kona noonoo pahaohao.

  Ua hoi oia i Enelani me keia Kuhina Salisbury e noho mai nei, me ka hoohanohano nui ia e kona Moi a me kona Lahui Enelani.

  Mamua ae o o ko Haku Beconfield haalele ana ia Enelani a hele aku no ka hana Elele ma ke kulanakauhale o Berlin ma Geremania. Ua nonoi aku oia i ka Ahaolelo o Beritania, e hookaawaleia i puu dala nui he mau Haneri Tausani Paona, i mea e kuai mai ai i kekahi mau mahele o ke. Alawai o Sueza, a no ka uku hoolimalima hoi o ka Mokupuni o Kupero he 600,000 i ka makahiki hookahi.

  He nui ke kue a me ka hoopaapaa o na hoa o na Hale Ahaolelo Elua i keia noi a ke Kuhina Beconfield; aka, mamuli o ko Beconfield akamai, ua huli iaia ka hapanui o na Hale a Elua, a ua hooholo koke ia ka haawina dala ana i makemake ai.

  Aole mea i ike maopopo i ke kumu nui o keia noi dala ana a ke Kuhina Nui, aia iho a mahope o ka loaa ana mai o ka lohe mai Belin mai, ua lanakila o Haku Beconfield, akahi no na mea a pau a wehe ia ae ko lakou mau maka a ike pono i ka hohonu o ka ike Kalaiaupuni o Loard Beconfield, oia no o Deserieli, he mamo na kekahi ohano Iudaio i hoonaauao maikaiia.

 

AUHEA LA KA HOOMANA OIAIO?

 

  He nui na kamailio a me na olelo, no keia aoao hoomana, a no kela aoao hoomana, a no kekahi ano hoomana hou a pela aku. A he nui no hoi na hoakaka, e alakai aua i na manao o ke kanaka e apo aku i ka hoomana oiaio, a pela aku.

  O ka pono o ka hoomana ua pili nui i ka pomaikai o ka uhane o ke kanaka, a he hapa loa i ko ke kino.

  Ua loaa i kela a me keia, mamuli o ka ike, a me ka noonoo o ka uhane a ke Akua i haawi mai ai e koho pono i ka hoomana oiaio maoli.

  O na kulana hana ekalesia e komo ai kekahi mea iloko o ka Lani a noho pu me Karisto iloko o Kona Aupuni. Oia ka hoomana oiaio.

  He mea ole na hana, a me na kuhikuhi ana ae i kela a me keia hoomana ma ka inoa, ina aole e hiki ia mea ke komo ma ka Lani a noho pu me ke Akua

  O keia wale iho la no ka makou pane, no keia ninau e kuawili mau ia nei iloko o na nupepa i kela a me keia manawa.

  Ina ua like ole ko kekahi poe manao me ko makou, aia no ia ia lakou ka imi a huli aku i loaa ka hoomana oiaio.

 

KE  MAU , NEI  NO  KE  POHIHIHI.

 

  Mamuli o na palapala i loaa mai ia makou, ke mau nei no ke pohihihi o kekahi poe, no kahi e loaa ai KE ALOHA AINA, a me kona Lunahooponopono.

  E nana ma ka aoao mua o ka nupepa, e loaa koke no kahi a makou e noho nei, aole he pohihihi. No ke aha la ka ninau mai: Aia la ihea kahi e hoopuka ia nei KE ALOHA AINA?

  E kakau ma ko J  Nawahi inoa ma Honolulu, Oahu alaila, loaa no, aole e nele ana.

  Eia kekahi kuhihewa o na luna, o ka olelo mai, aia a ma keia moku ili aku ke dala; aka kali aku aohe oiaio. Oia ke kumu e hoopaaia ai na nupepa i kekahi manawa.

  A eia no hoi, he pau ole ka paakiki o na Luna ma kekahi mea: Olelo mai e hooiliili ana i ke dala a nui i ole e mahuahua na lilo.

  Pela io paha? Aka, ina e kauoha ia e hoouna mai, aia maluna o makou ka hookaa ana i na auhau leta ect. A no keaha la e olelo mai ai na Luna, e kali ana aia a nui ke dala !

  O ke kali no ia i nui ke dala, a hala he 8 mahina, eia ka, ua pau kela dala i ka Luna aole no i hoouna ia mai i anei nei.

  Hilahila ka hana ana o na poe Luna haawi nupepa pela, no ka mea, he elua poe i powaia e kela Luna, o ka mea nona dala a me ka mea nona ka nupepa.

  E hooopau i keia mau ano hana maikai ole, mai hoopaakiki, o loaa i na poino mahope aku.

 

KE HOOMAKA AE LA.

 

  Mamuli o na lono i loaa mai ma i Hawaii mai, aia ke aliiwahine hookalakupua o Kilauea ke hoomaka a e hana i kana hana mau, he hoohehee i na pohaku a lilo i mea like me he wai la, a mahope e hu aku ana, a kahe iloko o kona lua akea e noho mau nei.

  O ke anapuni ma ke ana owaho o ka luapele nui, he aneane 9 mile no ia, o kahi o ke ahi e a mau nei, he mea hiki ke koho wale aku ma kekahi manawa mai ka 200 anana a oi aku a emi paha ke ana waena i kekahi wa e ai ai o ka pele.

  O keia lua, aia oia ma kahi kokoke he hapalua mile paha kona mamao mai ka aoao pali hema mai o ka lua nui, a he aneane 2 1/2 na mile mai ka aoao aku mai.

  O ke kulana maoli o lalo o k@ papahele olalo o ka lua nui, he palahalaha akekeke helelei wale, ke pa aku i kekahi mea kaumaha, a oolea paha. Nolaila, ua maa na poe kamaaina i ka lawe pu ana me lakou ma ka lima i na kookoo laau ohia, i mea e hoao mua ai i ka paa a me ka paa ole paha o ka pahoehoe, a ina mai ia hoao ana aku a ua paa, alaila, malaila, na wawae e hehi aku ai, a hele aku na poe hahai aku mahope o kela kanaka mua e alakai la ia lakou.

  He hana mau keia, aole hiki ke hoopoina ia, aia wale no a mooa ia ke alanui i ka hele mau ia, alaila, hiki ke hele wale aku. Aka, ina ua a holookoa ia e ke ahi pele ka lua, alaila, ua loli na wahi a pau loa, a ua ano e ke kulana o lalo ae o ka papapahoehoe e kau ana maluna iho.

  O na kamaa lahilahi ano kahiko no na wawae oia ka mea kupono loa no ka hele ana iloko o ka lua nui. O na lole mama, he kupono ia no na la mehana; o na lole mehana manoanoa, oia ke kupono o ka wa anu a me ka po.

  Ina he ikaika ka a ana a ua nui ka malamalama o ka lewa i ke ahi, alaila, e hiki no ke heluheluia na palapala a me na nupepa i ka po, ma na wahi mamao he 20 a 30 mile mai ke ahi pele mai o Mokuaweoweo iluna o Maunaloa.

 

.Ka Hale o na Mea Pelapela.

 

  Aia he kamailio mau ana iwaena o na poe kanaka o keia kulanakauhale, no ka nui wale o na hale o na mea ino a pelapela, e hoohana malu ia nei e na poe Iapana.

  Ua oleloia, he hale kahi umiumi kekahi, a aia maloko aku olaila, he wahi e auau ai, a o na poe wahine Iapana, na hoonoho ia lakou malaila, no na hana pelapela maoli, a malaila ua akoakoa he heluna nui o na poe wahine, e maauaua ana ia lakou iho no na hapaha a me na hapalua, e moe me na poe i hele aku no ke kahi umiumi a no ke oki lauoho paha, a no ka auau paha.

  O ka makou e olelo nei, oia no ka hoolaha ana ae o keia poe wahine Iapana i na anoano poino loa o na ma'i ine mai na wahine i loaa paha mai kekahi poe kane mai.

  He mea pono i ke aupuni e huli paha, a i ole ia, e hookuu aku no paha pela ?

  He mea hoopoino maoli keia i na poe opiopio o Hawaii nei, no ka mea, e hele auanei kekahi e moe me keia poe mai, a mahope hele a haukae aku i na opio maemae o Hawaii nei. O keia ke au o ka manawa, a o keia no hoi ka mea e hana ia nei iwaena o kakou. Aloha. wale no hoi kakou !

 

  Ma ke ahiahi o ka Poakolu nei i hookuu iho ai o Kulanihakoi i na paka ua eloelo a hiki wale i ke kakahiaka.

 

  Ua hala aku ka Malulani inehinei no kona mau awa maa mau ma Maui a me Hawaii.