Ke Aloha Aina, Volume II, Number 9, 29 February 1896 — Page 7

Page PDF (846.28 KB)

This text was transcribed by:  Mae Takeda
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA POAONO, FEBERUARI 29, 1896.

 

HUAHUA O NA HANA HU@

@

 

            @ aihue a @ mai na aina e @ mai maluna @ poku @ Honolulu nei, @ ole ia mamua @ poe ino mai @ mai e lawe@ mau hana ino @ he mea e @ mamuli o @ kekahi wa @ i luna au@ na i ka hana, @ kona ano ko@ i kona wa @ waho, ua hana @ kolohe, a @@ mea a pau, @ ana pela @ ka pela maoli @ i hanaia ma @ wahi e @ pou no @ aole no ka @ i ka hana @, h@ mea @ kou?  He @ ana mai i @ ano ilo@ mea no ia @ keia aina @ Aka @ o na mea @ make nui @ waii nei.

@ AO ANA

 

            @ e loaa @ apio, # maoli ana @ maka, @ keiki o @ ka oia@ ku o ka mea @ no ia, ke @ hoihoi @ akila!

            @ oleloia mai @ ki ina poe @ ka lana@ kula!  O @ maoli no ia @ hana aku, a @.

            @ei @ Hawaii@  @Imua @ aku no, @ ke wa e hoole ia @ makou hiki ole ke @ea aka, i keia wa e @a e hiki ana no ia.

            @ hema e ae e @ ia mai ai, aka, aole @ hoe@ ai i ko @ holomua.

            @ i na lala @ ike o ke @a @ onou aku i @ mawaena o na @ oike @ ka noho @

            @ pel@ ia oe a @ i kou wa e @ mania loa @el@ hiki i kou wahi @ mui ai.

            @awaii@  Imua no ka @.

 

NA MEA MAI HILO MAI.

 

[Mai ka Hilo Tribune mai e Feb. 22, 1896.]

 

            Ua kahea ae ka Hon. F. S. Laimana a me Hon. @. E. Richard he halawai makaainana ma ka Hale Hookelokolo i ke ahiahi Poaono aku nei, a ua akoakoa ae kekahi poe malaila, o ka ma nao ma ia kahea ana, e hui pu laua me ka poe nana laua i koho a e kuka no kekahi mau mea e pono ai ka apuna kahi o laua i koho ia ak a@.

            Ua hoomaluia ka halawai e Senate Laimana, a no kekahi pilikia, aole i hiki o ai ka Lunamakaainana Richard Ua hoakaka mai la o Senate Laimana i ke kumu o keia kahea ia ana, me ka koike pu mai, ua makemake ia kela a me keia e hoike i kona manao, no na mea kupuno ia laua e hana ai ma ka Ahaulelo e noho mai ana, a e hoikeike pu mai hoi i ka nele a me na hemahe ma ano nui o ka apana.

            Mahope iho o ka pau ana o kana mau hoakaka ana, ua ku mai ka Makai Nui E. G. Hikikoki, a hoike i kekahi mau hemahema an@ nui e ike ia nei ma keia apana a mokupuni hoi, a wahi ana:  "O kekahi o na hamahema ano nui loa e hoomaopopo nui ia nei, oia no ka mele o keia no kupuni o Hawaii i ka Halemai.  Ua loaa ko Kauai, he wahi mokupuni nuku, a o Maui, ua hoolako @ ia me kekahi Halemai kupono, a o keia mokupuni i oi ae kona nui a me ka mahuahua o kona heluna kanaka; aka, ua nele @ kakou me ia hale e pono ai ke ela o ka Lahui, he mea p@ no ia olua e hooikaika nui no keia hemahema ano nui e pono ai kakou.

            Ua kamailio pu oia no kekahi mau hemahema o na alanui, a oa kamailio p@ hoi oia maluna o ka ninau e pili a@ nu ka @p, a wahi ana "ua  @  oia he mea kupuno e laikioiia k@ opiu@ia mamua o ka l@ ana i mea @ mai ai, a i mea hoi e @ kahi poe kakaikahi e hook@ malu nei, a ua lilo pu keia hewa opiania i mua ka@ i ke ano hoopono o kaia mau Luna Aupuui, no'aila he mea pono e noonoo akahele ia keia ninau, a e hana ia he kanawai kupono a oolea no ka laikini ana."  Ua hoike pu mai oia i kekahi hana kupono a na Luna Kaukanawai e hana ai, oiai lakou ma ka A@, oia hoi, i ka wa e ia@ ia mai ai kekahi Bila Kanawai imua o na Hale Elua, he mea maikai i na Luna Senate a me na Lunamakaainana e hoouna i kahi mau kape i pana oia kanawai a mau kanawai paha i ko laua mau apana, a e kahea ai i halawai makaainana no ke kuka ana, a noonoo no ia kanawai, a aole paha e nele ka loaa o kani mau malamalama uia ia kuka ana o ka lehulehu, a e hoike ia aku i ua mau Luna 'la, ka manao o ko laua mau apana, a e lilo ana paha ia i mea k kua nui e pono ai ka aina.  He mau hoakaka e ae no kekahi ana e pili ana i kekahi mau hemahema ano nui iloko o keia makupani.

            Mahope o kana, ua kamailio pokole ae o Mr. J. A. Scott no ka ninau e pili ana i ka hoonaanao, a wahi ana.  "He mea pono i ke Aupuni e haawi i na kokua no na "Kula Kinakatena," e ku kuluia mai nei, oia hoi, e lawe mai ia mau kula malalo @ ka ke Aupuni hooponopono ana," a wahi hou no ana.  "O ka Mokuaina o Kaleponi, ua ike na Luna Aupuni malaila i ka waiwai nui o keia ano kula, no ka hanauna opio, a ua pahola aku ke Aupuni i na lima kokua no keia ano kula, a he mea pono e lawe mai keia Aupuni i  keia ano hoohaauao ana no na kamalii mai ka ekulu a hiki i ka eono makahiki," a ua kekua pu oia i ka manao o ka Makai Nui E. G. Hikihoki e pili ana no ka hoouna ana i na Bila Hanawwai i na apana, mamua o ka ho holo loa ia ana e na Hale Elua, aole nae me ka manau e keakea i ka mana hooholo o ia mau Hale, aka, aole i hele na apana i kekahi poe noonoo kup@no, a kaulike, a e lilo auanei na kuka maikai ana i mea e puka mai ai kahi mau waiwai nui.

            Mahope iho o ka pau ana o kana mau olelo, ua ku mai o Mr. E. E. Kennedy a kamailio pokole no ka hemahema nui o Hilo i ka uapo a me na hale hoahu ukana, a ua ninau pu oia no ka ninau pili i ka waiona, a ua hoike mai o Senetoa Laimana, he Komite ko ka Ahaolelo Kuikawa i koho ai, a e hoike mai ana paha lakou i ka lakou hoike i ka wa e noho ai keia Ahaolelo, a me kekahi mau kamailio ana no ke kahi mau hemahema e ae, oia hoi, i Hale Date a me ka Hale Leta hou no Hilo.  A ua hookuoia ua ha awai nei me kamaluhi.

 

HE MOOLELO HOONI PUUWAI

NO

MASELANA.

Ka Ui Opio Noho Waoakua o Inia Komohana.

A ME

LEDE MEDI.

KE

Kaikamahine Puuwai Eleele o ka Lokoino nui wale

 

KA LUA O NA MOEUHANE MA KA MOANA

ME KA PAKELE ANA O MASELANA

 

            I ka wa a ke kaikamahine i puoho ae ai mai kona hiamoe ae, aia hoi, puiwa ino ae la oia me ka lele pu ana ae o kona hauli a kokoke e hemo mawaho ae o kona puuwai, a nae iki iho la hoi kona hanu me ke ano paupauoho, oiai kona nui kino e naka haalulu ana me ka piha i ka maka'u no kela moeuhane i loaa ai iaia.

            Ike ae la n@ hoi oia, aia no ka oia iluna o kona wahi waapa kahi i noho ai a namunamu malie iho a keia iloko ona penei:

            Heaha la ke ano o ka'u moehane, ua maopopo no la'u, o ke kino wailua no kela o kuu makuahine i loaa iho nei ma ka @euhane, ake, o kana mau mea a pau i kauoha mai nei ia'o, pehea la ia e hiki ia'u ke hooko aku, aka, na keau ia o ka manawa mahope aku e hoike mai.

            Iaia no e nanea ana i ka noho maluna o kona wahi waapa, aia hoi, hooku'i aku la kona wahi waapa me kekahi ahua pohaku nui.

            Alawa ae la oia a ike ae la hoi, ua pae oia i kekahi aina, a aia hoi oia malalo o kekahi pau pohaku kiekie ma kahakai kahi i hookuikui hele ia ai me kona wahi waapa.

            No kekahi mau sekona pokole wale no keia hooku'iku'i hele ia ana o ua waapa ala, pae aku ia oia ma kekani wahi ano malaelae maikai.

            Lele aku la ke kaikamahine mai luna ae o kahi waapa, a huki mai la hoi me kona mau lima palupalu i kona wahi halelana, a waiho iho la maloko o kekahi ana pohaku nui.

            Mamua ae o kona haalele ana iho i ka waapa, aia hoi, hana iho la oia i kekahi hoailona ma kahi o ka pohaku i mea e pololei ai kana kii hou ana mai malaila.

            A ia wa, huli ae la oia a hele aku la no uka o ka aina.  Hele aku la oia a malalo o ka malumalu o kekahi kumu laau Oka nui, hoomaha iho la oia malaila.

            Aia no hoi ka leo o na manu o ke kuahiwi ke kani hone iho ana me he ipo la maluna o na lala o ua kumulaau la, me he la e halelu hoomaikai mai ana lakou iaia.

            Kulu iho la na waimaka o ke kaikamahine, a hoopuka ae la o,a i keia mau huaolelo:

            E kuu Maselana aloha, aia aku ia oe i hea i keia manawa, eia au malalo o kekahi komu laau i keia hora, a o ka leo o na manu, oia ka'u i lohe aku nei me he la o oe no ia e i mai ana, e hoi mai kaua e pili.  E ke ahe a ka makani e pa mai nei, e lawe i ke aloha o kuu puuwai a haawi laia.

            Hilinai aku la oia ma ka aoao o ke kumu laau a leha aka la kona mau maka maluna o na lala Iaau o ua kumu laau la, a ike aku la oia i kekahi wahi manu nani uoku e lele potolei mai ana imua ona me kekahi mea keokeo ma kona waha.

            Lele pololei mai la ua wahi manu la a kuu iho mamua o ke kaikamahine, a ia wa no hoi, ala ae la ke kaikamahine iluna a hoomaka aku la e kii e hopu.  I ka wa wa a kona lima i anehe aku ai e kii e hopu i ua wahi manu la, aia hoi, hele ae ua wahi manu la a kau aku la iluna o kekahi kumulaau okoa aku.

            Ma keia wahi e na makamaka heluhelu a hooipo hoi o keia wahi moolelo, e waiho kaua i ke kamailio ana no ke kaikamahine, a e huli ae kaua a nana aku ioa hana a Maselana, oiai oia e noho mai la iloko o ka lua hoopaahao, maluna o kahi moku kiakahi.

            I ka wa o Maselana i paa aku iloko o ka rumi pouli o lalo o ka moku, aia hoi, pau aku la ko ia nei lohe hou ana aku i ka leo hauwalaau o na kanaka, a noho mumule iho la oia me he kii pohaku la.

            No kekahi mau minute loihi keia noho mumule ana ona nie ke ka uailio ole, nana iho la oia i kona mau wawae, ua paa i ka nakiiia i ke kaula.

            Me ka emoole, lalau iho la oia ma ka hipuu o ke kaula i nakiiia ai, a ia no oia i huki ae ai me ka ikaika wikani o kona mua io olona, a mokumoku liilii ae la.

            Ha!  Ao e no'u ponoi iho keia oelea aka, na ka Makua Mana Loa i haawi mai ia'u, a oia k.'u i hana iho la, wahi ana i namunamu iho ai.

            H@ha hele aku la oia ma ka paia o ua rumi la me kona ake nui e loaa iaia kekahi puka, aole i liuliu iho, aia hoi, lohe hou aku la oia i kekahi mau leo hamumu mawaho mai o ua rumi ala.

            Nana aku la oia ma ka aoao hikina o ua wahi rumi la, a ike aku ia oia i ke kahi wahi malamalama uuku e uiuiki mai ana ma kahi mamao aku mai kahi ana e ku aku ana.

            Ia wa, me na kapuai mama, nihi malie aku la oia a hiki ma kahi o ka malamalama ana i ike mai ai, a ike iho la oia i kekahi puka e hamama ana, a e paa aka no hoi ke ki ma ke poheoheo o ka puka.

            Kiei iki aku la oia mawaho o ka puka, a ike aku la oia i kekahi mau kanaka elua e ku ana iluna, a e waiho ana ilalo kekahi kanaka ua kokoke e haalele mai i keia ola ana.

            Aole i liuliu iho, puka hou mai la kekahi kanaka a ike aku la oia i ka hulali mai o ka pahi hou puuwai ma kona lima akau, a e paa ana oia he eke huluhulu ma kona lima hema.

            Hele pololei mai la ua kanaka la a ku ma ka aoao o ke kanaka make e waiho ana, a hana ae la oia a nui ka wahe o ke oke a hiki ai i ke kanaka ke komo iloko, a hapai ae la i ke kanaka make a hookomo aku la iloko o ke eke huluhulu.

            Aole i pa.

 

            He 40 kane a me 10 wahine limahana Iapana i huli hoi aku no Iapana maluna o ka mokuahi Altmore, ma ka Poakolu nei.

 

R. W. WILIKOKI.

KEENA ANA AINA A KUAI AINA.

 

            UA HIKI HOI KE HOOPONOPONO I na Waiwai o kela a me keia ano e waiho pohihibi nei; a i lawe waleia paha e kekahi poe ma ke ano alunu a pakaha.

            Ua hiki no hoi ke hooponopono i na Waiwai hihia i paa malalo o ka Moraki a ano e ae paha.

            Ua hiki ke huli maloko o na Buke Aupuni no na aina pohihibi o na palena a me ke ano o ka hoolilo ia ana.

            E loaa no ma ke Alanui Moi mawaena o ke Alanui Papu a me Alakea, maloko o kekahi rumi o ka hale e pili pu ala ma ka apao ma Ewa o kahi noho o Kale Gulika,

            HORA HANA:  Mawaena o ka hora 9 A. M. a me ka hora 4 P. M.

feb 26—1 m dly wkly.

 

OLELO HOOLAHA !!!

 

            E ike auanei na kanaka a pau loa i pili ia Mrs. Kealalaina Keaweaumoku i make e noho ana ma Ko Hawaii Pae Aina.  Oiai oia e ola ana i Augate, 1895, ua lawe oia i ko'u mau Dala he Kauakolu [$30.00], me ka ae ana e hoihoi mai maloko o ae o Maaki, 1896, ma ka uku hoolimalima o ka aina ma Kapalama.  A oiai, ua make aku o Kealalaina, aole hoi i hookaa la mai ia mau Dala; nolaila, ke hoikeia aku nei ka lohe i ua pilikoko ponoi ona, e hookaa koke mai ia mau Dala, a i ole, e hooko ia u ma ke Kanawai.

Owau no me ka haahaa,

S. M. KAPERIELA EHU,

Kapalama, Honolulu, Feb. 14, 1896,

feb 14 1 m—dly wkly

 

HOOLAHA LUNA HOOKO KAUOHA.

 

            E ike auanei na kanaka a pau ma keia; ua hookohu pono ia ka mea@ nona ka inoa malalo iho nei, i Luna Hooko no ka Palapala Kauoha Hope Loa a Ms. Kahula Drew o Honolulu i make aku, ma ka Apono ana a ka Hon. Alfred W. Carter, ma ka la 21 o Ianuari A. D. 1896, ma ka Aha Hooko Kaoha-Aha Kaapuni Mahele Mua o ko Hawaii Pae Aina.  Nolaila, ke hoike ia aku nei, o na poe a pau loa i aie i ka mea i make, e hookaa koke mai lakou ia'u a o ka poe hoi a ka mea i make i aie aku ai, e hoike koke mai ia'u maloko o na mahina eono; a i ole, e hoole mau loa ia aku no.

S. N. B. HANAIA,

Euna Hooke Kauoha, no ka Palapala Kauoha a Mrs. Kahula Drew.  Honolulu, Feb. 3, 1896

1mosdly and wkly.

 

HOOLAHA KUE AKU!!!

 

            Owau o ka mea nona i a hoa malalo iho nei, @@ Iailei, Honollu, Oahu; ke kai kahine, po@ i o kail@ u (k) i make aku nei ma ka hora 10 p. m. o ka la 2 e la uai M. H. 1896, a no ka mea, ua hanaia kekahi palapala hoolilo i ke au akea no o la la, e hoolilo aku ana i kekahi @aiwai o Kailiahu ia Malia Kaaukuu.l

            Ma keia ke kue a ke hoole loa aku nei u, a o makou no a pau kia o ka oh na ponoi o Kaihan make i ka pono a me ka paa oia palapaia i hanaia ai, mamuli o ko kailianu maopopo ole i kona mea i onou a ai e hana.

Owau no o

KALALIKE@W

Honolulu , Iunuari 6, 1896.