Ke Aloha Aina, Volume II, Number 10, 7 March 1896 — Page 1
This text was transcribed by: | Cheryl Bain |
This work is dedicated to: | Hawaiian Electric Company |
KE ALOHA AINA
KE ALOHA AINA.
HILO BAY, HAWAII
UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO
@ NAWAHI EDWARD L. LIKE
@ @PUKA A PUUKU. HOOKUMUIA I MEI 20, 1895 HO@E PUUKU
@HA AINA
@i ka @aie a W.
@ ka @ he 5 @ @ Keena @ mai @ Lawe @ @ @a @ ka @ ma ke @ ke @ e @.
@ N@h@ @ H@ol@ @ @ele @ lo o @ @ @haia @ @ o @ @na @ i ka @ @inoa @
@ AINA
@ $2.00
@ 1.00
@ .50
@ .40
@HI
@ O
@ AINA
@ @. LIKE
N@ @ na @ookaa @ou @ mai i ka @ Honolulu.
@ @ia ma ke @ Nawahi @ @ @hapa @ @ na Ala @ Honolulu.
U @ NEI KE SILA
@ h@ au nei ma ka @ k@, @ Maraki 3, @u @ @ Sila o ka @o Hawaii.
@kii @ o na kaha@ o ka hae Ha@ @ a he ekolu @ 8 hoku ma@ ae o na @k@ @ pela hoi @ @ao komo@ @a @ ka hae, @a @ kumu ha@ @a @ @aia, oiai @le @ lo’u iho @al@ @ kahua o @
Ua loli hou na hua palapala mai ka Roma, a i ka hua maa mau o keia wa.
A o na huaolelo: “Ua mau ke ea o ka aina i ka pono” aia @ iluna o kekahi Whine malalo o ke Sila.
NO NA AINA MAMAO.
[Mai ka @ @ L@]
NA PAEMOKU MAR@SA@ O KA MOANA PAKIPIKA.
O keia no na Paemoku o Nuuhiwa, he @ne like no keia Paemoku n@e na Mokupuni Hoaloha, l’a o Tahiti a me ko Hawaii nei.
Oiai, mai Tahiti mai kena mau misionari mua i hiki mai ai, a i kahi wa hoi mai Hawaii mai, a i keia wa hoi, ke huli hou ae nei malalo o ka malu o na misionari mai Tahiti mai, mai ka wa mai o @arani i noho ona ai no keia mau Paemoku.
Ke waiho nei keia Paemoku ma na laina kaulike elua, nona na Mokupuni be 13 a pau loa ke huiia, e waiho ana mai ka Hiklna-hema a i ke Komohana-akau, mawaena o na degere latitu 8 deg. a me 11 deg. hema; a manaena o na lonitu 133 a me 150 deg. komohana.
Ua loa mua na Paemoku Hema loa ma ka la 21 o Iulai 1595 ia Alvaro Mendana de Neyra, oiai oia e holo ana me eha moku e hoolilo i na Mokupuni o Sosomona i Panalaau, a nana i kapa inoa aku la, o Marquesas de Mendoca, no ka hanohano o ka Viceroy o Peru.
O na Mokupuni Akau, e pili kokoke pu ana, aole i ikeia a hiki wale i ka aneane ana e elua haneri makahiki mahope mai, i ka 1791, oia ka wa i ike ai e Kapena Ingraham o Boston, a kapa aku la hoi oia ia wahi, o na Mokupuni o Wasinetona.
Aka, o ka inoa Marquesas oia ke kau nei maluna o ia Paeaina holookoa. Me he ano rula mau la, ina e hala loa aku kekahi poe moku i ka Hikina maloko o ka moana Pakipika alaila, ua hihiu launa ole na kuahiwi, me na pali i ohiia e na wehi o ka nahele waeliko. A he nani maoli no na, kii helehelena ke nana aku.
Ua oi aku ko keia Paemoku o Marquesas (o Nuuhiwa hoi) hiona uliuli wehiwehi mamua @ ko Tahiti, koe wale no kahi Mokupuni o Moorea.
O ka aleahi@ o ka Pakipika Komohana, aole loa ia @ lihi hoea iki aku i keia Paemoku ma kela wahi o ka moana, e hoo@luku ai i na ale o ka moana. Aole no hoi hau haule mai o keia wahi, i mea e hoopiha ai i na kahawai, na pali, no mauna a me na kualono oioi a me na oioina me na waikahe.
KA HOME O SATANA.
O kekahi mea kupaianaha loa ma ka mokupuni o lava, aole pa@a ma na wahi @ ae ke ao @e@; oia keia wahi kaulana loa: Goheko Kam-dka Gumko. Ka Home o na Diabolo wela loa. A i hoomaopopo ia e ke ao holookoa: Ka Mokupui o ke Ahi.
O ke ano maoli o keia ikehonua e hoike maoli ana ia, he loko o ka lepo baila, e waiho ana ma kahi kokoke loa i ke kikowaena o kahi palahalaha o Gorobogana, ua kapaia, he mokupuni, no ka mea, o ke kai omaomao nui o ka uliuli o na mea ulu e poai ana ia wahi, ka mea ia nana i hoike aku i kona aina. O ka mokupuni, he aneane 2 mile ke ana-puni, a aia oia ma kahi ponoi he 50 mile mai Solo mai, Ma kahi kokoke i ka waenakonu o keia hoike pili honua, he nui loa na mapuna lepo wela hehee, e ike ia aku ana e hoomau ana i ka pii ana, a i ka iho ana e like me na pauku laau nunui i kiola ia aku iloko o kela mea wela e na lima o ke kanaka nui, alaila, ua nalowale koke aku la.
Mawaho ae o keia hiona pahaohao, o na kia lepo baila, aia paha he iwakalua o na ano popo huahua palupalu, e hoopiha ia ana me he mau haluna la, a e hoomau ana i ke pohapoha ana, o ka nui o ka ikaika o ke poha ana ua like no ia me ka nui o ka pop@ huahua.
Ioloko o ka manawa i hala, wahi a na poe luna o Java, aia he mau kia kiekie loa o ka lepo i hoomoa ia ma ke komohana o ka loko, a mailoko mai o laila, e kahe mai ana na auwai maemae huihui loa, aka, he wa loihi loa ia mamua aku nei, aka; i keia wa, he mau oolopu lepo wela hehee wale @o. He mea hoopahaohao keia i na poe makaikai i hele mai e ike mai na aina mama@ mai.
KA LOKOWAI ULAULA.
O ka Loko Morat, ma Helevitia, oia kekahi loko ano e loa e kahuli mau ana kona ano, he elua a he ekolu paha loli ana iloko o kela a me keia 10 ma@.
He loko nani keia e like me na loko ae ka halai lana mailie e kohu ai ke ano o ka nana ana aku, a he moolelo ano e no hoi kai hoouluulu ia mai no ka pepehi ia ana o na Burgundians, malalo o Charles, ke koa, ma ka la 27 o Iune 1476. Aka, ua olelo ae ka poe Farani, ua hoea mai ia mea, malalo o na hana a na poe Helevina, ka poe ma ia kaua ina, i haawi ole aku ia na Burguudians i wahi no lakou e pakele ai.
O na poe lawaia kahiko o ia loko, i lawaia mau ina i’a, Silures mai ka 25 a ke 40 kilograms ke kaumaha, ua olelo ae lakou, ina lakou e ike ana i ka wai o ka loko e ulaula ae ana, olelo ae la, o ke koko no keia o ka poe Burgundians.
He mea oiaio no ua pepehiia no na Burgundian, a ua kiola ia na kino make iloko o ka lokowai, oiai kekahi ua kiola ia ae a huna ia aku la iloko o ka puna.
O keia moolelo i hoopaaia e pili ana i na poe koa Burgandian o ka pualikaua Ianakila o ka Repubalika iloko o ka 1708 nolaiia, ua hoohiolo lakou i na kia hoomanao i kukuluia no ka hanohano o ko lakou mau hoa koa i haule aku ma ia kaua’ana. a na Haneri Martin i hookina ia lakou i kela mea i hanaia.
He mea paakiki kahi o ke kumu i ulaula ai ka wai o ka loko, ke manao ae no na koa mai ia o Charles ke Koa ****
O keia mea ano e no ka loko Morat, oia wale no ka loko hookahi i ikeia ai keia mea kupaianaha a na poe noiau e imi nei.
E HOLO HOOMAHA ANA NO AMERIKA?
Ma na olelo o ka nupepa Advertiser o keia la, Maraki 2, e holo hooluolu ana ka ke Kuhina Amerika, A. S. Willis no Amerika. Ua loaa ka iaia ka manao hoomaha mamuli o na like ole ma kela manao o na pule i hala aku nei, no ka ike ole ana mai i ka la 17 o Ianuari, 1896 iho nei ma ke ano he la kulaia aupuni ia. Pela paha? Aole paha pela? A pehea hoi? Ma ka la 15 o Aperila aku nei e holo ai.
Eia kahi mokukaua hookalakupua o ka 1889. Nana i hoolako mai i na dainamita pahu, i ka hoehu kaua mua loa a Wilik@ki i ka A. D. 1889: Ua hiki mai nei oia e pani ma kahi o ka Benin@tona e huli hoi aku ai no Kaleponi.
UA HALA AKU LA.
Ma kahi noho o Mr. James Campbell ma Waikiki, ua oluolu i ka Mea Mana Loa ka lawa ana aku i ke ola makamae o Royalist Madeleine Lakapu Campbell ma ka hora 2 p.m. o ka Poaono nei Feb. 29, 1896, i ka 2 makahiki a me 8 mahina o kona ola ana. Oia ke kaikamahine hope loa a Mr. a me Mrs. Campbell.
Ua hoolewaia aku kona kino i ka Poakahi, mai kahi noho ma ke Alanui Emma aku, a i ka Ilina ma Maemae.
Ke komo pu aku nei makou iloko o na hoomanao ana me ka ohana o ke Kamaiki i hala aku, a e nonoi ana hoi ina Mana Lani e hoomama mai i ka ohana luuluu mai na kaumaha i kau iho maluna o kakou.