Ke Aloha Aina, Volume II, Number 10, 7 March 1896 — Page 3
| This text was transcribed by: | Rose Richard |
| This work is dedicated to: | Wizzard of Oz |
KE ALOHA AINA
@ILI HOONAAUAO
@@
pela e kau ai maluna o ka ke Akua mau keiki akamai, na haawina oikelakela o ka naauao.
O ka naauao! Heaha kona kuleana me ko ka lani mau kaupoku kiekie? Heaha kona wahi lihi kuleana i ka hoomaopopo ana i na mea maloko loa aku o ko ke Akua Home Nani.
E hapaiia aku na poe loea aka mai o ka ho@ua nei, a hoonohoia ma ka ipuka e nana aku ai i na teriliona o na hoku hele na hoku paa e hoomalamalama ana, na hoku welowelo e poai ana ma na alanui loloa, na hoku lele he mau biliona, e alohi ana ma ko ke Akua kihei aahu! Auwe! Heaha?
Haohao nui au @ Ake ko’u uhane e hoonoho mau ke Akua ia’u, e nana ia Hoku Loa, ia Merekuria, ia Helekela, ia wai aku la?
O! E nana ana au ina hoku huihui, ia Oriana a me Peleiad@, ina ohana bea e hele poai la ma ka lani. Kapaianaha loa!!
Ke kakali nei au e ike ina hoku o na kaei hema loa. Aia ke ala wai@ ke huli ae nei.. O! Heaha nou aku? Nui ka hu’ihu’i o ko’u wahi i hoonoho ia ai e nana i ka nani o ka ke Akua mau mea ola nani mau loa i hana ai.
Aole o’u makemake e hoi hou i kela honua poeleele. Eia kahi e ike ai i ko ke Akua nani maluna nei! Mahea la oe e kamailio mai nei?
E ko u pokii, e hoopaa ma@ i ke kaula uwila telegarapa ia’u na’u e hoike aku ia oe ina mea kupana loa a’u e ike nei. Heaha la ia? O! E puka mai no ka malamalama no loko mai o ka pouli. E a no ke ahi iloko o ka wai, e poha no ka leo hekili iloko o na mea io ole maoli, e h@ea mai ke ola no loko mai o ka make.
I ka wa e paani ana na miliona o na hoku lele, aia ka pouli ke maalo ae la ma kekahi aoao, a o ka malamalama, aia ke imoimo mai la mai na teriliona hoku mai maloko o ko ke Akua Puoa Lani mau loa.
E huli auanei na poe akamai, aka, aole nae e loaa ko ke Akua mau manao huna no ka manawa mau loa.
HE WALOHIA WALE.
Ua i@ iho malana o ka lahui ke kaumaha a me ka luuluu mamuli o ka make ana o ka nupepa nana i kakoo i ka lahui ma na ano a pau, mai ka hook@muia ana, a hiki i kona pauaho ana mai la, oia hoi, “Ka Leo o ka Lahui.”
E hoomanao ia o “Ka Leo” ua puka oia i wahaolelo ma ko ka lahui aoao i ka la 19 o Augate, M. H. 1889, malalo o ka noho Lunahooponopono o J. W. Mikasobe, a i noho Puuku ia e S. P. Kanoa, a oia hoi ka makahiki mua loa i makia ia ai kela moto kaulana a hiki i keia la, “Ke Aloha Ai@a,” mamuli o ka mohai ana o kekahi poe kanaka Hawaii ponoi i ko lakoa mau ola imua o kekahi kahua kaua hamama, e hiki ai i ka elele o ka make ke anai ia lakou ma na ano a pa@.
Ke hoomanao nei makou, oiai makou he poe Luna no “Ka Leo,” aole loa he nupepa i pai ia ma ka olelo Hawaii, ma ke ano puka la mai kinohi mai a hiki aku la i kona pauaho ana mai la, i hiki aku kona huina i ka 1,650 (i na la opiopio),, i kela a me keia la, a pau ka pule, aole no paha ona lua ma keia hope aku. O kana mau hana maikai i lawe lawe ai no ka pono o ka aina hanau iloko o ehiku makahiki i kaahope aku la, e lilo ana ia i kia hoomanao poina ole na ka lahui e hoomanao mau ai.
O “KaLeo,” oia ka nupepa mua loa nana i kakou mahope o ka Moiwahine Liliuokalani i na la mua loa o ka hookahuli Aupuni kaulana o ka 1893, kakooia e ka makapeni a na alakai o ka lahui J. E. Bush a me Jos. Nawahi, a ua iilo kana mau huaolelo a pau i hoike aku ai imua o kona lahui i poka pahu nana i hoopahua i na pahele a na enemi i hana ai i mea ole.
Nana ka walohia a me ka ehaeha o ka naau o kekahi o na hiialo a ka lahui ua pauaho a hoopale loa mai la oia i kona maalo ana aku imua o ka lehulehu, no@aila;
E Hooholeia: O makou o na Luna Lawe Pepa o “Ka Leo o ka Lahui,” kehaawi aku nei makou i ke aloha nui i aw@ pu ia me ka minamina, i ka ona nooa ka nupepa, oia hoi, o J. E. Bush.
E Hooholeia: O makou na Luna Lawe Pepa o “Ka Leo,” ke haawi pu aku nei i ko makou aloha nui i ka Lunahoopono ono a me ka Puuku o ka nupepa, “Ka Leo,” no kona hoomanawa@ui a me kona hooikaika pauaho ole no ka pono o ke Alii i hooneleia i Kona Nohoal@ a me ke aloha i Kona aina hahau, ka mea nana i ku a paio no ka pono o ka aina a me ka poe i hoopilikia wale ia, oia hoi ko makou makamaka maikai a hoa lawehana lawe nupepa no keia kulanakauhale, oia hoi o Simon P. Kanoa.
E Hooholeia: E hoouna ia aku kekahi kope i na Nupepa KE ALOHA AINA a me Ka Oiaio.
O makon iho no me ka walohia nui,
HENRY DOLE,
D. KAHALELUHI,
S. KAANAANA,
J. W. H. KEANU,
NALIMAAPA,
SIMON P. KANOA.
Honolulu, Fe. 28, 1893.
NA PALAPALA
Aole e ili maluna o makou ke koikoi o no @hewa ana no keia mau manao i hoopukaia malolo o keia poo, aka, e ili no ia maluna a na poe na lakou i kakau mai.
Mai ka Bana Lahui Hawaii Mai.
HE MOEUHANE PAHAOHAO.
Mersers City, Pennsylvania,
Feberuari 8, 1896.
I ka wanaao o ka la 8 Feb. 1896, ma kela kulanakauhale no@a ki inoa maluna ae, a penei ke ano o ua moe la:
E puhi ohe ana au iloko o kekahi rumi me kekahi mau hoa no o makou. A mai loko aku o ka rumi a makou e puhi ohe ana, ike aku la au i ka mahina e kau mai ana i ke aouli lani. A maluna iho o ua mahina la e kau ana ke Kea, o ke Kalaunu o Hawaii. A oiai ko’u uhane e nana ana i kela mea ano e, ike aku la ko’u uhane i ka maalo ana ae o ke kii o Iesu a me Maria, a kau pono mai la no mamua o ua Kea la me ka mahina, me ko’u ike aku no i kela Kea me ka maopopo loa. A oiai, kela mau kii i na@o aku ai mai ka ike a ko’u maka. Ike hou aku la ko’u uhane i kekahi mau haole elua e ku ana mamua o ua Kea la, me he mea ia, e kuka ana laua kekahi. He paa lole keonimana ko kekahi, a he paa lole koa ko kekahi. Oia, laua i nalo aku ai mai ka ike a ko’u maka, ke ike nei no ko’u uhane i ke kau mai o kela Kea me kona mau kihohinohi anapan, pa o ke gula a me ke daim ana i keia wa i komo aku ai ko’u uhane @oko o kekahi rumi hou aku. I@oko o keia rumi i halawai aku ai ko’u uhane me ka nui o makou, a hoomaka iho nei makou e pohi i kekahi mele, i ka pau ana o keia puhi ohe ana a makou, ike aku nei ko’u uhane i ka hele ana mai o ka Moiwahine Liliuokalani me kona mau ukali kaoe a wahine, a komo mai la iloko o ka lumi a makou e puhi ohe ana, a lululima pu iho la me kekahi hoa o makou, a owau pu kekahi i lululima pu me ia, a puoho wale ae ia au.
Owau no me ka oiaio,
VICTOR RICHARD SPENCER
Hoa o ka Puali Puhiohe Lahui.
HOOPOLOLEI NO KE MELE I HOOUNA IA AKU AI.
Ma kahi e olelo ana, “Me ka waimaka helele@ i ke ala,” e hoopololei iho “Me ka poowai hookahi i ke ala.” Ma kahi e olelo ana, “Ko leo walohia e ku@ aloha,” e hoopelolei iho, “Ko leo @@. @@ o kela lalani mele penei. “A ua hoa! uhi he aloha ole,” e hookomo iho i keia mau lalani malalo iho:
“Ua ku kau hana i’ka hoohoka,
Ia makou nei na hoaluhi.”
O ka La e alohi nei ka leo, e hoi palua ana ka hapa o lalani elua, a penei ke ano:
O na Kahikolu kuu kokua,
Kuu pakuia
Kuu pakuia kuu alakai,
He puuhonua no ka wa poino,
He hoopakele no
He hoopakele no ka wa pilikia,
Na hana alunu he aloha ole,
Opu ino he
Opu ino he makee waiwai,
Na ke aloha la i hanai mai,
O kuu la maka
O kuu la maka poniuniu,
E hoomanawanui ana i ke anu,
Me ka aahu hoo
Me ka aahu hoo Kahi i ka ili,
Me ka puuwai hookahi i ke ala,
E imi ana i ka
E imi ana i ka pono o ke kino,
Pela a hiki i ka pau ana.
HOIKE KULA SABATI MA PULEHU, KULA.
Ma ka la 8 o Feberuari, ua akoakoa aena kula sabati ma ka luakini o ka ekalesia o na La Hope ma Pulehuiki.
Ua maheie ia na Kula Sabati iloko o a mahele. Mahele i, Kula Sabati o ka ekalesia o na La Hope. Mahele 2. Kula Sabati o ka ekalesia kuokoa (Lowela) o noho kahu ia nei e J. Kamokele.
Ua hoomaka ia na hana ma ka hora II, ma ka himeni a me ka pule. Ua ku mai o W. B. Kahaleiwi a koho mai ia S. K. Kaleimakalii,, D. Kuai, D. Kahiki, J. Kamakele, i mau komite no ka la, apono@a, ia D. H. Aukai i kakauole lo no nahana o ka la, a nana koi e hookomo i ka moolelo o kela hoike ana o keia mau kula sabati ma ka Nupepa KE ALOHA AINA, aponoia.
Na ke kula sabati o Pulehu i wehe mua na hana o ka ia ma ka kimeni. A hoomaka ia na hana ma ka Baibata Buke Moramena a me na kumu manaoio iloko o ka ekalesia, ka bapetizo, ka euanelio. Ua ku no i ka naa@ao na nia me na wehewehe ana.
Hui Opio, ua komo pu ma keia kula he hui opio e like me na haawina o ke kula sabati, a ua kike ia na himeni ana iloko o na haawiua, a he ku i ka naauao na haawina i han ia e keia kula.
Kula Sabati o Peahi, 4 no haumana o keia kula. O Palu ke alakai ua holomua keia kula ma na haawina Baibala, oi loa aku hoi ka ui ma ka himeni.
Kula Sabati a me ka Hui Opio o Wailuku. Ua mele ia mai kekahi himeni hooni puuwai me he mea la iloko o ke kamumu o ke aheahe malie. O baibala, a ua kike ia mai ke mele ana o na himeni iloke o na haawina. A oia ka kou mea kakau e hooheno ae nei:
Kapeke ke poi ka ipukai ono a ka moe.
Kula Sabati a me ka Hui Opio o Keoneoio nona keia hooheno:
Makalii puainawele ke kai o Ke@neoio.
O Kanehualaka, ke al@kai himeni: “E pili i ou @a wau,” iloko o ke anoano eehia i mele ia mai ai keia himeni, (paipai ia).
He mau Haawina Baibaia moakaka pono ka wehe ia ana mai o kamanao o ka wehe ia ana mai o ka manao o ka ninau. Pauia, he mau himeni i okomoia iloko o na Haawina, a hookuuia ia kula.
Kula Sabati o Keokea, o Noa Kamakau ke Alakai ma na Haawina Baibala, a o K. M. Nawelau ke Aiakai Himeni. He kula keia mal@lo o ka Ekalesia Lowela. Maikai na Haawina Baibala, a na ia kula no i imi iho i mau Haawina no lakou iloko o ka Baibala, aole hoi e like me na Hoike Kula Sabati mamua aku, n@loko ma ia o na Haawina Kula Sabati i hoopukaia ma ka nupepa Kuokoa.
Nolaila, ua haohao loa kou mea kakau, ma@ia paha no keia ninau e nakolo nei iloko o ka aina. Oia ka ninau no Hawaii Aina, oia ka akioma, alaila, o ko lakou kuleana no ia. Ma ka himeni ka ol o keia kula, kohu Bana Lahui.
Kula Sabati o Waiakoa, nona kamakani nou poono mai ma ke @alo, a o Elena E. H. Kekepai ke Alakai. Maikai na himeni, a he ku no i ka naauao ka lakou mau Haawina Baibala, (paipaiia.)
Pau na hana Kula Sibati, ua luluia mai e na Kula Sabati he mau kenikeni a ua loaa he $13.40. He mau manao paipai mai kekahi mau keiki lalawai mai o keia aina mauna.
O ka Olelo Hooholo a na Komite he helu ekahi wale no na Kula a pau. Na J. P. Hale i noi mai e. heluheluia ka moolelo o na hana o ka la. Ku mai o w. B. Kahaleiwi a kue mai, no ka mea, ua hooholoia e hookomoia ka moolelo o na hana o keia la ma ka nupepa KE ALOHA AINA, a maalaila e ike ai na mea a pau, a hookuuia ma ka himeni a me ka pule.
D. H. AUKAI,
Kakauolelo o ka la.