Ke Aloha Aina, Volume II, Number 15, 11 April 1896 — Page 8

Page PDF (915.90 KB)

This text was transcribed by:  Richard Tavares
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

POAONO, APERILA 11, @

-----

Ua Ae Aku e Hoo@8a no ka Aina Hoo@na.

-----

            O ko makou makamaka a hoaloha hoi, Robert W. Wilcox ua kakau aku la oia he palapala no ii ke Kuhina Kaua

ricotta o ke Aupuni o Italia, maloko o kela mahina aku nei, a penei kana palapala:

 

I ka mea Kiekie,

                        Kenerala Ricotti.

            Kuhina Kaua, Rome Italia.

Aloha:  Oiai, owau kekahi o na haumana Kula Koa o ke Kula Oihana Koa Alii, ma na kumu ao ike mai ka A. D. 1881 a 1885, a he kokua Lutanela o ka Puali Pukaa ma ke Kula Alii no na Palapala Noi no na Kuleana Eneginia a me na Luna Puali Pukaa no na kumu ao ike mai ka 1885 a i ka 1887 ma Turina, a i keia wa, ke ike aku nei au i na poino i jaule mai iluna o kekahi o ko’u mau hoakula ma ka aina mamao o Aferika.  Aole e hiki ia’u ke hoemi iho i ka’u hana ana no ko’u haawi kino maoli ana aku ia’u iho ia Italia, e hoounaia iloko o ka hoohana ana o k Oihana Koa ma Abisinia ma Aferika.  Me ka Manaolana e aponoia mai ana ka’u poloai ana aku e ka Moi, a e kou Kiekie, a e na hoa e ae o ka Aha Kuhina.

 

            Owau no ka kou Kiekie kauwa hoolohe mau.

                                                                                    Robert W. Wilcox.

                                                                        Honolulu, Maraki 17, 1895.

-----

HAUNAELE NA PUKIKI.

-----

            Ma ke ahiahi la Sabati nei, ma ke poo o ke Alanui Ema.  Ua ulu ae haunaele mawaena o Nelson a me kekahi poe Pukiki.  Ua hoikeia aku ka lohe i ka Halewai no keia hakaka ana.  A ua hoounaia mai ka makai kaulio Becker ma kahi o ka haunaele, a loaa iho la o Nelson Apiki ua ona, a e hooulu hakaka ana mawaena o na poe Pukiki.  Ua kipakuia oia e hoi i kona hale, aka hoi hou mai no oia.  Ma ka ike a Peresidena Dole na Nelson i kui i kekahi Pukiki.  Na ka makai Espinda i lalau aku a lawe aku la i ka Halewai.  Ua hoopiiia oia no na hanaino wale.

 

            Ua hoi hou mai o Lutanela Wells a me Becker i kahi o ka haunaele.  He elua mau makai i loaa aku e holo mai ana mai kahi mai o ka haunaele, ua ninau ia aku e ka Lutanela, no ko laua kumu i holo mai ai, ua hoao laua e hoopuehu aku i ka puuluulu ana, aka ua nuku ia mai laua me hana hoohenehene.

 

            Ua kukulu laina ia na poe Pukiki he nui wale ma ka pili pa makua.  Ua kuhikuhiia mai ka poe hanaino loa o lakou, alaila, ua kauoha ia ka makai kaulio e hopu ia lakou.

 

            Ua komo aku la o Hewett iloko o ke aluka a hopu aku la i ka mea ino loa o lakou, aka ua hoopuni koke ia ae la oia e na poe Pukiki, e hoao ana e hookuu i ka mea i hopu@ Alaila, ia wa, ua komo pu uku la Bowlman, Spillner a @ Becker, a hopu i kekahi poe o lakou, ia wa ua hoopuni ia ae la lakou e na poe Pukiki.

 

            Ia wa, ua hoao na poe hoohaunaele e wawahi ina pine-pa a me na pohaku hoi a hailuku aku la iluna o na maikai.  Iloko o ka manoanoa o ke aluku, ua ike aku la o Lutanela Wells he Pukiki papale ole e kolo malu mai ana mahope o Hewitt me ke koi e paa ana ma kona lima.

 

            Ua kahea aku oia ia ke Pukiki, aka, aole he hooloheia mai.  He ano kupilikii maoli no na hiona i ike ia aku, a ia wa, ua holo aku la o Wells i ke Pukiki a mamua o kona holo ana aku, ua ki iho la oia i kana pu panapana ilalo o ka honua mea i auhee ai na poe Pukiki a pau i ka holo.

 

            Mahope o keia, ua hopu ia na poe Pukiki nona na inoa malalo iho nei, Frank Ferreira, M. Carvalho, Antone Enas, J. R. Muniz, C. Rodriguss, Manuela Jnen a me Manuela Jarden.  He elua mau Pukiki i hiliia i na pauku laau newa a eha loa, a aia i ka helemai kahi i waiho ai.

 

            Ua hoopii ia na Pukiki no ka hoohaunaele a me na hoakoakoa kanawai ole ana.

-----

HE MOOLELO KAAO

--: NO NA :--

HOAHANAU ELUA.

--- A I OLE KE ---

Alahele Pohihihi

--- A O NA ---

Opuu Pua Elua.

HELU 25.

 

            No kekahi mau minute keia nana hoomau ana o ua Hanora la, aia ua mea nei ana i ike mua ai, e lele mai ana me ka puahi nui, a e paa ana hoi ma kona waha kekahi mea poepoe uuku, i koua ike ana mai hoi ia Hanora e noho aku ana mawah o ka lanai ua alapoho aku la ua mea la i ua wahi mea uuku la e paa ana ma kona nuku.

 

            I ka hookoke loa ana mai o ua mea nei imua o Hanora, ike pono aku la oia o kahi P@eo Warita no ua hoohauoli loa ia oia i kona ike pono ana aku o kona wahi hoa’loha no keia e hoi mai nei.

 

            Oiai no keia e nanea ana i ka nana ike hou aku la keia i ka maalo hou ana o kekahi mea ma kahi no ana i ike mua ai i ka mea i nalo aku ai, a oia no keia ana e ike nei no ka lua o ka m anawa, oia kana i holo aku ai no kona rumi a lawe mai la ia kekahi ohe nana uuku a kona wahi hoa’loha Lopaina.

 

            Paha hou aku la aia ae waho a @ wahi i ike ai i kana mea i @ mua ai, aia hoi, ua nalo hou aka, aoleia, kau me ia oia i kaua oheaana, a au hele ae la ma o a maanei, aka, aole @ mua a ike ia aku, a he hoakahi wale no ana mea a ike nei, o kona wahi hoa’loha Pueo Warita.

 

            No keia nele ana a Hanora, ua noho ike la oia maluna o kona noho, aia hoi, kau ana kahi Pueo Warita maluna a kona poohiwi a lele loa iho ia no lalo o ka @, a oia no hoi ko Hanora wa i @au koke aku ai i kona wahi hoa’loha Warita.

 

            E kuu Warita maikai, heaha kau mau mea hou o keia huakai holomahu ka au ia’u, ma keia hele ana aka nei ao o keia alaloa, a hooki ae la o Hanora i kana mau kamailio ana.

 

            E kala mai oe ia’u e kuu haku maikai Hanora.  Aole au i holomahuka aku nei, aka mamuli no ia o ko’u ike ana aku nei i kekahi mau mea e maaloalo ae ana ma o, me kona kuhikuhi ana aku ma kahi a Hanora i ike aku ai i kahi ao opua.

 

            Nolaila, mamuli o ko’u ike ana aku i ua mea la, na ia mea i kino mai ia’u e lele aku ma kahi o ua mea nei au i ike aku ai, mamuli no ia o ko’u ukiuki no laua, a mamuli no hoi o kahi ike uuku i loaa ia’u, ua ike aku la au he wahi hana no ka laua o ka noho ana malaila o keia kakahiaka nui e kiai ai i kekahi mea.

 

            Ia’u i hiki ai ma ka hapalua o ka lewa, ua ike aku la au i kekahi mau keiki elua, a ua like wale no ko laua mau helehelena a elua, ua koho koke iho la no au o na keiki mahoe no ia a ke kupua Minerosa o aina Daimana.

 

            O keia mau keiki, o laua na kane hoopaiau a na hanai a ke kupua Diabolo, a ua kokoke mai hoi ka wa e mare ia ai o ua mau kaikamahine ia me ua mau keiki la.

 

            Nolaila, i ko’u wa i ike aku ai i ua mau keiki mahoe nei, oia no ko’u wa i lulu iho ai i ko’u mau hulu me ka awiwi, a oia no hoi ka wa i pahoia ae ai na uhiwai a halii paa iho la maiuna o’e i kumu e ike ole mai ai ua mau keiki nei ia’u, aka, owau nae ke ike aku ia laua i ka maaloalo mai.

 

            E like me ko’u hoomau ana aku i ka lele ma ka’u wahi e makemake ai, pela no auanei na uhiwai noe e nee ae ai me ko lakou huna ana iho ia’u malalo o ko lakou mau koloka, a pela au i ike ole ia ai mai ka ikeia ana mai e na maka o ua mau keiki mahooe nei a ke kupua Minerosa.

 

            I ko’u wa i hookokoke loa aku ai ua ike koke aku la  au ia laua e aumeume ana i kekahi wahi mea uuku me ka noke ana i ka hoopaapaa me na leo nunui e hiki ai ai ke lohe ia i kahi mamao loa.

 

            A hoopuka koke ae la kekahi o ua mau keiki nei, ina he mea kekahi i kokoke mai ma keia wahi, alaila, e haawi kaua nana e hooholo mai i ka mea nana ka pono o keia mea a kaua e hopaapaa nei, i wahi e hoopokoleia ai ka kaua aumeume ana i keia wahi mea uuku, a aole hoi kaua e nono iloko o ke kuee o ko kaua noho ana ma keia mua aku.

 

            I ko’u wa i lohe ai i keia mau olelo maiki i hoopakaia ia mai e ua mau keiki nei, na ia mea i hoohauoli loa @ aku la au @ na ulal@ lilo @ ma ko lakou wahi mua.

 

            Noho e @ kiekie @ mau keiki mai, me @ ilalo e @ mau @ aia hoi @ lohe @ ana @ a kekahi o na mau keiki @oi ma ka leo ana.

 

            E kela wahi mana a lele @ la ina @ e ku iho, he wahi hana ka @ aka, aole @ hoolohe aku i ka @ hoomau hou aku la n @ i ka’u @ ana, i wahi no @ e noonoo ole mai na ua lohe mau no au i ka mua mau kamailio hoopaapaa ana no kahi @ uuku a laua e paa ana, pela au i hoomau ai i ka lele ana ma ka’u @ hoomaalea.

 

            Aia hoi, pa-e hou ana ka leo o ua mau keiki nei no ka lua o ka manawa, aka, aole no o’u hooloh aku.  A i ke kolu o ka laua kahea ana ae ia’u akahi no au a huli a nana i ua mau keiki nei e nana hoomau ae ana ia’u.

 

            Hoemi malie iho la u ia’u iho no kahi a ua mau kaiki nei e kau hooiai ana, me ko’u hoomamao aku no nae mai a laua mai, a pa-e hou mai la ka leo o kekahi mahole e paa ana i kahi mea poepoe uuku i ka pane ana mai ia’u.

 

            E kela wahi manu maikai e kau mai la, he wahi hoopaapaa ka maua no keia wahi mea ua e paa nei, nolaila, ua hooholo like iho nei maua, o ka mea e maalo ae ana mamua o ko niaua alo, e kahea aku maua ia mea, a pela maua i kahea aku nei ia oe e lele mai imua e maua, e lilo oe i lunahooponopono no keia hihia, a penei kahi moolelo no keia wa me kona hoikeike ana mai i na wahi mea nei.

 

            Ia maua i keahele ae nei ma na wahi a pau o ka lewa nei, ike aku la au i ka waiho mai o keia wahi mea ma kahi mamao loa, nolaila, ua lele aku la au me ka mama nui me ka ike mua ole o ko’u hana@mua no ke kumu o ka’u mea e alualu nei, a loaa aku la ia’u, a oia no ko’u wa i huna iho ai iloko o ko’u poli me ko’u manao ia hoi e nalo ana, aka, aole e hiki ke nalo aku mai ka maka mai o ko’u hanaumua e ku mai la.

 

            Iloko o kela wa i pane kokk mai ai kona kaikuaana me ka leo nui o ka piha huhu, he hoopunipuni kaiane mau olelo i kamailio aku la ia oe a o ka oiaio a me ka pololei, oia ka’u e hoike aku nei ia oe, a penei no ia, aole hoi e like me kaianei.

 

            Oiai maua e noho ana i kekahi la, a e hele holoholo ana hoi maua @waena o na malapua a ko maua mau makua i kanu ai, aia hoi, ua kupu ae la ka manao iloko o’u e hele aku e no ii ke maua makuakane e hookuu mai ia maua e, hele holoholo maluna o ka lewa nei, oia ka’u i hoike aku ai ia ianei a hooholo like iho maua i keia manao maikai o’u, a ua hoopihaia maua e ka manao hauoli.

 

            I kekahi la ae, ua hele aku la oia nei e no ii ko maua makuakane e hookuu mai ia maua e hele holoholo, oiai, o ko’u mea i haawi ai na ianei e hele e noi, no ka mea, oia nei ka mea omaua i oi aku ka punahele ia e ko maua mau makua mamua ae o’u, a ua oi aku no hoi ko ia nei kamaaina i ka home o koko maua makua, ua noe hi ia ia nei na rumi a pau o ka halealii i ka hele ia, oiai, he hale okoa no ko ko maua mau makua, a he hale okoa no hoi ko maua.

-----

KA LAAU HOO@

A KAMA@

 

            O KA POE A PAU I LOAA @

 

            @ a, he mea pono e hoae @, e anaanai i @ ina ale e loaa koke @ a’e kakoo iho ma kahi @ koke n ka oluolu.

 

            @ ia e na poe hana laau a @ aku.

-----

Benson Smith & @

@

Agena Hui, @

-----

@ Hooia Kolera @

-----

            O KEIA KA LAAU OI LOA @ no na eha maka naau @ loa oia, a ua hilinai ia @.  Aia a pai ia me ke @ loa ai aku.  E hoao e like @ hoike aku oe i kou mau @.

 

            @ ia e na Kauka a me na @ laau.

-----

Benson Smith & @

Agena Nui, H@

-----

Ka Olelo Hoohiki A@

-----

            E @ aku ana keia, ma ka la @ aku au i ka Halekuai la@ , a kuai aku la @ o ke Chamberlain Pain Balm, no @ ana i ke ano o ka Rumauka @ mai ia’u.  Mahope iho o ka @ laau, ua ola loa ia @ ia’u ke hoike aku me ka hauoli @

                                                                        Charles R> @                                                                      Sunbury Pa.

 

            Hoohikiia a kakauinoa ia imua @ 10 o Augate 1894.

                                                                                    Walter S@

 

            E kuaiia ana he 50 keneta no ka @ poe Kuai Laau Lapaau.

-----

Benson Smith & @

Agena Nui, Ma Ho@

-----

            OIAI KA HOOILO @ 1893. @ O Long Reach V@ ia i kea nu ino @ mea @ iho.  I ka olelo ana ae na ko@ ua olelo ae oia: “Ua inu @ ano laau kunu, a aole nae he a hiki wale i ka wa a’u i kuai ai he@ ka Kamalena Laau Hoola Kunu, oia @ i hoo@ loa ia ai, a iloko ko@ ka @ loa, ma loaa ke ola oiaio maoli.”  I @ loaa ai i ka pilikia me ke kunu a a@ lawe a hoao i keia laau ola, a aole e @ ke mea e nele ai, ke hoao mea oe @ mua o kou ola ana.  Eia oia ma ka @a ma kona ano maoli, he nui ka @ a me ka olohia nuiia.  E kuai ia @ 50 mkeneta no ka omole.

 

            K@ e na poe hana laau a pau, @ poe kuai aku.

                                                                        Benson Smith & c@

                                                                        Agena Nui Honolulu @

-----

WILLIWM C. ACK@

-----

HE BOROKA O NA WAIWAI @

            E kuai mai a kuai aku m a ai@ wa a pau me ka makepono loa.

 

            E hana ia no na Palapala Kuaik @ me ka uku ole.

 

            Ke @ nei i n a aina lehulehu @ o kke kulanakauhale a ma na wahi @ no ke kuai aku.

 

            E hiki no ke hoikema olelo ho@ kupono no na aina hoopaapaa.

 

@

-----

Lei Hulu Mam Haula @

-----

            Ma ka Poaha nei, Aperila 2, 1896. @ iho o kea lo o ka @ ale Hoolimalima o J@ Armstrong, e kokoke aku ana i ka @Haalihamanu, ua haole ia Ke Lei Hulu Mamo @ i o--a ia me ka huku o ka Iwi.  O ka m@ mau mea e loaa ai a hoihoi mai ma ko’u @ noho ma Kapuukolo e loaa no iaia ka makapoao.  E ike ia kaua Hawaii he ole @ ka loaa iho.  Owau no me ka ok@.

                                                                                                Anne Ka@

                                                            Kapuukolo, Aperila , 189 @.

-----

OLELO HOOLAHA

 

            KE HOIKEIA AKU NEI KA LOHE@ na kanaka a pau, i keia la 30 o Malaki M. @ 1896, ua hoolohe a hookohu aku ae ia L @ ola e Opihali, Kona Hema, Mokupuni o Hawaii, i Agena a Hope @ ma ke K@ malama a e lawelawe i ko’u mau waiwai @ a me na waiwai lewa, oia hoi, na Maka A@ waiho ia iloko o na Apana o Kona Akau a @ Kona Hema, ma ka Mokupuni o Hawaii.

 

            @, ua hoopaa, a kupae aku au @ W. K@ wale, mai kona noho luna ana @.  Aole @ kuleana e lawelawe hu ai ma@ o’u.  Nolaila, a hoolohe na kanaka a @ I. K@, ka’u Luna e hilinai nei.

                                                J. L. Dowsett, (Kimo Pelekane@

            H@, ma Honolulu o Maraki 30, M @ 1896.