Ke Aloha Aina, Volume II, Number 18, 2 May 1896 — Page 7

Page PDF (801.26 KB)

This text was transcribed by:  Pat Yap
This work is dedicated to:  my brother, Ted Yap, and his entire family, Sandra, Tessa, Joel, Kai, Na'i, Baby, Casey, and Rona

KE ALOHA AINA, POAONO, MEI 2, 1896.

ka aoao eono mai.)

 

@ wahi @oiea i koe, e hoike @ o na haole e keia @ e hookae i ke ano @ like @ me ka poe negero @ he @ hookae no keai @ uli o ka ooiau @ me ka nui no @ ana i ka noiau o @ peia i emi wale @ k@ manao hookae ia

@ na halawai pu kou mea @ kekahi @mau hapa paele o keia @ ma @aa na ku ka olelo ana e @i keia @hookae o ka haole ia @ pane mai laua ia'u me ko'u @ ponoi.

@hara anu nui, a ano hana @bano @ ae a mahuahua no hoi o kahi @le e @aa ana ina ano ili haele@ha ie wale no ia mau kulana e @ai @a hana kahu kaa, kuke, @ ma@ai paha iloko o na pa @ hana e loaa ana ina @ eele a ulaula paha.

@ nei au i ko kaua @ a me he mea la, i kahi @ka@ keia mua aku, ke mau @ Aupuni pela, alaila, e @ ahui me keia poe a'u@ hookaeia, aka, o @ ea ole mai ia hopeua @ laua lahui puuwai palu@ wanui no hoi.

@"Aloha Aina Oiaio" i hoo@ wahi @ i koe @ ka lahui, oia @ i ka pule ana no makou, @ A@ e kiai mai ia oe e Hawaii @ keia wa a i ka wa pau ole.

            O@au no me ka haahaa,

            Samuel K. Kamakaia.

KA HUI OMAU PUA.

            @LINAHOOPONOPONO,

                        Aloha oe:----

@ho@ aku nei au i keia owili @ no na kini mea puni lei @ en@ a ipo, a oia iho hoi keia@

@a@ o Aperila nei 1896, u a @ a wehe ae keia Hui @ he paina iuau no lakou iho @ kou kiu mea hou@ kahi i @ me na kaikamahine o ka@ O@ Pua.

@ mahalo piha ko'u i ko lakou lo@ a @ ko lakou puuwai ha@ kou hookipa ana aku ia'u @  ohana, nolaila, ke haawi aku au  i ke 'u @mahalo no ka Hui Omau @ a ma ka lokomaikai o na lani e @ua mai i ko oukou ola pakahi a pau.  @ heno pu ia ana mai o kekahi @ no keia mau pua elua o ka @ Mei a me ka Miulana me ka na@ ku maoli no i ka maikai, a @

            @OMAU PUA SONG

H@ mea hou ku'i e ka lono,

H@ O@ Pua ua ike ia,

N@ ke Alanui E@a,

@ me ka laula,

N@ halekipa i hai mai,

N@ ke a ka manao,

M@ i ko ka Miulani,

E@ ka Poni Moi,

K@ uiakou,

U@ ia i ka lehulehu,

U@ kini ka manao ino,

Op@ a ke aloha ole,

H@ makou a mau loa,

A k@ka piko o ka lanakila,

            H@ ia mai ana ka puana,

            Hui Omau Pua ua ike ia.

            No keia mau mamala olelo @uku, ke pule nei au i ka Haku Nana e kokua mai ia kakou a pau, a mau loa aku i keia wa a i ke ao pau ole, ma ka inoa laahia o Iesu Karisto.  Amo@.

            Owau no me ka oiaio,

            Mrs. Mary Harper,

Alanui Hotele, Honolulu Apr. 27, '96

UA HALA AKU LA MA-O.

            Mr. Lunahooponopono.

                        Aloha oe.

            O Mrs. Kaolulo, he kaikamahine oia i aloha nui ia e na lehulehu ma kana mau, a he koa no hoi ma ko Iesu aoao i na makahiki i hala aku, a nana no hoi i alakai i ko ka Haku pualikoa, ma na kahua kaua e pili ana i ka heihei Lani, oia hoi ka pualikaua nona kela moto kaulana:  Ka pupukanioe o na Koolau.

            A mamuli o na pohopoho o ke ao nei, ua lilo aku ia oia iloko o kona mau lima i paatana no kona mau lealea.  A hiki wale i ke kikeke ana mai o ka lima o ka make ma na ipuka o kona hanu me ka leo weliweli e i mai ana:  "E ke kiai heaha ko ka po."

            Ua haalele iho oia i kana kane mare a me ka laua keiki hanai ia e laua, i na la e lana mahe ana ka moanawai o ko laua noho aloha ana, a me na kaikunane i ho@e ia i ke kaikua@ine me.

            A mamu @ o kona hele ana ma ke awawa malu@ ka make nulaila, ua ili iho maluna o kan@e kane a me ka laua lei, na kaikunane a u@ e ka lehuiehu a pau, ka luuluu a me ka ehaeha.  Mamuli o keia kau ana o keia haawina piliaiku @iluna o kona mau kuleana a me kona lehulehu, nolaila, owau a me ko'u ohana, ke komo pu aku nei e auamo pu i na kauwaha i kau iho maluna o lakou.

            A ke puie nei makou i ke Akua Mana Loa, Nana no e hoolana mai i na mah@aolana, a hoopau ae hoi i na kipona o ka ehaeha.

            Ua make oia ma ka Apana o Waimanalo ma ka hora 7 a oi o ka la 25 o Aperila, 1896.  Ua hele aku oia he kino oia, a ua boi mai hoi oia he kino lepo.  Oia Kana i ao mai ai he kuli ka make a h@ lohe ke ola.  E hoomaikai ia ka inoa o Iehova.

            M. Kuikahi a me ka Ohana.

HE OLELO @HOALOHAALOHA.

Ia Mrs. Lahapa Mauliawa,

                        Luuluu wale:--

            O makou o na poe nona inoa malalo iho nei, ke Komite a ka Aha Heluhelu Baibala a m@o Kiu@ai Hoomanamana o Kalahiki no ka panai ana aku i keia palapala hoalohaloha;  a

            No ka mea:  Mamuli o ka lokomaikai o na Lani, ua oluolu i ke Akua Mana Loa ka lawe ana aku i ka hanu ola o J. Mauliawa kau kane i aloha nui ia, a haalele ino ia oe mahope nei e paia uma aku me ka @u kumakena ana nona me ka hoonele ana iho i ka home i kau mea aloha he kan@a, a

            Nu ku mea @hou  He iaia oia no ka Ahahei Heluhelu Baibala a me Ki@ai Hooma@nam@ana, ma lio@noimu, a he lima akau ikaika h@ei @no pa ka@ua kekua ilok@o o ua Ahahui ia, oiai hoi ua kokua Baibala, na Kauokau Hou a me na Buke Himeni Euaneho, i loaa mai ia makou a i manawalea wale ia aku hoi e makou i na poe nele, a ua lilo hoi 'ia mau mea e ku mai nei imua o makou, i mea e hoala ai i ko makou manao aloha me ka ehaeha i ko makou hoaloha i hiipoi nui ia J. Mauliawa i hele koha@na  aku la i ke ala hoi ole mai@; nolaila,

            E Hooholoia:  Ke hoomanao ae nei makou, e leba aku iluna, a e nonei aku i ka lokomaikai o na Lani, e hoomama mai i kou luuluu e ko makou kaikuahine aloha,

            E Hooho@' oia:  Ke poloai aku nei makou ia oe e ko makou kaikuahine aloha, e hookupaa ia oe iho iloko o ua Ahahui la, e like me ke kupaa ana o

kau kane a moe aku la.  I mau ai kela inoa maluna o olua:  "Na lima hua o na hana kokua."  Ke noi nei makou na na Lani e hoomalu mai ia oe, a e hoopaa mai i ke aloha o Karisto mawaena o kakou.

            E Hooholoia:  E hoouna ia keia mau olelo hoalohaloha i ka Nupepa Ke Aloha Aina.

            Me ka paumako,

                        C. W. P. Kaeo,

                        D. Z. Naahielua,

Komite                        T. K. R. Amalu,

                        D. K. Kaelele.

 

HE MOOLELO KAAO

--NO--

ANADAREA,

--A ME--

TIDORA

--A I OLEIA, NO--

HILARIA

KA UI NOHEA

NAIPO ELUA I KE ALO-

HA HOOKAHI.

MOKUNA XIV.

KA HAHAI ANA O NA ENEMI MAHOPE O

ANADAREA MA.

            Nau iho la na ku'i o ua mau koa la, i ka hooko ole ia ana o ka laua papa kuhikuhi i hoolala ai, a me ia inaina nui e lalawe ana i ko laua nui kino, kui aku la kekahi o laua ia Hilaria me kona mau lima menemene ole, a hina aku la oia iluna o ka lepo.  A o kekahi hoi o laua hapai ae la oia i kana pahikaua a kiekie maluna o kona poo, me ka ma nae e lawe ae i kona ola i uku hoopai nona no kana mau hana kumakaia.

            Aka, mamua ae@ o ka iho ana iho o ka pahi a ka lokoino e inu i ke ke@o o ka mea hala oie, e wahio ana iluna o lepo ua loaa pono aku la oia i kekahi hauna pahi a Anadarea, a mahae pu ia ae la hoi kona kino i elua apana.

            A i keia wa no hoi i ike aku ai o Anadarea, i ka waiho mai o kana aloha iluna o ka lepo, ua kupouli ae la ka inaina iloko ona, a h@o ae la kona mau maka, me ke aki ana iho i kona mau ku'i, i oi aku hoi ka hae i ko ka liona wahine i ka wa e hana ino ia ai o kana mau keiki.

            Ua holo aku la oia me kona manao e hapai ae ia Hilaria, aka, u @ kue mai la ka ina o na koa i koe iho, a oia no h@oi ko laua wa i hoomaka ai e hakaka.  Nu kekahi mau @ a ul@ana a laua, aia hoi, loaa aku la oia i kekahi pahuna pahi ma kona puuwai, m@ ka maka aku o ka pahikaua a Anadarea, a w@aiho kaanini aku ia oia iluna o ka lepo.

            A me ka hoohakalia hou ole iho hopu aku la oia ia Hilaria, a hapai malie ae la iaia, a honi iho la ma na papalina, a puana @oe la me ka leo kaumaha:  E kuu aloha, e k@ou aloha hoi, ua eha anei oe?

            Ae, aka, e m@eni no nae au ia mau ehaeha i loohia ia'u, wahi a Hilaria, a ku ae la oia me ke ano kunewanewa.

            Huli ae la o Anadarea a nana aku la i ka puka pa ana i komo mai ai, aia hoi na enemi e komo aluka mai ana, a i ko lakou ike ana mai hoi i ko lakou

mau hoa e waiho oni ole, ua hoopiha ia ae lakou me ka lili no ka nui o ko lakou mau hoa i make mai ka pahikaua

aku a Anadarea.

            A lohe pu aku la hoi o Anadarea i ka leo kauoha o Amerona i ka hooho ana mai:  E hopu pio iaia ano, e hopu iaia, ina no ma ka make a ola paha, e hana aku ano, a mai hookuu hou aku hoi iaia e holo mahuka hou aku mai keia wahi hou aku.

            Haupu ae la oia no kona mau koa a nana ae la oia ma o a maanei me ke ake e ike lihi aku hoi i kekahi o lakou, e maaloalo mai ana mawahe o ka pa, aka, aohe nae ona wahi mea a ike aku, a o laua wale kana e ike nei.

            Ua hooko ae la @ua koa e like me ke kauoha a Amerona, a ku kiai ae la na koa ma na wahi a pau, i manaoia malaila e pakele ai o Anadarea.

            I keia wa no hoi i komo mai ai o u@a enemi iloko o ka pa, a haalele aku la i ko lakou mau hoa paio, ua hoouluulu ae la lakou mawaho o ka pa, @a ike iho la, he wahi heluna uuku wale no ko lakou i koe, a o ka hapanui hoi ua hala aku la ma ke ala hoi ole mai, kulu iho la ko lakou mau waimaka, no ko lakou mau hoaloha e waiho mokaki ana, a hoohiki iho la lakou, aole lakou e haawi pio a hiki i ke kanaka hope l@oa, a kali iho no kekahi kauoha mai ia Anadarea mai, no ka mea, ua ike no kekahi poe i kona komo ana iloko o ka pa, a mamuli o ka paa ana o ka puka pa i ke kiai ia a me ko lakou heluna uuku loa, n@o ia mea, ko lakou kumu i komo le ai iloko o ka pa.

 

HE MOOLELO HOONI PUUWAI

--NO--

MASELANA.

Ka Ui Opio Noho Waoakua o

Inia Komohana.

--A ME--

LEDE MEDI

--KE--

Kaikamahine Puuwai Eleele o ka

Lokoino nui wale.

KA HOI ANA NO KA AINA HANAU--KA

AELIKE HOOPALAU A ME KE

KUKALA AHAAINA.

            I keia wa aia ka aina o Inia ke waiho kahela mai la imua o ko lakou alo, a aia hoi kona mau kualono me kona mau kahawai uliuli ke kau pono mai la imua o ko lakou maka, me he la e i @okoa mai ana no ia lakou e hoi aku.

            No kekahi mau hora po@kole wale no mahope iho o ia manawa, pili aku la lakou i ka uapo a lele aku la lakou no uka o ka aina, a hoi aku la no ka home o ka kakou opio.

            Aole no i loihi loa keia hele ana aku a lakou ma na pi@pa alanui o ua wahi kulanakauhale la, hiki aku la lakou mawaho o ka pa hale o ka kakou opio, a komo loa aku la lakou iloko a pii aku la ma ka lanai o ka hale.

            Ia manawa, kanaka aku @ opio i kana aikane e hele e kikeke@ ka puka o ka hale.

            Hele aku la kana aikane a k@k@ aku la ma ka puka o ka hale, a me la emoole loa hoi, hemo mai H@a ke pau@ ka puka a ku mai la imua oea k@ kanaka elemekule aoo i hiki aku p@ kona mau makahiki i ke 50, a @ paa ana ma kona lima he pu p@napana, @

ma kona lima hema ka pahi h@ou puuwai oi lua, a pane mai la ola h@o ia uei me keia mau hualelo:

            "Ano, e hai mai, heaha kou make mahe o ka hiki ana mai n@ei , a in a aole alaila, e ki ia aku ana oe e a'u m@e keia pu panapana?" wahi a ua kanaka la, a nana pono aku la oia imua e ka kakou opio.

            E ka mea heluhelu a hooipo hoi o keia wahi moolelo, aole k@eia kanaka ele makule he mea okoa, aka, o kahi luaui@ makuakane no ia o ka kakou opio Maselana, a mamuli o kona makau i na powa a me Ilikini, oia ke kumu o kona puka ana mai me ka makaukau l@ua mea make.

            Naka haalulu o@e la ke kino o ke aikane a ka kakou opio me ka piha makau no ka maopopopo ole iaia o kana mea e hana aku ai, ina oia e ki ia mai ana.

            Neenee iki a@ka la oia a kokoke ma kahi o ua kanaka aoo la, a me ka mama a me ka eleu nui i loaa iaia, lele aku la oia me ka hikiwawe a paa aku la na lima o ka makuakane o ka kakou opio, a kaili aku la i na mea make mai kona lima aku, a pane aku la:

            "Ano, e ka mea nona keia hale, ke hai aku nei au ia oe me ka olu@elu, a e kala mai hoi oe ia'u ina ua mahaoi au, ua makemake kekahi mea ia oe, aia ma-o, oia ke kumu o ko'u hele ana mai nei @ kikeke i ka puka ma ke@ia wahi."

            Nana pono aku la ka makuakane i ke keiki me ka hoohewahewa, a peia no hoi ke keiki i ka makua, a nakeke hou mai la ka puka a hemo mai @ia ka kona makuahine iwaho a ike mai la i keia poe e kuku aku nei imua on@a.

            Aole i puehu.

 

            He mere-go-rouna ko keia po.

            Ua huli hoi mai ka hui keaka lio ma ke kakabiaka o ka Poaha nei, eia ke kukulu ia nei ko @lakou hale keaka ma kahi kokoke i ka mere go-una e ku nei.

            Ma ka Poalua nei i hookuu ia mai ai na ohua a ka mokuahi Gaelic i lawe mai nei no anei, mai ka pa hoomalu mai, a o ke Iapana i loaa ai i ke @mola poki, ua hoomalu hou ia aku oia no io la.

            Ma ke aumoe o ka po o ka Poalua nei, ua komo aihue ia aku ke keena hana o James Steiner, a puehu aku la i ke kolohe, be $109 mailoko aku o ka pahu hao.  Aole i loaa ke kolohe a hiki i keia wa.

            Ma ke ahiahi o ka Poakolu nei, ua hoao ae la kekahi kanaka e lawe i kona ola, ma o kona oki ana iho i kona opu me kekahi pahi kahi umiumi m@loko o kona rumi ma Kaumakapi@li, ola i hoao ai e'hana i keia hana weliweli.  Mahope o kona h@ooko ana i kona makemake, ua haalele io mai la oia i keia @ao malamalama, mamuli o kona hoeh@ha mau ia e k@i mu kona kumu i lawe ai i kona o@ia.  Ua kanu ia oia ma ka P@ lima nei.  O keawekuloa koaa moa, a i keia mau la iho la no kona hook@ ia ana mai, mai ka Haukipila mai.