Ke Aloha Aina, Volume II, Number 22, 30 May 1896 — Palapala [ARTICLE]

Palapala

mI-ou kr koikoi o iii ■ mafia<i i hrMipultata H'," ' i»'< '3 waiwna O

r KI ' \Ht'l HAWAII K M • c MAI.

0 >■' ALOHA AJNA.) l: ( > ka hapanui ]oa o lak* lUwaii maoli, ua 11 me ka hoihoi 1 v p jni i kukuiuia ma If " Kivini, kela Ku--ol''limanui o ke 1 r kd; a ke hoole 1 ! jme ka makema- '' i kapa ia: '• K -> o Hawaii,"| h " " inoa kupo-! ■'i nu keia -Aupu> | <-'i ka hoolt? anaj ! f 1 1 una kanaka j 1 hiki i keia la, 1 " • " aia la aku, u 3 ck. i; 1

Oia heole ana nie ka maopo-. pO: loa, haiktia t maopopo ai ai?. no ke Aupuni o ko Hawaii Pae Aina, ke ola nei iloko o na puuwai o ka Lahui i.\'wai: ponoi, ka poe nona keAupuml kumu, a o ka lahui kumu hoi ol keia mau mokupuni A o kei«' mans*o hoole a makem.tk>' ole o! Lahui Hawaii ponoi. i k(; A:u-i puni i kukuiuia, a hookuinuia j maiuna o ka hana h<twa r (ohu-| mu kiph, oia ke kumu ipuhili | ai kela huakai hoohui aina a| Kakela ma, i kuu pau ai i ka I hoio kiki i Amerika f i ka la I9j antr,ri. 1893, me ka mihimi-1 hi ole la iho o ka Lahui HaWaii | e like me keia mau la e noke ! mai nei i ka pulapu. A ia lakou i hiki ai i Amerika me na o!elo kukaiekaie o ke ino loa, e olelo ana. lokahi ka iahui,' 110 kele k*jmt#haj>a o ka hoohui afna. a pe!a , .«iku \kn. i k.i imi la ana maij 'o k.i <n :u». nia olrlo a ua jjoe j j n»*i, i« .m ili< * ia k ,i ri.< . i < H.iio inaui', Mi.r h<», "a< >'e k.i liapa- : ' f 1 u: !<m <■» k-.i I.<ihi.i Hasvaii prno: o akb, inanuili o kela i 1 miiii kur.aiiiia .eU:eie loa a Kaki ! .■ ~ . ; .v ,!i 1 i A'iVt r;k,H. : () kt-U hooie ana o ka hapa- j jnui loa o ka L.hui tlaw«iti ma- ( !ol), o ka hoike ia e inaopopoai., ke ola nei no ke Aupuni Moi oj Uāwaii lioko o ka puuwai o ka| lehulehu, iloko wrale no o i»a wahi pauku naau 'ekaeka o ka hapa uuku loa 0 ka Lahui liawaii kumakaia. i make ai ke Aupuni Moi, aoie iloko o ka hapanui. Nolaiia, iilo kela kumuhana o ka hoohui aina, i mea haule. pahu, a poholo i ka moana kai uli kai hohonu o ka Pakipika, mamuli o ka make oie o ke Aiipuni Moi. ~ Ina i 4 inake io, e lik'i me k? olelo pukahee a ka poe e qjeio haakei nei, ina ua hookoia, a, holopono hoi ka heohui ainaaj Kakeia ,v, a. i A no ko h.kou iiaiawai aiuij me na makapaa mu i.i alahele,; hiili hou ae Ukou a noonoo ej e kukniu i Aupuni Repubalika,

j (Origate), a e hana : Kumukanawai. a hoohlki aku na ka-j naka i kela hoohiki hemolele e olelo ane. Ke hoohiki nei au imua o ke 'Akua Kiekie Loa, e kokua no |au i.ke Kumukanawai, na Kaj nawai a me ke Aupuni o. ka K'epuhalika o Hawaii nei, aole | hoi e hoohoihoi a kokua i ke kukulu ana i ke ano Aupuni ! Moi, iloko o ko Hawaii nei i Paeaina. ' | 1£ kuu Lahui aloha! Heaha (hoi ke kukana o keia hapa jhope oka olelo hoohiki, ina jua make kanu ke Aupuni Moi, le like me ka haiolelo ana a |C. P. laukea, a ire S, B. Dole ( imua o na kanika ma Olaa, |Puna, Mokupuni o Hawaii, a ime na olelo lalau no hoi a ka;ana ponf> a pela aku ? fCia ke kumu i lt)he mni ka , L;ihui, ua ikf* -no W;i poe me ! k.i hoohewahewa ol<*. ai;t no'ke |Aupui:i M<ji ke < \-i nei n>a o h tj)-in ti loa o ka l.ahui Ha- . wau. iioN- lako i i kokua rna ka prpehi an<t i k»- kul<m.i Aupuni i Moj, nolaila, hf-i pukaia ka olelo fc lakou me.ka w;iViahee ' i ';• i ; " . . l'» a»s U ai ka lahui i ka lakou mau olelo , I )i<ib,ilo. * Ano ko ka l.ahui llawaii httleolc aku e hoohiki i ua kujmukanawai nei, a e-kak.oo aku !i na Uana hewa ekaeka a lakou, jnolaila, hana ia mai nei he ka- | nawai e hoopai ai i ke • kanaka ! noho malie, a o ka hoopai o ke jkanaka noho malie hana heiwa ole aku ia hai, he kanali!ma dala. Ano ke aha keia ? | A no ka mea hoi, no ko ke kanaka noho malie no hei ma kona hale. e malama ai i ka inaluhia, aole nae i hele e kakau inoa. a e hoohiki, a e hoopulu inika i ka inanamana'ima, a pe!la aku. A no ia noho malie, hana hewa ole aku ia hai, e hoopai i.i ai k<* kanaKa i $50. E uwt'k(- *. o ' I lole Samoka !! i Heini leiu keia ano kanawai, I lile'iile e īike me ka hau. No- : laila, e hoouuiopopo kakou i ke i ano o keia mea e hoohanaia i keia wa, malama iho

kela ame keia mea iloko iho ona. :■ Ewalu:—Aolei ikeia mai keia Aupuni (Origate) Repubaiika e ku'nei, e na Aupuni e, ma ke ano i like me ko ke Aupuni Moi o Hawaii nei. He oiaio loa kei». Ano ke aha ? A no ka mea, aole ia he Aupuni na ka lahui, okoa (lahui kumu) a na ka hapanui paha o ka lahui kumu o keia mau paemoku. Eia oia *ke ku poepoe wale nei no. me ka mana o na m-a kaua, aole nie ka mana o ka manao maikai o ka lehulehu. Nolaila, ke oni ino ne» oia, e loaa pono mat kalfehulehu aku v ma k& kokua a iua Aupuni ia ( ame ka apem^aa 1 aku i kana mati karaimfe i ha-> na ai, a e kapa aku i. ka hewa he pono, a i ka pono hoi, he hewa. A owai ka poe i ae e iawe a hooko aku i nei ruli īno loa i (inouia mai e ua poe pakaha nei ? He nui no, a o kekahi o ia poe, oia na poe me kela inoa eehia, he Rev. Rev. Wraiamau, Rev. Pali, Rev. Manase, Rev. Kekuewa, Rev. Bihopa, Rcv. limt':i;r:., Rev. Ka 1 1 a Hai, Rev. Kauhane, Rev. Waiau, Rev. Kainau, Rev. Kahvx>io, Rev. Kapu, Rev. Kealoha, Rev. losepa, Rev. Pareka,Jßev. Kekahuna, ā nui aku na Rev. Ea ! make io paha ke Aupuni Moi la, no ka nui loa o na kanaka no lakou kela mau inoa lilelile a hinuhinu loa hoi ? E ka lahui oia ae la ka poe i haule mua iioko o ka upena a ke diabolcf, a he mea kupono loa i ka lahui, e hoopau loa ka noonoo ana no lakou ma ke ano he mau alakai no ka pono oka euanelio, Aka, o lakou na alakai o ka pouli, a ke kapa aku nei lakou i ka h'-wa maopopo he pono, a i ka pono noi he. hewa. Aloha no nae lakou, i ka hei ana i ka upena a ka mea ino. A oia poe a pau ke huiia, a me kekahi mau Hawaii ponoi-ae» aele loa no ta o ka hapanui o ka lahui kumu e hiki ai ke loaa ka ae ia mai e ikeia e na Aupuni e, e like

me nei"mau olelo a kekahi mau ■- kalai aupuni naauao o Sevada i ka 1862; b - "O na Aupuni i kukuluia malaio o na hana hoohaunaele, a hookahuli Aupuni. aole loa ia e ik« ia aku, a e aponoia he Aupuni kumu, aia wale no a mahope aku o ke apono mai oka mana iahui 0 ka iehulehu, no lakou ka aina 1 hanaia ka haunaeie. u ETa hoi ka Levinetow i 1833. "O ke kumuhana maa mau a ka Repubalika o Amerik& Huipuia, e īke aku ai a apono i ke Aupuni i kukuluia no kefeajji lahui. £ manao ia aku-» malalo o ka loāa m§ivf apo«q a me na kdktm mai ka . ,lahai {o3 <wa k»manaok>- kaiaiaina - oia mau loea hooponopono Aupuni naauao, a malamalama hoi,aoie anei ua neie a haule hopfc loa keia aupuni e ku nei, ikē 1 kahua maikai ole, e nele at kona ikeia mai e na Aupuni e. Oia maoli no ka oiaio kumau. Nolaila, o kona ike ole ia mai ma ke ano e like ia me ko ke Aupuni Moi o Hawaii nei, he mea ia e maopopo ai, aole i make ke Aupuni Moi o iiawaii uoi, au\ o.i kc oiv. .i<.i' ma kaboao o ka hapjnui o Lahui kumu o Hawaii nei, e iike me kela mau oleip naauao a keia mau kanaka naauao. A pela no hol me na oielo hoakaka a kajiawa«> noeau a Cooley, kela loea o Amerika, a penei kana mau wehewehe ana no keia aupum e ku nei: "O kana (Aupuni no'ka Manawa) mau hana, oia no ka ihalama ana i ka maluhia a me ka hoomau ana ika launa me na Aupuni e, a hiki i ka wa a(& kanaka kuleana pono kivila e hiki ai ke kukulu i Aupuni mau a hooholo i ko lakou kulana Aupuni ponoi iho." Ea ! Owai na kanaku kuieana pono kivila i oleloia ma. luna ae nei ? Oka Lahui Hawaii ponoi, mc na poe i hookupaia. Nawaii keakea iā lakou i ke kukuiu ana i Aupuni no lakou iiio, e like me ka manao maikai o ka leHulehn, a oka hapanui hoi ? Na keta poe powa no e paa nei i ke Aupuni mekii hilahila ole, (Aole i pau).