Ke Aloha Aina, Volume II, Number 25, 20 June 1896 — Page 1

Page PDF (821.90 KB)

This text was transcribed by:  Kekai Robinson
This work is dedicated to:  Marilyn Haunani Keau Olsen

KE ALOHA AINA

 

KE ALOHA AINA

HILO BAY, HAWAII

UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO

JOSEPH NAWAHI LUNA HOOPUKA A PUUKU.

EDWARD L. LIKE HOPE PUUKU.

HOOKUMUIA I MEI 20, 1895

 

BUKE II.

HONOLULU, POAONO, IUNE 20, 1896

HELU 25.

 

KE ALOHA AINA

            E @ puka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Poalima o na pule a pau o kela me keia mahina.

            Ka Uku Pepa, he 30 keneta o ka pule.  No ke kope hookahi, he 5 keneta.

            E loaa no ka pepa mai ke Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa.

            E pai ia no na Olelo Hoolaha, na Kanikau me na Mele Inoa, me ke Dala kuike.  Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoounaia ke ole e hookaa mua ia ka uku pepa.

            E hoouna pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

            Aole loa e hoopukaia a hoolahaia kekahi manao me na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hoike mai i ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi.

Ka Nupepa Puka Pule

KE ALOHA AINA

Hookahi Makahiki...$2.00

Eono Mahina...1.00

Ekolu Mahina...  .50

Hookahi Mahina...  .20

JOSEPH NAWAHI

Lunahooponopono a Puuku o

KE ALOHA AINA

EDWARD L. LIKE

Hope Puuku.

            O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoouna pololei mai i ka Lunahooponopono ma Honolulu.

            KE KEENA HANA:  Aia ma ke Keena Loio o Joseph Nawahi, maluna o ka Hale Uinihapa o Mr. Damon, ma ke kihi o na Alanui Moi me Betela, ma Honolulu.

 

Ke Ao Lalau a ka P. C. Advertiser.

E KUPAA MALUNA O KE KUMUHANA

            Ma ka Poakolu i hala, Iune 10, ua hui ae na hoa o ke Senate no ke kukakuka ana e hoololi hou ae i ke Kanawai Kakauinoa ma ke ano kupono maoli.

            Ke olelo nei ka nupepa P. C. Advertiser, he hana ano hou loa keia, ka noho hou o ka Ahaolelo e hoololi i kekahi kanawai i hoopaaia maloko o na buke kanawai?  Ka mea e koho kue aku ana i ke kumuhana ma kona heluhelu hope loa ia ana he elua pule mamua aku nei.

            Ke olelo nei ka Advertiser, mamua ae o ka manao ana o na hoa o ka Ahaolelo e koho no ka hoololi hou ana ia mea, he mea pono iaia ke noonoo iho no kona kulana ana i waiho aku ai imua o ke akea.

            Ke helu aku nei, he kanawai keia i hooholoia i ka 1892, a i ke kau uuku o 1895, alaila, iloko o keia 1896.

            E ninau ana makou i ka Advertiser.  Ua like anei kela kanawai o ka wa i ke Aupuni Moi o 1892 me ko keia ino o ka 1896 nei.  A ua lilo anei ia kanawai iloko o ia Kau o 1892?  Ina pela.  Ma ka Buke Kanawai hea?

            Ke ike nei makou i ke ao lalau loa o keia nupepa ma ia mea, oiai, ua hoomaopo no lakou, ua hoole ka Moiwahine i ua kanawai hoohaiki la ina Limahana Asia, no ke kue i ke kumukanawai.

            A pehea la, ina i hanaia kekahi kanawai e na poe i kohoia o ka Ahaolelo, a i ka wa i hookoia ai ua kanawai la, ua kue mai ka hapanui o ka lahui, alaila, o ka ninau, owai ka mea oi aku o ka mana?  O na poe anei i kohoia he 15, a o ka lahui paha he aneane he 15,000?

            O ka oi loa aku o na kuhikuhi lalau ana, i ola ka olelo ana ae na ke Kuhina Kalaiaina e hooponopono ae ia mau hemahema.  Pehea e hiki ai iaia ke hana ia mea?  He mana oi aku anei kona mamua ae o ko Ahaolelo?  Lalau loa kela ao ana.  Na ka Ahaolelo e lapaau i kana mea mai i hiipoi ai.  Aole loa na kekahi mea e ae mawaho ae o lakou.

            O ka hoohiki e kupaa e hoomau i kekahi mea kaili pono he mea hoohilahila loa ia.

 

NA SENATOA KOHO KUE.

            O na poe wale no o ke Senate i hoole, aole ae e hoopau i kela hapa manamana lima nui, oia o Lyman o Hilo, Wright a me Brown o Honolulu iho nei.

            Ma kekahi ano, ua oleloia he iwikuamoo ko lakou, a ma kekahi ano aku he oi loa a ke ino haalele loa, e hiki ole ai ke hoolaia ma ke ao nei no ka wa pokole.

 

UA LELE UWATI AKU LA KA AHAOLELO O 1896.

            Ae!  A heaha aku la ka lakou wahi pono e hoi nui aku ai i ka aina a hoikeike aku?

            He neo ia la he hoi nui la.  He mau haawe aie lahui kai hooholo iho nei, a ke waiho kupai mai nei.

            O na Laikini no hoi, o na Auhau Loaa makahiki, oia na mea o ka hana ana iho nei a haalele iho la, ku nui aku la a hoi i kauhale o lakou.  Aole kekahi o na Kau Ahaolelo ano e, oki loa, a i ohohia ole ia e ka Lahui, e like me ko keia au e ikeia nei.  I keia wa, ua hui lokahi ka Lahui a kue i ka mea poino a lakou i ike ai e hoohanaia mai ana maluna o lakou.

 

O KA NINAU LIMAHANA.

            Oia kekahi o na mea maoli e pono ai i keia Aupuni ke noonoo koke a hoopau i na mea e paonioni ai i ka noho ana o na lahui like ole he nui wale.  Aole he waiwai o ke Aupuni i kukulu ia no ka poe mahiko wale no, mamuli no hoea mai kela hopena ma Inia Komohana iluna o kakou, no ka mea, ua paakiki loa na poo o keia poe Kuhina i ka hoomau ana i ka hookomo kauwa kuli mamua o ka hoolohe mai o ko lakou mau pepeiao i ke kamailio ia aku, e akahele mai ka hookomo ana ina limahana Asia.

            Ua maopopo ka pono ole o keia hana ana a ke Aupuni ma keia mea.  Aole e hiki ia lakou ke hoole mai i na tausani pake a me Iapana i hoopaeia mai.

            A ina aole he hoolohe o ka pepeiao o ke Aupuni i ka leo o lahui, alaila, ua hoowahawaha mua no ke Aupuni i ka lahui.  Aole he kuleana e olelo ai he hewa ko ka lahui, ke ike lakou i na poino, alaila, ala mai a pale aku no ko lakou mau pono iho.

            Aka, e hoaku imua a na mua mai e hoike i na mea pakalaki e pili la i kela Komisina hele makaikai a W. O. Smith ma.

            He nui na mea i upuia, a i ohi hapuku wale ia mai e na noonoo alunu o keia poe, aka nae, aole loa he mea e pono ai e loaa ana ia lakou.

 

NUHOU KUWAHO.

KA HOIKE A KE KOMITE

NO KA BILA UWEA MOANA.

UA HAULE KA SPAULDING A UA

AE IA KA SCRYMSER.

            Wasinetona, D. C., Mei 29.  Ua waiho mai i keia la ke Komite Kalepa o ka Hale, he kauoha no kekahi hoike i @ ma ka bila e hoomana ana i ka @ Nui, e hapa aelike aku me ka Hui Uwea Pakipika a Scrymser o New York no ke kukulu ana aku i kekahi uwea moana mawaena o Amerika Huipuia, Hawaii, Iapana, a me Kina, maluna aku o ka Mokupuni Hapalualike.

            Ua haawi aku ke kanawai i ka hui he uku hoohoihoi, aole e oi aku ana maluna o ka $100,000 i ka makahiki, no na makahiki hoi he iwakalua ka nui.

            O na kumu io maoli o keia Bila Uwea Moana Pakipika, a me na mea hoi i ike ia ma ka Spaulding Bila, ua pau ia mau mea i ke kuka ia iloko o ke komite, a o ka hooholo maoli ana o keia kumuhana i keia kakahiaka, ua kaupalena maoliia.

            O na poe i koho ai e kokua i ka Bila Pakipika, ua hana lakou pela, mamuli o ka hoomaopopo maoli ana, he Hui Amerika maoli oia.

            Ua emi iho kona manawa i koho ai, mamua o na poe e ae i koho ai mamua.  A eia kekahi, ua hoololi loa aku oia i kona laina a hiki loa i ka Hikina.

            Ua paa keia koho ana mamuli o ke kokua ana o Bartlett a me Bennet o Nuioka, Dolittle o Wasinetona, Rusk o Maryland, Aldrich o Illinois, Ellet o Vireginia a me Wagner o Penesilevania.

            O na poe koho kue hoi, oia o Hepburn o Iowa, Fletcher o Minesota, Settle o Karolaina Akau, Joy o Misouri, a me Noonan o Texas.

 

PAA HOU I KA HOPUIA KA

MOKUKUNA EUREKA.

E KA MANA AUPUNI SEPANIA.

            Galveston, Tex., Mei 29.  E like me ka mea i hoikeia mai he elua pule mamua aku nei.  Ua haalele iho ka mokukuna Eureka i keia awa, me kekahi poe filibusters maluna o ka moku me ke kino i piha i aa lakokuua a me na poka.  Ua pilikia loa ua puali la, a ua loaa mai na leta e hoike ana no ka hopu pio ia ana o ka moku o na Sepania a me ka @ ana o na poe elima e ku moku.  @ a mau @, aka, i ka halepaahao o Havana kahi i paa ai.  No Galveston lakou.

 

NA POE MOKUKAUA NO CANEA.

            Athens, Mei 29.  O ka mokukaua Beritania Hood a me na mokukaua Farani Neptune a me Cosmao, ua hiki ae lakou aia i Canea.  Kahi o ka poino oi loa mawaena o na poe Tureke a me na Karistiano.  He hoike malu kai loaa mai, aia he mau mokuahi e lawe mai ana i na koa Tureke i Crete, ua malalo ae lakou ma Suria.  Ua oleloia ae he 25 Karistiano a me 4 poe Tureke i make loa, i ka hakaka ana ma ka la Sabati a me ka Poakahi, a he nui na poe i eha loa ma na aoao a elua.

 

            Kinipopo ko keia auwina la mawaho o Makiki.

 

            Ma ke kakahiaka o ka Poakahi nei i hoea ae ai he kai hoee maloko nei o ke awa, a ma ka uwapo o Haalikamanu nae ka oi loa aku o ka ikaika.

 

            Ua makemakeia na @ a pau o ka Hui Hookuonoono Lahui Hawaii e kii mai i ko lakou kuleana iloko o ka waihona i keia malama o Iune nei me ke kanalua ole.  E loaa no @ Keena Loio o Mr. J. M. Poepoe, @ o na Alanui Moi a me Betela, ma @ a me keia Poaha, mai ka hora 9 a hiki i ka 3 p. m., mai poina i ka @ pu mai i ka Buke @.  O na @ ma na mokupuni, e hoouna mai @ lakou Buke ma ka Hale Leta i ka @ pono aku ka lakou mau dala me ka @.

            Me ka mahalo,

            ABRAHAM FERNANDER,/Kahu@

            No ka Hui Hookuonoono Lahui @ Hawaii.