Ke Aloha Aina, Volume II, Number 34, 22 August 1896 — Page 8

Page PDF (836.80 KB)

This text was transcribed by:  Kristel Zuniga
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

8                      KE ALOHA AINA, POAONO, AUGATE 22, 1896.

 

HE MOOLELO HOONI PUUWAI

-NO KE-

KEIKIALII GASIA.

-A ME KA-

UI JENITA.

HELU II.

            Aole i liuliu keia holo ana aku a ua lio nei kaalo ae la oia ma kekahi kakai pali kuholo, a poha hou aku la no hoi ka leo a ka o-le a ua keiki nei e hoike aku ana, eia oia ua koke loa i ka home.

            A i ka hala ana aku o ua kakai pali nei, ua hoea aku la oia ma kekahi kula palahalaha, a oia no hoi ka wa i hooi loa ia aku ai o ka holo o ua lio la, no ka mea, ua ike aku la oia i ke ku kilakila mai o ka home o kona haku.

            He mau sekona wale no keia holo nui ana aku a ua lio nei, aia hoi, ua puiki mai la ola i ka holo o kona lio, a ku iho la oia ma ka ipuka o ka home o kona haku.

            Hookuu iho la oia i kana puolo makamae ilalo a alakai aku la hoi ia Jenita no loko o kona home, a oia no ka wa i oili mai ai o kekahi wahine aeo i ukali ia mai hoi e kekahi kao kane, a ia wa i pae aku ai ka leo o ua keiki nei i kona makuahine: E mama e haawi aku i ai na keia wahine, a e malama hoi iaia me ka maikai, no ka mea, e lawe ae ana au iaia i wahine mare na'u, a ina e ae ole mai ana oia ia'u e hoopaahao aku no auanei au iaia, a i ole pela e lawe no auanei au i kona ola.

            Kunou mai la kona makuahine i ka hooki ana ae o kana keiki i kana kamallio ana, me ke alakai ana aku ia Jenita no loko ka rumi aina, a panee mai la ua wahine la i kekahi papaaina, a hoopiha iho la ua Jenita me na mea ai i hoonee ia mai imua ona.

            Iloko o keia wa ana e ai ana, ua ikeia aku la ka hiolo mau ana o kona mau kulu waimaka, me ke kalele ana iho hoi o kona poo maluna o kona lima hema, aka, no kaua iho e ka mea heluhelu ua maopopo no paha ia ia kaua oiai, o kona mau noonoo ana a pau, aia no ia ke uhaiaholo la mahope o Gasia me ka kuko ana pehea la ia e ike hou ai i kana mea i aloha ai.

            I ka pau ana o kana paina ana hoi aku la oia maluna o kekahi wahi bela mauu nahaehae i haawi ia mai ai iaia, a hooluolu iho la ia koena po.

            Mamua o ke ao loa ana ae hooala aku la ua wahine la ia Jenita, a hoouna aku la hoi iaia e hele e hanai i na holoholona, a e hoomoa hoi i ka lakou mau mea ai, aole hoi oia wale no ka poino i loaa iaia, aka, ua kauoha ia aku oia e hoopiha i na holowaa wai inu o na holoholona me ka wai, eia nae, mamua o ka kulu ana aku o ka wai mai kana mau pakeke wai aku no loko o ka holowaa, ua pau aku la i ka hanini i na holoholona oiai lakou e aumeume ana no ka hoopau koke ia ae o ka lakou makewai, a o kahi no hoi e kii ai i ka wa aia no ia i kahi kahawai a ke kanaka powa i puhi ai i kana ole.

            Aole no hoi oia wale no na hana uahoa i haawi ia aku iaia, aka, ua hili aku ua wahi e ao@la ia Jenita me kekahi uwepa ili bipi, a i kona wa e ulolohi iki iho ai o kana hele ana e lohe ai aku no ke kani poha o na maawe uwepa maluna o ka hokua o ka kaua Jenita, a he ku hoi i ka menemene na hana a keia wahine.

            I ka uhi ana mai o ka po, aole hoi i piha na holowaa i ka wai, ua hooi ia ae la ka huhu o ua wahine la, nolaila, hoo nele ia iho la i ka aina ahiahi me ka hoopaaia ana aku hoi maloko o kekahi wahi rumi polopolona uuku.

            Hala ae la he mau hora o keia noho mehameha ana ana, aia hoi hemo mai la ka puka a komo mai la ke kanaka opio me ka lele ana mai e muki i na papalina nohea o ka kakou Jenita, ua hoohoka ia nae ia manao ona, no ka mea, ua kue aku la o Jenita me ka ae ole i na hana lapuwale e hana ia mai maluna ona, no ia kumu na hemo aku la ua kanaka opio nei iwaho me ka haawi ana aku i kekahi mau olelo nana i hoopuanuanu ae i kona mau aakoko, a oia hoi keia: E ka wahine opio ua hoohoka mai la oe ia'u i keia manawa, aka i ke la apopo e lawe ana i kou ola.

            Maanei e waiho iho kaua ka mea heluhelu i ka uhaiaholo hou ana aku mahope o ka ui Jenita, a e alawa aku hoi kaua i ke keikialii Gasia, pehea aku la la oia.

            Oiai, ua keikialii Gasia nei e paina aina i kona aina ahiahi, aia hoi, lohe koliuliu aku la oia i ka uwe kapalili mai o kekahi wahine i awili puia me ke kani pohapoha ana na kapuai o kekahi lio, a iloko hoi o keia wa hooki ae la oia i kana paina ana me ka hoolono ana aku hoi i kahi a keia mea halulu e nee mai ana.

            He mau sekona wale no keia hoolono ana aku ana, a ia wa i ouina mai ai na laau e hil@pea ana ma kahi e kokoke ana i ua wahi ponaha mauu la, a hoea koke mai la ua lio la, a maluna ona e kau ana kekahi kanaka me ka aahu o ka poe uhai holoholona, a mamua pono o kona alo hoi e puliki ana oia i kekahi wahine.

            I ke kaalo pono ana ae o ua mau hololio nei mamua pono o Gasia, ua hoopuiwa ia ae la oia i ka ike ana aku o kana mea aloha e huli nei aia oia ilo, ko ia o ka poholima o kekahi kanaka powa, a i ka wa i halawai pono ae ai o ko laua mau kii onohi, a ike aku la hoi ua Gasia nei i na hiohiona kaumaha e hekau ana maluna o kana mea i aloha a@, a e like me ka anapu ana a ka malamalama o ka uwila a nalo aku, pela iho la keia halawai ana ae o ua mau po la a nalo aku la hoi ma kela aoao o ka ponaha mauu ua lio la, e ahai ana hoi i ka laua waiwai makamae no ka home o kona haku ka pahu hopu.

            A ia manawa no me ka hookaulua ole iho kau ae la oia maluna o kona lio me ka uhai ana aku hoi mahope o ke kanaka powa, aka iloko o na minute pokole wale o kana uhai ana aku, ua nalowale iho la ka meheu o kahi a ka lio malihini i holo aku ai.

            Hoaa iho la oia i kana wahi e hele hou aku ai, aka, me kona manao e loaa aku ana iaia he hale mamua aku oia wahi, a malaila la hoi oia e hooluolu ai i kona maluhiluhi o keia huakai ana e auwana hele nei iloko o keia waonahele mehameha ia koena po, nolaila, hoomau aku la oia i ka hele ana imua aka, a hiki mai la i ke owehewehe ana o ke alaula o ke kakahiaka, aohe hoi he wihi p@pupu hale i halawai mai me ia me kona alahele, a ua hele hoi kona kino a haukeke i ke anu, oiai ka makani a me na kulu kehau e iniki hala ole ana i kona oiwi kino, a ua lilo nae in mau ehaeha a pau ana e alo nei i mea ole, a o kana wale no e upu nei o ka loaa koke aku o ka mea nana e hoauwana nei iaia.

Aole i pau.

 

KA MIIKI MARU.

 

            Ma ka Belgic i ku mau ai i ka Poao no nei, i hoea mai ai ka lono e hooiaio ana, e ku hou mau ana ka mokuahi Miihi Maru, o ka laina Mokuahi Nippon Yosen Kaisha, ua haalele aku ola ia Kobe ma ka la 5 iho nei o keia mahina me ka heluna nui o na limahana no keia awa, a me ke ti lau no Seattle.

            O ka Miiki Maru, ua hoea mua mai no oia i anei no kekahi manawa mamua aku nei, a oia nei a me ka mokukaua Adamu, a me kekahi mokuahi e ae, kai huki ia Miowera, i ka wa i ili ai ma kuaau o ke awa nei.

            O keia ka mokuahi holomama loa o keia laina mokuahi hou, malalo o keka hi hui mokuahi Iapana mai Kobe, a hiki i Seattle, me ke kipa pu ana mai ma keia awa.

            Ke hoike mau nei ka lahui Iapana, i lakou holomua ma na hana a pau e lawelawe ai, ina he hana nui a uuku ua hikiwawae loa ka pii mahuahua ana o ka loaa, mamuli o ka hoakea ia ana o ko lakou kulana holomua ma ka naauao, a kaeo mai nei kekahi mau aupuni nui, a naauao o na aina hikina a me ke komohana ia lakou.

            O ka manaolo hana, oia ke kumu o ka holomua, a o ka lokani, oia ke kumu o ka ikaika, ma i mokuahana lakou e like me na lahui e ae aole loa e hiki ia lakou ke ku a paio me kekahi aupuni i makolukolu i na kanaka, nolaila, ua eo na kanaka e noho ana iloko o ka honua poepoe a o Asia, ma na hana holomua o keia au hou.

 

KUUPAU KA HANA A KE AKAMAI, 100 MILE I KA HORA.

 

            Ma ka holo ana mai nei o kekahi laina kaahi, nona ka inoa Massachusetts Railroad Commission ma Amerika Huipuia, aole hoi i kuupau loa ia kona holo, ua hoao mai nei oia e holo he 100 mile i ka hora, malalo a ka mana hoeueu o ka uwila, a ina e kuupau loa ia aku ana paha kona holo, aia paha mawaena o ka 110 a i ole I-20 paha mile i ka hora hookahi.

            O ke kiekie loa keia o ka holo i kakele ia e na kaaahi maluna o ka honua paa o ka aina maloo, a o ka mea hoi i ke ole ia ina makahiki i kaahope ae nei.

            O ka poe nana i hoau aku la i kela kaa, ua kau ka weli iloko o ko lakou mau houpo, no ko lakou ikemaka iho, me he mea la, e lele ana lakou mai ka honua aku no la lewa lani, ka niniu poahi o na mikini, a me ka noeau palena ole o ka ike i hookumuia iloko o ke poo o ka poe nana i huli keia mai mea ano hou.

            He mea oiaio no, o keia au hou e nee nei, ua hooi aku oia i ka noeau o ko ke kauaka poo ma ka huli ana ina mea pohihihi, a ko ke Akua mana i huna ai, Ana no hoi i hoike ai ma kekahi wahi, he mea nani ia ke huli ia e ke kanaka, a pela io no lakou e ike nei i ka hookoia ana o ia mau olelo, aole i paewa e like me kana i hoike ai i kinohi, aole no hoi i hemahema e like me kana i hooponopono mua ai.

            Ke hiki mai ia mau mea maluna o Hawaii nei, a ma ka mokupuni o Oahu e hoau mua loa ai, ua like no ia me ke kanaka e noho ana i Kahuku, ma Koolauloa, a me ke kanaka e noho ana ma luna o ke kaahi ma kahi hoolulu kaa ma Honolulu, no ka manawa o hapalua hora, oiai hoi ka loihi mai Honolulu aku a Kahuku he 50 mile.

            Nani ka hauoli o ka manao, ke hoea mai ia mau la maka hoi o ka aina, aka, me he mea la, e hooko ia aku ana noma keia hope aku, oiai ka aina e nee mua ana ina wa a pau.

 

KA HEIHEI WAAPA.

 

            Ma ka noho ana o ka Ahahui Heihei Waapa ma ke Keena hana W. C. Parker, ma ke Alanui Kaahumanu, a ma ka hoike a na Komite imi hana, ua hoololi ia ka mauawa no ka heihei ana mai ka la 2 o Sepatemaba, a i ka ia 19, e like me ka hooholo ana o ka hapanui o na hoa o ka hui, a aole hoi i makemake ia, i ka wa e eo ai o kekahi heihei, e hoopaneenee ia ka haawi ana aku ina uku makana i ka poe e eo ai ka heihei, e like me ko na makahiki i hala ae nei.

            He hana hoohoihoi keia i ka poe loea ma ia hana, aole hoi e lilo i mea hoonuhanuha a hoihoi ole no ka poe ma ia hana, nolaila, e lilo ana keia mau hoolala ana a na Komite i mea ohohia ia, a me he mea la, he kau heihei nui ana keia o na waapa i keia makahiki.

 

HOOLAHA ! HOOLAHA !

            UA MAKAUKAU KA MEA NONA'KA inoa malalo iho nei e Ohi i na Bila Aie, Mahele a Unuhi Olelo, Hana i na Palapala Pili Kanawai a me na Palapala Kani, mea Imi Dala Heaie, mea Kuai aku Kuai mai mai i na Waiwai Paa a Lewa, mea huli i na Kuleana ma na Boke Aupuni, me ka hoolako ana i na Moolelo o na Kuleana mea kuka a hoomakaukau i na ike ma na Hihia Civila a me Ka@aima. E lawelawe ia ao na hana me ka malu.

            E loaa no au ma ke Keena o J. L.: Kaulhikou ma ke kihi o na Alanui Batola @ Moi.

C. L. HOPKIMA.

Honolulu Inua 23, 1896.

 

L. B. Kerr, Alanui Moiwah@

 

Kibine o na Waihool@:a @, mai ka 25 keneta o @ pok@

Na Papale o na Kamalii a me na Lede, mai ka 20 keneta paka@

Na Lole Aahu Makalena Keokeo, Papamu, a Kahaka@ 5 i-a Palua ha Waiwai.

 

Na Hun@k@ mai ke 35 keneta no ke kakini, ua h@

Na Tawele mai ke @o keneta: o ke kakini.

Na Papale Mauu o na Kane a me Kamalii, ma ke 25 keneta @

Na Cretonne mai ka 10 keneta no ka i-a. Ma na @ he 20 keneta no ka i-a.

Na Kakini he 5 paa no ke 25 keneta.

Na Pua, he 5 huihui no ka 25 keneta.

Na Hulu Manu Kioohinohi, ma ka 10 keneta pakahi

Na Hainaka Silika, hoohookahi dala no ke kakini.

Na Lei A-i o na Keonimana, he hookahi dala no ke kakini.

 

L. B. Kerr, Alanui Moiwahine, Hone@

 

KA LAAU HOOL@

-:- A KAMAL@

            Ma kahi kauha@ morelan@ C. P@. ua pau ia @a @ ka hooia ae, i ke ol@ ka ai puu, ma o ka h@ hana lakou me kekahi @ me ka Laau Hamo Eha @ lain, i ko @ pu @ a iloko o hookahi la, a @ ka eho mai ia @ o keia mau kuhikuhi ma k@ hamo @ hi i loaa ka @h@, ma ka a @ O Mr. E. M. @ malama @ o Bouquet, ua @ halo kiekie ana @ Laau Hamo Eha, a e hana @ ho la@ pau @ a ia wahi@ poe haaw@la @

Benson Smith & C@

Agena Nui Hoaola@

 

            O Mrs. @ ae oia me k@ i kekahi la ak@e oia he ha@ aole no nae @ Ea hoouna ma@ he hiki ia'u k@ aku kekahi @ ana i ka Hooia @ opu, a he mea @ mea a pau mai @ ko makou m@ no hookahi p@ ole no ka eha @ ka pilikia. Ua @ laau. He eha w@ i ka manawa h@ ka hikiwawe loa @ kona aia ma ke @la @

Benson Smith & C@

Agena Nui Hoaola@

 

I kela kau hope a@ kou mau moopuna, @ mai koikoi loa o ka @ likii maoli hoi. O kekahi @ Kauka e emi aku @ he @ no ke hoola ia, ua ho@ ha @ ka laau Hoola @, K@ ka @ Chainberlain, ua hikiwa@ ka @ oluolu ma ke kokua ana a k@ lama nei makou i keia @ kai.--Mrs. E G. Greg @ Mo. O keia ka oi loa aku @ ike ole la kona luna ma na @ koko, ma no ke anu, K@ hi, i loaa i @ malii, aole loa e hiki ia makou ke @ no ao ana, i ko makou manawa e @ ana i na kuhikuhi maloko o keia mau @ i pai ia, a e hahai aku ma@a alahele @ hulehu wale no na makuahine i hoike a@ olo ma ka hana ana i kela an@ laau.

Benson Smith & C@

Agena Nui Hoaola@

 

-:-WAIU BATA KUAI. @

            OWAU O G. W. KUALAKU KO@ hoi hoaloha oiaio, ke k@ aku nei @ makamaka a pau loa, oia ia'u ka Wa@ helu ekahi o Kona no 35 keneta o ka @ He ono ina iho maanei, na Kamano @ kaohi puu o Ke mulewa: eia mai ka Op@ a me na I'a maloo a pau. E loaa no ae @ kihi o na Alanui Maunakea a me Moi@

Iulai 30, 1896.                         @m--@