Ke Aloha Aina, Volume II, Number 35, 29 August 1896 — Page 3

KE ALOHA AINA

 

@U NO UA @ANA HOOPOINO.

--

@@mui a lehulehu wale na @hoomaewaewa a kakou i @me ko kakou mau maka @ m@ ka hookumu ia ana @keia @ hou e nee nei a @@@ oia hoi ke au i @@@@a kui, a maka@@@@ i ke anoano@@@@@ me ko na Lani@@@@ moe aku la i ka @@@ o keia ola ana @@@ hoi o kakou e ola @@@. [far left edge of the page is blacked out]

            @@@@ ea la, i ka makou @@@ maoli ana iho, aole @@@ ka umi keia mau maewaewa i ikeia i keia malamalama o ke Aupuni @e hel@na hoi i ike ole ia @ua i ka wa o ke Aupuni e ku ana, ka pakela oi ae @hana ino o ko keia wa e @ei.

            @@ha ka naau i ka nana @ku, pela iho la ka e ulu @ u keia mau hana iloko o @ a malamalama loa o ka @ ka wa hoi i ike ai kela keia i ka hewa o ia mea @ hoao ai e hana.

            @lu mai keia manao iloko @@kou, mamuli o ke ku ana @kahi wahine Iapana i ka @@ma ka hora 3 o ka auina @@alua nei, Augate 25, oiai @a ka huina o ke Alanui @@le a me Betela a iwaena@@ hoi o ke alaunui ma nae@@@ ka Halekuai loko hale o @@ ma, ua loaa mai la oia @@@ mai kahi kikipu mai @@ai kela wahi ae, a e  hooma@@no loa aku ma kahi kaawale i @@e ai e halawai hou me na ulia @@kalaki e like iho la me keia @awhine Iapana.

--

 

            Ma ka po o ka Poaono nei, ua pouli @ ka mahina, ua hoomaka ka pouli ana @@ka mal@@na mai ka hora 7 aku a hiki @oi. po.

            Ma ka hookuku kinipopo i malama @ai mawaena o ka Honolulu a me @oku, ma ka auina la Poaono nei, ua @o ka lanakila oia hookuku ana i ka @oku ma o ka loaa ana he 20 puni iaia @me i ka kona hoa puni he 16,

----

HE BOE LOAA

--

            Oiai ka mokuahi Kilauea Hou e kaalo ae ana ma ke kowa o Hawaii, i kela pule aku nei, ua hoike ae l@@ke Kapena, ua ike oia i kekahi mea iloko o ke kai.

            I kona manawa mua o ka ike ana, ua hoomaopopo iho la oia, me he mea la, he kanaka e noho ana iloko o ka wai, aka, i ke kokoke loa ana aku, aia hoi, ua ike ia iho la he hoe hoopaa moku manuwa.

            Ua hookuu ia iho ka waapa ilalo, a ua lawe ia mai kahi olulo hoopahaohao.

            Ua lawe ia mai ua wahi hoe nei e Kilauea Hou i Honolulu nei, i ka Poalua nei, a waiho ia aku la na hoikeike ana no keia mea, i ke Keena o ka Hui Mokuahi o Waila ma.

            Aia he mau kahoaka o na mea keleawe Iapana ke hekau ana maluna o ua wahi hoe nei, ma kahi e paa ai ka lima i ka laau, ua hoike koke ia aku ka lono i ke Kanikela Iapana, a ua hoouna koke ia kana kakauolelo e hle koke e nana.

            I ka wa i hiki aku ai ke kakauolelo a ke Kanikela, ua loaa koke aku la iaia na huapalapala i kakau ia "Banjo," he inoa no kekahi moku kaua o Iapana.

            Ma ke kauoha a C.L. Wight ka Peresidena o ka Hui mokuahi o Waila ma, ua haawi koke ia aku keia waiwaai iloko o ka lima o ke kakauolelo a ke Kanikela, a ua hookau koke ia aku iluna o ke kaa, a hoihoi ia aku la malalo o ka malu o ke Kanikela Iapana.

            Ua hoike ia ae mai ke kakauolelo Iapana ae, o Banjo, me he mea la, ua ili oia, aole nae mai ke Kai hoee ae o ka la 11 o Iulai, o ka lono i loaa ae ma Corea, no ka nana ana no keia moku poino.  Pehea la ka loihi o ka auwana hele ana o keia hoe maluna o ka ilihualala o ka moana a pae mai la i Hawaii nei.

            O keia Banjo i ana ia kona loa, 159.4; laula 26 0; hohonu 157, o ka nui o kona mau tona 708, a o ka ikaika o kona mahu 570 lio.

----

KA LEO O KA LAHUI.

--

            Mamuli o na lono i halihali mau ia i o makou nei, no kekahi o na nupepa nana i kakoo i na manao kupaa no ke aloha i ka aina a me ko kakou Aliiaimoku LIliuokalani, e hoopuka hou ia mai ana ola malalo o ka noho kapena ana o kekahi mea no ua maa i ke ku hoe ana.

            O ka inoa o ua nupepa la o ia no "Ka Leo o ka Lahui," he kamaina, no oia na ka Lahui Hawaii, aole he malihini, a in a hoi he malihini, alaila, ma o ka poe la nana i hoike mai ka hewa, aole me makou.

            O ko makou makemake ia o ka nui o na mea hoomalamalama iloko o ka aina, oiai hoi he like ole ma talena i loaa i @ela a me keia mea, nolaila, o ka puka ae i ke akea ka mea e akaka ai ke kahua kalai manao o ka makamaka, aia no he manaolana iloko o makou, aole oia e hele mai ana ma ke kulana e hoemi hope ai i ko kakou mau manaolana, aka, he makamaka a he hoaloha oia e komo pu ana iloko o na inea o keia noho ana.

            Oia ka makou e uwalo e ae nei, e hoomau ma ke alahele o ka pono, no ke aloha i ka aina hanau, aole no ke kumakaia, aole hoi no ka hookuee ana, i mea e hihia ai ko kakou noho ana.  O ka lea uwale keia a ka makamaka o ka makapeni.

----

UA HOOLOLI IA AE NEI.

--

            Ma ka noho ana o ka halawai a ka Hui Lako Hao Hawaii, ma ke kakahiaka Poakolu nei, ua waiho al@@ o E. R. Hendry, i kona kulana noho Luna Nui ana no ka Hawaiian Hardware Co., a ua pani koke ia kona hakahaka e L. M. Vettleson ka mea malama helu no kekahi mau makahiki i hala ae nei.

            Ua noho o Mr. Hendry i Luna Nui no ka Hui mai ka malama mai o Augate, 1889, a mai i amanawa mai, ua nee mua ka hookele ia ana o ka Hui malalo o kona malu, a hiki wale i ka hookohu ia ana iho la o kona pani, ma o kona hana maoli ana i kana hana ponoi.

            O.L.M. Vettleson, ka Luna Nui hou, no kekahi mau makahiki i hala ae nei, he malama buke a he Luna Nui no ka halekuai ma Spreckelsville, Maui, a oiai oia e noho Luna Nui ana no kela halekuai, ua hoololi ae la i kona kulana ma ia hana, a hoi mai la a hana iho la malalo o ka Hui o H.W. Schmidt & Son, ma kekahi o ko laua mau halekuai ma Hawaii.

            Ua waiho aku i kona kulana hana malalo o laua, a hui mai la a hana malalo o ka Hui Lako Hao Hawaii, no hookahi makahiki i hala ae nei, a o keia iho la ka hopena o kona hana ana, he lilo i Luna Hoohana nui no ia Hui.  Pomaikai no ka mea hoomanawanui.

----

AI HEWA I KA I'A MAKE.

--

            Ma ka home oho o ka Luna Makai o Waialua, i ke ehukai o Puaena, ua malama ae la oia he paina @au nui ma ka Poakolu nei, a ua hoolako ia in a mea ai o kela a me keia ano no ka hoolawa ana in a mea a ka puu moni ai e makemake ai.

            A iwaena o keia mau mea ai i hoolako ia a manuunuu wale, kekahi i'ai i komo ka laau make iloko o kona kono (e like paha me ka Oopuhue) a oiai hoi, ua huikau kahana ia ana o na mea ai, ua komo aku la keia i'a make iloko o ka huikau o na mea i hoolako ia, a hookahi ka haupa pu ana me na i'a maikai e ae.

            Aole i liuliu mahope o ka paina ana; ua loaa ino la kekahi o na hoa ai i ke ano e, malmuli o ka ai ana i keia i'a a ua ike koke ia iho la, mahope o ka huli pono ia ana, oia ka ke kumu i pilikia ai, mamuli o ka ai ana i ka i'a, he laau make oloko.

            Aia no oia ke waiho la i kela ma'i, a oiai hoi, mamuli o ka malamama ana a ka Luna Makai, me mea la, e loaa ana no ka oluolu.

----

KA WAHINE LELE BALUNA.

--

            Ma ke ku ana mai nei a ka mokuahi Miowera i ka Poakahi nei, ua lawe pu mai oia ia Miss Mabel Bell, he wahine lele baluna, mai ke kulanakauhalemai nei o Melebona, Australia.

            E lele ana oia maluna o ka baluna i ka wa e huli hoi mai ai o J.W. Price, ka haole lale bahulan holopono mai Wailuku, Maui, mai.

            Ua lehulehu na wahi a keia wahine haole i hoikeike mai nei i kona lele baluna ana, ma Australia, a ua kukulu hoi i keia hana nona ponoi iho, me ke kokua o e ia mai e hai, ma o kona ulakolako ponoi iho no.

            O ka makamua loa keia o ko kakou ike ana i kekahi wahine, e lele ae ana maluna o kakou, me ka uhai ana i na ao kalelewa o ka lani, he mea hoi na kakou i lohe pepeiao ai, a eia, ua hoea mai nei i o kakou nei, a e hana aku ana imua o na maka o ka lehulehu a pau me ka huna ale.

            Pomaikai no kakou i ko kakou ike i na hana holomua o ke@a au naauao e nee nei, a malia paha, o hiki mai ka wa o ke kanaka Hawaii ponoi e lawe aku ai i keia mau hana kupanaha, ua pau ko kakou kali ana aku hoi iwaho.  O ko makou manao keia upu nei, e hoea mai ana keia hana holomua mai ka lolo poo ae o na kanaka Hawaii i hoonaauao maikai ia.

----

E HEIHEI ANA.

--

            E like me na olelo aa a Sylvester ia Sylva, ko Manoa eueu, ma ka holo kaa hehihehi wawae ana, nolaila, ua haawi mai la oia i kona aa e holo laua no ka mea o laua e lawe haah@o ana i ka lei o ka lanakila, ma ke kaapuni ana i ka mokupuni o Oahu nei.

            O ka manawa o laua e holo ai, me he mea la, oia ka la Sabati iho, ke ole na keakea hou ae e kaohi ia ai ke laua manawa holo, a in a pela, e ulele iho ana ua mau keiki la i na mea o laua e hoea e mai ana i Honolulu nei, no keia loa o 100 m ile, @i aku a emi mai paha.

----

NAPALAPALA KAU HELU.

--

            Aohe o makou hoehewa i na hana e hoomaopopo loa a@ i kko noho ana o na kanal@ iloko o ka poai o ke kulanakauhale noi, i hiki ai ke loaa koke na wahi i makemakeia no ka hoouna ana aku i na nupepa, a i ole, o na ukana paha i kuai ia maloko o na halekuai mea ai, a me kekahi mau wahi e ae iloko o ka wa pokole.

            O ke kau ana i na helu ma na hale, a ma na alanui paha, he amu mea ia e hoakea aku ai i ka palekana ana, maloko ae o ko kakou noho huikau ana, in a nae na ke aupuni e hooponopono ia mau mea, a haawi mai i ka lehulehu me ka auhau ole, ua apono makou ia kau helu ana maluna o na ipuka hale a me na alanui.

            A in a aole pela, alaila e aho no ka noho ana e like me mamua, no ka mea, aohe mau auhau hookaumaka ola , a heliilii wale no na paewaewa i ike ia, aole ma ko na kanaka Hawaii aoao, aka, aia no ma ko ka haole aoao.

            Nolaila, e pono no paha kakou ke nana aku, heaha la na hana @ hoike ia mai ana imua o ko kakou maumaka, malia paha he mea no e pomaikai ai.  Aha nae hoi la!

----

KAPALULU KA POKA.

--

            Ma ka hale kikipu ma ke ki hi o Alanui Hotele a me Betela ma ka hora 3 o ka auina la Poalua nei, ua ku aku la kekahi wahine Iapana i ka poka o kekahi pu e kiki ia ana iloko o ka hale kiki pu, mamuli o kona ike ana i ka walania o keia mea ano e i komo aku ma kona lima akau, a ma kekahi hoi o kona manamanalima nui.

            Ua ikeia he puulu o na poe makikai e nana ana i kekahi mau mea e kiki pu ana, iloko o kahi keke ma ka.  O kekahi o laua he pu raifela kana o 22 calivre, a aohe hoi he poka iloko ia manawa, a ua hookomo hou ia mai la he mea hou ma kahi o ka mea mua i pau.

            A me he mea la mailoko aku paha o keia hookomo hope ana i kapalulu loa aku ai kona alahele , a hiki i kona ai manu ana mai ke kahua kiki pu mai, me kona komo ana aku mawaena o ka puka komo a kapalulu aku la iwaenakonu o ke alanui, ma kahi a ka wahine Iapana el hele ana, me ka haupu ole, e loaa ana iaia ka poino.

            Ua hookau koke ia oia maluna o ke kaapio, a laweia aku la no kahi o ke kauka, no ka wehe ana i kela poka komohewa.  Ua laki ka poe e pupupu ana malaila, no ka loaa ole ana he ulia pakalaki, e like ae la me keia wahine Iapana, aka, aole no nae hewa o ka malama i ko oukou mau ola iho, ma o ko oukou pipili mau ana ma ia wahi o ka poino.  O ka lohe no ke ola wahi a kahiko, a o ke kuli no ka make.