Ke Aloha Aina, Volume II, Number 36, 5 September 1896 — Page 7

Page PDF (779.42 KB)

This text was transcribed by:  Reya Liilii
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

KE ALOHA AINA, POAONO, SEPATEMABA 5, 1896. 7

 

*(The left side of the first column is out of view)*

@ HOONI PUUWAI

-@ KE-

@ GASIA.

@

@ENITA.

 

@ hauoli aku la hoi @ o ke ku@ A he mau @ ana aku @ ka ipuka o @ ana i ike

@ ka hooka@ kona lio, a pe @ kuhea @ ke kama i @ ka emo ole no @ kekahi wahine, @ konakona. @ hele o ka @ ka hiki ana.

@ mai ke kula-@ e huli ana @ aloha ai, aka, @ kana alahele i @ hele wale @ hiki mai a i kou home, @ a maluhiluhi i ka lulu @ e oluolu e haa@ e hoaumoe ai @ me ko'u uku @ a pau.

@ ke kanaka @ mai nae oe i $@ no @ ko o ko'u home.

@ ua @ nei i kekahi @ nona hoi ka huina wai@ ka haawi ana aku i @ oia no hoi ka wa i ala@ no iloko o ua hale nei. @ ana aku iloko o ka rumi @ iho ia ua wahine la @ kekahi noho laau, a hele @ wahine nei me ka hoike @ hele ana oia no ka @ ana i mau mea ai nana. @ @lele iho ai o ua wahine @ele pololei aku la hoi oia @ Jenita e noho @a, a me ka @ hoi iaia i na huaolelo

@ opio e noho malie oe @ rumi, a mai hookamu@ no ka mea he malihini @ aia ma ka rumi hooki@ ai, aka, ina oe e hoo@ kauoha a'u, alaila, e @ auanei au i ka'u pahi @ o kou puuwai, a maluna @ pahele e hoaumoe ai oe i @ po, a ma e anuanu oe i aku no na huluhulu pale @ o ka po ka mea nana.

A la ua wahine nei, me ka @ no loko o ka rumi aina a @ iho ia i mau mea ai na @ He mau minute wale @u ana, ua makaukau ae la @u, a kii aku la hoi oia i ka@.

@ la ua Gasia nei a noho iho @ hoomakaukauia ai nona, a @ la hoi i kona houpo lewa@ nalohia ole no o na haupu @ a mea e imi nei.

            No Jenita ho@ mawaena o kekahi wahi hakahaka nuku, ua nana aku la oia iloko o ka rumi aina, a ua hoohauoli ia @e la oia i kona ike ana, ua hiki iaia ke ike maopopo aku ia loko o ua rumi la no ka mea, e kona rumi i hoopaaia e pili pu ana no ia me kela rumi aina.

            Hala hope ae la he mau minute o keia nana hoomanawanui ana ana ma ua hkahaka la, ua ike aku la oia i ka waiho mai o na mea ai maluna o ke pakaukau, a @ oni @iho @ i ka haae i kona wa i honi aku ai i na ea o na mea ai e waiho mai ana, a ua hooi hou ia ae la hoi kona pololi i ko ka wa i hala, nolaila, kulou iho la kona poo ilalo, a hiolo mai la hoi kona mau waimaka me ka ehaeha no na hana aloha ole a ka wahine puuwai makona ka mea hoi nona ia home ana e noho hoopili wale nei.

            Aole i @u keia nalo ana aku a ua wahine nei, aia hoi, ua lohe aku la ka kaua Jenita i ke kamumu mai o kekahi mau kapuai kanaka a me na leo hamumu hoi o kekahi mau mea e waiaau ana, a i ka manawa i kokoke mai ai oia mau leo, oia ka wa i hoopuiwaia ae ai o Jenita, a kaulono pono aku la hoi kona mau pepeiao no kahi a ka leo e pae mai ana, no ka mea ua lohe pono aku la hoi oia i ka leo o kana aloha i ka ninau ana ae.

            E ka haku maikai wahine o keia home, ua kipa mai anei i anei kekahi hololio @e kekahi wahine opio e kau like ana maluna o kekahi @o, ma kela po i hala aku nei.

            E kanaka opio, aole he mau kamahele ma kela po aku nei, a aohe no hoi he wahine e ae maloko o keia hale, aka, owau wale no.    

            I keia manawa no hoi i aea hou ae ai o ke poo o ua Jenita la, a nana hou aku la ma kahi hakahaka no loko o ka rumi aina, a oia no ka wa i lele aku a@ o ka lena ike o kona mau maka a halawai aku la me na helehelena o kana aloha Gasia, aka, ua hala aku kona mau helehelena ui, a o na helehelena nanakea oia ke hekau ana maluna ona a ike pu aku la hoi oia i kona holoi ana ae i kona mau waimaka, aka, aole nae i maopopo iaia ke kumu o keia mau wai maka, ua hooi ia ae la ko Jenita aloha no kana Gasia me ke ake ana e puili aloha aku i kana ipo, aka, ua kaohi ia mai nae ia manao ona e na olelo a ka wahine.

            He mau minute wale no keia kilohi ana a Gasia i ka papaaina, ua ku ae la oia iluna a noi aku la hoi i ka haku wahine e haawiia mai kona wahi e hooaumoe ai ia po, alakai ia aku la oia iloko o ka rumi a Jenita i hoaumoe ai i ka po mamua iho.

            Maluna o kekahi punee hina iho la ua Gasia nei, a lilo koke aku la kona uhane ia Niolopua me ka poina ana hoi i kana huaka@mi wahine.

            No Jenita hoi, ua hoehaeha ia kona puuwai no keia haalele koke ana iho o Gasia i ka papaaina, aka, ua hoomama koke ia no nae oia i ka noonoo ana ae malia o halawai io no laua ma kekahi kakahiaka ae.

            Nolaila, lalau aku la oia i kekahi huluhulu pale lio, a hiamoe iho la hoi ia koena po, aka, iaia nae e hiamoe nei, ua halawai mai la hoi me kona uhane kekahi moeuhane pahaohao loa, a penei hoi ke ano o ua moeuhane la.

 

HE MOOLELO HOONI PUUWAI

-NO-

MASELANA.

 

Ka Ui Opio Noho Waoakua o Inia Komohana.

-A ME-

LEDE MEDI.

-KE-

Kaikamahine Puuwai Eleele o ka Lokoino, nui wale.

 

KE ALAHELE ILOKO O KA POINO ME KA POPILIKIA.

 

            Hiki aku la oia mawaho o kekahi hale, e aa ana no ke kukui, aka, aole nae o ia nei wahi mea a ike aku i ka maaloalo kanaka mai o loko. Pii mal@e aku la oia ma ka lanai me na kapuai wawae e nehe malie ana, a kiei aku aku la oia ma ka pukaaniani, a iloko o kona nanea nui, lohe aku la oia i ke kahi mau leo hamumu, a nui loa ae la me he mea la e hoopaapaa ana.

            Hamau! E hoolono, eia au ke lohe nei i kekahi ne-he kapuai wawae o ke kanaka, wahi a kekahi mea i hooho ae ai me ka pihoihoi.

            Kikeke aku la ke kaikamahine Pua Lilia ma ka puka o ua hale la, a lohe hou aku la i kekahi mau leo hauwalaau e puapuai mai ana mai loko mai o ua hale la, a iloko o na sekona pokole loa hemo mai la ka puka a ku mai la kekahi mau kaikamahine, a pane mai la i keia mau huaolelo:

            E komo mai iloko a i ole, e hai mai i kou makemake o ka hiki ana mai nei, e ka wahine maikai.

            Aohe o'u kumu okoa ae o ka hiki ana mai nei ma keia wahi, aka, i uhai mai nei au mahope o ka meheu o kekahi mea a'u i uni ai e loaa, aia hoi loaa iho la ia'u kekahi haawina ehaeha, e hookuia ana ia mua o ko'u alahele, oia hoi keia ukana a'u e paa nei, a hele mai la au ianei me ka mahaoi ana aku hoi e-

            Aole i pau pono ae kana olelo ana, puliki mai la ua mau kaikamahine la iaia nei, a hoihoi ia aku la keia no loko o ka loko o ka rumi moe, a hoaikane iho la lakou ia mau hora o ke aumoe a lilo aku la ka hooponopono ana o ke keiki i ua mau kaikamahine la.

            Noho iho la lakou me ka maikai, e like me ke kaikuaana i ke kaikaina, ka makua hoi i ke keiki, a i ka piha ana o na makahiki o ua keiki ala i ka ekolu a oi, kapa iho la kona makuahine i kona inoa, o Maselana.

            Maanei e ka mea heluhelu, e waiho iki kaua i ke kamailio ana no Pua Lilia a e awihi ae hoi kaua a nana aku ma ke alahele a Maselaha e hele la.

            Oiai o Maselana i haalele iho ai i ka hale hoolulu kaahi, kamoe pololei aku la kana huakai no kona home, me ke ake nui loa no, o kona ike hou aku ina helehelena o Lede Medi,

            Kaalo ae la oia ma kekahi o na pipa alanui, a iaia hoi i kokoke aku ai ma ia kuono pouliuli e pili ana i kona home, ike aku la oia i kekahi mea po uliuli me he kino kanaka @ e ku ana, a wikiwiki loa aku la oia i ka hele ana mua.

            He mau minute helu wale no, halawai aku la oia me ua mea la, ike aku la oia aole kela he kanaka, aka, he kaikamahine opio, e uwe ana oia no ke kahi mea ana i aloha a@, huli mai la oia a nana mai la i ka kakou opio, a iloko o keia wa, ike koke aku la oia aole no ka keia he mea okoa, o Leda Medi no ua haalele ia e ke Keikialii.

 

Na Palapala

 

            Aole e ili maluna o makou ke koikoi o na ahewa ana no keia mau manao i hoopukaia malalo o keia poo, aka, e ili no ia maluna o na poe na lakou i kakau mai.

 

AHAAINA MA HONOKUA.

 

MR. LUNAHOOPONOPONO,

            Aloha kaua:-

            E oluolu oe e hai mai i keia mau mea hou o na Kona nei ma kahi kaawale o kau pepa, oia keia:

            Ma ka Hale Hui o Honokua, ua hoala ae la kekahi Iapana nona ka inoa o Kaku, he ahaaina lulu dala no kona mare ana i ka wahine oia wahi, nolaila, ua kono ia mai la kekahi poe kanaka a me kekahi mau makamaka Iapana no ona e hele aku i ua paina la, a ua hele aku ka poe i kono ia mai.

            Eia kahi mea apiki, aole e loaa mai ka ai i ka poe i hele aku ke ole e haawi mua aku i ka hapaha i ke kakauolelo, o keia hapaha, e ai oe, koe no nae ka hoi ana me kahi laulau bipi.

            O kekahi wahi keiki, ua hele aku la oia me kekahi wahi pepa i kakau ia mai e ke Kupakako Kealohapauole he 35 keneta ka waiwai io, na lawe aku la oia a haawi aku la i ka Puuku nui o ka hale paina, oia o D. Kaawa, a haawiia mai la he wahi laulau puaa iaia, me ka nana mua ole e ua Puuku nei i kahi pepa, ua hoi aku kahi keiki me ka laulau puaa mahope ike iho nei ka Puuku nui he 35 keneta wale no, ua kii hou ia aku la kahi laulau puaa a haawi ia mai la he iwi bipi, nona ke kaumaha he 25 paona, a hoi aku la ua keiki nei no kona hale ma Hookena.

            I kona hiki ana aku ma kona hale, ua ike mai kona makuahine iaia me ka laulau, hoihoi mai nei, me ka manao he laulau puaa, lalau mai la oia i ke eke e paa ana ma ka lima o kana keiki i ka wehe ana ae, he iwi wale no, hoea mai nei kekahi poe a ninau, he laulau puaa kau? Ae, eia la he iwi bipi. A pela no a nui wale aku, aole no na Kepani wahine ka hewa, aka, no na Puuku no ia hewa.

            E kuu mau makamaka, mai hana i kekahi hana o keia ano ia kakou Hawaii, no ka mea, no hai ka loaa, ia oukou ka aua a Pa@o ka Iapana i ka hoolaha ia.

            Owau no me ka haahaa,

            J. B. K. KAWAAHAKUOLE.

 

            Ua hoihoi ia aku he elua mau Iapana limahana ma'i e noho nei ma kahi hoomalu ma Kahakaaulana no Iapana, maluna o ke Coptic o ka Poakolu nei.

            Ma ka auina la o ka Poakolu nei, ua loaa hou aku la he iwi kanaka hou no ma kahi kokoke no i loaa ai o kela mau iwi kanaka mua ma ka Poalua nei.

 

WAIHO NA IWI O KAMAHELE I KA AINA MALIHINI.

 

            E hoomanaoia, o F. Fe@, kekahi o na keiki aukai i laweia mai mai luna mai o ke kalepa @ Gainsborough, mawaho o Kaalawai, ma ke ano, oia kekahi o na ohua olulo, i loaa i ka ma'i a ua hoihoi ia aku oia i ka Halema'i Moiwahine e lapaa@ia ai, me ka manao e loaa mai ana la hoi ka oluolu, aka, aole nae @ela ka makemake o ka mea nana i hana i keia kino kanaka, oiai ua kii koke mai la no oia i kona han@u ola ma ka Poalua nei.

            Ua halawai oia me keia pilikia i halawai iho la me ia, ma ke ano, ua loaa oia i kekahi ma'i ipo, ma o ka moi@ la o ke koko, e hiki ole ai ke manaolana e loaa mai ana ka palekana e ola, a he mea oiaio, ua ko aku la ka makemake o ka mea nana i hana.

            Ua hoolewaia kona kino kupapau i ka auina la Poakolu nei, a waiho aku la na iwi o kamahele i ka ilina o Makiki, ua komo aku o Kapena McPhail, a me kona mau hoa aukai a pau o ko lakou halelana i poino ma kona huakai hope loa ma keia ao.

            Ua ike ia aku ka hiolo makawalu mai o na waimaka ma ko lakou mau papa lina pakahi, me he mea la, na komo ka wala@ia o ka ehaeha iloko o ko lakou mau puuwai pakahi.

            O Forsmas, he Suedena oia ma ka hanau ana he 28 hoi ka nui o kona mau makahiki, ua kepa oia maluna o ka mokupea Gainsborough ma Westport, Nu Kilani, kahi hoi a ka moku i haalele aku ai i ka la 23 o Iune.

            Ua hana oia i na hana a pau o luna o ka moku me ka hilinai nui ia, a hiki i ka la 5 o Iulai, ka la mua loa o kona hoopaka ana e moe iloko o kona rumi moe, a pela i hoomau mai ai ka nawaliwali maluna e kona kino a hiki i kona make ana aku la. Ua lilo ola i mea a@oha nulia e kona @ hoa aukai, a hiki i kona hooluolu ana ma kela ao maha ma e.

           

LOAA HE MAU IWI KANAKA.

 

            Ma kahi e oki ia nei o ke kahawai o Nuuanu, mawaho iho o ka Halekula o Sana Lui, a oiai hoi na limahana e eli ana i ka lepo, me ka hoakea ana ae i @a auwaha, oia ka wa i koele aku ai o ke kipikua, a kekahi mea e eli ana, a loaa aku la he mea palupalu, a mahope iho o ka nana pono ia ana, ua ike ia iho la he mau iwi maloo a waiho ana, ma kahi o na ahua omole @ahaha e mokaki ana ma ia wahi, e kau ana kekahi maluna o kekahi, me ko laua mau poo e moe ana i ka hikina.

            Mai ka hoike mai a ka poe i ike, me he mea la, ua 20 a oi makahiki ka waiho ana ilalo o keia wahi, ua lawe koke ae lakou a kohe ma ke ano o na kanaka maoli, o ka mea nui o laua he kane ia, a o kahi mea uuku oia ka wahine.

            O ka mua, malalo ia o ka mea hope, a me he mea la, he hookahi kapuai ke kiekie, a i ole, he 6 kapuai me 3 iniha ke kiekie.

            Ua nui ka poe i hele aku e makaikai i keia mau iwi maloo i kaulai ia ae la i ka la, a he mau hana hoomaewaewa no hoi keia i ko kakou ano ponoi maoli, ko na kanaka Hawaii maoli, ka aina lakou e k@ nei, me ka hoo lilo ana i keia mau iwi maloo, i mea hoikeike imua o na make o ka lehuehu.