Ke Aloha Aina, Volume II, Number 40, 3 October 1896 — KA HAIOLELO A E. S. KIMOTEO. [ARTICLE]

KA HAIOLELO A E. S. KIMOTEO.

Ke naiia aku nei kakou maluna o keia holowaa a kino lepo o ke kanaka a kh Lahui i kau aku ai na maka, oia ke Kia. ka Pou-hana, ke Kuhikut)i Puuone a o ke Alakai hookahi nana i hookupaa i ka manao o ka Lahui mai o a o. "E hoomau i ke kupaa no ke aloha i ka Ama, ke aloha i ka Moi a me ke aloha i ka lahuikanaka." Ke kau aku nti ko kakou hoomanao n e ka ehaeha, a ke akoakoa m.i- nei hoi kakou me na aahu eleele o ke kanikau kumaken;i nona i keia la. O ka kakou e na makaainana i li a ai, o na la i h.ila ae nei. K hele ana oia t i-ni i kona ola, a hoi mai no i Puknua no ka Lahui, ma na mea e ana i ke Auwe! Ua poho ia manaolana o . kakou, eia ka "Ua h«la e no ka Puu ena ata i Htio, Ua imi aku ia ia PapaUuahi, Loaa koke no i Makanoni, K noho ana me ka U i Kuku-~«."

Mamuii o ka haJa ana o jo«;ph Kahooluhi Nawahiokalaniopuu, ua ili mai maluna o ka Lahui holookoa ke poho nui, ao ka aie kaa ole hoi. No ka mea, oia hookahl ka ke Akua i wae ai, inaiioko mai o na tau sani o ka Lahui Hawaii, a kukuiu ae i Kiahoomanao a i Pohaku Kumu no ke kihi.o |ka manao kuj>aa naue ole. Aka nae ia, ua hala. Ma ka hora 2:35 o ka auina ia Poakahi, Sept. 14, a maloko hoi o ke kulanakauhale o Kapalakiko, i hanu ae ai oia i kona hanu hope loa, a waiho iho i koonei mau Lahui, a hoopau ae hoi i kana hakoko ana no ka pono o ka Ama.-a. moe aku la me ka man<olana, aoie i hoopau ke Akua i kina hana no ka pono o ka Lahui kanaka Havsaii.

£ ke Alu ka Moi. /\< lr e hiki ia u ke honm?helie aku i ka w.elina. i k«-mo aku iloko o Kou puuv*;ii \ 1:i, aka nae hoi, H hooman.io. iho. U<» ■ hooikaika ke kanak.» no. ka [<0 o ka /Vina, •* nu e 'ik i 1.» iloko ka m-ili hia li ka h;) ipiii o Ke kaijCi he wah.ne. "Kmlu nr> h' i k? wamiaKa, l' *i' ka (); i i." Ke hoomoiao ;ic i ka olua hua k ii nni ola i airn nM'ihim, a he kou iio hoi ka mokumoku ahu.t o ka r.aau ke .hoomanao ai- i kana mau huaolelo hof-<' loa imua o k< u alo. i pane ana aku i keia: "H kii aku oe i peni me ona pepa, <*■ nee mai oe a kokoke ma ka mo: nei. Ninau ae )a i

ka hora a me la, hai aku la no hoi au, mea mai la t iho oe ia a paa, mea bou mai la. E mama, r,»ai pihoilioi oe "o'u, e kamailio waie aku ana no au ia oe. penpi ne e kakan iho ai i ole oe e poina. Ina paha aue make ana ianei, e hoihoi ia noau ! Hawaii. Ma na mea a pau o kaua a me na keiki, o oe no ka tnana ma ia mea> a me oe no e hooponopono īa ai na mea a pau, mai koho oe i Kahu, a i Lunahooponopono e like me ke ano mau o na mea a pau. E honi aku i kahi pokii o kaua, a me na Lei a kaua; A!oha aku t ka ohaua, na makamaka a me na hoaloha a pau. Aloha aku i kuu Moiwahine a me ka Lahui a'u i aioha ai, a hai hope aku oe no'u. li hoomau i ke kupaa no ke aloha i ka Aina. H Mama e—, e hoolana i kou manao, he wahine kaue niake ana paha oe ke hoi aku i Hawaii. Aka, na ke Akua no e malama ina wahine kane make a me na keiki makua ole. E Mama, ke nana aku_nei au ia oe me ka ehaeha, e kala mai oe ia'u, no ko'u lawe ang mai. ia oe a ka aina malihini nei, e luhi hookahi ai oe no'u me ka hoomanawanui. Oiai, mamuli o ko'u hoohemahema i ko'u ola ponoi iho, ke kumu 0 keia poino i hiki mai ai. E like me na olelo ike a ke Kauka. Ua hookina au i ka hana 1 ka wa nawaliwali o ko'u kino, a he mea paakiki ka hiki ana e hoola ia'u. Pela io no. I ke Alii, e nana i na wahi keiki makua ole a kona kanaka,' E ae mai ia'u, e hoomanao waie aku no i keia. Aole paha| e poina ana ia oe ka hoomanao| ae i na kaola mua loa nana i hoop-»a ae i ko olua Home Ohana i kona puana ana akii i keia mau huaolelo "Nawai e ole ke aloha, Ua pili kaua iiaila, j Ua loku eha i ka puuwai, Me ka ua kilihune o uka." I E na keiki makua ole, e hoomanao i ko olua makua i haia aku la, ua imi oia i ka naauao \n nui. a huli hoi i ka hilinaiia a m .kia iloko o ka puuwai o ka 1-ihui. l'ela no hoi olua, e imi i kā naau ( io a nui. a e hookomo iloko (• ko olua naau i ka makau aku ia lehova ke Akua, a e imi pu no hoi i ka hilinai ia e ka l.ihm. E imi i ka a naauao i ;iukua no olua e na keiki makua ole. I\,hoomanao aku au no'u iho i ko'u ka mea i hala. Ma k,i malama o Okat< ba o kai makahiki 1804, a hiki i ka inakahiki .1867, he keiki au na ka mea nona ke kino lepo iloko o keia pahu. ma ka hoonaauao ia ana. He makua haahaa, akahai a aloha. He kumu naauao a poo-

kela na mea & pau, a'u a tne na haumana a pau atta i hoonauaoaL • Qta ka Hokuhele o aa Kumu i noho iloko o ke Kula Hanai o Hilo, ao 'ke pookeia ma oa mea a pau Hoko o fa at>. He naaaao no ko kekahi poe Kumu e ae, ma kekahi Btau rnea t a koe aku no nae keka&i mau mea, He Kumu aloha ina mana, a ua nilinai na haumana iaia, e like me ko kakou hilinai iaia i keia manawa. E ke anaina e akoakoa mat nei. Aia no he haawina ake Akua e ao mai nei ia kakou i keia la, o losepa Kahooluhi Nawahiokalaniopuu i hala aku la, he aloha aina oiaiooia,mawaho a i ka ikoi o kona puuwai. O ka'u hoi ia kakou ē na| makamaka, a i manao kakou ei kapaia mai he poe aioha aina oiaio, aiaiia, e aloha kakou i kt Akua me ko kakou naau a pau He mea ole ke aloha aina, ke ole ke aloha i ke Akua me ka naau a pau. Nolaila» o ka'u paipai e hooikaika kakou e lilo i poe a!oha aina oiaio. A no, i ka hoopau ana ae i keia mau oleio pokole, na ke Akua me Kona mana Kupanaha e hoomama maii kou kaumaha e ka wahine kanemake, na keiki makua ote f a oie ka lahui mai o ao.