Ke Aloha Aina, Volume III, Number 5, 30 January 1897 — Page 8

Page PDF (778.81 KB)

This text was transcribed by:  Jan Pappas
This work is dedicated to:  Florence Yasuda

KE ALOHA AINA

HE MOOLELO HOONANEA

--NO KE—

Keikialii Alabati.

Ke Kaeaea o Pelekane.

--A ME—

Ka Ui Madelina.

Ke Kukui Uwila o Ainapo.

Hoohenoia no KE ALOHA AINA

      Na keia mea hoouluhua i kona noonoo, ua holoholo iho la oia iluna o kona moku ponoi, a i kumu hoi e hoonalo aku ai i na manao kuko iloko o kona houpo

      Nolaila, ua haalele iho la oia i kona moku ponoi, a holo aku la oia iluna o kekahi moku e aku, e hoolanalana ai i kona manao, a pela iho la i hoopau ia ae ai na manao uluku o ka hoohihi iloko o kona puuwai no kekahi manawa o ka la.

      Ua hoolilo oia a me na aliimoku o na mokukaua he 15, i wa hoomaha no kona poe kanaka, e haawi ana i papaaina nui no lakou a pau maluna o na waapa, me ka malama pu ia hoi he mau lealea heihei au, heihei waapa, uma a pela aku.

      Na keia mau hana i hooi aku i ka ulumahiehie o ka manao iloko o kona mau kanaka, a i ka pau ana oia mau hana, ua hoi ae la lakou a pau no luna o kekahi mau papa loloa i nakii la a paa ma ka aoao o kekahi mau moku elua, a maluna oia mau papa i hohola ia ai he papaaina no na mea a pau.

      A maluna oia wahi i ai iho ai lakou a pau, me ka hookae ole i ke kulana i loaa i kela a me keia, a ma ia hana ana pela, i hoomau loa ia ai ko lakou aloha no ko lakou haku alii opio, ko lakou hoa make o keia mau kai ehuehu.

      Oiai nae lakou e ai ana me ka nanea, aia hoi, ua hoopuiwa hou ia ae la ka manao o na mea a pau, i ka lohe ana aku i ka leo o kekahi mea i ke kahea ana mai: Heaha la kela mea nui punonohu mamua o lakou?

      O keia k@ o na mea a pau i hoi aku ai no luna o ko lakou mau moku pakahi, e like no hoi me ke ano mau o ka poe ua lehia i nei mea he holo moku.

      O keia mea punohu a ke kanaka kiai o luna o ka ma ke i ike ai, aole ia he mea okoa, aka, he Waipuilani no ia.

      He mau minute wale no mahope iho o ka ike ana, aia hoi, ua anai aku la oia ia 14 moku a me kona mau kanaka iloko o ka opu ana ole o ka hoho no o ka moana.

      A waena o keia poe, o ke Keikialii pu kekahi iloko o keia hel@na o ka poe i lumilumi ia iloko o ka moana.

      Na keia Waipuilani i pu@umi iho la i na ola he lehulehu wale, a nana pu no hoi i ahai aku i kahi moku i koe iho me ka hikiwawe loa, mai kahi o ka po@ m@a loaa iho ia i na mea a pa@.         

       I ka haia ana o ka pule hookahi mai keia p@ kau aku maluna o ke Keikialii a me na m@ke hoi malalo o kona ma@.

      Ua hoi hou mai la ka malino ana o ke kaua elike me ka wa i malamalama@ ke ahaaina hauoli a na mea a pau

      A oia hoi ka wa i haawi ae ai o ke Kapena i na kauoha i kona mau kanaka, no ka hele ana e huli i ke, kino o ke Keikialii, ina paha e ola ana, a i ole ua make paha.

      O keia kauoha, oia ka kona mau Aliimoku i hooko koke aku ai, me ka piha o ko lakou naau i ke aloha no ke Keikialii.

      A ua lilo hoi kona make ana, i mea no lakou a pau e uwe mau ai i ka po a me ke ao, me he mea la, o ko lakou makuakane ia a me ka makuahine, a i ole, o ko lakou hoahanau ponoi hoi.

      A no keia loaa ole ia lakou, iloko o na mahina eono, ua hooholo iho ia lakou e huli i ka home, me kana ukana luuluu e hoike aku ai i ka moi a me ke aupuni o Pelekane.

      O ke Keikialii opio, a me kona mau kanaka he lehulehu, ua omo ia aku lakou e keia Waipuilani, o na kino ola a me na pauku laau, ua iho aku lakou i ka hohonu me ka weliweli nui.

      Me ko lakou haupu ole hoi, o ko lakou hopena hope loa iho la ia ma keia ao, a hoi aku ke kino palaho elike me kona ano mau.

      Oiai keia wa o ka ulia poino, o k@ kino pu kekahi o ke Keikialii i lumilumi pu ia e ae welenia o ka pilikia, a mailoko mai o ka ulia laki ua okuku hou ae la kona kino paupauaho iluna o ka ilikai.

      A oia hoi kona wa i ike mai ai i kekahi mea nui e panee mai ana mamua o kona alo, a i kona koho wale mai no me he mea la, oia no paha ke kino o kekahi o kona mau moku i hulihia pu ai iloko o keia poino.

      Elika me ke ko ana o ke au, pe@a laua i huki like ia ai e hoohui i kahi hookahi, a oia hoi kona wa i ike aku ai o kekahi no ia o na waapa o kona moku ponoi.

      Me ka hauoli o ka manao, ua pii ae la oia akau iluna o ka waapa, a o kahi laki wale no, ua lako no oia i na mea a pau.

      Oia hoi, he hookahi pahu wai, he elua pahu berena, hookahi pahu i-a, a me na lako aahu, e mokaki ana no iluna o ka waapa, a o ka hapanui oia mau mea, oia na lako aahu ponoi, ona e holoholo ai ma kekahi wahi ana i makemake ai.

      Mamuli o keia mau kokua i loaa iaia, ua pau ae la kona hopohopo, no pilikia ai a wai, a me ka aahu pu.

      Nolaila, wehe ae la oia i kona mau aahu pulu, a uwi iho la i ka wai, me ke komo ana i kona mau aahu maloo, me ka hauoli, no kona pakele ana.

      Nana aku la oia maluna o ka ilihualala o ka moana, aia hoi, aole oia i ike aku i ke kino o kekahi mea ola kino e lana mai ana, aole hoi i kekahi moku a waapa paha.

      Aka, o na ale wale no kana e ike aku nei, me he mea la, e hoike mai ana iaia ua mehameha a nele oia i kona koolua ole e ku ai hoi na kuka kamailio ana.

      Ua maopopo iaia, he poino @ha keia i kau mai maluna ona a me kona mau kanaka pu, a he mea hiki ole hoi ia iaia ke pale ae.

      I ka pau ana o keia mau manao e uluku nei iloko ona, ua hoomakaukau iho la oia i mau wahi mea ai kupono nana, mailoko mai o na wahi mea iluna o ka waapa.

     Ai iho la oia me ka hoomanao pu ana ae i ka inoa o ka Moa Nana oia i hana, a i ka pau ana, ua paina iho la oia, e hoopiha ana hoi i ka lua o ka inaina.

      Mahope iho o ka pau ana o kana ai ana, ua hoi ae la oia a mahope, kukulu ae la he wahi anini e hoomalumalu ana i kona kino mai ka wela mai o ka la, a no ka maluhiluhi mamuli o kela lumilumi ia ana e ka wailuilani ua haule aku la oia hiamoe.

      Ma keia wahi, e waiho iki aku kakou i ke Keikialii e moe ana iloko o kona maluhiluhi nui, a e huli ae hoi kakou a nana aku i ka moku hookahi i koe iho, mai kela poino weliweli mai o ka Waipuilani.

       Oiai ka moku e huli hoi ana no ka home, aia no manao welawela o ke aloha ke hana mao ole la iloko o ka puuwai o na mea a pau, a ua hiki no hoi ke ike ia aku ma na helehelena o na mea a pau, ka haawe nui o ke kaumaha maluna o ko lakou mau hokua pakahi a pau.

      I ka piha ana o na mahina eiwalo ko lakou auwana ana maluna o ka moana akea, ua kaalo ae la lakou mawaho o na kapakai o Farani, ma kahi hoi kapa ia o Toulona.

      O ka piha ana keia o na makahiki a o ko lakou hele ana, a akahi no hoi a ike aina ia aku, a he mea hauoli hoi ia i ko lakou manao.

      Ua komo aku la ko lakou moku ma ke awa o Toulona, me ka hae e hapa ana ma ke kia hope, he hoailona hoi no ka poino.

      Ua hookikilele ia na mea a pau o ka aina, mamuli o keia hae e hapa nei, a ua hoomaopopo koke ia mai la ma ke ano o ka hae e kau ana, aole ia he mea haahaa, aka, no kekahi mea kulana kiekie no ia.

KE KUIKAHI UWAO.

      Ua kakau inoa mai nei o Kuhina Nui Olney, ko Amerika Huipuia kanaka poo iloko o ka Ah @ Kuhina me Sir Pauncefote, Ko Beritania Kuhina Noho ma ke alo o Wasinetona, e pili ana i ke Kuikahi Uwao i hana ia no kela Hoopaapaa palena Aina o Venezuela, a ua kakauinoa ia ke kuikahi, a o ka mea wale no i koe oia ke apono ana iho o ka Aha Senate o Amerika i keia kuikahi.

      Oia ka makou e manao ae nei, o na hana kaulana keia a ka Peresidena Kalivalana mamua o kona waiho ana aku i kona noho iloko o ka lima o kona hope, oia hoi o Mckinley, a he mea hiki ole ia kakou ke hoopoina i kona inoa no ka wa mau loa.

      Mamuli o ke apono ana o ka moi Oscar, na moi hoi o Suedena, ka Luna Hoomalu o ka Aha Uwao, ua kaa ka lanakila ma ko Kalivalana aoao, a ke hosana la ka poe e noho ana maluna o na palena aina o Venezuela i ka inoa o ke kanaka nana i ku a hooponopono me ke akahele a hiki i ka hopena. Nolaila, ua eo na keiki laeula o Europa, i ko Amerika pukonakona hookahi.

 

KE KANAKA MAKE LEHULEHU

      Ma ka la 15 o Ianuari, ua hoea ae o Hamuku B. C. Birchfield o Durrant, I. T., me kana lawehala nona ka inoa o Tom Lowe, a he 26 hoi ka nui o kona mau makahiki, ma Denison, Texas.

 

HE MAU WAIWAI HOU UA HIKI MAI !

AIA MA KAHI O

L. B. KERR.

E Kuai Hoopauia aku na a hiki i ka wa e hoike houia iku @

Na Lole Kalakoa he 30 i-a i ke $1.00

      Na Lole Hauliuli he 20 i-a i ke $1.00,

            Na Lole Keokeo he 15 i-a no ke $1.00,

                        Na Kinamu he 16 i-a i ke $1.00,

                                    Na Haliimoe 90 iniha laula he 18 keneta o kai-a,

                                                Na Uhimoe he $1.00 a me $1.25 pakahi,

                                                            Na Lole Falanela he 12 i-a i ke dala.

      Ma hoopoina i ke kipa mau mai i keia Halekuai i keia wa

ka Halekuai emi hookahi wale no.

                                                                                                L. B. KERR.

      HONOLULU ALANUI MOIWAHINE.

      Ua hoike ae o Lowe imua o Hamuku o Birchfield a me Makai James, he kane mare oia na na wahine he 16 iloko o na makahiki he 8 i hala ae nei.

      O kana wahine 1, ua mare oia ma Purcell, I. T. iloko o ka 1886; kana wahine 2, ma Bromwood, Texas, ia makahiki hookahi no; kana wahine 3, ma Benton, kana wahine 4, ma Hillisboro; kana wahine 5, ma Ennis; kana wahine 6, ma Marion county; kana wahine 8, ma Houston; kana wahine 9, ma McLean county; kana wahine 10, ma Denison; kana wahine 11, ma Parisa; kana wahine 12, ma Delta county; kana wahine 13, ma Mills county; kana wahine 14, ma Milan county, kana wahine 15, ma Weber Falls; kana wahine 16 ma Young county. Eia keia poe wahine a pau ke ola nei, aole hoi i oki kekahi o lakou iaia. A o ka nui o na keiki i loaa mai ia lakou mai he 16.

KE KEIKI HAWAII LAKI.

      Imua o ka Aha Apana i ke kakahiaka Poakahi nei, ua lawe ia ae o Keoki, he keiki kanaka maoli o 11 makahiki, he mea kuewa a @ea hoi. Ua hooiaio ia ae kona hihia, ma o kona hoike ana ae, aohe ona makua e ola nei, ua make kona mau makuakane a me kona makuahine, aole hoi ona ohana, a na ia kumu i hoauwana iaia ma ka imi ana i wahi nona e noho ai.

      Aole loa he mea hookahi nana i malama iaia, a ma ia kumu i hiki ole ai iaia ke hele i ke kula. A aohe hoi he mea nana oia e malama, a pela oia i hopu ia ai, no ka haalele kula.

      Mamuli o ka hoike pololei ana o keia keiki opiopio i kona moolelo pololei, a o ke kumu nui hoi o kona haalele i ke kula, ua hookuu ke kahu o ka Aha iaia, a ua nonoi aku i ka oluolu o ua keiki la, ina he makemake oia e hele i ke kula, e hoouna i Lihue, Kauai, a ua hauoli loa ke keiki opio no keia lokomaikai i pahola ia aku makuna ona.

 

KA LAAU HOOLA--

A KAMALENA.

      O kuu kaikamahine, iaia i hoela ae ai mai na haawina ehaeha a ka ma'i Fiva, ua loohia iho la oia me kekahi eha ma ke kua, wahi a Grover Louden o Sardis, Ky. Mahope o ka hoao ana i na ano laau he lehulehu wale, aole nae he wahi pomaikai i loaa mai, ua hoao iho la@oia he hookahi omole o ka Laau Hamo a Kamelana, Chamberlain's Pain Balm, a ua loaa hoi iaia ka oluolu. Ua hiki loa i keia Laau Hamo a Kamalena, ke hoola i na ma 'i Rumatika.

      Kuaiia e na poe hana laau a me ka poe kuai aku.

                                                                        Benson Smith & Co.

                                                                                    Agena Nui, Honolulu, H I

      O na lede holomua o Westfield, Ind., ua hoopuka ae lakou he nupepa i kapaia, "Woman's Edition, a ma ka pepa o ka la 3 o Aperila, ua hoopiha ia hoi me na mea e pili ana ne na wahine, ua ike iho la makou he manao ne kakahi mea i hoopukaia e ka lunahooponopono e ua nupepa la, no ka pomaikai o ko lakou mau hoa penei. O ka laau hoola maikai loa no ke kunu, puu eha me ke anu, i loaa iho nei ia'u, oia no ka Laau Kunu a Chamberlain. Aohe o na lua e like ai ma ke kupono no na ohana. Ua mahalo hoi au ia Laau.

      Kuaiia e ka poe kauke a me ka poe pa'ipa' laau.

                                                                                    Benson Smith & Co--

                                                                                    Agena Nui, ma Honolulu H. I

 

      O na makuahine i loohia ka lakou mau keiki me na hoopilikia ana a ke @unu kalea, puu eha a me ke anu, e heluhelu lakou i ka Kauka R. E. Robey o Olnoy, Mo., i olelo ai. No kekahi mau makahiki o ko makou malama ana i ka Laau Hoola Kunu a Chamberlain, a ua heawi mai oia he maha, i ko'u ohana mai na ano kunu a me na anu a pau.

      Kuai ia ma na hale kauka, a me na wahi haawi laau.

                                                                                    Benson Smith & Co--

                                                                                    Agena Nui, ma Honolulu H. I

 

      O na poe a pau i loaa me na popilikia me na waihona ai, e hoopomaikai ia no lakou ke heluhelu ae i ka hoike a Wm. H. Penn, ke kupakako nui o ka laina kkaahi halileta o Des Moines, Iowa, penei: Ua hoea mei he manawa no'u e ka nailio aku ai i ke akea, no na hana maiki a ka Laau Hoola Kolera, Hi, a me na Opu Eha. No elua makahiki o ko'u loohia maik@ @likia ma ko'u waihona ai, @ loaa mau hoi au me ka eha ma ka opu. A ko'u wa i @ao ai e inu i keia laau no elua ma nawa, ua @u inu ke ola.@

      Ke kuai ia nei lakou maloko o na hale ka @ a me na wahi haawi laau.

                                                                                    Benson Smith & Co--

                                                                                    Agena Nui, ma Honolulu H. I

 

 

MAU AINA KUAI !!

Aia ma ke alanui e pii la iuka o Kalihi mahope aku o ka Halekula o Kamehameha koke i ke Aanui Mea ke

40 Apana Aina

50x100 @ makaukau no ke kuai aku i mau Pahale noho no ka poe e makemake ana. Aia pu no hoi malaila ka POHAKU KUAI. He @ pakolo @ e ke koena iloko o @ makahiki e h@laa ai. No ka poe a@ ana e ike i ke @ ka aina e ninau ae ia N. Fernandez @iena hana e pili pu la me ko J. O. Carter, (Keo Kauka) Alanui Kalepa, a i ole ia

                                                A@ANAMA FERNANDE@.

            Telepona 180.

      Kalihi, Jan  18, 1892.

                        j@n 13 dly & @                     @

 

HE WAAPA KUAI.

      @ me o'u he i Waapa Hook@po@

i Kia i @, na L@ Ho@, i Kia

noa @ i Hoe @ i Paha Wai

Inu i Hoe Hawaii a me kekahi mau

pono e ae no ke kumukuai 3250 a

me ke p@ ana. E ninau ia

                        J. M. MA@UKA

      Ma k@ Uapo Poe Waapa.