Ke Aloha Aina, Volume III, Number 10, 6 March 1897 — Page 8

Page PDF (878.86 KB)

This text was transcribed by:  Mahealani Jones
This work is dedicated to:  No 'Oiwi Parker Jones, he kanaka malama i ka 'olelo.

KE ALOHA AINA

POAONO, MARAKI 6, 1897.

 

HE MOOLELO HOONANEA

NO KE

KEIKIALII ALABATI.

KE KAEAEA O PELEKANE.

A ME

KA UI MADELINA.

KE KUKUI UWILA O AINAPO.

 

Hoohen oia no KE ALOHA AINA

 

            No laila, ke pahaohao nei ko’u naau, mamuli o ko’u ikemaka ana i keia mau mea a pau imua o ko’u mau maka ponoi.

            I ka pau ana o na olelo a ke Keikialii, ua pane koke mai la ua wahi kilokiko opio la, me keia mau olelo:

            O ka’u hana keia, o ke kii ana i na holoholona hihiu ma kela a me keia wahi, a iloko o ko lakou huhu weliweli, ua hiki loa ia’u ke hoolilo iloko o ka imo ana o ka maka, i mea hoolohe loa i ka’u olelo, a me ka’u kauoha pu hoi.

            Hoomau aku la laua i ka hele ana imua, aia hoi, ma na wahi a pau o luna o ua wahi mokupuni nei, ua paa wale no i na holoholona, aka, o ko lakou ano, aole he huhu, aka, he hoolohe a he haahaa hoi, elike me ka hana a ke kauwa hoolohe imua o kona haku.

            I ka pau ana o ka laua hele holoholo ana maluna o ua wahi mokupuni nei, ua hoi aku la laua no ka halealii o ke kilokilo, no ka lawe ana ae a hoopiha i ko laua houpo lewalewa.

            Oiai, ke hele ae nei ka la i ke awakea a ua hala loa hoi ko laua wa paina, aka aole nae ia he mea nui i ka manao o ke Keikialii.

No ka mea, ua lilo keia huakai makaikai iaia i mea nui, a aohe ono mai o ka ai, i ka nui o kona hauoli no kona wahi mokupuni.

            I ko laua hiki ana aku ma ka home a laua i haalele iho ai, aia hoi, ua makaukau na mea a pau, a i hakaha wale no ia laua ia ka noho iho maluna o ka papaaina, a lawe ae i na kohi kelekele a ka puukolo, no ka pono o ko laua ola kino.

            Ua piha pono ka papaaina i na mea a pau e lawe ai ka makemake, a o ka mea kupanaha loa nae, i kana hoomaopopo iho, aohe mea nana e hoomoa nei ka laua mau mea ai.

            Aka, aole nae ia i lilo i mea na kona noonoo e hoopahaohao loihi ia ai, mamuli o kona hoomaopopo ana iho, malia paha o ke ano iho la no paha ia o na mea a pau ma ia wahi.

            I ko laua ai ana, ua hiki ole iaia ke hoonele aku i ka mahalo ana no kona kamaaina, ka mea hoi ana i ike ai, aohe ona lua ma ka lokomaikai a me ka heahea, a he puuwai hamama hoi.

            I ka pau ana o ka laua paina ana, ua ku like ae la laua a haalele iho la i ka rumi aina, a hoi aku la laua no loko o ka rumi nui o ko laua hale, kahi hoi a na mea @ e kuuwelu ana o kela a me keia ano.

            Ua noho iho la laua maluna o na noho, a oia ka wa o kahi keiki opio kilokilo i loli koke ae ai e elemakule haalele loa, nona hoi na oho i ulu ia e ke kokea o Kohala.

            A o kona mau umiumi hoi, ua pa aku ia iluna o ka papahele, kahi a laua e noho nei, e like paha me ko Aarona umiumi ke kahuna kaulana i ke ao kahilo loa.

            No keia loli kupanaha ana o ke kino o kahi kilokilo opio mai ka mea maamau mai iloko o keia mau la elua o ko laua noho ana, ua lilo ia he mea hoano e ia ai kona noonoo, a mamua hoi o ka ekemu ana aku o kona mau lehelehe, ua kaa e mai la na ua wahi elemakule nei ka pane mua ana mai i keia mau hopuna olelo:

            I keia wa, ua hoopahaohao ia kou noonoo, no kou ike ana mai ai’u, oia kahi au i ike mua ai he opiopio loa, aia hoi he elemakule haalele loa ma ia wahi.

            Aka, mai lilo nae a i mea nou e hoano e ia ai o kou noonoo, ma keia lilo ana ae nei o ko’u kino i elemakule.

            No keia mea, oia ko’u ano maoli, a mamuli o ko’u ake nui e loaa ka mea kupono nana e malama ko’u mau waiwai, ua ike a ua kamaaina iho la wau me kou mau helehelena.

            A ua hakilo hoi i kou ano mai ka mua a hiki i ka hope, he kanaka oe na loaa na haawina maemae o ke aloha, ka mea hoopono a me ka malama i kou mau makaainana, i kou wa e pii aku ai ma ka nohoalii o kou makuakane.

            I keia la, ke hoolilo aku nei au i na mea a pau o luna o keia wahi mokupuni pahaohao malalo o kau malama ana, a o keia poe holoholona a pau e momoe mai nei, malalo mai ia o kou mau kapuai, a o kau mau olelo a pau oia ka lakou e hoolohe.

            O ko lakou mau niho a me na maiuu oia no ka lakou mau mea kaua, a ua makaukau lakou i na wa a pau no ke kue ana aku, i na poe a pau e hookokoke mai ana ko lakou mau kapuai e hehi i ka lepo keia wahi aina, au e ike aku la ia lakou e ku a e moe mai la me ka makaukau loa e hooko i kau mau kauoha a pau no ka make a ola paha.

            Ke haawi a hoolilo loa aku nei au i na mea a pua o luna o keia wahi mokupuni (Ke Ao Keokeo) nou a mau loa, oia hoi, o keia wahi mokupuni, aole oe e ike hookahi wahi ao eleele e kau ana maluna o kona mau palena, a pela i kapa ia ai ka inoa o keia aina ma ia ano.

            E hoike hou aku au ia oe, o ko’u a ko’u mau kupuna i kapa mai ai ia’u, oia hoi “Ka Nalo Eleele,” a na ia inoa i noho mana iho ai au maluna o keia mau holoholona au e ike aku la.

            Aole loa e hiki ia lakou ke hoao mai e kue i ko’u makemake, oiai au e noho mana ana maluna o lakou a pau.

            Mamua o ko’u haalele ana iho ia oe e noho mehameha maluna o keia aina kanaka ole, e pono oe e imi i koolua nou, oiai, e pau ana ko kaua hui ana ma keia ao, a ma kela ao ma o kaua e hui hou ai me ka hauoli, a e kaana pu hoi me kau mau hana i lawelawe ai ma keia noho ana.

            Mamua o ko’u haalele ana iho i keia kino lepo, a hoi aku ka uhane me ka mea nana i hana, e pono au e hoike aku, hookahi wale no ou hoa kupono e lawa ai ka makemake o ka noho ana ma keia mea malihini, oia hoi ka Ui o Ainapo, ke kukui kupanaha nana e hoomalamalama la i kela aina a hiki i keia la a kaua e kamailio nei.

            Aka, o ka mea paakiki wale no, he nui na poino a me na pilikia e hoea mai ana mamua o kou alahele, e hoea aku ai i kahi o na kaikamahine la a’u e kamailio ne ia oe.

            I na he kanaka oe a’u i ike ai he hoi hope, a he kulanalana wale hoi ma na ano a pau, elike me ke ano o kekahi poe a’u i ike ai, he haawina ko lakou kulike ole aku me kou.

            Alaila, i keia la, aole i hehi kou mau kapuai wawae i ka lepo ka aina maloo a ua akaka no hoi, he moepuu oe no ke kai hohonu me kou mau hoa kanaka i omo ia e ka ikaika o ka Waipuilani no ko lakou hopena mau loa.

            Nolaila, i keia la, ke haawi a hoolilo loa aku nei au i na mea a pau maluna o keia aina, a o na mea a pau au e ike nei, nou wale no ke kuleana hooponopono e hana ai, me ka loaa ole mai o na keakea mea mai.

            Eia hou, ia wa i eu ae ai ua wahi opio elemakule nei, a peahi mai la kona mau lima i ke Keikialii e uhai aku mahope ona.

            A oia no hoi ka wa i hahai aku ai o ke Keikialii ma kahi ana e peahi mai la, e komo ana maloko o na ala kikeekee i kipapa ia me na paia pohaku makamae, e hoomalamalama ana ia loko o keia alahele huna a laua e hele nei.

            Ma keia huakai hele o laua e hele nei, ua hiki no ke hoomaopopo iho, ke hele nei laua malalo o ka honua, elike me ka hele ana maluna iho o ka honua paa.

            I kona hoomaopopo iho, eia laua ma kahi o ke ekolu a eh mile e hele nei malalo o ka honua, a o ka mea kupanaha loa nae, aole he pouli malaila, aka, he malamalam mohaha me ka piha i ua ea oluolu.

            I ka hiki ana o laua maluna o kekahi wahi ahua i hoopuupuu ia, ia wa i pane mai ka elemakule i kahi keiki me na olelo e hiki ole ai i ke Keikialii ke hoomaopopo i kana mea e hana ai, oiai hoi ke kilokilo i pane mai ai penei.

------------------

WALOHIA WALE.

------------------

            Me ke kaumaha a luuluu o ka manao, i halawai mai ai me makou ka lono walohia no ka pauaho ana mai la o Mrs. Kailihauna Holi, i keia ola ana, ma ko laua home noho ma Kawailoa, Kailua, Oahu, i ka hora 10 p.m., o ka po la Sabati nei, Feberuari 28, 1897.

            He wahine a makuahine oia i piha i ka oluolu a me ke aloha, he lokomaikai a heahea hoi i na malihini a me ka poe a pau e kipa aku ana ma ko laua home a ma ia @ lilo kona make ana aku la, i mea hoopuanuanu i ka houpo o ka poe like @, ma o ka hoonele la ana o ka home i ke kamaaina kupono ole.

            He makuahine oia no na keiki ekolu e ola nei, oia hoi, he elua kaikamahine a hookahi keikikane a me na pilikoko he lehulehu wale.

            He pilikana oia no ko makou Hope Lunahooponopono, a ke komo pu aku nei makou me ia a me ka ohana a pau o ka mea i pauaho mai i @ pu ana o ke kaumaha.

            Aia mawaena paha o ke kanalima, a i oke, kanaono paha ka nui o kona mau makahiki.  Walohia wale.

--------------------

            Ke hele holoholo aku oe mawaho o Ka@ ae @ e ike no oe, ua @ ae ke kulana waiho wale i piha i ua lokowai @ maloo, a e ku ana na hale hou mauka a makai o ke alahui me @ kou nani, a e lilo aku ana ia mau wahi @ mamua, i wahi @ ma @ hope aku.

 

 

HE MAU WAIWAI HOU UA HIKI MAI!!

AIA MA KAHI O

L. B. KERR.

E Kuai Hoopauia aku ana a hiki i ka wa e hoike houia aku ai

 

Na Lole Kalakoa he 30 i-a i ke $1.00,

  Na Lole Hauliuli he 20 i-a i ke $1.00,

    Na Lole Keokeo he 15 i-a no ke $1.00,

      Na Kinamu he 16 i-a i ke $1.00,

        Na Naliimoe 90 iniha laula he 18 keneta o kai-a,

          Na Uhimoe he $1.00 a me $1.25 pakahi,

            Na Lole Falanela he 12 i-a i ke dala.

Mai hoopoina i ke kipa mau mai i keia Halekuai i keia wa ka Halekua emi hookahi wale no.

                                                L. B. Kerr.

Honolulu Alanui Moiwahine.

 

OLELO HOALOHALOHA

IA MRS. WAHINE KAIU A ME KA OLUA KEIKI ISAAC W. KAIU.

                                                Walohia olua:

            O makou o na Luna a me na Hoahanau o ka ekalesia o Kapaa, mokupuni o Kauai, ma o ko makou mau Komite la:

            No ka mea , Ua oluolu i ka Makua Mana Loa, ka lawe ana aku i ka hanu hope loa o kau alii kane Simeona kaiu ma ka hora 12 o ka po o ka la 23 o Ianuari, 1897, ma ko olua home ponoi “Ka Puuwai Aloha,” Waipouli, Kauai, a ua lilo ia i mea e mokumokuahua ai ko olua naau, nolaila,

            Hooholoia:--1.  Ke komo pu aku nei makou e u pu me olua iloko oia kaumaha hookahi.

            2.  O ke kaumaha i loaahia ia olua, ua pahola iho ia maluna o makou.

            3.  O ka makou pule i ka Makua Mana Loa, e hoomama mai i ko olua kaumaha.

                        O makou me ka haahaa.

                        Komite:           David Kua,

                                                Sam. U. Kaneole,

                                                Jonah b. Cummings,

                                                Isaiah K. Kaauwai.

---------------------

OLELO HOALOHALOHA.

IA MURS. WAHINE KAIU A ME KA OLUA KEIKI ISAAC W. KAIU.

                                                Walohia olua:

            O makou o na Haumana o ke Kula Sabati o Kapaa, mokupuni o Kauai, ma o ko makou mau Komite la.

            No ka mea , Ua oluolu i ka Makua Mana Loa, ka lawe ana aku i ka hanu hope loa o kau kane S. Kaiu, kekahi kakoo ikaika o ko makou Kula Sabati ma ka hora 12 o ka po la 23 o Ianuari 1897, ma ko olua home ponoi, “Ka Puuwai Aloha,” Waipouli, Kauai, nolaila:

            Hooholoia:--1.  Ke komo pu aku nei makou e u pu me olua iloko i ia kaumaha hookahi.

            2.  O ke kaumaha i loaahia ia olua @ iho ia maluna o makou a pau.

            3.  Ke pule nei makou i ke Akua e hoomama mai i ko olua kaumaha.

                        O makou me ke aloha,

                        Komite:           David Kua,

                                                Sam. U. Kaneole,

                                                I. K. Kaauwai.

 

KA HUI HIMENI HAWAII QUINTETTE

            He Hui Himeni @ ma ka papa Ekahi no na @ na P@ na @ Honolulu Akau a @.

            E waiho oe i @......

 

HE LAAU HOOLA A KAMALENA.

HE LETA MAI KE KAKAUOLELO MAI O KA AHA KAAPUNI.

            Ferdinanda, Fla., Feb. 23, 1896.

Mr. J. George Suhrer, Druggist, City.

            E oluolu oe e hoouna mai i omole o ka Laau Kuau Hoola a Kamalena.  Aole au e oluolu ina au e maopopo ana, aole e loaa ana ia’u kekahi o ia laau makamae maloko o ka Hale.  Ua hoao au ia laau a ua ike hoi au o kekahi ia o na laau maikai loa no ka puu eha i loaa ia’u.  Hookahi inu ana ua lawaia, aka, ua hoomau no nae au i ka inu ana.  Ua hiki ia’u ke hooia ae, he helu ekahi ma ka hoola ana i ka puu eha a me ke kunu o na keiki liilii.

                                                Owau no me ka haahaa,

                                                            Geo. G. Wolff.

            Kuaiia e na poe hana laau a me ka poe kuai aku.

                                                Benson Smith & Co.

                                                Agena Nui, Honolulu, H 1

---------------------

            O Mr. Ward L. Smith o Frederickstown, Mo., ua hoopilikia mau ia oia me kekahi ma’i hi no 30 makahiki a oi.  Ua hoao na kauka akamai o Amerika a me Europa, aka, aole nae he loaa iki o ka oluolu mai ia lakou mai.  I kekahi la ua loaa iho la iaia he nupepa, a maloko o laila i ike iho oia i kekahi hoolaha no ka Laau Hoola Kunu, Kolera a me ka Hi, a Kamalena.  Ua kuai aku oia he omole, a na kona hoao mua ana ua loaa koke no iaia ka maha, nolaila, ua hoomau aku oia i ka inu ana a hiki i kona palekana loa ana.

            Kuaiia a ka poe kanaka a me ka poe pa’ipa’i laau.

                                                Benson Smith & Co.

                                                Agena Nui, Honolulu, H 1

 

            He mau mahina i hala ae nei, o Mr. Bryce Every o Woodstock, Mich, ua loohia iho la oia no kekahi rematika ikaika.  Ua pehu ae kona wawae me ka eha nui.  Ua ao ia e ku oia e hoao i ka Laau H@ a Kamalena.  Ua hoaoio oia, i ka omole mua a ua loaa iaia ka @, a i ka lua o ka omole ua loa iaia ka oluolu.

                                                Benson Smith & Co.

                                                Agena Nui, Honolulu, H 1

 

            Mai na wahi a pau ua hiki mai na leo mahalo no ka Laau Kunu a Kamalena.  “E oluolu mai ia’u e haawi aku i na mahalo kiekie no kau Laau.  Ua hoola mai kou laau ia’u mahope o ka hiki ole ana i na kanaka ke hoolu i ko’u ma’i.”—chas. f. Hemel, Toledo, O.

            Ke kuai ia nei lakou maloko o na hale @ uku a me na wahi haawi laau.

                                                Benson Smith & Co.

                                                Agena Nui, Honolulu, H 1

 

MAU AINA KUAI!!

 

Aia ma ke alanui e pii la uku o Kalihi mahope aku o ka Halekula o Kamehameha koke i ke @ M@.

40 Apana Aina

50X100 i makaukau no ke kuai aku i mau Pahale noho no ka poe e makemake ana.  Aia pu no hoi malaila ia POHAKU KUAI.  He hookahi hapakolu e hookaa mua ia, a o ke koena iloko o 3 makahiki e pookaa ai. No ka poe ake @na o ike i ke kii o ka aina e @ no ia N. Fe@, i @ hana e @ pu la me ko J. O. Carter.  (K@K.)  Alanui Kakepa, a i ole ia

                                    Abarahama @

            Telepona aku

            Ka@ Jan 13, @/

 

HE WAAPA KUAI

            Ku @ a’u @ Waapa H@ i Koe a @ 6 Hoe, i K@, 7 P@, i Hoe Lau, i Pahu Wai @, i Hae Hawaii a me kekahi mau pono ae @ ke kukmukuai $250 me ke @.

                        J. M. Manuia

Ma ka Papa P@ Waapa.