Ke Aloha Aina, Volume III, Number 14, 3 April 1897 — Page 8

Page PDF (783.37 KB)

This text was transcribed by:  Nadine "alohatita" Samorano
This work is dedicated to:  Alika Ross o Maui

KE ALOHA AINA

POAONO, APERILA 3, 1897.

 

-----

HE MOOLELO HOONANEA

NO KE

Keikialii Alabati.

 

Ke Kaeaea o Pelekane.

 

A Me

Ka Ui Maelina.

Ke Kukui Uwila o Ainapo.

 

Hoohenoia no KE ALOHA AINA

 

            Oiai nae oia e uluku ana no ka ike ana aku i na hiona i ka mea ana i li'a ai, aia hoi, eia na maka o ke kilokilo ke nana pono maila maluna o kana hanai, mamuli o kona ike ana mai la aia na manao lauwili iloko ona kahi i hakukoi ai.

 

            Pane hou mai la ke kilakilo i kana keiki hookama, me keia mau olelo e hoopuiwa ia ai kona noonoo, i ka i ana mai:

 

            E nana pono ma kela paia, a e ike no oe he mea i oi aku mamua o kela mea mua au i ike ai.

 

            A o ka wa no ia o ko ke Keikialii mau onohi maka i hoolei pau aku ai ka nana ana ma kahi i kuhikuhi ia mai ai iaia.

 

            E like me ka hakui ana o ka pohaku hekili ma ka paia panopano o ka lewa lani, pela iho la kona kulana iloko oia wa me ka eehia nui.

 

            Aole hiki iaia ke hoopuka i hookahi huaolelo, oiai ke aloha ua hookamaaina a hookuonoono pono iho la iloko o kona puuwai.

 

            Me na onohi maka e kaulona pono ana ma ka paia, aia hoi, ike aku la oia i ka hiki, ana aku o ua Ui Madelina nei ma ke kae o kekahi kiowai auau, i hoopuni ia kona aoao e na ululaau loloa o ke ano waonahele.

 

            Aia na manu o na ano like ole ke kapi o iho la maluna o na lala laau i luluu ia e na pua nani o na ano like ole, a i loaa ole hoi ma kekahi mau wahi e ae o ka honua.

 

            Oiai no oia e nana pono ana, aia hoi ike aku la oia i ka wehe ana ae o na kaikamahine la i kona aahu e komo ana, a ku kohana iho la kona kino ma kae o ua lokowai auau la.

 

            Oiai nae oia e kaulana pono ana maluna o ka oiwi kino o ka mea ana i li'a ai, oia no kona wa i ike aku ai ma ka umauma lahalaha o ua kaikamnahine la he mea i like loa kona ano me na kukuna maemae o ka la.

 

            A oiai nae ua kaikamahine la e ku ana me kona kino maloeloe mohaha maikai, ua ike hou aku la oia ma kona lae he huhui hoku, e pohai puni ana, a ma ia ano i hoo@ loa ia ae ai ko ke Keikialii pahaohao.

 

            Huli ae la oia a pane aku la i ke kilokilo me keia mau @ hoopahaohao, o ka ninau ana aku.

 

            E oluolu oe e hoike mai, o kela mau hoailona e kau la maluna o ke kino o ka ui o ka aina kamahao, he mea oiaio anei ia, aohe he aka makani a nalo aku?

 

            A ina hoi he mea io ia, elike me a'u e ku nei a nana aku maluna o kona kino, alaila, ke hoohiki nei au, e imi no wau iaia ma na welelau a pau o ka honua a o ka make ka mea nana e hoopau i ka'u huakai huli no ka hooko ana i ka mea a ko'u uhane i li'a ai.

 

            Huli mai la na maka o ke kilakilo a haka pono mai la maluna e ke Keikialii a i mai la.

 

            O kela kino au e ike aku la i ke ku kohana mai me ka lole ole, aole anei oia no ke kino maoli o ua ui la i kou wa i hui ai ma ke aka kino wailua o ka moeuhane i na wa i hala ae nei?

 

            Aole anei hoi he mea io no kela e ku mai la, e like me ka'u i hoike aku la ia oe. Wahi a ke kilokilo i pane aku ai imua o kana hanai, me ka hookamani ole.

 

            Alaila, ua pololei ke mea a ko'u uhane e hoohiki nei, no ka mea, ke hooia mai nei kau mau olelo a pau i ka mea oiaio wale no.

 

            I ka wa i hooki iho ai ke Keikialii i keia mau kukai kamailio ana mawaena ona a me ke kilokilo, oia no ka wa i ike hou aku ai laua i ka lele ana aku o ua Ui la iloko o ka wai, e poai puni ae @ e like me ke ano mae o ka mea i maa i ka au ana.

 

            I ka lawa ana o kona manawa auau iloko o ke kiowai, pauma hele ae la oia me kona mau lima a hiki i kona pae ana aku i kula, ma kahi ana i hoomaka aku ai e lele.

 

            A o ka wa koke no hoi ia i hoea mai ai elua kauwa wahine na kahi ana i pii ae la mailoko mai o ka wai, me na kawele elua ma ko laua mau lima.

 

            A me ia mau mea i hoomaloo aku ai laua i na kewai e hekau ana maluna o ka ili o ko laua haku, ka Ui nohea hoi o Ainapo.

 

            A pela no hoi me elua kauwa wahine hou mai, me kona mau pono aahu a pau, a koouhi aku la i ka ili i ko laua haku, i hele a lamalama, me he opuu rose la no Elenale.

 

            I ka pau ana o keia mau mea a pau, oia no ka wa i nalo honua aku ai ke kino a me na mea a pau mai ko laua mau maka aku, a hiki ole hoi ke hoomaopopo aku, mahea la oia i nalo hikiwawe aku ai.

 

            I ka wa i nalo aku ai na mea a pau, mai ko laua alo aku, oia ka wa o ke Keikialii i kulou iho ai kona ipoo ilalo me na waimaka e hiolo makawalu ana mai kona mau lihilihi iho.

 

            A me na huaolelo e hiki ole ai ke hoonana aku,m hoopuka ae la oia i keia mau huaolelo  i ku i ka hooniua i ka puuwai:

 

            Kai no hoi o na aie kawahawaha o ka moana a me ka ikaika o ka Waipuilani, oia la na mea i oi aku o ka weliweli mamua o na mea e ae a ke kanaka e ike ai ma keia ili honua.

 

            Eia ka o ke aloha kakia i ka ipo, ka mea i oi aku mamua oia mau mea a pau.

 

            A no'u iho, eia au ke makaukau nei e mohai aku i keia kino mahope o ka meheu o ka mea a'u i aloha ai,m ina io he mea kino oia e like me ko'u ano nei.

 

            Nolaila, o na waiwai a pau i loaa ia'u mai kou lokomaikai mai, e hoihoi hou aku i na au ia mau mea a pau iloko o kou malu, a e hele aku ana au e hooko i ka mea a ko'u naau i aloha ai, ma na wahi a pau o ka honua, ma na he mea e hoomama ia mai ai o ko'u mau kaumaha a pau.

 

            I ka pau ana o keia mau kukai olelo ana a laua, hoi aku la laua maloko o ko laua @ paina, aia hoi, ua lawa na mea a pau no ko laua paina ahiahi, o like no me ke ano mau o ko laua papaaina, he mau mea ai like ole i na wa a pau.

 

            Ua hoolawa iho la laua i na mea a pau me ka lawa pono a hiki i ko laua maona ana, a hoi aku la laua maloko o ka rumi hookipa, a hoonanea iho la no ka manawa, a hiki i ko laua wa i hoi aku ai no ko laua mau rumi moe pakahi no ka hooluolu ana.

 

            A e like no hoi me ke ano o ka mea i hooniponipo ia, pela ua hoi i haule iho ai ke Keikialii maluna o kona wahi moe, me na manao ano e, e paila ana iloko o kona houpo, me he ipuhao mahu la i lele oi aku kona mau paona mahu mamua o ka mea maa mau.

 

            Oiai oia e lupea ia ana iloko o na hooniponipo ana a ke aloha, ua pauhia ia aku la oia iloko o ka hiamoe maikai ana a hiki i ke ao ana, aole hoi oia i hui kino hou aku me ka mea a kona naau i li'a ai.

 

            I kona puoho ana ae, aia hoi, o ka hora 6 ponoi ia o ke kakahiaka, ala ae la oia a kahiko iho la i kona mau aahu i hoolako mua ia a lawa kona makemake.

 

            I ka pau ana o kona komo ana ikona mau aahu, ua puka aku la oia a holoholo iho la iloko o ka malapua, me ka piha o kona naau i na noonoo like ole no na mea e pili ana i kana mea i aloha ai.

 

            A oiai oia e hele holoholo ana me ka uanea, lohe ae la oia i ka leo o ke kilokilo i ke kahea ana mai mahope ona, a oia hoi kana i ike iho ai, ua makemake ia oia e kona makuakane hookama no ka hoi koke ana aku imua o kona alo.

 

            A ua hooko koke aku la no hoi oia e like mo ia leo kahea mahope ona, elike me ke ano mau o na keiki hoolohe i ka leo o ko lakou mau makua.

 

            I kona hiki ana aku imua o ke alo o kona kahu hanai, ua hoike koke mai la oia i kona manao; he makemake oia e kamailio pu hou me ia no kekahi kumuhana ano nui, ka mea hoi ana i ike mua ole ai, e hoea mai ana na hopena o ka hooko ia ana o kana mau mea i kamailio mai ai no ka Ui nohea o Ainapo.

 

            I keia wa a ke Keikialii i hoi hope aku ai, aia hoi, ua hoo@ loa ae ke kilokilo i na mea ai o luna o ka laua papaaina, i ko na wa i hala aku.

 

            A ua lilo no hoi keia i mea pahaohao i ka manao o ke Keikialii, aole loa oia i ike pela mamua, a o ka makamua iho la ia.

 

            Kauloua pono aku la na onohi maka o ke Keikialii maluna o ke kilokilo, a ua hiki no iaia ke koho aku, aia he hana hou iloko o kona puuwai kahi i loku ai.

 

            I ko laua wa i noho iho ai maluna o ko laua mau noho, aia ke ehu moani aala o na mea ai ke hoomoani nei i ko laua mau pukaihu, me ke kono pu mai ia laua nei, e haupa koke iho.

 

            O keia no hoi ka wa a laua i lalau iho ai i na mea ai e kukuku nei ka mahu, a hoopa ae la i ko laua mau lehelehe, a i ka hope loa, ua pane ae la ke kilokilo imua o kana hanai, me keia mau olelo e hoohikilele ia ai ke Keikialii.

 

-----

HOOLAHA HOOKAPU.

 

            Ke papa a he hooka ia loa nei ka mea nona ka inoa malalo nei, aole e hele wale na kanaka a pau maluna o kela mau aina a pau e wai he la ma ke kuahini o Wa@, Ewa, oia o Poopalupalu, Kuakoa, Kupuna, Poho@ a me Koalah@. O kela a me keia mea e loaa aku ana mahope o ka pela ana o keia Hoola ka @ @ hope ia no a hoopiiia ma ke Kanawai.

 

            DAVID M. KUPIHEA.

 

-----

HE MAU WAIWAI HOU UA HIKI MAI !!

AIA MA KAHI O

L. B. KERR.

 

E Kuai Hoopauia aku ana a hiki i ka wa e hoike houia aku ai

 

Na Lole Kalakoa he 30 i-a i ke $1.00

Na Lole Hauliuli he 20 i-a i ke $1.00,

Na Lole Keokeo he 15 i-a i ke $1.00,

Na Kinamu he 16 i-a i ke $1.00,

Na Haliimoe 90 iniha laula he 18 keneta o kai-a,

Na Uhimoe he $1.00 a me $1.25 pakahi,

Na Lole Falanela he 12 i-a i ke dala.

 

Ma hoopoina i ke kipa mau mai i keia Halekuai i keia wa ka halekuai emi hookahi wale no.

 

            L. B. KERR.

HONOLULU ALANUI MOIWAHINE.

 

-----

MAU AINA KUAI !!

 

AIA ma ke alanui e pii la iuka o Kalihi mahope aku o ka Halekula o Kamehameha koke i ke Alanui Moi, he

40 Apana Aina

 

50x100 i makaukau no ke kuai aku i mau Pahale noho no ka poe e makemake ana. Aia pu no hoi malaila ka POHAKU KUAI. He hookahi hapakolu e hookaa mua ia, a o ke koena iloko o 3 makahiki e hookaa ai. No ka poe ake ana e ike i ke kii o ka aina e ninau ae ia N. Fernandez, keena hana e pili pu la me ko J. O. Carter, (Keo Kaaka.)            Alanui Kalepa, a i ole ia

ABERAHAMA FERNANDEZ.

            Telepona 280

            Kalihi, Jan 18, 1897,

Jan 18 dly & wkly       tf

-----

WILLIAM KAMALI.

 

            HELU EKAHI ma ke Pena Hale a pau, Kau Pepa, a Lu One paha, e like me ko oukou makemake. Ua hiki ia'u ke hoohinuhinu i na Umeke, Puniu, Moe, Pahu, Ume, pakaukau i hiki ole ke hoomaemae hou ia ina oukou e makemake e na makamaka a me na hoaloha e hoomaemae i ko oukou mau home, a i ole o na pono hale paha, mai poina i ke kipa mua mai i o'u nei, a e loaa no na kuka oluolu ana, mamua o kekahi poe e ae. O na kauoha mai na Kuaaina mai, ua hiki ke hooko ia me ka eleu.

 

            KEENA HANA:        Mauka iho o ke Keena o Ka Makaainana, Helu 7@, Alanui Konia, maloko o ke Keena o S. K. Pua.     Wahi Noho Kapalama.

 

mar 15 - 6m dly

 

-----

S. KAAUMOANA.

 

            HE MEA KAHA KII HALE O na ano a pau, a he Luna nana hoi i ke ano o ka hana ia ana o ko oukou mau Hale. E waihoia no na kauoha ma ke Keena o KE ALOHA AINA.

 

            WAHI HANA:           Kula o Kamehameha.

            WAHI NOHO:           Ma Pauoa.

 

            He oluolu ka auhau ma ke kuka ana.

 

-----

David M. Kupihea

 

1.         He mea malama a hooponopono i na Puke Helu Waiwai.

2.         He mea hana i na Palapala Kuai, moraki, aelike. Hoohui  (Partnership, @aina and etc.)

3.         He mea ike i na @ e maa@ahi ai ka @ @ ana i na Oihana Kalepa e keia me @ ano.

4.         He me unuhi olelo.

5.         He mea kokua i na mea pili ana aina.

6.         He mea wehewehe i na hihia ake ole i pili i ke Kanawai.

7.         He mea Kuai aina. Dala ma ka Ho@e.

 

-----

HAWAIIAN COMMERCIAL AGENT.

 

            He Agena Kalepa i na Waiwai Hawaii o kela a me keia ano.

            E loaa no ke Kope, Uala, Pia, Kalo, Laiki, a pela aku.

            E loaa no na Pipi a me Puaa @ @ol@ ekahi.

 

HE AGENA KAI @OKA I NA ANO WAIWAI EHA

ANO A PAU MA NA AINA E.

 

            He oluolu na kuka ana, a he @ ka eha @. E keia mai a i @, e kipa ma na a e loaa no ae me ka Halekuai "KALAHIKI."

Alanui Moi, Honolulu.

-----

KA LAAU HOOLA A KAMALENA.

 

            Ua makemake au e hoike aku i ka waiwai o ka Laau Kunu a Chamberlain ma na wahi a pau. Ua hoopakele mai oia ia'u mai kekahi kuau ikaika loa i loohia ia'u, iloko o 24 hora, a no ia kumu ke hoike aku nei au me ka oiaio aole au e hele wale me ka loaa ole o ia Laau kaulana. O keia ka Laau helu ekahi iwaena o umi tausani. - O. R. DOWNEY, Lunahooponopono o ka Democrat, Albion, Ind.

 

            Kuaiia e na poe kana laau a me ka poe kuai aku.

 

            Benson Smith & Co.

            Agena Nui. Honolulu, HI

 

            He oiaio no hoi, he haawina kiekie loa keia i loaa i na poe kalepa, i mea hoohoihoi aku i na poe kuai mau iloko o ko lakou mau ha @ @ kuai, a i hoakea ia ae hoi mai ka Hui Kuai Laau o Meper a me Eshlman, Sterling, Ill., a i hooia ia ae hoi e Mr. Eshleman: "Iloko o ia makahiki o ko'u lawelawe ana i ka hana kuai laau lapaau, aole loa au i ike a i ole i kuai a i ole hoao i ka laau lapaau i haawi ia, i oi aku ka maikai,m elike me ka Laau Ku@u, K@ a me ka Laau Hi a Kamalena.

 

            Ke kuai ia nei lakou maloko o na hale ka uka a me na wahi haawi laau,

Benson Smith & Co.

Agena Nui. Honolulu, HI

 

            Ma ke kakahiaka o ka la 20, Feb. 1895, ua loaa iho la au i ka ma'i rumatika a waiho iho ia iluna o ka moe a hiki i Mei 21, ua loaa mai la he omole Laau Hoola a Chamberlain. I ko'u hoao mua ana, ua loaa mai la ia;u ka oluolu, a i ka lua o ka manawa o ko'u i@u ana ua loaa iho la ia'u ke ola. A mahope koke iho o keia ua ole loa ae la wae - A. J. MOREAUX, Luverne, Minn.

 

            Kuaiia e ka poe kauka a me ka poe pa'ipa'i laau.

 

Benson Smith & Co.

Agena Nui. Honolulu, HI

 

            Aole e hiki i kekahi kanaka ke @lo i Kinaina no kekahi wahi, koe wale no ma ke kohe lokahi ana a na hoa e noho pu ana, o Geo. W. Humphrey ke kiaaina i ike n@ a no Swantona, Ohio, a ma ka la 1@ o @, ua kakau iho la oia penei. Ma keia ke hoike aku nei au i k@ mahalo i ka Laau Hoola Kunu a Chamberlain. O ko'u ohana a me na makamaka ua hoao lokou, a ue ike hoi he laau maikai loa no ke kuau a me ke anu. - GEORGE W. HUMPHREY.

 

Benson Smith & Co.

Agena Nui. Honolulu, HI

 

-----

NA APANA AINA HOME AEKAI MA WAIKIKI-KAI.

 

            AIA he 107 mau Apana Aina no ke kuai ma Ke@io, Waikiki-kai, ma na aoao mauka o ka pau ana o ke Alaheo o ke Kaa Hapaumi, a e pili ana me ka home, aekai e Mrs. Lemon, e huli pono ana hoi kekahi mau Apana i ke kahua hookahi huna ma Mokupuni @. He @ @ ke kahua o ka aina me ke pakaukau pahupahu ia.

 

            Aoha @ e ae e loaa ai na Home @, o keia wale @. He oluolu maikai ke kumukuai. No ka mea i @, e aina eia.

 

W. C. ACHI & CO.

Na Banoka o na Waiwai P@.

A i ele ia.         R. W. WILIKOKI

 

-----

 

OLELO HOOLAHA

 

            Ke hoike nei au ma ke akea owau o P. Peahi Napahi o Kipahulu, mokupuni o Maui, keiki a Napahi i make kauoha ole. Ke hoole aku nei au me ka oiai aole he kuleana piha ko @u@kia, wahine mare a Napahi e hoolilo aku ai ma ke kua, owahi i ka aina e paa nei ma ka inoa o Napahi ma Ala@, Kipahulu, Maui. A pela no hoi ka mea a mau mea e kuai ana me L@ a moraki, a @ e paha, a @ai, aole i hooponoponoia ka waiwai o Napahi i make kauoha ole.

 

P. PEAHI NAPAHI.

            Kipahulu, Mar 15, 1892.