Ke Aloha Aina, Volume III, Number 15, 10 April 1897 — HE LETA MAI KEKAHI KEIKI HAWAII MAI. [ARTICLE]

HE LETA MAI KEKAHI KEIKI HAWAII MAI.

* Ma ke ku ana Mai a ka mokuahi Moaowai mai na Panalaau mai o ka Hema, i kela pule aku nei, ua loaa mai la ia makoa kekahi leta mai k» makou hoaloha e noho la ma Nukualofa, Tongatabu, nona hoi ka inoa o Ēlona Alapai, e nOho la maīale o ka malu o Kauka Makalena, a no ka pomaikaio ko Makou mau makamaka heluhelu, -oiakeia a makou e hoiiee nei malalo ■ ilit: ; • ■ •' ''' •■. Nukualofa, Tongatak»j, Maraki if, 1897.. Mrs. Nawahi; Aloha ot a nui loa: Ua hiki mai au i keia aina malihiri «'e ka palekana. Ua ha'alele makoa ia Ifonoiulu i ke ahiahi Poalima, la 1« 0 Febuari, a hele mai la i ka loa a meka laula oka moana Pakipika, ma ko'u hoomaopopo iho, me he la, ehiku Ia i ka moana, nui ko'u uluhua i ka loihi, aohe ike.wahi ao aina aku. Ma ke kakahiaka Poaono, la *•, fcu aku 1« makou i Samea, o ka hora 8 paba ia. I ko makou ku anā aku, ha'oha'o ko'u lunaikehala ika ike ana aku i kanaka 0 keia wahi, aohe oapale 0 ke po&, malana o na waa e holo mai ana' i ka moku me na hua ai like oie a me na mea hoikeike o ko lakou alna e koai ai iluna e ka moku Eia kekahi e hai aku ia oe, o kanaka o keia wahī, aohē like o ko lakou nanaina, kekahi hoi fee eleele ka helehelena a keokeo ke poo i ka puna, kekahi hoi, ulaula ka lāuobo a eleele no hoi kekahi. Piha 0 luna oka moku i na kane, wahine a me na kaikamahine o Sam«a ia kakahiaka, a nui no hoi ka hauwalaau 0 keia aao lahui. ] , ! 0 kfeia lahuj 4 «a hele no hoi ko la- • kou kino a hmu i ka aila niu, a nui. no. hoi ka hohono aila nm, o ka oi j loa aku o k* ui, 0 ka poe Fiji 0 kaj a'na Fij; ma», «l«e4e ka beleb«lena, he- j hoia iHau i ka aila niu, ak« oe ia, hulalilali i ka la, me ke ka hei« a keokeo i ka puna. , 1 ko mako« lele ana aku iuka ma na aoao 0 ke awa kumoku, na «nanuwa i ili ai ika ino nui. f koj makou kau ana a*u i kula, «• hele| aku !« mi»kdn e noho i ka betele 0j Si«oa. ; j Nui no koi ka wela a jkilki o keia aiu». a ma ka auina la, ua niau ak«: Sa makou mai ka bcte!e aku no ka home noho 0 kela" haole kaulana'i make. oia 0 SteVenson, ka bao!e a ka lahut 6 Samoa 1 a?oha t nui ar, «aoe nakou ilaila ekolu p«, nia ke kakahuka Sab#ti, ua pn aku !a makoume Mrs. Slev«nson me kana keīki iiuua o kahi puu kiekie, e nana i k*bi I kanu ia at o Stevecs\>n. O k»b? noho 0 keia ba«īe © SteTen sor, wiiki'i n* hoi loni pi a me kona biit nioi, me be *a, eKolu mile |tr laona mat s • keia ka ht\c heokahi iuaa lilo o ke kuihiwi, ma ke kaka» hiaka a »e ke ahiahi, e \cl»e ant k«'w pepe : i kisu hone ina ma nu Uke ole Ma 'ke jk«A«hiaki Poalūi, la 14 haalele makou i. ki home nohO t kv mii'H ki m#ku e holo m | Tongt t kt iwi, t iho *nvii it mkm »t le kii p>o o $tevcn b on ao ki l»ikt makou i k«U bai U malla ka !obt, « ka kora J wa imna k e kc;o «i k« «»tktt *

Ia kakahiakā, *a hele loa aku e makaikai ma ka hale hui o ka poe Gcremania. I O keia lahui o ke Ceremania he poe { ino keia i ka'u ike, he nui na hana ioo| i na keiki Fiji, ua hoohanaia keia poe he poe kauwa kuapaa, e hiliia. ana ko lakou kua i ka laau< paiia ke poo e na luna hana, me ka hele wale iho no aohe lole i ka ili, he wahi malo waie no ko kekahi poe. Eia kekahi e hai akq, la oe, nui ka wahalo o k* iahui, Samoa ia'u i ko'u •kamai i ka himeni a me ka heokani pila gita, a pela pu no hei nae Mrs. Steven«on. ' Ma ka auina !a a makou i haalele ai ia Samoa, ua himeni au ma ka hotele, a ua hele no hol a piha ka hotele i na poe Samoa, e hoolohe ana t kā'u hiraem ana, a ea hele mai kekahi pee o lakou e palpai E kuu kua me ka olelo mai goOd, go®d, (!e, le,) ma ka olelo Samoa. īa'u e himeni nei, aia au ke hoomanaa mau la ihope i kuu aina i haalele aku ai nona na' mele nani a me na hoomanao poina ole ana i kona mau kualon* eikelakela a'u hoi e hiipoi «īau nei. - '' O-ieleahi mau himeni kahiko o |kakon, ua himeni mai h ka poe* Saaaoa tVu m« ka olelo Samoa, oia hoi k«ia, "Kiss me my darling huki kaulua" a me j "Aloha Oe." Ūa halawai au āae kekaM man kanaka Hawaii ia nei. ua mare i na wahme Samoa, ua hai mai laleou ia'«, «a hiki mai lakou ilaila maluna o ka Manuwa Kaimiloa i ke au ia Kit.ikona, ua mahuka lakou ekolu mai ka manuwa mai, ua lohe ka poe Samoa i ke» mau mele mai ia lakou, nui ka makemake • ka poe Sam«a ia lak«u, a i na Hawaii ao a pau. Olelo rr.ai kekahi poe 9amoa*ra'u īna e noho ana au i Samof, ua makemake lakoue a&aku au i kekaki mau himeni Hawaii ia Ukob, ua h'«ole aku au me ka hai pn aku, aole e hflti ia'u ke a'o aku. n* ka mea, e hoU loa aku ana au iTonga. | Nui m lehulehu no hoi aa kaikamahine Saraoa i make»&ke ia maua mt ke kaikamahine a ke kauka, Misa N«Uie MeLennan i ka himeni. a ua ku aloha maoli kekahi poe o lakou i ka uwe hilne aku o na'kaul* keleawe o ka pila git«. He nui no na Halekuai o Sascoa e ka ana. A naa ka hora ,% kaalele aku 1« makeii ia Samoa, mahope hoi o na lolii lima pumehana ana me kamaalna o ia wahi, a h«lo mai U hoi no Vau*t». He elua la okoa o makea i ka «otna V ku ih« la i a malaila aku oo Hapai, *l*t ta u, a mailatla i bookiki loa ma> aī makou i Nuknatcfa, Tonsa a*i, ma ka aaina !a Poaono, Feberuari a?. O kela mau aina a'u i hai mua iku lei ta oe, oia hof o A*a«vau a me Hajvii eria hookahi aapuni me keia wahi mekūiMinī Nukualofa, o ka inoa evji o ke a yMie mokupual nM o Tomii»bu t o k«ia waki'k4ht o kt nehe nti, |a »liaftata af nā pone au^uni. 0 kc»ā kit\a a mako* e uaKo aei \\c jpa!*hitaha lokē «aūnt, ;**eua leuu kaikuoea, he ma»ka ka -na o «ih\ aehi * : c'i je.j ':kc me T?ci»fcVu, al«, I ka %%, »» iHe ki mt Vji| hoake* fc»t | ' ' . \ I'

Ma keia wahi, he maikai kanaka, aole ehkemeka poe Samoa, ka.hohono laila mu. Oka hapa o keia lah«i, «a loaa wahi «aauao, o kekahi tie hupo, pela me ka olelo haole, kakaikahi loa ka poe akamal. I ko waknu hiVi ana wai, ua loaa i ke Kauka ke k 'i-"* Kauka no ieeia mau mokupua\. He aupuni maikai loa keia, h« 'hoolako mai i na m«a hemahenaa a pau o makou. aohe 0 makou lilo no ka pepa kakau, ka hale noho he nanf e like me kekahi naiau hale o ke taona. hale nui, ka Ho, ke kaa, ka hale Papaola, nr mea « makou e makemake ai, ua hikl i keia aupuni hoolako mai. ■ Eia wale no kahi mea hewa, o na keiki kuke, pulumi pa a me na wahine holoi lole, aohe ike i kahana.ana, noke aku i ke a'» aohe e loaa he w«hi noonoo ilok» o lakou f a i kahi manawa, nui ko*u huhu, a lawelawe maoli au me ko'u mau lima, a hana aku me.ke a'o Dti aku i ka hana. Ma keia wahi, he nui .no hoi na kuai, o ka hapanui o na hale o kpia wahi no, ke aupuni, Halekula Kiekie, Aup«ni, merry-jo-round, a nui wale na mea lealea maanei. | . He inu awa «aau ka lahui kanaka 0 keia wahi, ua manao wau, ua lawa ka hai ana ak« ia oe i na aaea hou he nui wa'e aku, &.ks, be n«i ka'u han* o keia mau la, ke haiwi «ku nei 0 Mi,. a me Mrs. Or, MeLennan i ko iaua aioha nui loa ia oe, me ke kaikamahme,. he nui ko Jako« al«ha ame ka poina oie no Mr. Nawahi, he maikai no jko makou ola kino. £ haawi i ko'u aioha i ka ohana a me «a makamaka a pau Eīa kekahi, ina he mea bikf ia oe ke hoouoamAi i oupepa Aloma Aina «a'« 4 hiki no a« ke ike ma a%jea hou 0 ka aiaa hanau, a i poina ole ai ka olelo Hawaii la'u. Ke ano akamai aku nei au i k% «leio Tonga. Ua mana« au, mo s owa paha oe ke heiuheiu t keia lela loihi a ka launa ole. E kaia mai ia'u, ua lawa a« maanei me ke alohanui, * Owau no me ka o'iio, Fi.ona Ahk*k\.