Ke Aloha Aina, Volume III, Number 48, 27 November 1897 — Page 1

Page PDF (771.42 KB)

This text was transcribed by:  Ruth S. Goldstein
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

KA NUPEPA KEALOHA AINA

 

E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Polima o na pule a pau o kela a me keia mahina.

 

Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule.  No ke kope hookahi he 5 keneta.

 

E loa no ka pepa mai ke Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa.

 

E pai ia no na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike.  Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoouna ia ke ole e hookaa mua ia ka uku pepa

 

E hoouna pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

 

Aole loa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hooike mai i ka Lunahooponopono i kona inop@ponoi.

 

Ka Nupepa Puka Pule

 

Ke – Aloha – Aina.

 

Hookahi makahiki ………………      $2.00

Eono mahina …………………….     $1.00

Ekolu mahina ……………………        .50

Hookahi mahina …………………        .20

 

EMMA A. NAWAHI.

Puukuo

Ke – Aloha – Aina

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono a Hope Puuku

S. P. KANOA.

Hope Lunahooponopono.

 

O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoona pololei mai i ka Puuku ma Honolulu.

 

Nuhou Kuwaho.

 

E HOOKOLOKOLO KANAWAI KOA IA ANA

 

O WEYLER.

 

            Madarida, Nov. 5.  Mahope o ka halawai ana o ka Aha Kuhina o Sepania, no ka mea e pili ana ia Weyler, ke Kapena Kenerala no ka hookolokolo ana iaia imua o ka Aha Koa i ke awa ana e lele aku ai, no ka ninau pono ana, ina ua like paha me ka hoike a na nupepa.

 

            Ua kauohaia na alakai o na pualikoa a puni ke aupuni o Sepania no ke kiai pono ana ia Weyler, a e koi @ iaia e hoike mai i kana pane poolei ana i pane ai ma Havana no ke Aupuni o Sepania ma ka la Sabati.

 

E HOOUNA ANA O ITALIA I MOKUKAUA I MOROKO.

 

            Nu Ioka, Nov. 6.  Ua hoopuka ae ka nupepa La i kekahi lono telegarapa ia mai, mai Ladana mai, e olelo ana:  Ua hooia ae ma kekahi la o keia pule, e hooa una aku ana ke aupuni o Italia, he mokukaua no na kapakai o Moroko, no ka hoopoi ana i na powa i hooho wale ia ma kahi o kanalima a oi poe Europa i hoopaa wale ia e lakou a i paa ia hoi e lakou mamuli o ka nui ole o ka uku i haawi ia aku no ko lakou pakele mai aole i maopopo loa ua hoouna ia he mokukana.

 

HE MOO KAI MA KA MOANA PAKIPIKA.

 

 

            Nu Ioka, Nov. 6.  Ma ke ku ana mai a ka mokupea Challenger i keia la mai Kapalakiko mai, i piha me na waiwai o Kaleponi mai, mahope hoi o kona au hele ana mai i ka moana no 121 la. ua hoike ae kona kapena no kekahi moo kai i halawai me kona moku ma ka moana Pakipika, mawaho ae hoi o na kapakai o Amerika Hema.  He kanalima a oi kapuai kona loihi, a he elua kapuai kamanoanoa o kona kino.  A i ka wa a ka moku i kokoke aku ai ma kahi a ka moo e lana ana, ua ala ae la kona poo a auku ae la he 5 kapuai maluna ae o ka ilikai, a mahope o kona makaikai ana i ka moku ua emi hou aku la kona poona luna o ka ilikai.

 

KA HAKAKA BIPI RULU MA SEPANIA.

 

            Ua lilo ka hakaka bipi bulu ma Sepania i mea lealea loa ia lahui kanaka, a ua hookaawaleia hoi he kahua akea nuia lealea, ua liko ke ola o kekahi poe kanaka Sepania ma ka o’e ia ana e na kiwi o na bipi ahiu, aka, ua lilo no nae ia he mau mea lealea wale noia lakou.

 

            Ma kela kikina hakaka bipi bulu aku nei a ka makahiki 1896, ua malamaia ae he 478 manawa i hakaka ai me na bipi ahiu maloko o Sepania, a he 1218 bipi no lakou ka waiwai io o $300,000 a me 5730 lio no lakou ka waiwai io o $200,000 i make ma ia kikina  O ka nui o na kanaka wiwo ole nna i luku ia lakou he iwakaluakumakolu, a ua uku ia lakou he $222,500.

 

KE ALAKAI  O KA LAHUI.

 

He ohohia nui no Kaulia,

O ke alakai o ka Lahui,

O oe ka moho ola Hawaii,

A ka lahui e hiipoi nei,

Auhea kakou e ka lahui,

E noi i pono la i ke Akua,

E pelu na kuli la i ka honua,

Haliu ae na maka i ke ao Lani,

O ka pono ia la o ka Aina,

I welo hou ai Hae Kalaunu,

He pohaku kihi ia no Hawaii,

He paepae nani no Liliulani,

Haina ia mai ana ka puana,

E ola Kaulia la i ke Akua,

Hakuia,

                                    Wm. Aloha Aina.
Honolulu, Nov. 22, 1897.

 

UA HOEA MAI KA MOKUAHI KALAUDINA.

 

            Ma ka hora 12 o ka Poaono nei, i hoea mai ai ka mokuahi-Kalaudina mai Kapalakiko mai, he eiwa hoi la holo mai ia awa mai nei mahope hoi o ka hana ia ana o kona mau hemahema.

 

            Ua hoihoi mai no oia i kona mau ohua i lawe aku ai, me ka lawe pu ana mai hoi he mau haneri tona ukana no keia awa.  Ua loheia mai e hoomau ia aku ana no o’a i ka holo ana ma kona mau awa maa ma keia mua aku.

 

            O ke kumu o ka loaa aka o keia pakeneta kiekie maluna o na lala, oia no ko lakou hoopono a me ka hoopololei ma ka lakou mau hana, ma ke alakai ana hoi o na Luua Nui o ka Hui ma ke alahele o ka maemae, a he kumu hoi e a’o aku ana i ua mea a pau, aohe alanui e ae e loaa ai ka pomaikai o keia wale no.  Nolaila, ke ao mai nei ko Kakaako poe, o ka hoopono, oia ka mea e loaa ai o ka pomaikai.  Mahalo a nui.

 

OIA KA HANA ANA

 

            Ma ka Poaha aku nei o kela i ule i piha ai ka makahiki o ke ku ana o ka Hui Kalepa Lawaia o Kakaako a i ka hoonohonoho@ana o ka puka o na dala a kela a me keia lala, ua hiki aku la ka huina i ke 65 keneta o ke dala hookahi, a he ukupanee kiekie hoi i loaa ole i kekahi mau Hui e ae o keia ku@ana kauhale a pela no paha ma na wahie a@.

 

HIU A WELA KA HUI ALOHA AINA O HILO

 

            Ua haawi ia ae he paina luau e na lede Aloha Aina ma ka hora 5 p. m. o ke ahiahi Polua nei, Nov. 16, ma kahi e J. T. Brown no na hoa Senetoa o ka Aba Sonate o Amerika Huipuia, he papaaina hoi i lehau me na ono like ole a ka puu kolu, e haupa iho ai a lawa a ka ono wai.

 

            Ua noho na lede Hawaii ponoi i mau hoa ai no na malihini, a ua ike kumaka hoi i ua mau malihini la i ka noiau o na mea ai a ka lahui Hawaii i hiki ole hoi i ka loea o kona lahui ke hana ia mau mea ai, a ua haawi pu mai hoi laua i na mahalo palena ole no na mea i hana ia aku no laua.

 

            Wahi a kekahi Senetoa, he hoaloha au no oukou pela i hiki mai nei e ike ia oukou, mamuli o na mea i hoike ia ae nei, he Amerika au, a e hoomanao iho oukou he hoaloha oiaio au no oukou.

 

Ma ka Poakolu ae, Nov. 17, ua malamaia ae he halawai nui maloko o ka luakini o Haili, a ua akoakoa ae hoi kekahi heluna kanaka nui no lakou ka huina o 600 a oi ka nui.

 

            Ma ka hora 9 o ke kak ike i ahiaka, mamuli o ka makemake o na Senetoa e ike i ka manao o na kanaka Hawaii.  Ua alakaiia na hana o ka halawau, ma ka laua noho ana i mau luna hoomalu, a na Rev. S. L. Desha ke kahu oia ekalesia i unuhi mai e ka laua olelo, ua hoomaka na hana ma ka himeni a me ka pule a Rev. S. L. Desha, na Mr. J. Ewalike a me E. Kekoa i hoike aku ma ka aoao o na kane, a na Mrs. Kumalae hoi ma ka aoao o na wahine, no ke kue hoohuiaina a me ka hoihoi mai o Amerika i ke Aupuni kumu, he nui na @ maikai aku i @ koe, aka, no ka pokele o ha manawa, ua hiki ole ke hoike pau aku.

 

            He @ ninau na kekahi Senetoa, ina W hoohui ole ia o Hawaii nei me Amerika, heaha ko oukou manao.

 

            Pane—E hoihoi mai o Amerika me kona mana kaua i ke aupuni moi o Hawaii.

 

            Senetoa—O Amerika, he aupuni Repubalika, he kue i ke aupuni moi na maopopo anei kahi hana ia oukou o haua ai?

 

            Pane—Ae, lawe makou i ka hoo@ a waiho i na mana aupuni moi,

 

            Ua haiolelo ae kekahi o laua penei:  I hele mai nei maua e huli, a e ninau pono i ka manao o ka lahui Hawaii, oiai, ua lohe ia he makemake na kanaka Hawaii e hoohui me Amerika, aka, ia’u i ike iho nei, aole he hookahi kanaka i hui oluolu mai me a’u he makemake hoohui aina.

 

                                                                        Aole i pau.

 

UA HOEA HOU MAI HE MAU HOIKE.

 

            Maluna mai nei o ka mokuahi Kimo Maki i ku mai ai i anei ma ke kakahiaka Poaha nei mai Kauai mai i hoea hou mai ai kekahi mau hoike no ka hihia pepehi kanaka o Kauai.

 

            O na poe hou i hoea mai nei oia no o Ieie, he kupunakane no Pua, ke kaikamahine i komo pu ma keia hihia, a he makuakane hoi no Paupau, ka wehine i hoouna ia ai no ke kahua ma’i lepera, o Kakalia ke kanaka nona ka hale e pili pu ana me ko R@thburn, kekahi o na kanaka e hookolokoloia nei, Hope Makai Nui i pau, he ohana no Kapea, ka mea i hopuia no ka pepehi kanaka, kana wahine, Waianuhea, Joe Akina, Nakai, Pahulama a me elua Iapana.

 

KA NUPEPA KA LOEA KALAIAINA.

 

 

            i NA MAKAMAKA NA HOALOHA, NA KINI A PAU O “Ka Loea Kalaiaina,” mai ka la hiki ma Haehae ka welona o ka la i ka ilikai o Lehua.

 

                                                            Aloha oukou.

 

            Mamuti o kekahi ulia maluna o na Ona o ka Papapa’i o Ka Loea Kalaiaina, i ka Poaono nai la 20, ua puka ole aku ka nupepa Ka Loea Kalaiaina, olai, ua lawe ia no pono o ka Pap@pa’ia ia ma ka rumi kudala o J. F. Mogana kahi i waiho ai, nolaila, ia oukou a pau e na Kini lehulehu o Ka Lona Kalaiaina, e hoomanakanui iho oukou me ka kaniuhu ole a e hiki hou aku ana no oia imua o oukou no ka wa pono ke kala ia ae keia mau pilikia.

 

            Ka oukou kauwa haahaa.

 

                                                Wm. K. Kaleihuia.

 

            Kakauolelo o ka Papapa/i Ka Loea Kalaiaina.

 

            Honolulu, Nov. 22, 1897.