Ke Aloha Aina, Volume III, Number 49, 4 December 1897 — Page 1

Page PDF (697.10 KB)

This text was transcribed by:  Francene H Aarona
This work is dedicated to:  Aloha to my children Jayme, Michelle, James Jr. & Daniel Aarona.

KE ALOHA AINA

 

UA  MAU  KE  EA O  KA  AINA  I  KA  PONO

 

HOOKUMUIA  I  MEI  20,  1895

           

            BUKE  III                                                     HONOLULU,  POAONO,  DEKEMABA  4,  1897                                            HELU   49

 

KA  NUPEPA  KE  ALOHA  AINA

---

            E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Poalima o na pule a pau o kela a me keia mahina.

 

            Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule.  No ke kope hookahi, he 5 keneta.

           

            E loaa no ka pepa mai ke Keena aku o  KE  ALOHA  AINA,  a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa.

 

            E pai ia no na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike.  Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoouna ia ke ole e hookaa mua ia ka uku pepa

 

            E hoouna pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

 

            Aole loa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hooike mai i ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi.

 

Ka  Nupepa  Puka  Pule

 

Ke  -  Aloha  -  Aina.

 

            Hookahi makahiki. . . . . . . . . . . . . . .$ 2.00

            Eono mahina . . . . . . . . . . . . . . . .  . .   1.00

            Ekolu mahina . . . . . . . . . . . . . . . . . .     .50

            Hookahi mahina . . . . . . . . . . . . . . . . .  .20

 

EMMA  A.  NAWAHI.

Puuku  o

Ke  -  Aloha  -  Aina.

EDWARD  L.  LIKE.

Lunahooponopono  a  Hope  Puuku

 

S.  P.  KANOA.

 

Hope  Lunahooponopono.

 

O na kauoha Nupepa me na hoo-

   kaa Dala, e hoona pololei mai i

  ka  Puuku ma  Honolulu.

 

---

Nuhou  Kuwaho.

---

            Ma ke ku ana mai nei a ka mokuahi Warimu mai Vanekoua mai, i loaa mai ai na nuhou o na aina mamao, a o ka pomaikai o ko makou mau makamaka heluhelu, ke hoopuka aku nei makou me ka awiwi nui, a e heluhelu ia penei :

HE  PAUAHI  NUI  MA  LADANA

---

HE  MAU  MILIONA  DALA  KE  POHO

           

            Ladana, Nov. 19.  O kekahi o a pauahi nui ma ka mooleleo mai kela pauahi mai o ka makahiki 1666, ua oili ae nei ia ma kekahi o na hale nunui e ku nei ia ma kekahi o na hale nunui e ku nei ma ka aoao hikina o ke alanui Aldergate a mawaena oia alanui a me ke alanui Red Cross, ( Kea Ulaula ) mahope koko iho no o ka hora 1 o keia auina la.  Ua hooikaikaia na alelo o ke ahi e kekahi makani ikaika e pa ana, a ua piha hoi oloko o keia hale nona ke kiekie he eono hale me na waiwai o ke Karisimaka a me na lole aahu, a na ia mau mea hoi i hooi ae i ka a ana o ke ahi, a hiki ole i na wahi kaa kinaiahi kakaikahi ke hoopio aku iaia.  No eha hora a oi o ka hamu ana a ke ahi me ka weliweli nui, akahi no a haawi mai ka luna kinaiahi nui i ka hoailona, na ano kualilii mai ke ahi, mahope o ka hoohana ia ana e hookahi haneri a oi kaa kinaiahi no ke kinai ana aku i keia kupuino.

            Ma ka hora 11 o keia po, eia no ke ahi ke hoopio ia nei,  He kanalima kaa kinaiahi e hoolei nei i ka wai iloko o na hale pauahi, a he mau tona e hiolo ana iloko o ke ahi.  Eia ke hoao nei he mau tausani e komo pu aku me na makai he tausani no ka malama ana i na waiwai, ua kauoha ia aku na kaa kinaiahi o na kauhale mawaho aku no ke komo pu ana mai e kokua e Luna Nui Wells.  Ua manaoia he mau la lehulehu na poe kinaiahi e hana ai malaila, oiai na hale e kokoke iho ana e hiolo, ua hiolo hou iho la me ka halulu nui.  O na lono hope loa, ma kahi o 150 hale hoahu ukana i hoopoino ia, a  o ka nui o na poho ma kahi o $ 25,000,000.

 

LANAKILA  HOU  O  SHARKEY  MA  KA  HOOLEI  PUUPUU.

 

            Kapalakiko, Nov. 18.  a loaa hou he lanakila ia Tom Sharkey ma ka hoolei puupuu, a o kona hoa i ulele ai, oia no o Joe Goddard.  He iwakalua puni a laua e hakaka ai, iloko o ka puni eono ua hoolei aku la o Sharkey i kekahi puupuu ikaika loa a ku aku la ma ka anwae o Goddard, me kona holo ana aku imua a kulai aku la iaia iluna o ka papahele me ke ikaika.

            Ua hooku ʻ i aku ke poo o Goddard i ke kapolena me ka ikaika nui, nana i hooponiuniu ae iaia.  Iloko o ekolu sekona, ua ala ae la aia me ke ano kunewa no kahi a ke kaula e hoopuni ana i ke kahua hakaka.  Ua paa iho ka lunakanawai McArthur ia Sharkey mai kona hele hou ana aku e hoopoino i kona hoa, a haawi aku la iaia i ka lanakila o keia hakaka ana.

 

HE  UMIKUMAMAWALU  TAUSANI  I  HOONELE  IA  ME  NA  HOME.

           

            Sana Peteroboro, Nov. 17.  Ua koho ia ma kahi o 18,000 poe i hoonele ia me na home, mahope o ka hoopoino ana a ka wai o ka muliwai Neva.

 

HE  POINO  ILOKO  O  KA  HALE  KEAKA.

 

            Ladana, Nov. 20.  He lono kai hoea mai, mai Belina mai, e hoike ana no kekahi poino weliweli i ike ia ma Polani.  Oiai kekahi keaka e malama ia ana ma Kovono, Polani, o na holoholona hihiu e ko lakou kahu hoolakalaka, ua pepehi ia iho la oia a make e kekahi liona a me kekahi tiga wahine.  Ua hoopioo ia ae la ke anaina makaikai holookoa, a holo aku la no waho o ka hale, he lehulehu wale na poe i make mamuli o ka hehi ia ana, a he nui wale hoi na poe i hoehaia.

 

MAKE  I  KA  WA  E  AKAAKA  ANA.

 

            Ferenso, Cal. Nov. 21.  O Mrs  A. M. Dorn, he wahine opio i mareia, o Selma, ua make iho la oia ma ka po nei, ma ke ano i maa ole mamua.  E akaaka ana oia me ka hauoli nui a i kona kunu ana, ua moku ae la kekahi o kona mau aa koko, a make iho la oia iloko o ka wa pokole loa.

 

HE  KANAONO  HAUMANA  I  LOAA I  KA  MAI.

 

            Nu Ioka, Nov.   He lono kai hoea mai i ka nupepa Times mai Poughkeepie mai, N. Y., e olelo ana :  He kanaono haumana o ke kulanui  Vassar, i hoikeia mai, ua loaa i kekahi mai kulipolipo, ua loaa like lakou a pau i ka mai he elua la i hala ae nei, mamuli o ka ai ana i kekahi mau mea ai i hoomoa pono ole ia.

 

HE  ULELE  HAKAKA  HOU  MA  CUBA

 

            Nu Ioka,  ov.  22.  He lono kai hoea mai  i ka nupepa Herald mai Havana mai, e olelo ana, he kaua hahana nui kai hooukaia ae ma kahi kokoke i Guanajay.  Ua alakai ia na poe Cuba e Rodriguez a me Pedro Diaz ma keia hakaka.  He 46 ka nui o na koa Sepania i make me 170 i hoehaia.  A ua koikoi pu no hoi ka make ma ka aoao o na poe Cuba.

 

HOEA  NA  KIU  SEPANIA  MA  AMERIKA  HUIPUIA.

 

            Fort Smith,  ( Ark. )  Nov. 14,a.  He kanaka Sepania no kekahi mau makahiki loihi kona noho ana maanei, ua hoike ae oia he elua mau kiu o ke aupuni Sepania i hoea mai iloko o ka papu Smith ma kela Poalima aku nei.  Ua olelo pu ae oia, ua launa kamailio pu oia me na malihini.  Wahi ana, eia na kiu o Sepania ke kaahele nei ma na wahi a pau o Amerika Huipuia no ka hakilo ana i kona mau papu kaua.

 

LAWE  I  KONA  OLA  MALOKO  O  KA  HALEPULE.

 

            South Bend, Nov. 15.  Ua hoao ae o Charles A. Spencer, ka luna nei o ka Postal Telegraph Co., e lawe i kona ola maloko o ka Halepule Methodist Episcopal e ku nei ma Westville, Ind. ma ka ponei.   Ua hanaia keia hana manaonao, i ka wa o ke anaina e himeni ana, a ua hoopihoihoiia na mea a pau, aole he maopopo o kona kumu i lawe ai i kona ola.

 

KOKUA  KA  MOI  I  NA  POE  CRETE.

 

            Viena, Nov. 17.  Ua hoikeia aku ka lohe i ka Bihopa Helene, o Canea, ma ka mokupuni o Crete e ke Kanikela Russia, ua makemake ke Czar e kukulu hou ma kona lilo ponoi i na hale Christian o Canea i puhi ia i ke ahi a me ka hoonui hou ana ae i ka luakini Helene Orthodox.  Ua haawi mai no hoi oia he puu dala mahuahua no ke kokua ana aku i na poe ilihune o Canea.

 

@HOI  POHO  O  GEREMANIA  IA  BERAZILA.

 

            Berlina,  Nov. 16.  Ua waiho aku la ke Kanikela Geremania ma de Desterro, ke kapitala o Santa Cahtarina, he koi poho i ke aupuni o Berazila ma ia mau panalaau ona, e uku mai i ke poho a me ka hoopai pu i na poe nana i hoopoino i kekahi kumukula Geremania, nona ka inoa o Roth, ma @Palhoca.

 

LUKUIA  KEKAHI  PUALIKOA  FARANI  E  KE  ALII  SAMORI.

 

            Parisa, Nov. 16.  He lono ka hoea mai i ka nupepa Journal e lawe mai ana i kekahi nuhou ano nui mai na palena mai o Niger, ma Aferika Komohana.  Ua hookau aku ke alii Samori i ka hoopai i ke kapitala o Kong, mamuli o ko lakou hoolako ole ana i kona mau pualikoa me na lako ai, a ua hoopoino ia he kulanakauhale holookoa.  Aole wale no oia kana mau hana ino, aka, ua lele kaua aku oia maluna o kekahi pualikoa kanaka e alakai ia ana e na aliikoa Farani.  He elua aliikoa i make, a me kanaha-kumamaha poe i hoehaia.  Ua manaoia e hoouna ia aku ana he pualikoa Farani ikaika no ka hookau ana aku i ka hoopai no kani mau hana ino i hana ai.

 

HOOLANA  IA  KE  KULANAKAUHALE  O  SANA  PETEROBORO  ME  KA  WAI.

 

            St. Peteroboro, Nov. 16.  I keia la a po ka pa ikaika ana o ka makani mai ke kai mai, nana i hoopii mahuahua ae i ka wai o ka muliwai Neva, a hu ae la maluna o na alawai, na mokupuni liilii a me kekahi mau wahi o ke kulanakauhale nei.  Ua lilo aku i ka wai he lehulehu wale o na owapo, a ke hoomau nei no hoi ka wai i ka pii ana, a ke hopohopo ia nei na ola.  I kela a me keia manawa e kiia ana he pukuniahi no ka hoomau ana aku i ka makaala o na mea a pau e noho ana maloko o ke kulanakauhale.

 

HOOHIOLOIA  E  NA  KIKIAO  MAKANI.

 

            Nu Ioka, Nov. 16.  He lono kai hoea mai i ka nupepa Herald mai Panama mai, e olelo ana.  He lono telegarapa kai hoea mai, mai Guayquil Ecuodor, e olelo ana o ke kulanakauhale o Loretto, ua hoopino ia oia e kekahi makani ikaika loa, a he kakaikahi wale no na wahi hale e ku nei, a ua hoike pu ia mai hoi he nui na oia i make i keia makani.

---

           

            Ua hookuu ia o Elena a me Ekela i hopuia ai no ka hakaka ma ka po Sabati nei, mahope o ko laua a ʻ o la ana mai e ka lunakanawai Wilikoki.