Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 9, 26 February 1898 — Page 6

KE ALOHA AINA

POAONO, FEBERUARI 26, 1898.

 

NA KOMITE O KA MOKUPUNI O OAHU.

 

            Mamuli no o ka eleu a me ka mikiala hana maoli no o ka Ahahui Aloha Aina o na Wahine, ua konoia mai makou e hoike aku i ke akea i ka papa inoa o na komite ohi dala o ka mokupuni holookoa o Oahu, e hoomaka ana mai ka apana aku o Honolulu a oia iho hoi keia malalo nei:

HONOLULU.

Mrs. M. Alapai,                                   Mrs. Keluia,

  "        L. Mahelona,                           "        L. Alo,

  "        H. Kaumaea,                           "        A. Joy,

  "        H. Kamaiopili,                         "        J. Miles,

  "        I. Kamakaia,                            "        J. Clark,

  "        K. Kalana,                               "       K. Keala

  "        K. Nahaolelua                          "        K. Weed

  "        Waiwaiole,                               "        M. Lee,

  "        Kaunamano,                            "       K. Cockett

Miss H. Hairam,                                  Miss M. Bush

  "        M. Keaomakani

Mr. S. P. Kanoa,                                 Mr. D. Kaeo,

  "       John Mahuka

Koolaupoko                            E. W. Makawalu

Koolauloa                                L. B. Nainoa

Waialua                                               S. K. Mahoe

Waianae                                              Jakobo Kawehi

                                                            S. Kaleikau

Ewa                                                     George Pooloa

            O keia papinoa maluna ae oia na poo i hookohu pono ia aku mai ka Peresideha aku o ka Hui Aloha Aina o na Wahine, a no lakou hoi ke kuleana e lawelawe piha ma ka inoa o ka Hui Aloha Aina o na Wahine, ko na Kane a pela no hoi me ke Kalaiaina, a oiai, aohe i wae a hoonohonoho ponoia ko kela a me keia ahahui pela i loaa ai ke kuleana i na poe inoa i hoike ia ae la maluna.

            E pupukahi o Oahu o Kakuhihewa a mai holohilohi mai kali a apopo alaila hana, i keia wa, i keia minute, a i keia hora no na palapala komite e hoea no o na palapala komite e hoea aku ai imua o oukou.  O ka leo keia o ka eleu aohe nana ma o a manaei hookahi umauma, hookahi ka hana ana, aole auanei e nele ka lanakila.

 

NA ALIHIKAUA ELEU.

            Ua nana iho makou me ke akahele i ka papa konane o na hana a na Kaikuaihine o ke aloha, a ua nui ko makou mahalo, mamuli o ko lakou lalau ponoi ana iho me ko lakou mau kino palupalu, a hoolaha akea aku la imua o ka lahui e kono ana i na mea a pau, mai ke kiekie a ka haahaa, e lalau iho na lima i ka hana i haawi ia aku la imua o na maka, e hauohi ikaika ana i na mea a pau, e hoopiha pono ia na mahele o kela a me keia Apana, elike me ka eleu e lawelawe ia ana aohe nana ia ma ke ano o ka Ahahui, hookahi wale no alahele o ka lokahi iloko o ka wa pokole, i loaa ai ka ikaika hui ia, e loaa ai ka lanakila malona o na enemi.

            Nolaila, o ke kaa ana ae nei o ke alakai ana na ka Hui Aloha Aina o na Wahine, he mua ia na kakou a pau e haawi aku ai i na mahalo piha ana no lakou, no ka makaala, ka eleu a me ka holopono o ka lakou mau hana.  Imua, a imua loa aku no i ola ka aina, ola ka lahui a kau i ka puaneane.

 

NA KOKUA NO NA ELELE.

            Ma keia ku ana mai nei a ka mokuahi Kinau, mai Hawaii mai i loaa mai ai ma ka lima o ko makou makuahine Puuku o keia pepa he $10.00 no ke ola o na Elele, mai a J. M. Kauwila mai o Puna, no na Ahahui Aloha Aina oia apana, a eia hou aku no a hoea mai, a ina paha e ike koke iho ana lakou i na haawina mahele i haawi ia aku nei no ka apana holookoa o Puna, aole auanei e nele ko lakou paulehia mai no elike me na kuhikuhi hana a na alihikaua wahine e hoonee ia aku nei imua o ka lahui.  Wela ka hao la i na apana kuaaina, pehea hoi kakou ko ke kulanakauhale nei?

 

Na Palapala.

            Aole e ili maluna o makou ke koikoi o na ahewa ana no keia mau manao i hoopuka ia malalo o keia poo, aka, e ili no ia maluna o ka poe na lakou i kakau mai.

 

OLELO HOOHOLO KUE IA BENIAMINA CLUFF.

I ka hiwahiwa a ka Lahui Hawii, ka Nupepa KE ALOHA AINA.

Aloha oe.

            E oluo'u oe e hoolaha ae ma ke akea i ke a olelo hooholo a na hoahanau o ka Apana o Aleamai.

            O makou o na hoahanau o ka Ekalesia o Iesu Kristo o ka poe Hoano o na la hope nei, e noho ana ma ka Apana o Aleamai, Hilo Hawaii.  Me ko makou lohe ana, eia ma Hawaii nei o Beniamina Cluff, a me Kealakaihonua, a e hele ana hoi a puni na Paemoku, no ka hooikaika ana iwaena o makou na hoahanau i komo iloko o ka Ekalesia hookahi no ka hoohui ana aku i na Paemoku aloha o Hawaii me Amerika.  Nolaila, ke hana nei makou i ka makou olelo hooholo penei:

            "Olelo Hooholo, Hooholoia; o makou o na haahanau o ka Apana o Aleamai, mai Puepaku a hiki i On mea, ma o ko mau makua la, ka Peresidena a me kona mau hoa kaka.

            Ma keia, ke haole loa nei makou @ e ike aku ia Beniamina Cluff  a me Kealaka ihonua he kipa mai ma ko makou apana mei no ko laua manao ana, e koi mai ia makou na haahanao, e haawi aku i ko makou ae, e hoohui ia o Hawaii me Amerika, ma na ano a pau, a e hoolohe aku paha i ko laua mau manao ekaeka loa o ke ano pili kalaiaina, Aole! Aole!! Aole loa!!! a ke hoike aku nei imua o ke ao holookoa."  He poe Aloha Aina oiaio makou a pau mai luna a lalo, aole loa e h@ki ke hoohewahewa ia a ka hana keaka ia.

            O makou iho nona hoahanau a pau o ka Ekalesia o Iesu Kristo o ka poe Hoano o na la hope ma o ko makou Peresidena la, a me kona mau hoa kuka ma ka Apana o Aleamai.

S. W. WAIONO                                             Peresidena.

DAVID KENAO KAUHI,                Hoa Kuka

CHARLES KANAKAOKAI.

            Hanaia ma Aleamai, Hilo, Feb 21, 1898.

 

KE OLA O KALANI.

            Ma ke ku ana mai nei a ka mokuahi Zealandia i ka hora 7 o ke ahiahi Poaha nei, i loaa mai ai ka lono hauoli ia makou no Kalani Aimoku, aia no Oia ke haiamu ia la e na poe hanohano o Wasinetona, a pela pu no hoi me na Elele.  He maikai no ko lakou mau ola a pau.

 

KA LETA HOPE LOA A NA ELELE

(Ma ka Mokuahi Zealandia @)

The Ebbitt House,

Washington, D. C.,

Feb. 11, 1898.

 

KUU ALOHA AINA a me ka Lahui

Aloha:

            Ua hoomauia mai ana no ka manaolana no ka lanakila a hiki mai i keia la, oiai, e mau ana ka hoohooia ana o ke kuikahi e ka Aha Senate, a o na manao a me na koi ana a ka aoao hoohui aina no ka hoopanee i ka noonoo ana a Maraki ae nie, ua haule wale, a ke hoomau ia nei no ia a hoea i keia la.

            O ke kulana o na aoao elua e ku nei, o ka ikaika piha o ka aoao kakoo i ke kuikahi i na la kinohi o ko makou hiki ana mai he 58 ka helu kiekie loa ma ia aoao kue ia 31 ma ka aoao kue i ke kuikahi, a mailoko mai oia ikaika o kela aoao i hoemi ia mai ai a hiki i keia la, ua ike ia, ke ku nie na aoao elua o na Senate penei:  40 kue ia 49, he 40 ma ka aoao kakoo i ke kumuha na a na Elele Hawaii, (hue hoohui,) a he 49 ma ka aoao hoohui, ua hoemiia mai ka ikaika o ka aoao hoohui mai ke 58 a i ke 49 a ku nei, a ua hoopii ia ae ka ikaika o ka aoao o ka lahui mai ka 31 a i ke 40, nolaila, he emi paumi ko ka aoao hoohui, a he pii paumi ana ko ka aoao o ka lahui iloko o elua mahina o ko na Elele Hawaii hakoko ana.

            Nolaila, ke i mai nei na pukaua ma ka aoao o na Elele, "oi ike ia aku nei ka aoao hoohuiaina a ua koliuliu loa, aohe lohe ia aku o ka nakeke mai."  Aole i lilo ko Dole hele ana mai nei i Wakinekona nei i mea e hooi ae ai i ka ikaika o ka aoao hoohui, a hoi aku la me ke poluea o ka noonoo, o ka elua iho la ia o na Peresidena i hawahawa maoli na lima ma ka Hooikaika ana i ke kumuhana hoohui ko Amerika nei a me ko Hawaii mai ne, aole o ko laua Peresidena ana ka mea e hoololi ia ae ai ka i'a i paa i ka lawaluia.

            Ua loaa mai ia makou na lono aohe ikaika hou aku o ka lahui e hiki ai i na Elele ke noho hou iho, a ma ia kumu e hoi ana na Elele, a mamua ae o ka makaukau ana o na Ele e hooko aku ia mano i hai ia mai ia makou, ua hoikeia aku keia manao hoi o na Elele iko makou Senate Petiguru, eia kana i pane mai ai:

            Ina oukou e hoi he hoike ana mai ia, ua auhee oukou ia Dole, a he mea hoi e hoike mai ana, aole oukou a me ko oukou lahui i manao nui no ke kue i ka hoohui ia ana o kou oukou aina.  Nolaila ma ko'u aoao o ka hana pono loa o ko oukou noho pu mai i mea e mau ai ka pumehana o na hoa ma ko kakou aoao, a ina paha oukou e nee aku ana e hoi hope hou ana kekahi poe, me ia mau ao ana no ke ola o ka lahui a me ka aina, i hoomohala hou ia ae ai na manao ana no ka hoi aku, aka, aole keia mau manao ana no ka noho he mea ia e manao mai ai o ka lahui eia ma ko makou aoao na lua gula e kaulana nei o Amerika, aole pela o ka hooloihi ana aku i ko makou noho ana e kiai no ka hopena o na hana e like noia me ka ikaika i loaa i ka lahui mahope o makou, a o ka hai-pu ana o ka ikaika hooneo inoa o ka hahui, pela no e pule ia ae ai ka leo kauoha o ka alihikana nana epaio nei no Hawaii.

            Nolaila, e ka lahui?  Ke waiho nei au i keia mae e anonooia mai e na Ahahui Aloha Aina @ne, Wahine a me Kalaiaina, ka lahui hoi nana i hoouna mai ia makou no ka na'i ana i ka pono o ka aina, aole no ke kinai wale ana no i ka hoohaiaina, aka no ke koi pu ana i ka makemake o ka lahui no ka hoihoi hou ana mai i ke aupuni kumu i pakaha ia e na powa.

            No ko ke Alii kulana, me ke la aia no Oia iluna o ka noho kalaunu o Hawaii, ma na aha ike i haawiia Ana, aloe i nele ka puka ana mai o na huaolelo mai na wahine a me na kane mai i ka i ana mai:  "Her Majesty The Queen" a he mui na makamaka a me na hoaloha o na Senate a me na Lunamakaainana i halawai pu mai me ke Alii a me na Elele ma na aha ike a ke Alii, a ua lilo ia i mea e kokua nui mai ai i ka hana a na Elele, oiai, ma ia mau aha ike i hoolauna ia mai ai o kekahi o na Senate a me na Lunamakaainana.  A i ko lakou la mau anaina ike ua konoia mai na Elele, a ua lilo hoi i mea hauoli nui ia ko na Elele kipa ana aku maloko o na aha ike a ka Senate, a he mau mea kokua nui mai ia ia makou no ka hana.

            He maikai ke ola o Kalani, pela pu me makou Hawaii a pau.  Ke aloha aku nei ke Alii i ka lahui a pela makou a pau e olowalu pu aku nei.  Aloha ka lahui.

            E hoomaikai ia ke Akua ma na Lani kiekie loa, he malu ma ka honua, he aloha kona ia kakou a pau.

Aloha a pau loa.

JAS. K. KAULIA.

 

HOALOHALOHA.

            Ia Mrs. W. E. Naaniani a me na keiki i hooneleia i ka makuakane o'e.

Luuluu wale:

            Mamuli o ko ke Akua lawe ana aku ia ka hanu ola o kau kane i aloha ia ma Kawa, Honolulu, Oahu, i ka la 9 o Feb. 1898, a wehe mai la i ke aloha mawaena ou a me ka olua mau keiki, a hooko ia iho la ke kanawai a ke Akua i kau mai ai, no ka lepo mai @o oe, a e hoi aku no oe i ka lepo.

            O W. E. N. Kekuahauli Kanealii, he makua heahea, he puuwai i piha i ke aloha a me ka lokomaikai, he kupaa mahope o ke aloha aina, he makua ikaika ma ka nana.

            A o kona kulana iloko o ke aloha aina o ka Ahahui Aloha Aina o Kona Akau, Hawaii, oia ka Inoa Hoohanohano, ua mau ia kulana iaia a hiki iho la i ka la o ka Haku i kahea mai ai, ua hamama ka ipuka o ka lani nou, elike me ka'u i hai aku ai, e hoi ana au e hoomakaukau i wahi no oukou, no ka mea, ma kahi o ko'u makua he nui loa na wahi e noho ai, a nolaila, a na lala o ka Hui Aoha Aina o Holualoa, Kona Akau, ma o ko makou Komite ala, ke komo pu aku nei makou e auamo pu i na kaumaha a me na ehaeha i ili iho maluna ou a me ka olua mau keiki i hoonele ia me ka makua ole.

            Nolaila, ke nonoi nei ka makou leo pule e hoomama mai ina kaumaha i ili iho maluna o ka ohana, e noho ana iloko o ka @, ma ka inoa o ka mea Mana Loa.

Komite.

            J. K. LAIOHA;

            S. H. K. HEALA.

            HOOPALE.

 

Nuhou Kuloko.

             O ka Poaono, Maraki 17, e malama ia ai o na lealea heikei lio mawaho o Kapiolani Paka, ma ka hora 1 o ka auina la.

            He pa mau ka ua, ka @ 1 a me ka hek@ keia mau ia, a heaha aku la ke hopena o keiaiho, he ehu wawae paha no ka ane.

            Aia ke hau wawa ia la ma Hilo, e hoea ae ana malaila he maokuahi haliha @ ohua ame ukana e holo palolei ae ana no mai Kapalakiko a hiki i Hilo ma keia mua koke iho.  Pii mau na o Hilo.

            Ua pakele mahunehune mai kahi mokuhuna Norma mai puhi ke oka ma Kailua, Kona Akau, i kala mau la ino aku nei, ua hookui aku oia i ka pohaku, aka, ua lawe hou ia aku no nae iwaho e ke kai.

            Ma ka po o ka Poaloa nei, ua ulu ae he hikaka mawaena o na laina o ka mokukaua Balatimea a me na Iuina o ka mokukaua Beninetonai, a e u'e e kipaku ia e hoi no luna o  ko lakou mau moku ina na nui loa ka haunaele.

            Ua loaa mai nei he lono maluna o ka mokuahi Kinau, ua pa ae kekahi makani ikaika loa ma Hilo, a hoohiolo aku la i ka hawai ko o  ka Hui Mahiko o Hilo, mai Piihonua aku a hiki i Halai, ma kahi o tausani ka puai o ka hawai i hoopoino ia.

            Ua hoopaneeia aku la ka hoalohe a ana o ka hihia laibila o na mea, kakau o ka nupepa namu kuokoa a hiki i kea Poakahi ae nei, no ko laua hoopaka ana i kekahi lono oiaio ole no kekahi luna mahiko o Kauai, ko laua kumu i hoopii ia ai.

            Ma na lono i loaa mai nei ia makou mai Hilo mai, aia no he mau okeni na ko laila poe kaikamahine Aloha Aina, ke kaohi mai la no ka i ke kukuna o ka la ma Kumukahi, a o ka oili pulelo mai koe i keia huli hoi hou ana mai a ka Kinau.  Pii mau no ka eleu ia Hilo.

            Ma ka po Poakahi nei, ua hoohui ia ae ma ka berita laahia o ka mare o Miss Annie Holmes a me J. E. Conraedt, maloko o ka luakini o Sana Anaru.  E holo aku ana laua no Kauai malona o ka Mikihala o keia auina la Poalua  No ka hoohala ana i na la mua o ko laua noho mare ana ma'aila.

            I ka wa a ka mokuahi Wari nu e hoomakaukau ana e haalele aku ia Vitoria, ua loaa mai la kekahi lono telegarapa, aia ke haakokohi la na ao elee'e o ke kaua mawaena o Rusia a me Enelani, a ua manao ia i na aole e hoi hope ana kekahi o laua e poha ana kekahi kaua hahana mawaena o laua ma keia mau koke iho.

            O na lono hope mai nei a ka mokuahi Zelanadia i lawe mai la, ua hoopahu ia mai nei ka mokukaua Amerika Maine maloko o ke awa o  Havana me ke topido a ua make he eha haneri a oi o kona mau kanaka me kona iho pu ana no lalo o ka hohonu, ua manaoia na na Sepania keia mau hana, a me he mea ia e kaua aku ana kela mau aupuni.