Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 9, 26 February 1898 — HE MOOLELO WALOHIA -:NO KE:- Keikialii Alabati Ke Kaeaea o Pelekane. -:A ME KA:- Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo Hoohenoia no KE ALOHA AINA [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA -:NO KE:- Keikialii Alabati

Ke Kaeaea o Pelekane. -:A ME KA:- Ui Madelina.

Ke Kukui Uwila o Ainapo Hoohenoia no KE ALOHA AINA

1 k.» «t;i : hooiuaha iho «i o na kukai kamaiho ana irjH«a<-»a o ua ipau opio ) i ; oia no ko ld«a wa i ku }ike ae ai iluna mai ko laoa w-hi i hoohala kamailio »i i na nsinute mamua iho. La'au aku la kar,aka npio o ke i kona 3io, » a!ak»i la hoi rna kali a ke kaoaka (ipio i ike ai, oia ke alahele kokoke loa * hoea. aku ai laua i kauhale roe ka m2al&hi s « me ka hooloihL ole ia o ka manawa. Oiai laua e h-ji aku nei no kauhales aia hoi na holoholona o kela a me keia ano- maaloalo mai ana mamua o ko laua &lc, a he oi aku hoi ko lakou aaka a mo ka uahoH o kā j lakou mau Jiftnaj mamua o ka mea ; hiki ke hoomaoao ia ap. ■ Aka. o keia mau kaiiaka opio na« j a eiua e hoi nei, aole'he wahi helehelena o ka maka ! u iioko o ko iaua j mau kueaiaka ge nana aku, a me he mea la, o ko laua huluaa loa 'ia, ke ike a ke |jhi launa, aku hoi mahope o ka ii!<:heu o kfi laua me» i' hauoli ai. ' , Ke hala hope ae iiei na laau hihi loioa mahope.o ko laua mau kua, a eia hoi laua ke aneane aku nei e puka mawaho o ke ao aina, a ehoea aku hoi i ka maiamalama o na knkuna la .0 ka auina la e paanama-, luna o ke kula laula a laua e hele aku nei me Kona kokooiua. Oiai laua e hoi pu nei no kauhale aole i hoano e ia ae na helehelena o ke kanaka opio o ke kapakila, mamuli o feo laua hoi pu ana, a hoeo ana paha e hoonowelo kamailio aku i ka mea a kona puowai i iini ai. Nani no ke ahonui o kona waihona puuwai, i ka hoonakulu ole ae i ka hana a ke eluha i kaomi a hun£kele loa ia mai ka ike a hoohuoi ana mai hoi a kona hoaloha he wahine oia, i hoano-e iaia iho malaīo o kekahi uhi hoonalonaio, Ua hoea aku la laua ma kahi kokoke ioa aku i ko lakou wahi home e hoaumoe aku ai, a oia no hoi ka wa i ike mai ai o na niea a pau ; ua loaa aku ka mea i iti)i ia ako ai e ko jakou makamaka opio. Oiai hoi ke Keikialii Alabati a me ka Ui Madelma e ku kiai mai ana ma kahi kokoke loa i kahi a ua opio e ku aku nei. oia no ka wh a laua 1 hookokoke loa mai ai ma kahi a keia mau opio 1 hoohui iho ia laua iho i mau hoaloha oion.. A me ka leo o ka mea 1 piha ko laua mau puuwai i ka hauoli, oia

!>.o ka wa i pene kuke mai ai o ke j Keikialii. Ala*bati n.e ke.ia mau oleio | e h ki ai ke lohn pono u mai e : oiea a pau e ku koke «ku ana iaihK k<> M-iki «'pii) A Icf<oe-l.i, a Keikiulii oiaio hoi niailoko m«i oi-a pnhāka o kon makuahine nei k» TTi Matlelina, a me a'u hoi kau maknakane ponoi, ua hoohaonli nui ta ko'u puuun ; , mamuli 0 ka lo.ih a hui huu ana o knkou n r>aH nae'ka palekan-, ka mea hni a.'u i hiuj u■■ mua olf mī, 0 hoea ma'i »na Uh wa e j hooiauna hou ia ai hu me kou nm j kuahine nei. Aka, H&le me a'ū io, no ke ua ike no oe, o ke Akua wale 110 fca mea i i tn> t«ea a pau, a nana no hoi i ha-.i'vi m«i ?a kflkou a p»u i'k» hoohui Kou ia ana tna Veia «ahi |mehameha kanaka ole. j Mai keia la aku, e lilo ai oe i.Keikialii Hooīlina Moi no Pelekane, i paui ma kahi o kou makuakane nei, ka mea hai nona ke kuleana e pa« ai i ka nohealii o ko'u makuakane a me na kupuna ou i moe aku 1a i ka sxoe kau & hooilo, a i hiki ( le hoi i kue ia i na wa h i,au. : Nolaila, me ka hookaulua ole ihu ■ ua kle koke aku 1» oia * puili aku j ]a i keiki me ka naau walania 0 ka mea i piha kona puuw.ai- i ke aloha oiaio, a he wa hoi ia o ka mskua a ine ke keiki e hakoko ana iloko 0 ka eheeha nu , o ba mea j piha a ho ko laua mau i>uuwai 1 ku eloha kekahi me kekahi. 0 keia h&awina mawaena o ka makua a me ke keik?, aia ke loa ma ka aoao 0 ka makuiikaiie, * oiai hoi ke keiki e ku 'a.ku ana e nana me.ka naau pahaohao, me konahiupumua ole e, he piii kei i kanaka iaia. 1 ka pau ana ae o na kikoni.maeele aea o ke aloha keiki iloko o ka puuwai, o ke Keikialii Alabati, oia no hoi ka wa i pahola koke ruai ai na elemakule a me ka.Ui Madelina 1 na mea ai rto ko lakouaina nliiahi. He mea oiaio, o keia ka makamUH loa o na papaaina i luluu pono i na ono 0 kela a me keia ano, i haawi ia no ka poao o na n me na kamaaina pu, a ke hoonuu la hoi kela a me keia no kona pot o H 0 Oiai kela a me keia e huokw,i ana i kona makemake iho maluun o na. mea ai. aia na kaulona «na o ka maka o na aiea u pau mnlun'u o na kipoohiwi o ke keiki oj 10 e aahu nei me !;e kapa kila, u ua 1,10 hoi kona mau helehelena ui e puapuai mai ana iloko 0 ke anoano eehia o kona nanaiiui, i mea e hoouluku ia ai ka manao o na mea a j)s»u e noho ana maluna o ko lakou mau neho, nie Ka hoonioui pu ;a o ko iakou mau aakokn, ma paha oia he wahine. e eha nna oia i se Keikialii o ku ! waonahele. I O na ukaii ponoi o ke KeiKiaii' jAlabati. ke nana pu aku nei lakou

v ke a keiki opio mp na maaao hau--0 manuili o kona komo pu ana mai rnal«la o keia hwnkai heSc n ke keiki noh<> nuih.wi, Ika pau ttna o fea lakou jvnna au.a, oiw n<* wu okiln ft tii(; k( ia 1 law<! il. : ai i kona klilma hntiu ma ka hoonaiioa hJI» i(i ihe. nn ka ho.>hftla ft«ft i nn po Lluu y ka noho ana o ke kunhiw', na ea <>!u6lu e pa keloi.nhe nmi alia mail ko mai ona f*!,eu ui. i ia.iu j loioa, '■ uih«* ana hoi kv> hikou miu 1 lau uie kn n ,ni uui j | I k;i, hali ana •„* o kekahimaul ' hora loihi o ke auruoe, ua hoi aku !a kela a me kei» no wahi ej moe iiio ai, a oi« h i kft ke K< ikialii Aiahali i pune ;iku ai i knna wahiue iue ka muiiao ulonoaliiehio o ka hauoH.

Nani ko ke aliua alionui i kn hf-a- ! wi ana mai ia līaua he lioohui hou ana īlono o-ka ul"mahiehip, me ko'u (i.an.iopaa, iloko r> seift noho ar»a kino, aole loa «m e «e e nohn hou me kekahi w/ hirie u hiki i k .'u mau la hope loa. ! Ona lealea iloko ok > kaua inau Ja e rii>ho im ana, ua mamao «ku in mai kr»'n pMnwai aku. a ua like hoi ko'u m'ah-la e noho fTr.a i ke alo o kn nohoalii, me he keiki la aknhi n ) a ;>i hou i ka waiii <> kn makuahine.

O ka <11 loa aku o ko'u hanoli nai oia ka loaa oono ana he hiin katnakahi mailoko mai ō k<> kaua puhaka eona na lima wikāni i lehia i ke k> - kele ana o ka maka o ltft pahikaua a »u<? ka wini oi o ka lnau ihe, a'u hoi a nie ka lahni ho1ooko;i <> Pelefeane nei.i noho'aie nei." ! ' i | NolaiU o keia huakai a'n J hoeii' | māi la imua o ko ;iIo, aole ia na ! ko'u makemake iho, aka, o k.» ke •. Akuaalakai ana no ia i wahi e hoo-i pau ia ai ka hoauwana ia ana o kuu keiki i'oko 6 keia waonahele l«au loloa. O keia mau kukai kamailio ana mawaena o ka TJi MHdeiina ft me ke Keikiaiii Alahati, <eia.' ia tie hele aku nei ? na hora o ke ku'uaumoe, a o laua wale no hoi ia e uhaiaholo akfrnei ma ke ala *na, a'elike no hoi me ko laua ano miau i na la kinohi, pela no lioi ia i keia wa'. Mahope iho o ka pau ana o ka laua kaoaailio ana ma na mea e pili ana i laua kaawale Joilxi 'anp, oia| no ka wa i pane ak'n ai o ke Keiki-I alii Alabati. imua o, kana aloha,! ! ka •/ ana aku; Ke manao nei au, ma ka la apopo e liouuna aku ai i kekahi Elele, no ka hoike ana aku iinua o ka Moi Uilama. ua loaa 3110 nei oe ia'u, a e hoi aku «iia Uoī kakou no kekalii iitan Ia pokoie \vyle no ma keia mna koke :Uo. E kauoha awiwi una au iaiu no ka huli'.ana mai ia kakou a loaa ' rna ke alahele. ine ka hoolawa pu mai, i mau lako ai no keia liuakai huli hoi i ka home, a oiai hoi, ke ike nei au, he ioihi &e alahole. a he i manmo hoi nona ka loa a makou 1] heie mai nei, i 01 aku maiuua o ke 1 : tausani mi|e. <

He nu! ka lulu «me k< tba o | k oe no k< ia alahele 1 a!o ia n:»i uei i e roHV.Qu< iloko o ke enu«»hn, me k i h lawui 1« me na poii o, a a >ie no ho he raau keakea nanH e ho >pilikift ina malihini kaahele «■* maalo aiia mnlalo o ka malumalu u na ]au 1 laau o ke kuahiwi. he oki loa Hoi kn | hoao »na «nfti o na holoholona hihin ! e h-iiia kolnhe ia makou, me.ko U Ikon mail maiuu 001 ame na niho

waKi»w«ka. . j Ua uhaiahol,» aku 11 laua nui ke j s<la aiu a hiki i ka wa n ko laua mau lihilihi i npoi iho ai no ku u na moeuhane o Niolopua, ka-lii hoi a ko laua mau lio:t i pau n i'hooknu .-ku i ko lakou mau kino pakahi no :a walii. T ka wehe ana niiii o ke alaula o ke ao, aia hoi, ua hnla inu.i iho ]a ke keiki opio no ke ~'lualu lioloholona ana, ft. oiai nae oia e.hele aku ana, ua ike koke aku ia - ia i ka opio o ke k«p:i kilo, e maalo ana mamu . o kona alo. a e kamne ana hio! kona alahele no loko o ka u u laau. Ua .ho/nnhaohao h k;t manao <» ke keiki noho kuahiwi, mamuli o k<M,a ike a a aku Ja 1 Kona hoaloha opio e maaln an;» matr.ua ona, a o:ai nae hoi oia i haalel* aku ai no iaia a moe maluii i o kona wahi moe. M« na kapuai mama, na awiwil jaku I i oia e alualu mahope o na 1 Kapu.ii o ka epio o ke kapa kila, a ihiki i ko laoa hr.i !+na maloko o &i j pohai o kekahi wahi ulu laau nenee :e ku ana iiuna o kekahi kula oneaInea. v ! | A oia hoi ka wa i halawai like ae ai ua m?.u o]3io nei kekahi u me' ({ekahi, iloko o na manao pihoihoi, j aka, ua hoopau koke ia ae no nae, i mamuli o ka like loa o ka laua maui pane anft, e pili «na no ke kutnu 0] ko laua hele ana iloko o kaululaau.l Ua nu|i like ae la ko laua inau maka a nana aku la iloko o keia; wahi ululaau nenee, iiuna o keia'j ku]a oneanea, no ka nana r>ono anai aku, ina paha he mau holoholona , ahiu kekahi e hoopue ana malaila. A oiai nae laua e hoolono ana i ka owe o na lau maloo oloko o ka ululaau. oia no ka wa a iaua a eiua| i ike like aku ai i ka aiaaio aiu ae o kekahi mau kino punonohu mamua o ko laua alo. , | A iloko o ka wa loa, i lele, j rofti ai oia maluna o na oeio me kai I manao e pakaha ae i ko laua mau I ola, no ka hope ioa. ! Aka, ua kuhiliewa ia uae oia, muli o ka nui eleu a me ka makaal? 0 keia mau opio olua, ua loaa poiio aku la om i ka pahuna laau ihe a na opio, tua konu kauia-i a uia koua puuwai. j Na keia mau maka ihe i haawi ae 1 ua lieioholona la he mau leo utvo hope loa ana. e haawi aku aua 1 na heailono o ka pilikia i kona mau hoa hoioholona» a īioko wale no 0 ka wa pokole, ua puui ao la laua i na holoholona ahio 4 i makaukau lea hoi 0 lawe iw i. ko laua inau ola, ' Aka, eliko mo ka ikaika wikani i loaa i ko laua mau lima, pela laua i hoohana aku ai iloko o $lu wa poko'e loa, a ftia hoi, he heluua nui 0 Uakou e waiho mokaki ana niiluna o ( ka ili 0 kaiionuua. i I keiawaa laua e kuupau nei ii ' k» hana a ko laua mau lima, aia na

*'f ' ' ——— kilohi hrB u ka ppio, »ohu malun-i o kt>rn liokoolua, oiai ka loa. keia o koaa ike ana i , ke*«tū opio q konn ihhu lima elike n'ie keia. • I wa i p(iu ai o iuhu h&n# a oia no ka wa, i iaiau ka opia oke ka[ft kila i kek&hi holohplona nui e w«ihr> hapai. . ( ae lu juajuna o kona kipoahiwU uo , . il*ahoinoi ana i kauhale.