Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 10, 5 March 1898 — Page 6

Page PDF (751.26 KB)

This text was transcribed by:  Kathy Kennedy
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

POAONO,  MARAKI 5, 1898

 

WELA KA HAO I KE ALOHA AINA.

Alu ka Uwea i ka poe kue.

OEHU NA LIMA O NA LAWAIA.

 

O ka lokahi oia ka ikaika.

 

E HAWAII LAHUI, NOU KO MAKOU MAU HOOMAIKAI.

 

            He mea na makou e hauoli ai, ke ike ana aku i ka lahui aloha o Hawaii, ua ala lokahi mai lakou mai kela a me keia pea o ka aina a hoike mai la i ka mea oiaio, aia ke aloha o ka aina iloko o ka puuwai kahi i paa ai, ma o ko lakou haawi ana mai me ka puuwai hemolele o ka lokomaikai, i ka wa i kipa aku ai o na Komite Lahui, iloko o na home o na Hawaii aloha aina, no ke noi ana aku i ko lakou aloha hoa kanaka no ke kokua ana mai elike me ka mea hiki, i ua lau oliva mailoko ae o ko lakou mau poli, ina paha ia he hana hihi ia kakou a pau ke kokua like.

            O keia leo aloha i waiho ia aku imua o ke alo o ka lahui me he momi la, a i hooiaio ia hoi e ka Peresidena o ka Hui Aloha Aina o na Wahine, Kuaihelani Campbell, ka Lunahoomalu o ka Papa Hooko oia Ahahui, Aima Nawahi, ka Puuku o ka Waihona o na Elele i kohioa e ma Hui Kuwaena ekolu o ka Paeaina, Miss Lucy K. Peabody, a me ke Ka kauolelo, Lalia Aholo, e hoike ana i ka manao io hana, ke aloha hoa kanaka a me ka puuwai koa, ma ka lawe ana ae i na mamalaolelo kanaka makua, a kuahaua akea aku la me ka wiwo ole, “helulu kokua lahui nui,” ma ka lawe ana ae i ko makou mau kolamu o ka pepa puka la o Feberuari 21, 1898, i leta pili oihana na lakou, a puni ka Paeaina, a oia ka mokou e puana ae nei:  Wela ka hao i na kaikuahine o ke aloha, a alu hoi ka uwea o na manao hoopohala o ka poe kue, ka poe i komo mua ole mai iloko o ka pahipa a ka poe makee i ko lakou aina oiwi.

            A elike hoi me ka anapa o na manamana o ka nila ma na kihi eha o ka honua, pela keia kuahana i hele aku ai me ka mana nui ma na wahi a pau o ka Paeaina holookoa o ko Hawaii Paeaina, a i apo ia mai hoi me ka manao lokahi, e hana elike me ke kauoha lahui i hoea mai imua o ko lakou mau alo pakahi, pela no i hoea io mai ai na heoia ana o ka hilinai nui ia ana mai o keia kuahaua, a eia ke ola la o na Elele Lahui, ua ala mai ka lahui a lokahi, ma ka @ @@@@ ana mai a ka lakou mau kekua me ka hoohakalia ole, a oia hoi ka makoa e lei nei me ka uluwahiehie o ka manao, ma ke eo ana o na puuwai o ko makou lahui ma ka hoike lahui i kuahana ia aku a@.

            Nalaila, e Hawaii Nui Kuauli, e hoomau aku i ka hana, a mai emi hope mai, e Maui o Kamalalawalu, e ala, e eu ae, e awiwi, a na kau hoike huahelu e hoike mai i ka waiwai o ke aloha; e Molokai, ke keiki kui laau, a me Lanai a Kaululaau, pehea hoi elua, ae, eia ka hoi i ke

alo; aohe a makou olelo ana nou e Kakuhihewa, no ka mea, eia no oe i ka maka-ha a ka i’a kahi i pii ai, a nou @o hoi na huahelu mai ke anuu o lalo a hiki i ke alapii a ka opae; e Kauai o Mano, e ka aina i ka moku o lalo, hoomanao ia mai ke ola o na Elele a kakou, aole no paha i ka nui, aka, i ke aheahe malie iho, elike me ka mea e hiki ana.

            O keia ka makou e papahi aku nei maluna o ka lahui holookoa o Hawaii, no ko lakou hoomanao ana mai i keia makana nui hiwahiwa iloko o ka wa pokole loa, he hana hoi i ike ole ia mai kinohi mai o ka noho aupuni ana o Hawaii.  Nani ke aloha, nani ka lokahi, a pela kakou e pono ai.

 

ME KA MAHALO PIHA

            No ka pono a me ka pomaikai o na poe a pau i haawi mai i ma kokua ana ma I ke Komite ala, no na Elele ma Wasinetona, nolaila, ua manao ke Komite e hoolaha pakahi aku i ko lakou mau inoa a me ko lakou haawi aloha ana mai i na kokua, ina uo he nui a he uuku paha, aka, o ka hooko ana i ka ka Palapala Hemolele i olelo ai, aole me ka mauao i auhau ia aku, aka, o ka haawi ana me ke aloha aohe leo, oia ka mea i oi loa aku.  Eia na inoa:

            Wm. M. Mahuka, $1.50; Mr. & Mrs. Kala, 1.00; C.B. Maile, 1.00; G. Kahananui, 1.00; S.P. Kaai, 1.00; Mrs. Kekipi, 1.00; A. Smith, 1.00; Amoe Ako, 1.00; Mrs. M. Ape, 1.00; M. Phillip 1.00; Mrs.Martha, 1.00; L Akeau, 1.00; Mrs. J.K. Kaae 1.00; Kapuamailani, 1.00; Friend, 1.00; Mr. & Mrs. Nalau, 1.00; R.M. Fuller, 1.00; Kekala, .50; Mrs. Kekuia, .50; G.W. Smith, .50; Ting Ling, .75; Pina .50; H.P. Punalau, .50; Mrs. L. Puahi .50; Mr. Puahi .50; Geo. Kane, .50; J.W. Halelaau, .50; Mrs. Kapika Akana, .50; W. Kaaihue, .50; Mrs. C.B. Maile, .50; D.K.Kaaona, .50; P.G. .50; Emily 50; H. Peter 50; Keola Punalau .50; Mr. & Mrs. Piiwi .50; Cash .50; Mrs. Makaleka, .50; Paulo Helii 25; Pehikulani, 25; Alohaaina 25; G. Na@@@ 25; Mr. Kahakan@@ 25; Aloha 25; Mrs. Mary @ Heen 25; Mary Aiu 25; Mrs. Koakanaulu 25; Alana 25; Miss Mary 25; Mary Kamana 25; N.P. Namahoe 25; Kapiioho 25; Lokinihama Kokai 25; Mahuna 25; S.W. Mahiai 25; C.P.K. Kamoa; Uia 25; Annie Sylva 25; Ele@@@@@ 25; Anela Kun@@@@ 25; K@h@lui@@ 25; Albert G@@y 25; Kakalia 25; K Kam@@@pili 25; K Kuhia 25; Keala 25; Friend 25; Kanui 25; Susan 25; Sirah 25; Kahikili 15; Mary Rose 25; Hahiala Keoki, 25; Emily Makekoa, P Kealoha, 25; Friend 25; Punohu 25; Kamakakaulani, 25; Kihi, 25; Kualuku, 25; Kealaili, 25; Kuehu, 25; Kahalau, 25; Haliaka, 25; S. Leialoha, 25; Lepeka Akeau, 25; Rose Akeau, 24; Peter Akeau 25; H.K Apo, 25; J Naai 25; Lily Naai 25; Mahuahua, 25; David 25; Kaili Kakoi 25; Ahu 25; Hoaloha 25; A.L. Naipo 25; Joe 20; Nakooka, 10; Puhipuhi, 10; Kaoni 10; John Hailama 10; Kapika 10; Keliiluhi 15; Ana Lui 10; Kekahiliokalani 10; Becky Kamaile 05; W.A. Mio 05; Lumilumi 05; Nakooka 05; Kalanikini 05; Kaowikapu 05.  Huina a pau he $45.00

                                                                                    MRS. HELEN KAMAIOPILI,

                                                                                                                        Komite.

 

            S.K. Kahai, $5.00; R.P. Apana. 1.00; I. Samuela, 50; A.W. Paoo, 50; J.H.W@ilemi , .50; Wahinealii, 25; Kaih@wai .50; Maewaewa .50; Lono Kaiaiki .50; John Hikiau, .50; D. Kahana .50; John Kaia, .50; Ha@a Becker, .50; H. Kamaka, .50; Mrs. Kamaka, .50; Healoha, .55; Christ@@a Aho, .25; D. Wahihealu, .25; Kamaka, .25;Mrs. Heanu, .25; Annie Kama, .25; Aika@a, .25; Kane, .25; Hoopii Kepoo, .25; Geo. Keola, .25; Pokai, .25; Moses Eleele, .25; Ilai, .25; Kihikihi, .25; D. Kaholu@ 10; e me waiolama. 10. Hu na $16.25;

                                                                                    S.P. KANOA,

                                                                                                                        Komite.

 

            M. Kahalelahi. $1.00; K. Kaukana, 1.00; Akina, .25 a me Kapea, .25-  Huina $2.50.

                                                                                    D. KAHALELUHI,

                                                                                                                        Komite.

 

NA KEIKI O KA HUI KAA IXL.

 

            Jos. Kalana, $2.00; A.B.L. Hao, 1.00; Alex. Lazuras, 1.00; Wm. J. Kahelemauna, 1.00, John Nahol@waa, 1.00; D. Kaona, 1.00; C.N. Kawaiki, 1.00; Jack Wahalama, 1.00 John Awa, 1.00; Paulo Kaihehu 1.00 Saulo Alohikea, 1.00; John Kuaana, 1.00 a me Emphraim B. Keala 1.00. – Huina $14.

 

            No ke akenui ia e puka koke aku na loaa i lulu ia ma ka lima o na komite o ka apana o Honolulu nei, a me ko na wahi a ae a puni ke Paeaina a me na lulu kui kawa mawaho ae o ko na Komite i kohoia, mai na dala i loaa mua ae iloko o kalima o ka Puuku, me na kokua e ae mawaho o Lahuina @@@@@ e mua ia iloko o ka nalawai a na wahine i Maraki 1, 1898, a ili hoi maluna o ka mokuani Moana no Kapalakiko, i ka huina o $1,000, a mamuli hoi @ ka nonoi ana a na poe na lakou na dala i luluia i ka Peresidena, Puuku o na Elele, a me ka Lunahoomala o ka Papa Hooko o na Wahine e hoolaha akea la @@ la@@@@@ iulu maloko o ka Nupepa KE ALOHA AINA, a e hoomau ia aka @@@ no hoi pela ma keia mua aku.  Ke hoikeia aku pei @ ia na mea i loaa aku i ka Puuku, a ili aku ma ka mokuahi Moana, koe ma dala e komo liilii mai nei, a e hoea mai ana paha ma keia mau la iho.

 

 

Mrs. Helen Kamaiopili            $45.25

Mrs. Aima Nawahi                  26.75

Mrs. Kaumaea                         24.50

Mrs. Jennie Miles                    24.25

Mrs. Lahapa Mauiawa            16.50

Miss Lucy Peabody                15.00

Mrs. Keluia                             14.45

Mrs. Lahela Ahlo                    13.00

Mrs. Jos. Kalana                      11.60

Mrs. Waiwaiole                       11.50

Miss Hattie Hiram                   11.30

Miss Mary Keomakani            10.00

Mrs. Maryan Lee                       9.10

Mrs. Amala Joy                         7.75

Mrs. Grace Wahineikaili           7.50

Mrs. Kuaihelani Campbell        7.00

Miss Mollie Bush                      6.50

Mrs. Kia Naholelua                   6.@0

Mrs. Ipuhao Kamakaia              6.00

Mrs. Kealoha                             6.00

Mrs. Kilikihula                          5.7@

Mrs. Kealakai                            5.55

Mrs. J. Alapai                            5.25

Mrs. Lala M@helo@a                          5.10

Mrs. Mary Alapai                      5.00

Mrs. Kahalewai Cummins         5.00

Mrs. Lilia Ah@lo                      5.00

Mrs. Kaunamano                       5.00

Mrs. C. Sharratt                        2.00

Mr. S@mon Peter Kanoa        16.25

Mr. Daniela K@ha@eluhi        9.00

Mr. John Mahuka                      4.50

Mr. Daniela K@ha@eluhi        2.50

                                                _____

                        Huma      $   354.85

LULU KUIKAWA

Hui Aloha Aina o na Ka@e    $157.00

Bana Lahui                              100.00

IXL                                           14.00

                                                ______

Huma apau o Honolulu          $625. 8@

NA APANA KUAAINA O OAHU.

 

Laie, Koolaolo                                    $ 25.00

Waialua                                     25.00

Waianae                                    22.1@

Koolaupoko                              19.20

Ka@ahamauleo o Ewa             12.30

                                                _______

            Huma                          $103.60

Ko Honolulu nei                     625.85

                                                _______

Huina a pau o Oahu                $729.45

KO MOLOKAI.

Ualapue                                   $  @.0@

KO HAWAII.

Hilo Taona                              $ 100.00

Kona Aku:--

Kailua, S.W. Ka@maloa           1@.3@

“          Asa Kaulia                      6.8@

“          E.W. Kuhe                     13.0@

Keauaou, J. Huli                         4.5@

Kainaliu, G.S. Kelii                    10.0@

Holoaliu, J.K. La@@ha             5.5@

K@na Hema: -

Hookena, C.W.P. Kaeo             20.0@

                                                ________

Huina a pau o Hawaii             $  189.25

KO KAUAI

Kapaa, Anahola, Kilauea,

Hanalei                                        15.00

                                    _________

@uipa @@@@ loa o n

loaa                                          $ 938.@@

 

 

            O na dala @ S.W. Kino o Nap@opoo a me K@e@@h $33 aole @@@@@@ mai I kaPeresedina K@@@he@a Campbell, a @ole ho ia au @@@ ma ka @@@a o@k  Puuku @@@@@@@@ na Elele ua @oo@oi @e @@@ ha a @a homeia @@ i.

            O ko M@ui aohe i loaa mai @@kei wa, aka o ko makou man@@i @@@ nae e loaa mai ana no, ma o Maui Hik@na la.

 

HEAHA KEIA HANA A KA HUI KALAIAINA?

 

Mamuli o na lono me na hoi ke i hoea mai imua o ko makou al@, no ma mea e pili ana i na hana a ka Ahahui Kalaiaina i keia mau la, a ina he oiaio ia mau hoike i lawe ia mai, ke ehaeha nei ko makou puuwai mamuli oia mau hana hoomokuahana a ia Ahahui, a oia hoi ka makou e hoike aku nei imua o ke akea, elike me na kauoha i loaa mai ia makou, no ka lahui holookoa o Hawaii, a oia iho keia.

Ma ka noho ana o ka halawai mau a ka Ahahui o na Wahine Aloha Aina ma ke Alanui Ema i ka Poalua nei, i heluhelu ia ae ai kekahi leta mai ka Ahahui Kalaiaina ae, i kakauinoa ai e J. P. Kuoha, ke Kakauolelo oia Ahahui, e hoole ana i ka haawina a ne Kaikuahine o ke aloha i noi aku ai, na lakou e auamo pu me na Ahahui Aloha Aina Kuwaena o na kane a me na wahine o Honolulu’nei, a o ke ano nui a me na manao o ua leta la, e hoole kaokoa ana i ke komo pu ana mai iloko o na hana laulima a na Kaikuahine, a i panai ia mai hoi me keia mau olelo, “eia no lakou ke hana nei no ka pono o na Elele’.

Mamuli o ko na Komite kaahele ana iho nei iloko o ke kulanakauhale nei, ua hoike ia mai la ka inoa o kekahi mau Komite o ka Hui Kalaiaina i hele iho nei e ohi dala iloko o na kauhale, oia hoi o Kalaauhina, Paia a me kekahi poe e ae, a ina ua hoihoi pololei aku keia poe Komite ia mau mea a lakou i hele ai e ohi iwaena o ka lahui, i na Luna Nui o ka Hui Kalaiaina, alaila ma ka aoao o ka lahui, ua koi ia mai makou, e hoolaha akea ia kela mau papainoa o na poe a pau i haawi ae i ka lakou mau kokua ana iloko o ko lakou mau lima, aole ma ka manao ana, e hookuee i ka noho ana lokahi, aka, i hiki ai ke ike ia e ka lahui holookoa, eia na Komite oia Ahahui, ke hana nei me ka pololei, aole hoi me na hauwawa i lawe ia mai, a makou e moni nei me ka hoomanawanui a hiki i ka wa e loaa ai @ ka oiaio, ka wa hoi a makou i manao ai oia ka wa kupono loa e hoike akea ia ai ke au-nui a me ke au-iki.

O kekahi mau hoike e maopopo lea loa ai ko ka Hui Kalaiaina mau manao kaokao, oia hoi, mamuli o ke koho ana o ka Hui Aloha Aina  o na Wahine, i mau Komite e huli pono ia ai na hana ai Ahahui, ua loaa aku la na mea i h@naia e keia poe, oia hoi @@@ wahi dala i hoihoi ia aku loko o ka lima o na Luna Nui @ ka Hui Kalaiaina, mai ka ma@ama mai o Dekemaba, 1897, a @iki iho la i Maraki 1, 1898, a i @@ounaia aku Hui Kalaiaina a Elele Lahui @ Wasinetona, ma ke Zea-- @andia o ka Poalua iho la, i ka huiua nui o $60 wale no wahi pala.

 

(E nana ma ke aoao 7)