Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 19, 7 May 1898 — HE MOOLELO WALOHIA -:NO KE:- Keikialii Alabati Ke Kaeaea o Pelekane. —:A ME KA:— Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo Hoohenoia no KE ALOHA AINA [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA -:NO KE:- Keikialii Alabati

Ke Kaeaea o Pelekane. —:A ME KA:— Ui Madelina.

Ke Kukui Uwila o Ainapo Hoohenoia no KE ALOHA AINA

O k- .i f I "'. u.i ft ln npio noI o h .'.\ i , Uu ;it> ai maluna o li, punau<-!<-« peia no hoi l»< 1 k'-i.a I' ka opio o ke-ka-pakila 2, ; ukali ia mai lioi e ko laua w&u' puuli; o i:;i e like rae ke kaa©ha a ka raoi UilamaHe huakai nui maoli do a e "akali ia ana boi e na mialiK.oa kaua 3io, no ka hoihoi ana i ka opio ao kona one hanau, kahi hoi ana i olelo n: aole i oi aku kona hoohihi j na īiĒUii makamae <> loko o ke kulaonkauhal'* aliī, mnnma o koua home kuahiwi, ke ku«w nui hoi o kona ae ole ana e noho roe kona mau makua TJa ukali pu ia no hoi keia huakai a hiki i ka puka ana mawaho o na palena o ke k-ulanakauhale e kona mau makua panoi, ka moi Uilama a me kana /wanme, a me na poe'! koikoi a pau o ke ua hele a 1 kanla«e]a ke alahele» mamuli o ka uhai o na aloha alii inahope. lfe ekoiu la i ukali aku ai ka huakai a na makua & me na kupuna mahopp, a oia no hoi ka wa i wehe ae ai o ka pili hooko-o ia ioko, mawaena o lakou a pau, a huli boi mai la ko kek-ulanakauhale poe, a pela no hoi ka huakai helo a ka oplo, o moe ana maloko o na iaau loloa e X>ohai.punf ana i ko lakou alahele e heje aku nei, a i hookamaaina mua i ia no hM ma kana mau huakai mua no maloko o ka ululaao,. i na wa i iiala aku. He hookahi pule o ko lakou hele malie ana, hoea aku 3a lakou ma kahi o kahi moi puhi o-le., a nana hoi i hookipa aku i kana mau malihini kiekie me ka hanohano nui; o like no hoi me ke ano o ke lionohiki mikimik: ba eieeleu. Pela no i pahoia awiwi ia mai ai he papaaina, i lawa pono me na i'o holoholona a ma na i'a hou hoi o ke kai mai, ka mea ana i ike mua ole ai i ka huakai mua ana i lilki mai ai ilaila. Ua ai iho lakou i ka lokomalkai o na kamaaina oia wahi> a lawa poiio, me ka hiki ole ke hoohalahala, a ua kupono loa maoh no hoi kona aoho ana i mea hoomalu no ia wahi mamuli akona hoolohe i na olelo a Keiki i a'o aku ai iaia. Ua lakou he eono la, a oia no hoi ko lakou wa i haalele iho ai me ka piha mahalo nui i na kamaka hoolako hou ana mai i mau mea ai na lakou, Oiai o ka hapanui o ke alahele koe, a o kahi hāpa uuku wale lo

kai ijflu ia Lk tu i ka htlc i? t a o ka j pono, oia no kft lawa poi.o 3ny na I*Tco fIJ T3o lo'in hnnleni )»»•!«' e Tir*r ; I aku CtM Ua<lv o luko o La ulu- | laau, kshi boi o ka rnnko!uko]« o : ' ka !vihii'<\i o ke :t3n. <; hihi &i ke ki? ; ! no o ka mea a aknbi'a hele ma ia ! ! mau Trahi. | I ihaa!fle &Iju ai lakou i ' 1 keia wuhi, uft ]>u in mai lft la- J | kou o kahi konyfu}ci ai ft3ii, iii" jkou mu uaimka j u }i<)i» e. l;nvo pu ; aua i iiiuU ijjoa ei i,n ko lak'-u haku l.opio. j • - 1 La lilo hoi oia i iueft aluha ia iwa- ; eaa o keia pot\ a ua komo koke no , Uoi ka hoohihi o ka man&o iloko o ; ■ na makaAinana o keia wahi, mamuli • ■ r: : " : 1 ka oluolu a m« ka waipahe 0 na j oielo a ke keiki opio. 1 lle aiau la no hoi ka ukali ana i ; kahi konohiki ai alii me kona poe kanaka, a haaleie aku la laliuu iaia nae oa ukali e Imhai maljopo 0 ua ( wahi kanaka nei, ao kekahi poe , | ua haliai loa no i ke koiki opio, , j Ua loihi no na la i helo ia ma ke- « ia> huakai huli hoi i ka hoiiie a, ua keiki oj>io pei, a ua ano maiuhilulii | a uiha maoii 110 kekahi pooj no ka : loihi mao!j no o keia wahi. j Aka ; ua hoohauoli mau aku oia i j kona poe hoahele i kela a me kera j la, ahiki wa% no 1 ko lauou hiki j auaaku i na palena cf kona wahi 1 j hanau ai, a oia 110 hoi ka wa i ike j mai ai o na poe no i noho e malama j i na piea hoonanea a:ke keikl ōpio, : Ua komo like mai la hoi ka hau- | oli iloko o n» mea a pau, no ka mea | ua hpea mfil lakou me ka maa Wii i j kahi o ko lekou liaku alii opioe Waaale no hoi he mau mea hoohUuhiiu' ma ia wahi, aka. ua aloha ia 1 ae. A iho Ia i hoea maalahi aku ai ka huakai a ka opio 110 kona 120- j na feome ponoi. a oia no hoi ka wa | i makaukau mai ai ona mea ai i ka | poe e noho aiia, he mea hoina t ka opio i makemake nui ai, oia hoi na i'o dia palupalu, na manu holo nahele, ua hoolako la a lawa e ia ■ poe noiho hale, Oia ka kela a mo keia i lawe ae ai i#ia mea i hoomakaukau ia, me ka hiki ole i kekahi mea ke keakea aku oiai, aohe kapu alii e makma ia imua 0 kona alo, līe noa wale no no mea a pau. Ua lilo no hoi keia mau hana maikai a ka opio i mea mahalo nui ia e kona poe kanaka, oiai aohe Īie hookahi mea oi ae, he like wale no na mea a pau, i,oho kiekie aohe he haahaa. O keia noho ana mawaena o ae keiki a me na maku« 3 ua pala&a pu ka noho ana, a aole hoi he mau hoomauao ana iloko o kela ame ktia, 110 na oielo wananu a kahi kanaka pahaahaa 0 Suna, ke kHokilo Sobiada«hoi ka noeau» X ka piha pono a»a o na mahina elima 0 ka noho nanea ana 0 ke • 1 aloalii, me ka haupu ae hoi, ua ;

! kokoku loa mai pllīkla maiuUu o ko hkou alo> alia, f mcft ko ai kfi ! iu lioopnlakii a hoonanea !.:t i« uu k:» iiK-i rilntu.i a mo ke. Keikialii maniuīi o ka ma- ■ tnut[ 6 ka maluMa o ka no!jo ana o ' ka aina. | I K/skahi wanaao a ka moi T*i?ama j i puka aku ni e liele holoholo Hoko i o ke kjl:iimtauhdlc, e l)kf mo Kona • , auo man 'unu, a i li'-" 1 »! puka ana I aUu i' il'Ao o k" . | aia 1(oi. na h..okithriha koki» ia fcoi<a | noouoo, ma o kona ikfc ann, ua pnnī k<- kuUnīikaunalo i ka hoopuni ia e na enem:. j 0 keia kona wa i lioi hou m'ai ai 11-jko o ka Paalil, a mt> ka hoohakalia hou ole iho, ua Hioi poīolei - la oia a hoike aku la i kana wahine ! a me ke Keikialii no ka iniī ana i ' -\vahi e pakele ai no ko l.ikou mau : ola pakahi. I * ■* * 0 ka pupuahulu nui, me'ka lawe ! ana ae i na wahi lako ai e ponoai o : ko lakou hele ana, komo aku la la- | * : kou mahiko o na lua hune o ka ha- : leahi, he wahi hoi e hik! ole ai i ka ' enemi ke huli, a pela ilio la i waiho i : ia iho ai «a halealii me ia neoneo. | ' 0 kda iho la ke kulana o ka ha- I : leahi ī ha&lele ia aku la, me'kahoo- ! I' ' ' i nele ana aku aohe mea'hoomalu' I nana e nana konamau paia anoano ' o na lā i hala. i A oiai hoi, ke wehe mai nei Aā ao I olinolino o ke kakahiaka. e Hoike ■! mai ana. eiaka pilikia ua 'kokoke i loa mai, oia no ka wa i hoea mai ai j o na elele lawe kauoha mawaho poL jt » ♦ ' iiioi o ka puknpa o ka Paalii, a kike- ■ ke mai la no ka wohe la aku o ka 1- j puka pa. ' He elua manaw'a i kikeke ia mai ai, a oia no hoi ka wa a na kiai i , wehe mai ai i ka puka, 'aia hoi, ua hookahaha ia ko'lakou noonoo mamuli o ko lakou jfce koke ana mai e ! j ku aku ana he mau puahkoa i j kaukau no ka hakaka, i Ica wa • e | hoole ia mai ai ko lakou mak-emake : 0 keia no hoi ka wa a ka Elele i nir<ai| m?x ai i na kiai puka, ina ha aia no ka moi Uilama iiokoa'me ka ohana aiii a pau, a ua makemako | ia lakou a pau e haawi pio mai, i j pakele ai ko lakou miiu pla. j A ina aole peJa, aole loa makou e ! n?na aku i na paia ti%ni o keia hale alii, a e hoolilo koke no makou i kona mau pou a me kona mau o-a } i mea helelei ilalo o ka honua, elike me ke kauoha i loaa mai ia makou inai ko makou )i;"ku ah'i mai, ke kei-! kialii Alayina,, ka haku aln o ke kai a o ka mea hoi nona ka weli ia malana o na ale huhu o ka moai a. Ua hoea mai oia i ka wa kupono no ka hakilo aiia no lia hana hon- j maewaewa a Ka moi Uilama a mp . kana keik?, i kona mau hoalolia moi. o na aupuni o ka aka.u o Europa, a ua lilo hoi ia i kumu naija e k&uala- j j ko mau i kona noonoo uo ka liuliu I a me ka niakaukau ana no ka haka-1 ka me na kana ana i enemi ai, j

j" jb- awiwi kpke, ae lavye aku i ka| j loao imuA j? ko oukoy pi&u haku, o j haawi pio koke mai i ka mana a pau j o ka aina īloko o ko makou lima, i iloko o na hora 3 mai keia wa aku, a o ka meft e kue mai.ana* he. make . kona hope, ume ka poe a pau xpai hope ona. , „ i