Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 43, 22 October 1898 — Page 3

Page PDF (882.31 KB)

This text was transcribed by:  Robert Uyeunten
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

HONOLULU, OKATOBA 22 18@8

 

Nuhou Kuwaho

 

HE KANAONO TAUSANI I HAALELE I KA HANA,

            Parisa, Oct. 8. O na poe kukulu hale he 200,00 @ Parisa, he 40,000 oia poe i haalele aku la i ka hana, malalo o ke alakai ana a kekahi hui.  Aia ke kiai ia la na hale o kukulu ia le e na koa.  O ke kumu lulu mai aio keia hooha@ ana, mamuli no ia o ke ake ana o hoopii hou ae i ko lakou mau aku. 

            Parisa, Oct, 9  O na poe hoomoe paipo, na poe hana ma na kaupoku hale, a me na poe hana i na mea hoonani, e ukali aku ana ma ka haalele ana i ka hina, a ua hauwawaia ae e komo pu aku ana na li mahana o na kaaahi ma keia haale le ana.  Aia ke aupuni ke hoopiha la ina wahi i hoohakahakaia me na koa, me ka hoolako pu ana i ka palaoa ina e haalele mai na poe pu hi palaoa.  I keia wa aia ma kahi o 60,000 poe i haalele aku i ka hana.

            Parisa, Oct. 9. Ua hoopuka aela ke aupuni he mau kauoha kuikawa i na pakaua o an taona like ole e kokoke ana i ke kapitala e hoouna mai lakou he 500 koa pakahi i Pa risa, Ua olelo ae  ke Journal de Debat@ e hiki ana ka nuio na koa ma katu 10,000. Ua boolawa ia na pualikoa me elua la ai, a me kanaaono puni  poka.

            Nu Ioka, Oct, 8. Ua olelo ae o M. Plcard, ke komisina hui o ka hoikeike o 1900, ina aole a hoopau koke keia mau hana hoohaunaele, he hoopoino ana aku la i ka holomua o ka hoikeike i manaoia e wehe ia ana ma ka ia 15 o Aperila, 1900.

            HE MAKE LOHI LOA.

            Ladana, Oct.8.  Ua hopaka ae ka Medical Journal i ka hoike a Kauka Icenel o Parisa, e pilrana no ke okipoo, aole i hoopoino koke aku i ka lolo. Ua olelo ae ua Kauka Farani la, ua hemo mua mai ke koko mai na aa nunui mai o ak a@i, aole hoi mai ke poo mai. Ua olelo hou @ e oia, o ka lolo mahope iho o ke okipoo ana, e mau ana no kona ikaika no hookahi hora, aia wa o ka mea i oki ia kona  poo e mau ana no kona lohe, ka honi ana, a aole hoi oia e make no ekolu hora a oi. Ma keia i ike ia ai o keia kekahi o na make lohi loa i piba me ka manaonao.

            HOOLE NA KHPA BERITANIA I KA HAKAKA ANA.

            Ladana, Oct. 3. Ua loaa mai nei he lono mai Tranvaals mai i ke Keena Aina E o Beritania. Ua kauoha aku la o Peresidena Krueger i na kuoa Beritania ma Transvaal no ke komo pu ana aku me na pualikoa Burgher no ka hoouna ana aku e kue i ka hoala kipi a ke Ali Mofeu e hoomakaukau        la no kekahi kaua nui.  Aia na Kafis ke kiai la i na alanui ma ka akau aku o Trans@al a @e hana nui @ @ B@ ke kipa ka ana aku.  Aia me ka Peresidena Krueger, he palapala o ke kanawai e kauoha aua i na kupa Beritania ma Transvaal no ke komo pu ana aku me na pualikoa Burgher, aka, aka, ua hoole aku nae na Beritania i ka hakaka pu ana me na Boers, oial, aole lakou he poe kupa no ia wahi.

            HE PAUAHI MA @

            LADANA, OCT. 7.  Wahi a na lono i noikeia mai Sanahai mai, he ahi kai oili ae ma Hankow ma ka La Pule nei, a ua anai ia he hookahi mile kuea o ke kulanakauhale e ke ahi, me ke komo pu aku o na hale aupani a me ka luakini i keah@i.  Ha hopohopoia ma kahi o ke tausan@ ola i poino.

NA ILIKINI ME NA ILIKEOKEO.

            Walker, Oct. 6.  O na Lono no ka luku ia ana o na koa o Renerala Bacon ma ka hakaka o ka Poakolu nei, ma ka mokupuni Bear, ua ikeia aole he oialo.  O ka nui wale no o na poe i poino i@hoikeia mai e Lutanela Konela Harbachi i hoike mai ai 7 poe i make, a he aiwa i hoehaia.

            Baker, Minn. Oct. 10.  Ua oea mai nei he wahi i McGragor mai Portage Lake mai, he eha mile ma ke komohana, a hoike mai la he elua kakini Iliaini i hamo ia me na pena kaua i hoea aku ma kona home a kipaku mai la iaia a ua manao oia na make aku la knoa makuakakane a makuahine.

NUI KA WI MA HAVANA.

            Wasinetona, Oct. 3.  He leta malu kal loaa mai nei mai Havana mai, e hoike mai ana no ka wi nui e pahola la ma Havana.  He lehulehu wale e make la ma na alanui, a helehulehu wale hoi na poe i hiki ole ke haalele iho i ka hale no ka hele ana aku e noi i mau mea ai e make la maloko o na hale.

NELE KEKAHI WAHI O GEREMANIA I KA IA OLE.

            Nu Ioka, Oct. 3.  He lono telegarapa kai loaa mai i kanupepa Sun mai Berlin mai, e olelo ana.  Ma kekahi mau wahi lehulehu a ma Saxony, aia na popoki a me na ilie ke ai ia la e na poe ilihune.  Ma kekahi mau kulanakauhale liilii, aia na ohana ke hui ala a kuai aku i na ilio momona.

HOI HOU KA MOI MATAAFA NO SAMOA.

            Samoa, Sept. 24.  Ua hoea mai nei ka moku Bassard i ke awa nei, a maluna ona o Mataafa a me kekalii mau alii, i kipaku ia mai Samoa aku, ma ka 1893, no na mokupuni Makala.  Ma ia wahi o kekahi o na alii nona ka inoa o Mulipola, ua make iho la lia, aka, ua hoihoi ia mai no nae kona kino make, a maia wahi no pu no hoi, ua mare iho la kekahi o na alii i ka wahine.

            Mamua o ka haalele ana iho o ka Bussard ia Samoa, ua lewe aku oia he awa a me ke kalo, a ua lilo hoi la he mea o hauoli loa ai na poe i kipaku ia.  Ua apoia mai lakou e ka lahui Samoa me ka pumehana, a ua manao ia e lilo aku ana oia ke pani ma kahi o ka moi Malietoa i make.

HE AHI ANO HOU.

            Belina, Oct. 8.  Ua hono ia mai nei ma ka hookahakaha ana a na mokukaua Geremania, e pau aua i keia pule, kekalhi mea ano hou loa, he ahi o ke ano Helene, i hana ia e ka ike o kekahi eneginia o Berlin.  E hoa ia ana keia ahi i ka wa e halawai ai me ka ea, a i ole me ka wai, a aole hoi e hiki ke hoopio ia me ka wai a i ole me ka lepo.  Ua like ka malamalama o kona a ana me na kukui uwila, a ua hiki hoi ke waihoia malao o ka wai a me ka lepo, a i akona wa e hoea ae li iluna o kahi i makemake ia, oia no kona wa e a ai.  Ua hoaoia keia ahi i ka wa o na mokukaua e hookahakaha ana ma ka mokupuni o Heliogland, a ua oleloia ua hiki loa ke ikeia na moku o ka enemi.

KE KUMU O KA HOOKAULUA IA ANA I KINOHI.

            O ka loaa ole ana o ka laikini loio i ko makou hoa opio, a i kamaaina hoi i na mea a pau, nona ka  inoa o William C. Achi, i na la i hala ae nei, aoleia ma ko ka Aha Kiekie manao nonohua ponoi iho, aka, i hookaulua wale ia n, no ke a'o ana aku iaia e malama pono i ka hana, aole hoi e hoolilo ia i mea uhaai wale, a noonoo pono ole, a malia nae paha hoi, ua kanaka makua iho la ka opio, nolaila, a manao ka Aha, ua pono ke haawi aku.  Ua lohe mai makou mamua ae o kona haalele ana iho i na kapakai o Hawaii nei no ka hauoki o Kaleponi, ua haawi hou ia mai la iaia kona laikini loio.  O ka makou wale no e a'o aku nei i ka opio holomua ma ka hana, e hoopono i ka lawelawe ana i ka hana aole i kela ano kahiko.

            Ua pono no hoi ko Kaulukou hooikaika ana, o laua like no ia pohaku hekau hookahi, a nolaila he hana pono ia na ka hoaloha i ka hoaloha.  Ua hiki, he Hawaii hoi ia, wahi a ka olelo.

C. W. KINNEY.

            He Loea ma ka Hana Umeke, moe, pakaukau, a pela aku, ka hoomaikai hou i na mea nohaha, ka hoohinuhinu ana me ak maikai loa.  E hana ia no ka makemake o kela a me keia me ka emi loa o ka uku.

            E loaa no wau ma ko'u hale hana, ma ke kihi o alanui Moi a me Alapai

            sept 26 - 3m. dly*

Nuhou Kuloko.

            Ua hopuia kekahi wahine no ka hoeha ana i kekahi Pake.

            He mau la hoea wale mai no keia no ka moku lawekoa Arizona nai Manila mai.

            @ ke hana hou ia nei ke alanui o Aala, a e lilo aku ana oia i ala nui @ ma keia mua aku.

            Ua hoohakaila ia ka mokuahi Mauna Loa ma Lahaina, no ka hooili ana i ekola @ nanahu nona. 

            E haalele iho ana ka mokukaua Beninetona ma keia mua koke iho ma kekahi huakai kaapuni i na mokupuni.

            Ua lohe ia mai nei ma ka mokuahi Gaelic, na haalele aku la ka Arizon ia Honokaona ma ka la 11 iho nei no Honolulu nei.

            Ela ke lawe la nai ka papa o ka hotele o Wailua maluna o ke alahao, a e hoomaka ia aku ana kona kukulu ia ana ma keia mua koke iho.

            O ka moku lawekoa Senatoa kai manao wale ia e hoea mai ana ianei i ke Sabati ao nei me na koa no Manila, a oia ka moku i manaoia e hoaa mua mai ana.

            Ma ka la 10 iho nei i hoea aku ai ka mokupea Tacoma i Kapalakiko mai Honolulu aku nei, e hoi hou mai ana oia i anei me ka piha holoholona no ke aupuni o Amerika Hnipuia.

            I keia pule i opuia ai e hoea mai ana ka mokuahi Centennial i anei mai Seattle mai, a maluna ona e hoea mai ai na ona o ka mokuahi Columbia e paa ia nei maanei.

            Eia ke hooiala nei he puali keaka no ka haawi ana i keaka ma kahi ma kahi a ka Hui Kikapu e keaka nei, no ka umi keneta wale no, i ka wa e kaawale aku ai o ka Hui Kikapu mai laila aku.

            Ua hoao ae kekahi mau l@ina o ka mokuahi Lehue e hoololohe iuka nai o ka aina, aka, he hookahi nae i hoopaakiki loa i laweia mai no ka halewai, mamua o ka haale'e ana iho oia moku, ma ka auina la Poa lua nei.       

            O na wahi mua a ka hui Keaka Kikapu e kipa aku ai, oia no o Kaneohe, Waimanalo, Kahuku, Waialua a me Ewa ae nei, a mahope aku oia manawa e holo aku ae lakou no na mokupuni huli makani aku nei.

            Ua lilo ae la o Thomas R. Walker a me Francis M. Swanzy, i mau lunahooponopono no na waiwai o Theo H. Davies i make, o ka huina waiwai io o koua mau waiwai paa ma kahi no ia o $54,270 a me $1,741,212,92 waiwai lewa, a nona hoi ka waiwaiio ke hui ia a puu ma kahine $1,795,482.92.  Nolaila, he Ona Mihona oia no Hawaii nei i ka wa mamua o kona make ana.  Nani io no o Hawaii no na malihini, a no kakou iho, he neo ia a nele loa.

            Ua hapa ae @ o ke Hale Au puni no ka make ana o E.G. Hiki koki.

            E holo aku ana ka Bihopa Willis o Honolulu no na Kona ma ka Mauna Loa.

            Ua huli hoi mai na koa Amerika i noho hana aku nei ilalo o Ewa ma ke anina la Poakolu nei.

            Eia ke hoomoe ia nei na uwea kukui uwila maluna o ka mokuahi M @ o ka Hui o Poka ma.

            Ua hapa ne ka hao o ke Kanikela Amerika no ka make ana mai nei o Bayard, kekahi o na luna aupuni o Amerika Huipuia.

            Eia na koa Amerika e hoolulu nei mawaho o Waikiki ke ake nei o loaa o na hui hukihuki kaula no ka hookuku ana me lakou.

            Ua haalele aku ka mokuahi Centennial ia Seattle ma ka la 9 iho nei ina ao'e oia e kipa ae ana ma Hilo, alaila e hoea mai ana oia ianei ma ka la a p@.

            Ma ka Poakolu nei ka la lulu @la o na keiki a me na kumu o na halekula a puni ka Paeaina nei no ke kia hoomanao o Lafaiete, a he @uku ka ka mea i loaa ae.

            E hoea mai ana maluna o ka mokuahi Centennial o Lunakanawai Ballinger o Seattle, kekahi o na loio i ike nui ia malaila, e holo mai ana oia no ka hoao ana e hoopakele ae i ka mokuahi Columebia.

            Ua loaa mai nei he lono maluna mai nei o ka Alameda, aia o J. Heting, ke Kanikela Kili ma Hawaii nei, ke hookokoke aku la ma ke kae o ka luakupapau, ma Beremana.  No elua la, aole ana mea noomaopopo.

E HOIHOI IA MAI ANA I HONOLULU NEI

            Ma ka halawai ana a na hoa o ka Papa Ola, ma ka auina la Poakolu nei, ua waiho mai la ke Komile Lepera he hoike no kekahi mau ma'i lepera e noho la ma ke kahua ma'i i loli ole ko lakou ano no kekahi mau makahiki lehulehu i hala ae nei, e hoihoi ia mai lakou no ka nama hou ana ma Kalihi.  He 25 ka nui o na inoa i waihoia mai e Kauka Oliva, aka, e hoohakalia ia ana ia kumuhana a hiki i ka wa o na lali o ka Papa Oia e kipa hou aku ai i Molokai.

UA HOOPAI IA NO KA AIHUE

            Ma ke kakahiaka o ka Poakolu nei, i hoolohe ia ai ka hihia aihue o George More, ka haole malihini i komo wale ai maloko o ka hale o Mrs. Monsarrat, ma kela Poaha aku nei, a lilo aku i ka aihue kekahi mau mea liilii oloko o ka hale.

            Mahope o ka hoolohe ia ana o kona hihia, ua hookau ia mai la ka hoopai o eono mahini hoopaahao maluna ona.  He haole elemakule oia, a o kona hoea koke ana mai nei no hoi ia i keia mokupuni.