Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 47, 19 November 1898 — Page 6

Page PDF (827.48 KB)

This text was transcribed by:  Jaynie Stone
This work is dedicated to:  Kalo'iokalani

6                                  KE ALOHA AINA, POAONO, NOVEMABA 19, 1893

 

HE MOOLELO WALOHIA NO ALANADELA

Ka Wahine Hoopahaohao o ka Aahu Keokeo.

A I OLE

Ka Loea Hookani Pila Hapa o ke Kulu Aumoe.

  A no kekahi mao minute kela noho hamau ana a ua elemakule le me ka piha aloha no kona haku wahine a me ke kanaka opio ana e hoike piha aku ana i ka laua mau hana maloko o ka rumi paahao, no ka mea, ua oi loa aku kena makee i kona ola ponoi mamua o ke ola o na opio, ana i hoohiki paa ai i hoaloha oia no laua no ka manawa pau ole, Nolaila, me ka hoohakalia hou ole iho, owaka ae la kona mau lehelehe, a pane mai la me ka leo kaumaha penei. 

  E kuu haku powa e kala mai i kau wahi kauwa nei, no ka hookomo ana i kau aliiwahine maloko o ka rumi paahao me ka loaa ole mai he kauoha mai oe mai, aole no nae ia mamuli o ko’u manao ponoi iho, aka, mamuli no ia o ka makemake ana o kuu haku wahine e ike kumaka i ka ui o ke pio e waiho ana maloko o ka pumi paahao, e hoopakela ana anei oe e kuu haku i kona ola ina au e hoike aku ana i na mea a @au i keia manawa ano?

  E kuu kauwa hoolohe, e huikala no au ia oe mai ka hookau ana aki i ka hoopai o ka make maluna ou. Nolaila, e Kaisa, e hoike mai i na mea a pau i keia manawa ano, a ua makaukau hoi na lio ahiu i ka lawe ana aku i na lawehala maluna o ko, laua mau hokua, noloko o na ululaau a hiki i ka wa e kikoo mai ai o ka make i ko laua mau uhane a lawe aku no kahi maha mau. E pane koke mai ano, n@ ka mea, ua wela au i ka inaiha no laua.

  A i ka hookuu ana iho o ka leo o ua aliipowa la, aia hol@ kona mau onohi maka ke hoike mai la i ka piha inaina, a me ka eueu ana ae o kona mau lehelehe, a ua like hoi oia m@ kekahi kanaka i uluhia ia e ka uhane ino i keia wa.

  E hoolohe mai e kuu haku, wahi a ka elemakule i pane aku ai, ma ka po i paa pio mai ai o kela kanaka opio, i na keiki omokoko o keia home kuahiwi, ua ike iho la au i ka nani o kona helehelena, a no @a mea, ua hoike aku au i ke aliiwahine, aka, aole nae au i manao e lilo ana laua i mau ipo, ua koi koke mai o@a’u e lawe aku iaia no ka rumi @hao, a he mea oiaio, ua hook@ku au ia manao noi, a lawe aku@ no ka halepaahao.

  @ hoomaha iki iho ai ua el@, no ka noonoo ana i kana mau olelo e ho paka hou aku ai, a hala h@ manawa loihi, ua owaka hou ae la kona waha a pana mai la.

  I kinohi, aole au i manao e komo ana na manao kuko hewa iloko o laua, no ka hoekomo ana aku ia laua iloko o na hooipoipo ana, aka, mahope mai nae, ua ike iho la au, ua lilo holookoa aku ka puuwai o kuu haku wahine mahope o kela kanaka opio, a lohe aku la hoi ko‘u mau puka pepeiao ia Magarita e no@ aku ana i ke kanaka opio, e mahuka laua mailoko aku nei o ka home o na powa, a mai hooko io ia no paha ia iini, i a aole i loaa pono kuu hakuwahine i na kiai makaala o ka luahuna o na pewa nei.

   Mamua o ko Magarita haalele ana aku i ka rumi paahao, ua ike aku au iaia e puliki ana ma ka a i o ke kanaka pio, me ka haawi pu ana aku i na muki ana ma kona mau papalina.

  Ae, e Kaisa, elike me ka’o i hoike mua aku nei, e hoopakele no an i kou ola i na oe e hahai pololei mai ana i na mea a peu me ka hoonalonalo ole aku i kekahi mea me ka huna ole. 

  A he mea oiaio, ua hoike mai oe me ka hoonalonalo ole aku i na mea a pau. Nolaila, i keia minute no e hookuu aku ana au ia oe i kanaka lanakila. 

  A ia manawa no i kauoha aku ai oia i kona mau kiai uo ka wehe ana ae i na kupee hao mai ka lima aku o ka elemakule, a iloko o na @okona pokole, mahope iho, aia hoi, o Kaisa he kanaka lanakila.

  I keia wa no i huli ae ai ke alii powa me ka piha inaina nui maluna o kana wahine e waiho ana iluna o ka lepo a me ka leo kakana, pane aku la oia:

  E Magarita, ka ilio kawau, e hoomanao ua kokoke mai kou mau minute e make ai maluna o ka hokua o ka lio ahiu no kou hoao ana e kue mai ia’u, a nolaila, e hoike mai ia’u he manao hoike hope anei kou imua o’u. 

  E ka wahine lapuwale, mai noi mai e hoopakele ae i kou ola. a aole no hoi au e ae aku ana no ka haawi ana aku ia mea ia oe.  E pane koke mai ano, a oi aku hoi ko’u makemake a kaawale koke aku oe mamua o ka hala hou ana ae o umi minute, a na kou pio e malama aku ia oe. 

  Ua manaoia e kipa mai ana ka mokukaua Italia Etna i Honolulu nei, ma kana huakai kaapuni honua aia oia ma Kapalakiko i keia wa. 

  Ua malamala ae ka heihei moku liilii maloko ae nei o ke awa o Kou, ua lilo ka lanakila a me ka makana o $15 ia Lady L. ka moku a ke Keikialii Kalauana ole, a i ka moku Wild Swan a Ekela ka makana elua.

KA BUKE MOOLELO HAWAII I HAKUIA E KA

Moiwahine Liliuokalani ma Wasinetona.

 

Pai a hoopukaia e Li a me Shepord o Bosetona, Amerika Huipuia

 

Unuhiia no ka pomaikai o na poe heluhelu o KE ALOHA AINA@

 

MOKUNA XI

KA HUAKAI NO MAUNA LOA.

 

  A maloko o na laau e ku laina a me na pua e hoohihihi ai o ka maka a me ke ala e mapu mai ana i maalo ae ai o ko makou mau huakai lio, a oia mau pua e popohe mai ana oia no ma oua lehua ula a me ka melemele o na ano he lehulehu wale a me na mea ulu e ae e hoomalumalu ana i ka makou huakai me ka oluolu.

  A aole no hoi makou i hoea aku i ka pahu hopu o ka makou huakai a hiki i ka hora 5 o ka auina la, a ua hoomaluhiluhi ia makou ma keia huakai loihi, aka, ua hoopiha ia no nae na mea pau me ka hauoli, a ke manaoio nei au aole he mea i hoohauoli ole ia. 

  O keia a ana o ka pele me ka ikaika nui, aole hoi oia i hooweliweli mai i kahi taona maluhia o Hilo, a nolaila, o ko makou huli hoi aka aku, ua haawiia ae la he aha lealea no ka hooilina o ke kalaunu e Mr. a me Mrs. Luther Severance, a ua hoohauoliia mai hoi au i ka hoikeike ana aku i ko’u hoahanau o Kaleponi i kekahi mau loina o ka hookipa aloha oia mau la i hala aku la, ia manawa e noho like ana na poe i hanau maanei a me na poe i hanau ma na aina e.

  O Lunakanawai F. S. Lyman, ke noho ana he Lutanela Kiaaina ia wa no ia mokupuni, a me kana wahine aloha, ua haawi la laua i ke kiai ana no makou, alaila, o Lunakanawai Akao Hapai a me kana wahine, Mr. a me Mrs. Kiaaina Kipi a me kona ohana. Ka ohana o Mr. D. H. Hikikoki, kana wahine a no na kaikamahine ua haawi mai lakou i na launa oluolu ana ia’u.  Ina ua haule kekahi mau inoa ma keia kamailio ana, aole ia no ko’u makemake ole, a i hoike ae la au i keia no na hana aloha olulu i hui ia e na mea a pau.

  Ai ko makou wa e makaukau ana e haalele aku i ko makou mau kamaaina oluolu, ua hoea ae la o Sir Thomas Hesketh maluna o kona wahi moku i ke awa o Hilo, i ukali ia e Hon. Samuel Parker malolo o kana kono ana.                               Aole i pau

 

Nuhou Kuwaho

PAU KA HALE KAU KANAWAI I KE AHI.

  Wasinetona, Nov. 7. O ka nui o na poino mamuli o ke pahu ana o ka aila ea a me ke ahi, ma ka hale kau kauawai ma ka ponei aole ia i mahuahua loa aku mamua o ka mea i koho wale ia.  He lono kai pahola ae, ua hoonakaka ia na paia o waenakonu o ka aoao komohana ma keia pahu ana, aka, i ka huli pono ia ana aku o @ paia wale no mawaho kai poino, aole hoi i hoopoino ia ka paia maloko aku. Ua olelo ae o Wood, he kanaka kaha kii hale, i kona manao, ua hiki ke hooponopono hou ia ka hale kau kanawai no ka $20,000. 

 

KA MOKU AO KAUA ADAMU.

  Kapalakiko, Nov. 7. O ka moku ao kaua moana Adamu e haalele iho ana ma ka la 1 o Dekemaba, a holo aku ma kana huakai moana o ehiku mahina.  E holo mua aku ana oia no ke kaikuono o Magadalena, malaila oia e hoohala ai he hookahi mahina a holo loa aku no Honolulu a me Hilo, a malaila aku no Nagasaki a me Honakaona, a huli hoi mai no Kapalakiko nei. 

 

E HOLO AKU ANA NO SAMOA.

  Kapalakiko, Nov. 7. Ua kau oha ia aku la ka mokuhana Piledelapia no ka holo ana aku no Samoa, a e haalele iho ana maloko o kekahi mau la pokole. A me he mea la, e ukali aku ana ka mokukaua Yorktown mahope ona. Mamuli o ke ano kupilikii o ke kulana ma Samoa, ma keia mua aku, ke kumu e hoouna ia nei o keia mau moku no ia wahi.

 

KE HOOPAPA MAI LA KA REA I NA HULU O KA AEKO.

  Nu Ioka. Nov. 7. He lono telegarapa kai loaa mai nei i ka nupepa Journal mai Roma, e olelo ana:  Eia o Rusia ke noonoo nei e haawi manao aku i na mana nui no ka waiho ana aku i ka lakou mau palapala ia Amerika Huipuia e pili ana no ka hoomalu ana ia Pilipine.  Ua manaoia aole e ae aku ana o Italia i keia manao. 

 

O KA AOAO REPUBALIKA KA WAHA MANA MALOKO O KA AHAOLELO,

  Nu Ioka, Nov. 7. He lono kuikawa kai loaa mai nei i ka nupepa Herald mai Wasinetona mai,

e olelo ana: Ua manao ia ae o Lunahoomalu Babcock o ke Komite Repubalika Ahaolelo, o ke koho balota ma ka la apopo, e lilo aku ana ka hapanui i ka aoao Repubalika, maloko o ke Senate a me ka Hale o na Makaainana. 

 

KA MOKUKAUA MCCULLOCH.

  Wasinetona, Nov. 3. O ka moku lawekoa McCulloch, e noho pu la me na mokukaua o Adimarala Diawe m@ Manila. E kauoha ia aku ana oia no ka hoi ana mai i Kapalakiko. 

  Ua manaoia e kipa ana oia i anei ma kona alahele huli hoi no ka home. 

 

KA HUAKAI A KA PAPA OLA NO MOLOKAI.

  Ma ka hora 9:30 o ke ahiahi Poalima nei, i haalele iho ai na lala o ka Papa Ola i ke kulanakauhale nei a holo aku la maluna o ka mokuahi Mazama no ke kahua ma’i lepera o Molokai, a ua ukali pu ia aku ka lakou huakai e ke Komisina Beritania Kini, ke kauka o na koa Nu Ioka a me luna o ka mokukaua Beninetonn a me na ohana kakaik@hi o ka poe mai’i i no la e ka Papa Ola.

  Ma ka waoa o o ka Poaono i kalewa ae ai ka Mazama mawaho o halaupapa, a mamua o ka oili ana mai o ka la i h@ule aku ai kona heleuma no loko o ke kai. He ano kaikoo ke awa, aka, ua pae maalahi aku no nae na ohua iuka o ka aina. Mahope o ka hoomaha iki ana, ua hoomaka koke aku la ka huakai makaikai a ka Papa Ola i ke kulaua o ke kahua ma’i. A o keia malalo iho ka huina o na kanaka e noho nei maloko o ke kahua elike me ka hoike a Kauka Alvarez.

  Na poe mai lepera-kane,634, na wahine 439. Huina 1073.

  Mai@oko mai o keia huina maloko o ka Home Balauwina 141 kane, Pauahi Home-130 wahine.

  Na keiki ma’i ole i loaa mai na makoa lepera mai he 43 keikikane, 18 kaikamahine. Huina 61.

  Na poe kokua mai he 37 kane, 36 wahine. Huina 73.

  O keia malalo iho nei na inoa o na poe i nana ia, a i hooholoia no ka hoihoi ana mai i ka halemai o Kalihi. 

  Na kane-Kanani, J. Waimau Kapaku, Ka@i Hooikaika, Ioba Nahua, Chas. Travis, Hulaia, David Moae, Kalua Kapiioho, Thomas K. Nathaniel, Umiumi, Kunui, W. Kaba a me J. H. Imihia.

  Na wahine-Paulipa, Annie Palea, Annie Gaiser, Peka Hema a me Becky McMillian.

 

NA LIMAHANA HOOHAUNAELE

  Ma ka auina la o ka Poalua nei i hoihoi hou ia aku ai no lalo o ka mahiko o Oahu na limhana hoohaunaele Auseteralia i hoopaiia ai e Lunakanawaii Wilikoki. Ua hoole aku lakou i ka hoi hou ana aku e hana malalo o laila, aka, aole nae i hooko ia ko lakou manao. Ua hoihoi ia ia aku lakou e elima makai no ka hookau ana maluna o ke kaa ahi, a malalo o laila ua hoole lakou i ke kau ana maluna o ke kaa ahi. 

  Ua lawe hou ia mai na limahana hoohaunaele Auseteralia no ka hoopaa hou ana ma ke kulanakauhale nei, mai lalo mai o Ewa.  O keia no na poe i hoihoi ia aku ma ka auina ia Poalua nei e na makai he umi, aka, i kekahi la ae ua hoole iho la lakou i ka hele ana aku e hana ma @ malako.

  Ua haule hou iho kekahi uwea uwila iwaenakonu o ke alanui Nuuanu mamua iho o ka pa o Henere Walakahauki, ma ke ahiahi o ka Poakahi nei, a mai nui paha na poino mai keia uwea uwi la, ina aole i ike mua ia e kekahi mau haole, a na laua hoi i hoike aku i na poe e hele ana ma ia alanui e akahele no keia uwea hoopoino, a ua kiai malie laua a hiki i ka wa i hoea mai ai o na limahana o ka halekukui uwila.