Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 51, 17 December 1898 — Page 1
This text was transcribed by: | Betty Yang Green |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KE ALOHA AINA
HILO BAY HAWAII
UA MAU KE EA O KA AINA KA PONO
HOOKUMUIA I MEI 20, 1895
BUKE VI HONOLULU, POAONO, DEKEMABA 17, 1898. HELU 51
KA NUPEPA KE ALOHA AINA
E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakakai a ka Polima o na pule a pau o kela a me keia
mahine.
Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule. No ke kope hookahi he 5 keneta.
E loaa no ka pepa maike Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na Luna
Lawe Pepa.
E pai ia no na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike. Aole
nupepa ma ka owili pakahi o hoouna ia ke ole e hookaa mua ia ka uku pepa
E hoouna pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na
Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.
Aole loa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o
kekahi inoa kapakapa ke ole e hooike mai ii ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi.
Ka Nupepa Puka Pule
Ke – Aloha - Aina
Hookahi makahiki ……………………………………………………………….. $2.00
Eono mahina …………………………………………………………………….. $1.00
Ekolu mahina ……………………………………………………………………. .50
Hookahi mahina …………………………………………………………………. .20
EMMA A. NAWAHI.
Puuku o Ke – Aloha – Aina
EDWARD L. LIKE.
Lunahooponopono a Hope Puuku
S. P. KANOA.
Hope Lunahooponopono.
O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoona pololei mai i ka Puuku ma Honolulu.
Nuhou Kuwaho.
POINO I KA HOKU HAULE
Wichita, Kan. Nov. 18. He hoike kai loaa mai Perry, Ok., e olelo ana, he elua mau keiki hilii a kekahi ohana nona ka inoa o Henderson, i make main a hoku haule mai. He eono ka nui o na hoku i haule iho ma kahi kokoke ii ka hale a he hookahi i haule pono maluna o kaupoku a nahaha iho la. He poe e ae no kekahi i hoeha ia i ka wa i hiolo ai o kaupoku. O ke kaumaha o ka hoku hookahi aole ia i emi iho malalo o 500 paona. He wela loa lakou a a ia ka mauu ma ko lakou wahi e haule ai. Ua opa pu ia na keiki liilii elua e ka hoku a mako loa. A he manawa loihi mahope iho, ua hoea mai la na kokua i ke ohana poino, mamuli o ke kaawale o ko lakou noho ana mai na poe e noho ana malaila. He nui na hale i pau aku na puka aniani i ka na haha ii na hoku haule ma Perry. He halulu nui ke lohe ia ana i ke lewa i ka lakou wa e haule mai ai me ka hoomalamalama pu ana i na paia lani.
POINO NA KIPI.
Madrida, Nov. 30. He lono pili aupuni kai loaa mai nei, mai ia Kenerala Rios mai, ke Kiaaina o na mokupuni Vizeaya, e hoike mai ana no ka lanakila ana o na Sepatia maluna o na kipi me Iloilo, a ua auhee aku lakou me ka nui o na poino.
O ka nee ana o na poe kipi, wahi hou a ua lono la, aole ia i na poe Sepania, aka, i na Amerika no ia. A ua hole pu mai hoi o Kenerala Rios i na lono e koike ana ua malamaia ae he kuka ana me na poo kipi no ka haawi pio ana aku.
KAUOHAIA E HOLO NO VAPARIASO.
Wasinetona, Nov. 30. Ua haawi ia aku ke kauoha i na mokukana Oregona a me ka Iowa no ka holo pololei ana aku mai Montivedo aku no Manila, a malaila e loaa ai ia laua ke kauoha no ko laua wahi e holo hou aku ai.
HE HEIHEI MOANA.
Kapalakiko, Nov. 30. He heihei kai malamaia mawaena o na mokupea Martha Davis a me W. H. Dimond. Ua halele aku laua ia Honolulu he hapalua hora ke kaawale o kekahi mai kekahi mai, a no 2000 mile aole i ike aku kekahi i kekahi a hiki i ko laua hiki ana ma ka Ipuka Gula. Ua hoea mai ka mokupea Dimond ma ka hora 2 o ka auina la o nehinei, he hapalua hora mamua o ka hookuu ana iho o Martha Davis i kona heleuma. Ua haalele aku ka Martha Davis ia Honolulu ma ka la 10 o Novamaba, he hapalua hora mamua o ka Dimond, a ua hoea e mai ka Dimond he hapalua hora, nolaila na lilo ka eo i ka mokupea W. H. Dimond.
HE MAU TAUSANI KOA HOU NO MANILA
Kapalakiko, Nov. 30. Ua hooholo ae ke Keena Kaua ma Wasinetona no ka hoouna ana aku i ua koa kumau no na mokupuni o Pilipine, no ke pani ana aku ma na makalua o na kua kuikawa. Ua hoopuka ia ae he kauoha no ka hoakoakoa hou ana ae o na koa o na regimana kumau Elua, Eha, Ehiku, Umikumamakolu a me Iwakalua ma Omaha no ka hoolawa ana ia lakou me na lako kupono no kahi mehana. O keia mau koa, ua komo lakou ma ka hakaka ma Cuba, aka, ua hookau liilii ia aku ia ma ua wahi like ole. O ko lakou huina a pau ma kahi no ia o ka 9000. O na regimana koe kuikawa i holo ma ka huakai mua loa o lakou ke hoihoi mua la mai ana ii ka wa e hoea aku ai o na koa kumau, oia ka Kaleponi Ekahi, Oregona Ekahi, Colorado Ekahi a me ka Minesota Umikumamakolu. Maloko o ka mahina o Ianuari e hoea mai ai na koa kumau ia nei, ua manao ia o ka moku lawe koa Scandia, ka moku e lawe mua aku ana i kekahi mau koa no Manila, maloko o ka mahina o Feberuari.
POINO I KE KAI MIMIKA A ME KE OLAI.
Ladana, Nov. 29. Ua hoike mai nei ka mea kakau o ka Daily Mail ma Viena. Ma Trieste a me na apana e hoopuni ana, ua hoolana ia ae e kekahi kai mimiki weliweli ma ke Sabati nei, a ua nui na poino i hana ia aku e ke kai i na waiwai, na moku, a he lehulehu wale ne ola i poino.
He olai ikaika kai hoonaueue ae i na mokuaina hema o Ausetaria, a ma kahi o 28 ola i poino mai na kumu like ole mai.
AOLE NA POE KIPI E IKE AKU ANA IA AMERIKA HUIPUIA.
Madarida, Dec. 1. He mau hoike kai loaa mai nei main a mokupuni Pilipine mai, e olelo ana; ua hooholo ae ua poe kipi malaila no ke kue ana a hiki i ka hopena i ka ike ana aku i ka haawi lilo ia oia mau mokupuni ia Amerika Huipuia. Ua olelo ia ao ma kahi o 70,000 koa Amerika Huipuia e hiki ai ke hoomalu i ka ulu ana mai o na hakaka kipi, a ua lohe hop ia mai, e paa aua na poe kipi i na 10,000 pio Sepania, me ka hookikina ana aku ia lakou no ka hele ana aku e kaua i na Amerika.
NEE HOU NA POE MULLAH NO KA ELELE HAKAKA.
Simla, Nov. 27. O kea hi Mullah a me kona mau kanaka no lakou ka huina o 603, ua pae aku la lakou ma keia aoao o ka muliwai Swat, a na lele kaua aku maluna o na pualikoa Beritania Inia.
PAHU KA MOKUAHUT, C. WALKER.
Stockton, Nov. 27. He eono poe i make a me ewalu i hoeaha ia e kekahi ulia poino, ma o ke pahu ana o kekahi paipu mahu o ka mokuahi T. C. Walker i kona wa e holo ana mai Kapalakiko aku no Stockton, aole i maopopo ke kumu o keia pahu.
KA UKU NO KA HOOKUU ANA MAI INA PIO.
Madarida, Nov. 30. Ua loaa mai nei he lono mai Pilipine mai, a maloko o laila, e hoike mai ana, ua olelo ia ae, ua koi aku la o Aguinaido, ke alakai o na poe kipa, he $1,500,000 no ka hookuu ia ana mai o na poe kahunapule e hoopaahoo ia la eia.
HE MOKUAKAU HOU NO IAPANA.
Kapalakiko, Nov. 21. O ka mokukaua Iapana Azama e kapihia la ma Farani, oia kekahi moku maika loa o kona papa. He 9436 to na kona kaumaha. 445 kapuai 10 iniha loihi, 59 kapuai 6 iniha laula 28 kapuai hohonu. He holo kona o 20 nota ii ka hora. O ka manaonoa hao kila e uhi ana i kona kino he
Ua hoopai ia ka haole koa i hooweliweli ai e ki i kekahi kei ki Pukiki me ka pu panapana he ekolu mahine hoopaahao.
MOKU POINO COLUMEBIA.
Ma ke awakea Sabati nei i hoi ea mai ai ka mokuahi Columebia malalo o ka hoohana ana a kona mahu ponoi, he 24 hora mai Hilo mai. I hoihoi ia mai la oia i anei mamuli o ka manao ia e hooponopono aku i kekahi mau wahi poino o ka moku, a i kona wa e hoea aku ai i Kapalakiko ilaila e pahonohonoia ai kona mau wahi poino a pau.
Aka, ua ulu ae nae he mokuahana mawaena o ke kapena a me na luina ma o ka loaa ole ana he wahi keneta o ko lakou uku hana no kekahi mau mahina, a ua nui ka pilikia o ko lakou mau ohana e noho la mahope. Nolaila, ma ka poakahi nei, ua hiki aku na luina o ua moku la imua o ke Kanikela Amerika Haywood, a me kekahi mau loio o ke kulanakauhale nei no ke kokua ana mai ia lakou ma ka imi ana i kahi o hiki ai ke loaa mai ka lakou mau dala.
Ua olelo ae o Kanikela Haywood, ua hiki no iaia ke hoolawa aku ia lakou me kahi e moe ai a me ka hoinoi ana aku la lakou no Amerika ina lakou no luna o kekahi moku ili, aka, o ko lakou moku nae, ua hiki no ke hoolilo ia aku ma ke kuai ana, a me ia dala e uku aku ai i ko lakou mau uku hana.
Ua hoea aku keia hihia imua o Lunakanawai Perry, a ua paa hou iho la ka mokuahi i ka hoomaluia e ke aupuni a hiki i ka wa e hooko ia ai o ke koi a na luina no lakou ka huina o kanahiku a oi. O ka aie o ka mokuahi i kona mau Iuina ma kahi no ia o $10,000. Nui no ke pakalaki o keia moku.
E hoomahuahua hou ia aku ana ka nui o na mokukaua Beritania ma na wai o Asia, ma o ka hoouna ana aku i ekola mau mokukaua mama no na muliwai. Eia lakou ke hana ia nei ma Enelani, e hookau ia aku ana lakou maluna o na moku ma na apane liilii e like me ka laweia ana o na ukana, a ma ka pa kapili moku ua Honokong a me Wah