Ke Aloha Aina, Volume V, Number 4, 28 January 1899 — Page 7

Page PDF (858.18 KB)

This text was transcribed by:  Senneca-rose Han
This work is dedicated to:  Makaniholopā

KE ALOHA AINA, POAONO. IANUARI 28, 1899.

 

HE KAAO KAILI PUUWAI

 

––:NO KA:––

 

UI MINEWA

 

––:A ME NA:––

 

Kaikunane Eiwa

 

I Hooliloia i mau Manu Nene Ahiu a i ole na Keiki i Hoehaehaia

 

Kakauia no KE ALOHA AINA

 

Ae, wahi a Minewa i pane mai ai, ina o ke kaua mea ia e palekana ai e hooko no au, a oiai, aole he kaliu maanei, e hoao no aue ka i ka liu o ko kaua wahi waapa me kuu wahi papale ooma.

I ke kuu ana iho o ka leo o ua Minewa nei, oia no kona wa i lalau ae ai i kona papale ooma, a hoolilo iho la i kaliu no ko laua wahi hale lana iloko o ka poino.

Aka, aole nae i hoopau ia ae ke komo nui ana mai o ke kai iloko o ko laua wahi weapa, a i kela a me keia sekona ke iho mau iho la ko laua waapa, a ua lilo hoi ia i mea e hoehaeha loa ia o ko laua mau puuwai ka ike ana iho aone o laua wahi i koe, a he hookahi wale no mea e pakele ai o kekahi o laua oia ka molia ana aku o kahi o laua i kona ola na ka opu ana ole o ka moana.

A hookuu aku hoi i ka waapa no kekahi o laua.  I ka emi ana iho o ka waapa a he hapalua miha walo no koe maluna ae o ka ilikai, oia no ka wa o Robine i ka pane ana mai me ke kaumaha.

E kuu hoa alo ehuehu e hoopau ae i kou hoomau hou ana aku i ke ka ana i ka liu o ko kaua wahi waapa, oiai, ua kokoe loa oia e haalele mai ia kaua, ma aole kekahi o kaua e hookaawale aku ana mailuna aku nei o ko kaua wahi waapa.

Nolaila, e Minewa e hoike aku ana au i ko ʻ u manao ia oe, oia hoi, ua manao no au ua hoea mai na sekona hope e malama ai i hailona no ka mea o kaua e make mua ai.

I ka hooki ana ae o ka leo o ka elemakule i kana kamailio ana, o ka wa koke no ia i ikeia aku ai na waamaka e hoohanini hou mai ana makona mau Papalina. a pane mai la hoi me ka leo kaumaha, penei:

E Robine, kuu hoapili o keia wa o ka ehaeha, ua heea mai anei kou manawa e hookaawale ai i ko kaua pili hou ana aku, aole no hoi au i papauaho i ko ka hoomanawanui ana i ka hu o ko kaua wahi halelaoa aka, eia oe ke kauoha hou mai nei i kekahi hana i oi loa aku ka weliweli na kaua like e hooko aku iloko o keia mau sekona o ka ehaeha.

Iloko o keia mau sekona ua hooiloa ia ae lo ka wawalo o ua leo kupinai o na alo huhu o ka moana i awili pu ia e ka halulu o na kikiau makani me ka leo papaaina o ka hekili, a haule pu mai la hui na kulu pakaua e kulanihakoi.

Ma ka hakalia ole, ua lohe hou ia aku la ko laua leo i ka pane ana me ka pioo nui:

E Minewa ano ka wa hope Ioa, aole au e ae aku ana i kou manao, aka, e hailona koke kaua, a i ku ka mai e ma kou aono e hoolei aku no auanei au ia oe iloko o naale kupikipikio, a na lakou e malama ia oe no ka manawa pau ole, a ke kau ka make mua ana maluna o ʻ u, aohe a ʻ u mea e hana hou aku ai, aka, o ko ʻ u lele wale aku no iloko o ke kai a hookuu aku i ka waapa nou.

A i ka hoopau ana ae o ka elemakule i kana kamailio ana, oia koke no kona manawa i lalau iho iloko o kona pakeke a unuhi ae la i kekahi kanana keokeo me kekehi peni uuku kuau guia, a iloko o na sekona pokole wale no mahope iho, aia hoi, ua ike ia aku la oia i ka uhae ana ae i ua apana kanana la iloko o na apana he umi me ka haawi ana i na kaha pea ana maluna o kekahi mau apana pepa eha me kana peni guia.

I ka pau ena ae o kona kahakaha ana maluna o ua mau _____ pepa la, ua haliu hou mai la kona mau maka maluna o ka kaua aloha, a me ka leo o ka mea i piha i ka ehaeha pae hou mai la.

E Minewa, i keia minute ua hoea mai la ka manawa hope loa e hoi aku ai kekahi no loko o ka opu ana ole o ka moana, no ka mea ua oi loa aku ka pono e make kekahi o kaua, a e ola hoi kekahi no ka lawe ana aku i ka lono o ka mea i poino.  Eia he umi mau apana pepa liilii, a maloko o keia mau apana pepa he eha i kaha peaia, a o ka mea e loaa mua ana ka hoi o kekahi o keia mau pepa i kaha pea ia, oia ka mea o kaua e make iloko o keia moana lipolipo.

Aole au e kue aku ana i kou manao, no ka mea, nou ka waiwai a he wahi ee pakeke komohewa mai au, aole no o ʻ u hopohopo no ka mea, ke, aka, he hookahi wale no mea nana i kaohi mai ia ʻ u ke aloha e paila nei iloko o ko ʻ u puuwai no ko ʻ u mau kaikunane, a no lakou hoi au e huli pauaho ole nei maluna o keia ili honua i piha me ka luuluu a me ke kaumaha, wahi a ke kaikamahine i panai aku ai.

Aole no nae i hoopau o Robine i kona manao, oia no kona wa i ialau iho ai i ka uapale ooma o ka kaua opio, maloko hoi o laila i hookomo iho ai oia i na apana pepa me ka lulu ana ae, a haawi mai la hoi na ka kaua Minewa e huki mua i ka apana pepa weliweli o ka make.

Ua lilo keia mau sekona hope loa ia Minewa, me he mea la, he pahi oiloa kai pahoia aku iloko o kona puuwai ka waiaola, a pahola ae la hoi ka pauaina naikea maluna o kona heleheleaa.

Aia, aole nae e hiki lala ke pale ae i ka manao `o Robine a nolaila, me ke kino i hoopiha ia me ka weliweli a me na lima e naka haalalu ana, iho malie aku la kona li ma akau a hopu aku la hoi i kekahi o na apana pepa e waiho ana iloko o kona papale.

A i keia manawa e malamaia nei o keia hana manaonao, aia na paia lani ke hoike mai la i ko lakou kumakena no ka mea o laua e make aku ana, ke anapu hala ole la ka uwila i ukali ia mai e na leo pukuniahi alapine o ka hekili e haehae ana i ka lewa, i awili pu ia e ka leo halulu o ke kai a me ka makani.

I ka paa ana aku o ka apana pepa ua huki koke mai la oia iwaho, a i manawa koke no i hookupouli ia ae ai kona noonoo maikai a uwe kapalili ae ae la oia me ka leo nui, no ka mea, ua ike pono aku la oia aia maluna o keia pepa ana i huki ma i la e kaua ana he hoailona i kaha pea ia.

I ka ike ana ae o Robine ua lilo ae la i ke kaikamahine opio kekahi o na apana pepa i kaha pea ia, oia no ka wa i pii ae ai na nanaina hauoli maluna ona, a pae hou mai la kona leo lokoino.

E kuu hoaloha ua hoea mai la ko kaua manawa hope loa e ma wehe ae ai o ka pili, a hoi aku oe no ka papaku o lalo, a owau hoi no koʻu home.  Nolaila, he mau manao kauoha hope anei kekahi au i makemake ai e kamailio mai mamuao kou kiola ia ana aku iloko o ka moana?

Ae, he hookahi wale no, wahi a Minewa i pane ae ai, a i ike liki aku oe i koʻu mau kaikunane e maalo ae ana ma kou kakela nani e haawi aku i ke aloha hope loa o ko lakou kaikuahine, aka, o huna iho i ka mea e pili ana i ka hopena awahia i halawai mai me aʻu.

I kona hooki ana ae i kona leo hope, oia no ka wa i lalau mai a na lima menemene ole o ka elemakule maluna o ke kino laahia o ka kaua Minewa no ka hoolei ana aku iloko o ke kai.  Auwe, menemene wale.

E hoea mai ana o Jule Walters maloko o ka hale keaka Ohuma iloko o kana paani hou, "Ke ano o ko Hopper Hoauaana ia ana."  O ko Walters ano e paani ana, he agena hoila makani oia i hookomo aku iaia iloko o na kulana he lehulehu wale, a e kokua ia ana oia e kona hui keaka.Ua hoea mai nei ka mokukuna Waiaiua ma ka Poakolu nei mai Hanalei mai, me 500 eke kopaa a me 14 ope ili.  He ekolu la ona i paialewa ia ai mawaena o ke kowa o Kauai a me Oahu nei, ua olelo ao kona kapena ma ka hora 5 o ke kakahiaka Poaono nei, he 14 mile wale no kona kaawale mai ka lile aku o Kaena, a oia wa o ka makani i hooki i kona ua lua, a ma ke kakakehiaka o kekahi la ai, ua hoea wau ia oia wawaho o ka wahiko o Kilauea.

 

HE KUAI HOEMI NO NA LA NUI.

Na Papale Wahine Paikini Hou.

O ka loaa ana mai nei no ia o keia mau PAPALE o na Wahine he nani i ike mua oleia ma Honolulu hei.  O keia mau Waiwai eia ke kuai hoemi loa ia nei.

MISS M.E. KILLEAN.

Arlington Block. Alanui Hotele.

 

KA HUAKAI MALUNA O KA BALUNA

 

O ka hoao ana mai nei a Kapena Spetreni e kaahele ma kahi aoao a kahi aoao o na piko mauna Alapa (Alps) maluna o ka baluna Vega, aole ia i hookoia.

O ka hoomaka ana o ka huakai lele baluna mai Siona, maloko o Vallaia, me kekahi makani ma ka hikina akau mai, aka, i kona pii ana nae a kiekie, ua loli ae la ka makani no ke komohana akau, a lawe aku la iaia maluna o na palona no 20,000 kapuai a haule aku ia ma kahi kokoke i Dijon.

 

KA OKI MARE LUHI OLE

 

Ma Seberia, ina aole he apono o ke kane i na hana a kana wahine a makemake e hookaawale ae i ko laua noho ana, e uhae no oia i ka papale a i ole i ka uhi maka o kana wahine, a o ko laua kaawale ae la no ia.

Mawaena o ka lahui Tartar, i na ua hana ino ia he wahine e kana kane, a holo aku oia e hoo pii i ka luna kanawai, i kokua ia o kekahi poe maka hanohano, e ukali ia aku ana ka wahine no kona home a hoopuka ia aku la ua okua laua.  Ma Cochin China o ka aoao e makemake ana e oki, e uhaki ae ana oia i na laau e ai ai i kana mau mea ai imua o na hoike i akoakoa aku, a o ka pau ae la no ia.

 

KE HAKAKA NEI NO KONA MAU PONO.

 

Eia o F. M. Haki a me Paulo Namaua ke hana nei no ka pono o ka Hui Kaa Hapaumi, no kona hoomoe ana aku i alahao kaa uwila nona.  Ua hui aku o Haki me ka aha kuhina no keia kumuhana a hoike aku la he kana ko ka hui e hooholo ai i kaa uwila no lakou malalo o ka aolike i hana ia.

Aole i hoike mai ke aupuni i kona manao, aka, ua hoomaopopo ia e hoomaka koke ia aku ana ka Hui Kaa Hapaumi e hoomoe i kona mau uwea uwila.  I ua he mau kue a me ka hoopii ana, e hoea mau ana no ia i ka wa e hoomaka ia ai o ka hana.

Me ka po Poakahi nei i hoea mai ai ia mokuahi Dorka mai Kapako kiko mai, a he nei na kaina ha i kuli ua wai ia maluna oia.

 

HOAU HALEPULE KATOLIKA MA PUNAHOU.

 

Ua laweia mai ia makou ka hoike, e hoau ia ana ma ka la 12 o Feberuari, ka halepule Katolika e kukuluia nei ma Marqueswille, Punahou.  A i mea e hooponopono ai i na mea a pau no ia la, ke kono nei ka makua Kelemeneke, no keia dominica, Ianuari 29, i na hoahanau oia wahi a me na wahi kokoke e ae a me na makamaka no hoi, e hele mai no ka halawai ana me ia iloko o ka halepule, maka hora 3 o ka auina la.  No ke kukakuka ana i na mea e pono ai no ia la dominica e komo ai o ka halepule, Feberuari 12.

Ke paipai ia aku nei hoi na hoahanau a me na makamaka e haawi mai i ka lakou kokua no na lilo o ia halepule, no ka poe e haawi mai ana ka hoomaikai a me ka mahalo.

 

NA KAPALAKIKO E HOOLAKO MAI ANA.

 

Mamuli o ka ike ia ana o ka nui o na bipi maʻi ma Honolulu nei, ua noonoo iho laka hui kuai bipi nui o Wala o ke kulanakauhale nei, he mea pono ke kauoha ana aku i na bipi i lole mua ia ma Kapalakiko a waihoia iloko o ko kau, no ka lawe ana mai i Honolulu nei e kuai ai.  Nolaila, maluna o ka mokuahi Auseteralia i hala aku la no Kapalakiko, i hoouna aku ai ua hui la i ka lakou kauoha mua loa i kekahi hui pepehi bipi malaila, e hoonua ia mai i 100 apana io bipi, ma kela a me keia wa a ka Auseteralia e haalele aku ai ia laila no Hawaii nei.  A me he mea la, i na e holopono ana keia keia mau ia aku ana na kauoha ana i na io bipi malaila ma keia mua aku.  Aole no hoi e hoopii ia ae ana ke kumukuai o ko lakou mau paena.

Ua hoouna ia aku je kii o Keoki Baraunu, ka haole koa eueginia i mahuka, i na keia oihana a pau a puni na mokupuni o Hawaii nei, no ka hopu ana mai iaia, ina aia oia ma ia mau wahi kahi i hoekepue ai.

Ua ike iho makou i na olelo hoolaha o ka nupepa Ka Loea Kalalalua, ua hoopiha ia ae no ua kolama kakahiaka o ke nupepa "Ka Lahui Hawaii" a ua hue mai makou o ke kumu i hana ia ai pala ua rele hou no i kou me oa hu kepau.