Ke Aloha Aina, Volume V, Number 9, 4 March 1899 — Page 1

Page PDF (687.93 KB)

This text was transcribed by:  Mae Takeda
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA.

HILO BAY , HAWAII

UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO

HOOKUMUIA I MEI 20, 1895

 

BUKE V.        HONOLULU, POAONO, MAKARI 4, 1899.         HELU 9

 

KA NUPEPA KE ALOHA AINA

 

E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Polima o na pule a pau o kela

a me keia makina.

Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule.  No ke kope hookahi he 5 keneta.

E loaa no ka pepa maike Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku

o na Luna Lawe Pepa.

E pai ia no na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala

kuike.  Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoouna ia ke ole e hookaa

mua ia ka uku pepa

E'hoouna pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau

a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

Aole loa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa,

malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hooike mai i ka Lunahooponopono

i kona inoa ponoi.

 

Ka Nupepa Puka Pule

 

Ke – Aloha – Aina

 

Hookahi makahiki       $2.00

Eono mahina   $1.00

Ekolu mahina  .50

Hookahi mahina          .20

 

EMMA A. NAWAHI.

Puuku o

Ke – Aloha – Aina

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono a Hope Puuku

S. P. KANOA.

Hope Lunahooponopono.

 

O na kauoha Nupepa me na hoo kaa Dala, e hoona pololei mai i ka Puuku

ma Honolulu.

 

Nuhou Kuwaho.

 

            Maluna mai nei o ka mokuahi America Maru i loaa hou mai ai ia makou na nuhou makamaka loa, a no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu ke hoopuka aku nei makou me ka awiwi nui, ponei:

 

HE A'O HEWA.

 

Wasinetona, Feb. 12.  Ua loaa mai nei i ke Keena Kaua i keia la he lono telegarapa penei:

            Manila, Feb. 12.  I ka Aukukana Kenerals, Wasinetona.  Ua hoike ia ae ua hoouna mai nei na luna aupuni kipi ma Wasinetona ia Aguinaldo e kipaku aku i na Amerika mamua o ka hoea hou ana mai o na pualikoa kokua.  Ua loaa aku keia hoike i Hongkong, a ua hoouna ia aku ma ka leta no Malolo, a i hooholo ia e lele kaua aku ma ka la 7 iho nei.  O ka makemake loa o na pualikoa kipi e halawai me na Amerika, ua hoea mai la ia ma ke kaua ana.

 

NA LAKO KAUA NO NA PILIPINE.

 

Nu Ioka, Feb. 15.  He lono telegarapa kai loaa mai nei i ka nupepa Journal, e olelo ana:  He heluna nui o na lako kaua a Aguinaldo i kuai ai ma Iapana, aia ke huna ia la ma Hankow.  A ke kali la hoi na agena o na poe kipi i wa kupono no lakou e hoouna ai ia mau lako no Pilipine.

            Aia o Kanikela Amerika Wildman ke kiai makaala la i na Pilipine a me na moku ma Hankow no ka hookuu ole ana aku i na lako kaua e hoopuka malu ia.  I na e loaa aku ana keia mau pu ia Agunaldo e loihi aku ana ke kue ana a na Pilipine.

 

PIOO O MANILA.

 

            Nu Ioka, Feb. 15.  He lono kuikawa kai telegarapa ia aku i ke Journal no ka la 16 o Feb., hora 4 a. m., e olelo ana:  He nui na kipu ana ma ka po nei ma na wahi mawaho aku o ke kulanakauhale.  Ua pii mahuahua ae ka pioo maloko o ke kulanakauhale.  He uuku loa na poe i hiamoe iho.  Ua hopohopo ia, eia na Pilipine maloko o Manila ke hoolala nei no ka luku ana aku i na Amerika.  Ua papalua iho ka nui o na kiai.  Eia na koa Amerika ke huli nei i na hale i hoohuoi ia.

 

MAKE KA PERESIDENA O FARANI.

 

            Parisa, Feb. 16.  Ua make ma ka hora 10 o ka po nei o M. Felix Faure, ka Peresidena o ka repubalika o Farani, mahope o kona loaa ana i ka ma'i no ikolu hora.  Ua hoomaopopoia ma kekahi wa i hala ae nei, aole he ikaika o kona puuwai, aka, ma ka hora 6:30 o keia auina la ua loaa mai la he lono i ke Kuhiua Kiekie M. Dupuy, e hoike mai ana no ka ma'i ana o ka Peresidena.  Ua hoea koke aku o M. Dupuy i ka Elsyee.

            Ua haawi ia na lapasu ana iaia aka, aole nae i loaa iaia ka maha a make iho la ma ka hora 10.  Ua hoohapa koke ia iho ka hae o ka Elsyee, a ua hoike koke ia aku ka lohe i ka Aha Kuhina a me na poe e ae.  Ua pahola koke aku keia lono i ke kulanakauhale, a ua akoakoa koke mai na kanaka ma kahi kokoke i ka halealii.

           

HE LAINA MOKUAHI HOU.

 

            Tacoma, Wash., Feb. 17.  O Jas Ward, o ka Hui Mokuahi Saunders & Ward, ua hoi mai nei oia mai kana huakai aku nei no Enelani, a hoike mai la no ke kukulu ia ana eia a me kekahi poe e ae he laina mokuahi mai keia wahi aku no na Paemoku o Hawaii.  O ka mokuahi Beritania Mananausense ka moku mua loa e holo aku ai i keia pule ae.

 

KA PERESIDENA HOU O FARANI.

 

            Parisa, Feb. 18.  Mamua ae o ka paina kakahiaka ma Versailles, ua olelo ae na poe apau ua kupono o Mr. Loubett e kohoia i pani no Mr. Felix Faure:  Ma ka auina la ua kohoia oia i Peresidena no ka Repubalika o Farani ma o kanahiku poe koho oi ae, ua loaa iaia he 483 mailoko ae o ka huina o 824 poe koho kupono.

 

HALA HOU IA MOKU KOA NO MANILA.

 

            Nu Ioka, Feb. 19.  Ua haalele iho ka moku koa Sheridan i kona uwapo ma Brooklyn ma ka hora 3:30 o keia auina la ma kona alahele no Manila maloko aku o ke alawai o Sueza, he 1835 alii a me na koa, a me na ohana o na ahikoa no lakou ka huina o kanaiwa ana e lawe ana, a ua manaoia maloko o kanalima la e hoea aku ai ke Sheridan i Manila.

 

HAALELE HE MOKUKA@A GEREMANIA NO SAMOA.

 

            Shanghai, Feb. 21.  O ka mokukaua Geremania Comoraux, ua haalele iho la oia ia Kaio Chau no Hongkong a me Apia, Samoa.  No loko ke Comoraux o ka papa ekolu o na moku kaua holomama.  E lawe ana oia he ewalu pu kani pinapinai o 4 iniha, a me 7 pu wili o ke ano liilii mai.

            He 676 limahana Iapana i hoea mai nei maluna o ka mokuahi Fausang, a eia ke hoomalu ia nei ma Mauliela.

 

LAWE O AMERIKA I KA HALEKOA.

 

            Eia ke hoomakaia nei ka hoomaemae ana ia loko o ka halekoa kahiko ma ka Poakahi iho la, mamuli o ka lawe ana ae la o Amerika ia wahi i hale hoolulu no kekahi pualikoa Enegin a e noho nei mawaho o Waikiki, a e nee mai ana lakou mahope koke iho o ka pau ana i ka hoomaemaeia. O ka manao nui o ka hoihoi ana mai i kekahi pualikoa Amerika iloko nei, i loaa ai he poe nana e haawi aku i na kipu aloha mauka nei o ka aina.

            Ua hoopau loa ia ka hoomaamaa hou ana o ka bana aupuni maloko o ia wahi, a o na lako kaua o na koa o ka Repubalika Hawaii, ua pau i ka hookaawaleia mai loko aku o laila.

 

ANEANE E LOAA KA MANAWA HOLO O KINA.

 

            Ua lilo ka hoea ana mai o ka mokuahi Amerika Maru ma ka hora 7 o ke kakahiaka Poakahi i mea hoohikilele i ke kulanakauhale nei, no ka mea, aole oia i manao ia e hoea kakahiaka nui mai ana.  Ua haalele aku oia ia Kapalakiko ma ka hora 2:30 o ka auina la Poalua, Feb. 21 a hoea mai la ianei iloko o 5 la a me 16 hora mai ia awa mai, a ua kokoke loa e loaa ka manawa holo loa e paa ia nei e ka mokuahi Kina.  O ka manawa i holo ia ai e ka Amerika Maru, mai anei aku a hiki  mawaho o ka awa o Kapalakiko, he 5 la a me 16 hora, aka, ua hookaulua ia nae oia he ewalu hora mamuli o ka paa ana i ka ohu, a na ia mea i huohauie i kona manawa holo loa.

 

KE LIULIU LA E HOLO MAI.

 

            He lono kai loaa mai nei, ua haa lele aku ka mokuahi Hoku Ao ia Okalana ma ka la 13 o Feberuari no Kapalakiko, no ka hoomakaukau ana iaia iho ma kana huakai maa mau uo na paemoku o ka Hema.  E haalele aku ana oia awa ma ka la 1 o Maraki ma ke alahele no Honolulu nei.

 

PAA O SAITO I KA HOPUIA.

 

            Ua laweia mai nei e ke Kinau he lono no ka hopu ia ana o Saito, ka Iapana a ke aupuni i huli hoomau iho nei no kekahi mau pule loihi i hala ae nei, nona hoi na dala makana a ke aupuni i haawi ai he $250.

            O ka Iapana keia nana i lawelawe i kekahi hana poino maluna o kekahi wahine Iapana maloko o ka malako malalo ae nei o Ewa, he mahina i hala ae nei, a i make he mau la mahope mai mamuli o ka hoopoino ana a keia Saito.

            Ua paa mai nei oia i ka hopu ia ma Hawaii, a e hoihoi ia mai ana oia i ka Poalima iho maluna iho o ka Mauna Loa.

 

UA KOMO AIHUEIA AE.

 

Ma ka hora 12 o keia wanaao Poakahi, ua komo aihue ia ae oloko o ka rumi o kekahi haole nona ka inoa o Slack e noho hoolimalima nei maloko o Kapamoo, a lilo aku la he $12 50 a me ka uwati, mailoko aku o kona lolewawae, ua hole aku ua haole la e hoike i na makai Bowers, Eames a me kekahi poe e ae, aka, i ka hoea ana mai nae o na makai, ua nalowale aku ke kotohe iloko o ka pouli.  Ua olelo ae o Slack ua ike ola i kekahi kino kanaka maloko o kona rumi, aka, i kona wa i alualu aku ai, ua lele aku la oia ma ka puka aniani, a nalowale aku la.

 

IKAIKA KA UWILA MA MAUI HIKINA.

 

            Ua loaa mai nei he mau lono mai Hamakuapoko mai, ua kipa ae kehaki ino nui malaila ua ka anina la Poalima aku nei.  Ma ka hora 4 o ka auina la, ua kaalo ae kekahi ino nui o ka ua, ka uwila a me ka hekili ma Paia.

            Ua hookui iho ka uwila ma ka puoa a ka loakini haole malaila a okaoka liilii ae la oia me ka hoopoino pu ia aku o ka mea kuhikuhi makaui.  Aka, aole no nae he nei o na poino e ae o kela luakini.  Aole he hale e ae, a i ole kanaka a holoholona paha i hoopoinoia mawaho ae o keia luakini.