Ke Aloha Aina, Volume V, Number 18, 6 May 1899 — Page 8

Page PDF (823.67 KB)

This text was transcribed by:  Audrey Matsuoka
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

8          KE ALOHA AINA, POAONO, MEI 6, 1899.

 

HE MOOLELO WALOHIA

-:NO KA:-

UI SOPAEA.

ILOKO O KA HANOHANO.

-:A ME:-

TOME BAKALA

Ka Ilihune.

Hoohenoia no [KE ALOHA AINA.]

            Ma keia wahi hoi, e huli ae kakou a nana aku no ka hoouna ia ana o ke alii powa, no ka hele ana mai elike me ka makemake o ka opio, no ka hoonoho ana iaia maluna o ka nohoalii o Irelani.

            Elike me ka hikiwawe i loaa i ka elele i hoouna ia ai no ke kii ana i ka haku o na powa, pela oia i hoea maalahi aku ai i ke kakela o ko lakou haku me ka loaa ole he mau kuia ma kona alahele.

            A me na manao hoi o ka hauoli, ua waiho aku @a oia i kana hoike imua o ke alo o ko lakou haku, me ka olelo pu aku hoi, aia ka lahui Irelani iloko o ka hauoli palena ole no ka paa pio ana o ka Moi a me kona mau Kuhina iloko o ka lima o ka opio Tome.

            O ka lono i loaa aku i ke alii powa i kela hora, oia kana i hoike koke aku ai i kona hoaloha pilipaa i ka lono e pili ana no ka holopono o na @ana a ka laua keiki i hele ai, me kona hoike aku hoi imua o kona hoaloha, ua kokoke mai ka wa e wehe ia ai kela inoa weliweli mai iaia aku, elike me ka olelo a ka laua keiki iaia.

            Iloko o keia wa, ua kauoha koke ae la oia i kona me puhi o le, no ke kahea ana aku i kona mau koa no ka hoakaka ana mai ia lakou malalo o ka malu o na laau e hoopuni ana i ko lakou kakela, no kekahi hana nui i makemake ai e haawi aku @a lakou e hana.

            He poha ana na ka leo kahea o ka o-le, ua wawalo aku la kona leo ma na puu, na awawa, a maloko hoi o na ululaau, e kahea aku ana i na keiki aloalo kehau oloko o ua ululaau la, e huli e hoi no ka hoolohe ana i ka leo kauoha o ko lakou haku.

            O keia leo kahea a ka o-le e kani kapalili la, oia ka mea nana i kono koke aku i na poe e hele ana ma kela a me keia wahi e huli hoi koke aku no ke kakela me ka awiwi nui, me ka maopopo mua ole ia lakou o ka ha@ a keia o-le e kahea nei e hoi aku.

            A iloko wale no o ka hapalua hora, ua lawa ka makemake o ua alii powa la no ka akoakoa ana mai o kona mau koa, no ka liuliu ana e haalele iho i ko lakou kakela i noho loihi ai.

            I ka wa i akoakoa mai ai o ka hapanui o kona mau koa, oia n@ ka wa a ua alii powa la i pane aku ai me ka leo moakaka, i ka pane ana aku penei:

            Ano, ua kauoha ia aku nei oukou maloko o ka leo kahea o ka o le, e uwalo aku ana i ko oukou eleu a me ka hooko kauoha oiaio, e hoea koke mai imua o ko'u alo iloko o ka wa pokole, no kekahi mea ano nui e hauoli ai kakou a pau.

            A i keia wa, ke hoomaopopo nei au, ua pau mai ka hapanui o oukou i ka huli hoi mai no ko kakou home hakela nei, kahi a kakou a pau i kukulu ai me ka manao lokahi, e lilo keia ulunahele a me na laau loloa, i wahi hooluana a hoonanea no ko kakou mau la o ka hanu ana i na ea inea o keia ao, kahi hoi a kakou i hookahua ai me ka manao lokahi o ke kupaa.

            E noho kakou o keia wahi ko kakou home hope loa maluna o keia ilihonua, a o ka make @oi ka mea nana e hooki pu ae i ka kakou mau hana ma keia ao.

            Ano, na hoea mai la na elele o ka pomaikai, mai ko kakou haku opio e @oike mai ana, aia ka moi puuwai uahoa o ka lokoino o Irelani, malalo o ka mana hoomalu o ko kakou mau hoahanau, i he'e aku e hakoko me ka mea a'u i hoohiki ai, o ka make wale n@ ka pahu h@p@ e hooki ia ai na manao lili e koni mau ana iloko o kuu iwihilo no ka hookau ana aku i ka hoopai kupono maluna o ka mea nana i hoomainoino i kuu mau mak@a aloha, ke kumu nui hoi nana i hoolilo ia kakou i kupa no keia mau ululaau.

            He oiaio, eia na kokoia o ke au o ka manawa ke hookokoke mai nei e hooko pono ia ua ii@i la @ i makemake ai, a o ka wa no ia @na, oia keia a'u e makemake nei e hoike aku imua o oukou a pau, me ke koe ole o kekahi mea i ka lohe ana no ia manao.

            Oiai hoi, malalo o ka'u kauoha, ke haawi aku nei au i na olelo no ka hoomakaukau ana o ke@a a me ke a me na pono a pau o ka oihan@ ka@a, na lio me ko lakou mau pono kaua a pau i uhi ia me ko lakou mau palekaua, na kauwa e lawe ana i ko lakou mau lako ai, a me kekahi mau lako kaua e ae no ka haalele ana i ko kakou home kakela nei no ke kulanakauhale o Dubelina, kahi hoi a ko kakou mau pio e pulama ia la me ka ulumahiehie o ka makaala.

            O ka hora 2 o ka wanaao, e haalele iho ai kakou i na ululaau o Wale nei, a ke makemake nei i 50,000 koa no keia huakai, a e hookoe ana hoi i kekahi hapa, no ke kiai ana i ko kakou mau paia paa nei, i ole ai e lilo ko kakou ma@ wahi opeope o hope nei, i mea paani ia e na poe komohewa mai.

            Ano, e hoomakaukau ia oukou ih@, elike ka nui me ka huina a'u i hoike aku la, a ke loaa ka wa kupono no oukou a me ko oukou mau lio, e haawi i wa hoomaha no k@ oukou mau kino mamua o ko oukou hele ana no kekahi huakai loihi, a kakou e na'i aku ai i ka po a me ke ao, no ka hoea koke aku i ke kahua o ka hana, kahi i makemake ia ai no'u e hooko aku au i ka'u olelo paa maluna o ko'u enemi.

            I ka wa i hooki iho ai o ua alii powa la i kana mau olelo oia no ka wa i olowalu like mai ai na leo hooho o na powa me ka i pu mai:

            E ola loihi ko makou haku alii powa, a o kona makemake oia ka makou e hooko ai, no ka pono a me ka hanohano o ka inoa laa a kakou i awaiaulu ai malalo o ka hoohiki paa o ke koko a me ke ahi, e lilo kakou i poe hoahanau no ka hooko ana ia hana eehia.

            A o keia no hoi ka wa i hookuu ia ae ai o keia aha kuka, malalo o ke kauoha, a hoi aku la kela a me keia no ka hoomakaukau ana iaia iho no keia alahele a ko lakou haku i makemake ai.

            A iloko wale no o ka wa pokole, aia na lako kaua o kela a me keia ano i makemake ia no ke kauoha, ke kali mai la o ka hoeu aku, a o ka hele iho la no ia, aohe mea e noho ai.

            I ka pau pono ana o na mea a pau oia no ka wa i haawi ae ai kela a me keia, i wa hooluolu no ko lakou mau kino mamua o ka hiki ana mai o ka wa i kauoha ia mai ai e ko lakou haku.

            I ka pili o ke ao, oia hoi ka hora 5 o ka wanaao, aia hoi, ua lohe ia aku la ke kani kapalili mai o ka leo o na o-le kahea, e hoike mai ana, ua hiki mai la ka wa i makemake ia, elike me ke k@u@a i haawi ia mai e ko lakou haku alii no ka nee a@a aku no ka lakou huakai, n@ kahi a ka opio e kali mai la.

            Iloko wale no o ka wa pokole, aia hoi, ua ike ia ak@ la kela a me keia e ku ana ma ka aoao o kona lio, me kona mau pono kaua a pau, a i hakalia wale no i ka huaolelo o ke kanoha, i hoopuka ia mai a o ka hele iho @a no ia.

            I ka aui ana ae o ka manamana kuhikuhi hora, mamua o ka hora 2 oia no ka wa i haawi ia mai ai o ke kauoha no ka nee ana aku o ka huakai, ke hele la oloko o ua mau ulunahele la, a he pahupahu wale no o na kapuai lio a me ka nakeke o na mea kaua ka mea e lohe ia la ia mau hora huihui o ka wanaao, a ke kehau iniki ili e lalawe la i ka ili o ua poe kaeaea @a oloko o ua mau ululaau la.

            Ma keia huakai hele, aia he nui na holoholona uka@a e lawe ana i ka lakou mau mea ai ma o ke@a huakai la, a ke hoomaopopo ponoia aole ho wahi hemahema e hiki ai ke hoohalahala aku.

            Ua hele ia e lakou ka po a me ke ao, a iloko wale no o hookahi pule o ko lakou @aku hele ana iloko o ka naele o Alakai, ua hoea aku la, lakou ma kahi e kokoke aku ana i kahi i hoomoana ai o na koa kaua lio o kana keiki hookama iloko o kona mau la o ka hoea ana aku mawaho o ke kulanakauhale o Dubelina.

            A o keia hoi ka wa o kahi pailaka nana i alakai mai ia lakou iloko oia mau ulunahele loloa, i ka i ana mai:

            Ano, eia ae ke hookokoke mai nei ke alahele mamua o ko kakou alo, aia ke kulanakauhale alii ke poha mai la kona nani uakea, me he moa lawa la i ke alo pali, e hoike mai ana, @ou ia e o makou laku no ka wa mau loa.

            A ke nonoi aku nei au ia oukou, e haawi kakou i ekolu huro no ko kakou haku opio e noho hoomalu mai la me ka eleu ia Dubelina.

            I ka wa no i pau ae ai o kana olelo ana, oia no ka wa i wawalo koke ae ai na leo huro o kona mau hoa koa, nana i hoopaiakuli ae i ka lewa, e hiki ai ke lohe ia ko lakou mau leo no kekahi wahi loihi.

            O keia mau leo hooho, ua komo aku la ia iloko o na pa@a o ke kulanakauhale poo aupuni o Dubelina nana hoi i hoala ae i na manao pioo iloko o na mea a pau.

 

            Ma ka po Poakahi nei i hopu hou ia ai o Jas. Ferdon, ke kauka Quaker no ka lapaau laikini ole.

            I ka Poakahi nei iho la i piha ai na makahiki he kanakol@ o ke kukulu ia ana o ka Y. M. C. A. ma Honolulu nei.

            Eia na koa Amerika e holo nei no Manila ke ku@i nei i ko lakou mau aahu i wahi e loaa ai ona dala no ke kuai ana i ka lakou mau mea i makemake ai maanei.

            Ua hopu ia o S. Kaanaana no ka hoomainoino holoholona mauka ae nei o ka Ema Kuea, ma ka ahiahi Poakahi nei.  Ua hoopai ia he $20 me na koina.

            Maluna o ka @okupe@ Himalaya i huli hoi mai ai o Robert Unea, mahope hoi o kona holo ana a@u maluna o @a moku la ma k@ ano kapena @oe no kekahi mau awa @ Auseteralia a me Amerika Huipuia

 

HE KUAI HOEMI, NUI LOA NOU E HAWAII PONOI.

MA KA

Heiau o na Paikini!

Ma ka Poakolu, Aperila 19.

NA KEOKEO PAINA          20 i-a i ke $1.00

NA KALAKOA         30 i-a i ke $1.00

KINAMU       30 i-a i ke $1.00

HULUHULU PULUPULU   30 i-a i ke $1.00

MAKALENA 20 i-a i ke $1.00

            He nui wale na Waiwai e ae o na ano a pau no ke kuai hoemi pau loa ana.  Ke kono ia aku nei oukou e naue mai.

EDWARD HANAPI & MOSES PALAU

Na Luna Nui.

 

OLELO HOOLAHA.

            E ike auanei na kanaka a pau.  Owau o ka mea nona ka inoa @lalo iho ke hookohu aku nei a@ Jos. @oa@, i ka mana no ka mal@ma ana i ko'u aina e waiho nei ma Honomanu, Koolau, Maui.  Ka apana aina hoi a Kahele (k) i hoolilo mai ia'u ma ke kuai ana.  Nolaila, ke kauoha ia aku nei na po@ a pau e noho nei maluna o ua aina la, e haalele koke iho me ka waiho iho i na waiwai a pau o ka aina.

Owau no me ka oiaio

HENRY KAILIMAI

Kakaako, Honolulu, Apr. 19, 1899.

 

HOOLAHA AKEA.

            I KA POE NO LAKOU NA HAle Laau e ku nei ma Hanawi, Puumoi, ka Aina Konohiki, kuleana o Kahale (k) a me Paaoao (w), i lilo mai ia Kalua, a i ona ia e a'u i keia wa.

            Ke kauohaia nei, e kii koke a@ a hookaawale aku iloko o eono malama mai keia la aku, a i ole e lawe ia no e a'u no na poho e like me ke kanawai.  Ua hookapuia ke kii kuleana ole ana i na Niu.

JOSEPH MAIKAALOA KAUHI.

@a Ai@

Ha@awi, Hilo, Apr. 6, 1899. 3m

 

HE LOEA HANA I NA MAKA.

            O ka loaa pono ana o na Maka Aniani kupono no na poe i nawaliwali ka ike ana, oia ka mea nana e hoihoi hou mai ka ike e like me kinohi a'u hoi e hooiaio nei oia no ke alahele e loaa hou ai ia oe ka ike.

            O na mea au e ike powehiwehi ana ma kahi kaawale loa e ike m@akaka aku ana oe maloko o keia Maka Aniani.

            O keia mau Maka Aniani wale no ka mea nana e haawi ia oe i na kokua ana.  Aole he uku o ka nana ana i k@ maka.

S. E. Lucas,

Kanaka Hana Maka Parisa.

HALEPOHAKU LOVE, ALANUI PAPU.

(Ma ka hale maluna.)

apr. @ - @m dly & wkly.

 

BAIKIKALA HOU "BEBEE"

-NO KE-

$30.00.

Kaa Kane a me Wahine

-MA KA-

Honolulu Cyclery o BAILEY.

HELU @1, ALANUI MOI.

            Na Milwaukee Pun@ P@ Tires, aole e hiki i na kui Kiawe ke @ iloko o lakou.

            Hoomaemae ana i na Kaa Baikikala poino a pau.

            He he@ nui o na lako hoomaemae maloko ona i loaa ole ma na Paemoku Hawaii.

Apr 10 - 1yr.