Ke Aloha Aina, Volume V, Number 19, 13 May 1899 — Page 6

Page PDF (809.50 KB)

This text was transcribed by:  Alika Terao
This work is dedicated to:  Ia ko'u Makuahine

KE ALOHA AINA

HE KUEAI HOEMI NUI LOA NOU.

E HAWAII PONOI.

MA KA

Heiau :o :na: Paikini!

Ma ka Poakolu, Aperila 19.

NA KEOKEO PAINA…………..20 i-a i ke $1.00

NA KALAKOA…………………30 i-a i ke $1.00

KINAMU………………………..30 i-a i ke $1.00

HULUHULU PULUPULU……..30 i-a i ke $1.00

            He nui wale na Waiwai e ae o na ano a pau no ke kuai hoemi pau loa ana. Ke kono ia aku nei oukou e naue mai.

 

EDWARD HANAPI & MOSES PALAU

Na Luna Nui.

 

HE MOOLELO WALOHIA

---:NO---

ALANADELA

-----------

Ka Wahine Hoopahaohao o ka Aahu Keokeo

--A I OLE--

 

Ka Loea Hookani Pila Hapa o ke Kulu Aumoe.

--------------

            Ma keia wahi i hoomaha iki iho ai ua Magarita nei no ka noonoo ana i kana mea e kamailio hou aku ai, a i ke kaahope ana ae o kekahi mau minute, ua pha hou mai la ka leo o ke alihikaua nui Bonita i ka ninau ana mai penei:

            E ko makou haku wahine, he wahine anei kekahi iwaena o kou mau hoa hele i hoea mai nei i anei?

            Ae, he wahine oia i huna iho iaia iloko o ka aahu kane, a'u i manao kuhihewa io ai he kino kane oia, a mamuli oia hilinai kuhihewa ana i komohia mai ai i loko o'u i kono mai ia'u e haalele iho i ka nani o kuu home nei, a auwana aku mahope ona malalo o ka hoopai a ka'u aliikane.

            E hoike mai pehea i maopopo ai ia oe he wahine oia e like me oe? wahi a Bonita i ninau mai ai.

            E hoolohe mai e kuu alihikaua maikai, a e hoike aku no au ia oe me ka oiaio.

            I ka wa o maua i hookau ia aku ai iluna o ka lio ahiu malalo o ka manao lili kuhihewa ana a ka haku o na powa, he ipo oia na'u, ua ahai koke aku la na lio ahiu ia maua no loko o na ululaau. He nui na ehaeha i loaa ia'u, aka, ua lilo wale no nae lakou a pau he mea ole wale no ia'u

            A i ka wa a na eheu o ka po e kokolo mai ana maluna o keia ilihonua, ua pau ae la ko'u hoomaopopo ana i kani a na lio e lawe nei ia maua. Aka, o ka'u wale no i ike i ko'u pohala ana ae he kanaka aoo ke kulou ana ma kuu aoao, e hoao ana hoi ma na ano a paa. e hoihoi hou mai i ke ola makamae iloko o kuu kino. Aka, aole nae i mamao lea mai ka'u wahi e waiho ana e moe ana ko'u kokoolua iluna o ka lepo a ma kena aoao hei, he kanaka opio e muki hoomau ana i na papalina o ka mea a'u i aloha kuhihewa ai. A ma ia manawa no hoi i lohe aku ai au i ke koa opio e kakau iho ana no kona imi pauaho ole ana iaia i na manawa loihi i kaahope ae la.

            I keia mau sekona no i hoomaopopo iho ai au aole ka oia he kino kane aku, he kino kona i like me au nei, a mai ia pu mai a hiki i keia wa komohia ai iloko o'u ka hiahila no ko'u aloha pupule ana no kekahi mea i like me a'u ke ano. A pela hoi au i hooholo ai e hookaawale aku iaia, a mai ia po mai, aole au i kapa aku iaia he ipo na'u. Aka. ua nuna pu nae oia i ka hoiae ana mai i kona kulana wahine ia'u a hiki wale i keia wa.

            I ka hooki ana iho o ua Magarita nei i kona leo. oia koke no ka wa i puana mai ai o Bonita.

            E kuu haku wahine o kou makemake @ ka'u e hooko aku ai me ka ewaewa ole i na no ka make a ola paha, aole loa ia he mea no'u e kanalua ai.  

            A mahope o ka hoomaha ana iho i ka leo o ke alihikau powa, oia no ka wa i pane koke nai a ka leo o na Magarita la i ka i aua mai:

            E Bonita, ke haawi aku nei au i ko'u hoomaikai palena ole no kou aa ana mai nei ua hiki loa ia oe ke I welawe i keia hana ano nui. A pehea, ua hiki anei ia ke hooko aku i kela manawa ano? E hoomanao pu iho hoi, he makana kiekie no ka'u e haawi aku ana, ina e holopono ana kau hana.

            I ke kuu ana iho o ka leo o ua Magarita nei, oia no ka wa i kulou iho ai ua alihikaua la o na powa, no kekahi mau minute no ka noonoo ana i kan a mea e pane aku ai.

            A he mea oiaio, no kekahi mau sekona pokole wale no kona hamau ana iho, oia no ka wa i owaka ae ai o kona waha a pane mai la me ka lea hawanawana.

            E kuu aliiwahine Magarita, ua hiki loa ia'u ke hooko i kou makemake i keia po, ina he manaoio kou e hana pela, aka, he hookahi wale no alu mea e kanalua nei, pehea ka manao o kela kanaka opio i kona wa e ala ae ai. aole kela wahine opio ma kona aoao.

            Ua hiki loa ia'u ke hoopohihihi i kona noonoo, ma ke kakau ana i kekahi leta apuka, e hoike aku ana iaia, ua haalele kana mea i aloha ai no ka loaa ana iaia he punua hou wahi a magarita i pane koke mai ai.

            Ua pono, ua pono, i hoomau mai ai o Bonita, na hiki loa ia kaua ke hoopouli i ka noonoo o ke kanaka opio, a ma kahi o kona puuwai i hoopihaia i ke aloha no kela wahine opio, e hookomo no oia i na manao hoowahawaha nona.

            I keia wa no i lohe ia aku ai ka leo hehe aka o ua Magarita puuwai lokoino nei i ka wawalo ana ae iloko o ka pouli, a mahope o ko laua noho hamau ana no kekahi mau sekona, ua ikeia aku la oia i ke ku ana ae iluna, me ka hoopuka ana ae.

            E Bonita e hookuu kaua i keia wa ano, e hele aku oe e ohi i mau kokua nou, a owau hoi e hoi aku au iloko o kou rumi no ke kakau ana i kekahi palapala apuka me ko'u kau pu iho i ka inoa o Alanadela malalo ona, aka, mamua nae o kou kaawale ana aku, ua makemake loa au e hoohiki mai oe malalo o keia mau hoku e imoimo mai nei, e hunakele loa oe i keia hana ano nui a kau e lawelawe aku ana.         

            E Magarita kuu haku wahine mai kanalua no'u, no ka mea, o na manao kumakaia, aole loa he hookahi o lakou iloko o kuupuuwai, aka, ua mamao lakou he mau miliona mile ke kaawale. Nolaila, ua lawa ko kaua kualehelehe hou ana aku maanei, e hoi aku no kou rumi, a e haalele mai ia'u no ka hooko ana aku i ka'u misiona.

            A mahope o ko laua haawi ana i pa lulu lima hope loa ana, oia koke no ko Magarita wa i huli hoi aku ai no kona home, a o Bonita hoi, i ka hala ana aku o kona haku wahine, ua hoohuli ae ia oia i kona mau kapuai me ka mama nui a hoi aku la no ke kahua hoolulu o na powa.

            I keia mau hora aia na powa ke hooluolu la i ko lakou mau pauku kino, a o na powa kakaikahi e kiai ana , o lakou wale no keia e ike ia aku nei e holoholo ana iloko o ka pouli. Aka, i ko Bonita hiki ana aku nae i ke kahua hoolulu, oia koke no kona wa i hoala koke aku ai i na powa a pau e hiamoe ana me ka leo kani o kana ulili, a iloko o na sekona pokole wale no, ua akoakoa mai la na powa a pau imua o kona alo me ka lakou mau pahikaua e kaialewa ana ma ko lakou mau puhaka.

            A ia manawa pu no hoi i poha like mai ai ka leo o ua poe powa la ka puana ana mai.

            E ko makou alihikaua. heaha ka makemake nui ou e ko makou haku @ ae nei, e nane koke mai a a makaukau loa makou e hooku ku i kau mau kanoha ano.

            Aole au i makemake ia oukou a pau loa, aka, he iwakalua iwaena o oukou a'u i makemake ai, a nolaila e ku laina ae i hiki ai ia'u ke wae pono aku.

            Elike me ka makemake o ke alihikaua o na powa, pela na powa i hooko aku ai, a iloko o na sekona pokole wale no, aia lakou ke ku laina la nona ka loa o aneane hapaha mile.

            I ka pau pono ana o na me a pau i ke ku laina, oia koke no ka wa Bonita i nee aku ai imua me ka wae ana ae i na poe ikaika a pau ana e ike ai.

            No kekahi manawa loihi loa keia wae pono ana a ua Bonita la, ua loaa iho la ka huina kanaka ana i makemake ai me ka hookuu pu aku hoi ike koena powa e hoi e hooluolu.

            Me ua mau powa la he iwakalua lawe aku la ua Bonita nei no kahi a laua i launa kamailio ai me Magarita malalo o ke kumulaau, a i kona wa i hiki aku ai malaila, oia koke no kona wa i haliu mai ai maluna o kona mau kanaka me ka poha ana mai o kona leo me ka maile.

            E a'u mau keiki o keia ululaau a'u i hilinai nui ai, eia kakou malalo o kekahi hooko kauoha ano nui, a ola hei ka'u i make ai e hoike mai oukou, owai iwaena e oukou i kanalua i ka hooko ana aku i keia kauoha ina no ka make a ola paha?

_______________________

HOPU IA NO KA HOLO NUI.

__________

            Imua o Lunakanawai Wilikoki ma ka Palua nei, i hoolohe ia ai ka hihia o ewalu kalaiwa kaa ukana kikane no ka holo nui maluna o na alanui aupuni. He mea keia na ka oihana makai i noonoo mau ai no ka hoopau ana aku i keia mau hana e hoopoino ia ai ke ola o ka lehulehu e hele aua maluna o na alanui, a hiki iho la ma ka Poakahi nei, akahi no a hane ka oihana makai, ma ka hopu ana i kekahi mau kalaiwa kaa e hooholo nui ana i ko lakou mau kaa. Ma keia hope aku ua hookapu loa ia ka holo ana o na kaa kikane a oi aku mamua o ke kanaka e hele wawae ana. a o ka ka mea e ikoia ana, ua oi loa akou kona holo ana mamua o ka mea e hele wawae ana ua kuleana i na makai o ke aupuni ke hopu aku iaia no ka hoonui Nolaila, e akahele loa na kalawai ka ukana ma keia mua kau o hahao ia aku anei iloko o ke puhi. Ua hookuu ia mai na kalawai i hopuia me ko lakou a'o pu ia mai mei haua houpela.

           

            Ua koho wale ia, he hookahi pule mai keia Poaono aku e malamaia ai keia kikina hookuku kinipepu. He ekolu mau hui Kinipopo i maopop loa e paani ana no ka inoa m@h@ o keia kau.

            Ua haawi ae ka Hui Kaa Hapa umi he $100 makana i ka mea a mau mea paha e hoike mai ana i ka mea nana i hoea ia Aulone Ralina i hiki ai i ke aupuni ke hookau i hoopai kupono nona.

Nuhou Kuloko.

            I ka hora 2 o keia auina la Poaono e kai huakai ai na puali kula Sabati.

            O ka la 24 e keia mahina ka la hanau o ka Moiwahi Vitoria, a e pina aiiaia na makahiki he 80.

            Ua hoea aku o Jos. Heleluhe i Kapalakiko me ke ola kino maikai aia oia ma ka Hotele Kaleponi e noho la.

            Ua hoopanee ia aku la ka hihia kahuna o Lilinee a hiki i keia Poaono iho e hooloheia ai imua o ka Aha Apana.

            He keiki opio i hoopaa mua ia no ka aihue, kai lawe ia ae no ka halewai ma ke kakahiaka Poalua nei no ia hewa hookahi no.

            Aole he lono i loaa mai i ka oihana makai o ke kulanakauhale nei e pili ana no kela lono pepephikana i hana ia ma Waimea, Hawaii

            Iloko ana o ka hale mana hooko i manaoia ai e haawi i ka aha hulahula nui no ka hanohano o ka la hanau o ka Moiwahine Vitoria.

            Ua hookuu hou ia mai o Jame Ferdon ke kauka Quaka e ka aha apana ma ka Poalua nei, mamuli o ke kumu e haalele koke iho ana oia i keia mau paemoku.

            Eia i Honolulu nei ka Peresidena o ka Hui Kea Keokeo o Neberasaka maluna mai o ka nu Pota mahope o kona hoohala ana he mau la ma honolulu nei e hoo loa aku ai oia no Pilipine.

            Ua hoopai ia o T. J. Frtzpatrick he hookahi makahiki hoopahao no ka hoopoino ana i kekahi kaikamahine uuku nona na makahiki he 11 ua hoopii aku la oia i kona hihia i ke kau kiune.

            Ua hoopuka ae nei ke keena kaua o Amerika he uku makana o $10 i ka mea e loaa ai o ke kino make o ka haole koa i piholo ai mawaho aku o ka hale ipukukui, mailuna mai o ke Senatoa,

            Ma ka la 3 o keia mahina i haalele aku ai ka mokuahi Leelanawia Kapalakiko no Manila. E kipa mai ana oia i Honolulu nei mamua o kona holo loa ana aku e lawe ana oia he mau lako ai no na puali koa ma na mokupuni o Pilipine.

            E hoopuka ia aku ana ka buke wehewehe moeuhane a Napoliona i unuhi ia ma ka olelo Hawaii e T. P. Spencer. He buke hoonanaea maikai keia no na home. Ma keia Poaono e oili mai ai oia. ina nae aole he mau kuia.

            Ma ke Sabati nei ua halawai ho la o Mrs. Kupa a me Mr. Makalu me kekahi olia poino, i ko laua wa a iho mai ana ko ka kulau auhale nei mai ka home mai o ka inoa mua ma Manoa na Mrs. Kupa e kalaiwa ana i ko laua koa a i ka hiki ana ma kekahi kikee alanui ua pokole loa kane hoohuli ana a la wa no i puiwa ne ai ka ho a holo aku la me ko laua kiola pu la aku no lalo o ka lepo ua loohia like ia la he mau palanu aka o Mrs. Kupa nae la mea i kukonukonu loa.