Ke Aloha Aina, Volume V, Number 20, 20 May 1899 — Page 8

Page PDF (760.84 KB)

This text was transcribed by:  Keala Parker
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

HE MOOLELO WALOHIA NO KA

UI SOPAEA

ILOKO O KA HANOHANO AME

TOME BAKALA

KA ILIHUNE

 

Hoohwnoi no KE ALOHA AINA

            Ua lochi io no na la, a ua aui ae na makahiki o ka naku hele ana i kahi o ka pono, no ka hooko ana i ka'u hoohiki paa, no ka panai ana aku no ke ola o ko'u mau makua i pepehi ia..

            Nolaila, e na makaainana a me na oiwi ponoi o kuu aina hanau, ua lawe ae nei au i na hooko ana o na hooponopono ana o ko kakou aina makuahine iloko o ka poho o kuu lima, ma ke ano, e lilo au i makua nana kakou e hoomalu.

            A mai keia la aku, au waiho aku au i ka oihana powa, a ua kapae loa aku hoi i na lawelawe ana oia ano hana a'u i hoomaa ai no na manawa loihi i hala ae nei, no keia pono a'u i imi ai.

            Ke hoike hou aku nei au, o na hooponopono pili aupuni ano nui, e noonoo koke ia aku no ia i keia auina la, no ke koho ana i poe Luna Aupuni hou maiwaena mai o oukou, elike me ka mea a oukou i ike ai he poe kupono lakou no ka hookele ana i ko kakou aina aloha.

            I ka hooki ana iho i keia mau olelo, ke haawi aku nei au i ko'u aloha pumehana no oukou a pau.

            I ka wa i hooki iho ai ka haku o na powa i kana kamailio ana, oia no ka wa i puna mai ai na leo hooho hauoli o ka lehulehu, mamuli o ko lakou ike ana, o ko lakou maoi hou, aole ia he mea mawaho aku o ko lakou kulana koko ma ka hanau ana.

            Aka, he io a he koko no ka lahui Irelani, a ua palua ae hoi na manao ohohia i komo aku iloko o lakou, mamua o ka puka ana mai o kana mau huaolelo ponoi mai kona waha mai.

            Ua wehe hamama ia mai la na numi kapu oloko o ka halealii, me ka hehiku ia o kona kapu o na la i hala, a ua lilo iho la hoi kona kulana ihiihi i mea ole, mamuli o ka makemake o ka opio.

            Ua lilo keia mau hana a na alii powa nei i mea ohohia nui ia, a ua ike ia aku la hoi kela a me keia e kuka ana no ka loaa ana ia lakou he haku kupono nana e hoomalu i ko lakou noho ana.

            Ua haawi wale ia mai la na mea ai i hoolako ia maloko o na hale hoahu mea ai o ka mei a me kona hale aina, kahi ana a me kona mau hoaloha e uhaai ai no kona lealea iho, me ka naua ole @ i kona mau make ainana.

            Na keia mau hana ku i ke aloha a me ka maikai, i hookomo aku iloko o na alii a me na makaainana ponoi o Irelani, e hoolohe i ka leo o ko lakou moi hou, a me kona mau kanawai i ka wa e kukalaia mai ai e ka moi hou.

            I ka wa e komo aluku nei na mea a pau o ka paahi, ua ike pu ia aku la hoi ka maalo ana ae o kekahi wahine opio i paa kona mau maka i ka uhi ia i ka mea eleele, a e kamoe ae ana hoi kona mau kapuai no kahi a kona mau maka e au ana no kekahi no kekahi mea nui a kona puuwai i hakukoi ai.

            E ukali ia ana kana huakai hele e kekahi wahine, a me he mea la, o kana kauwa wahine no paha ia ma ke koho aku.

            Aole i hoololi ae ko laua mau kapuai wawae i ka nee ana aku imua oiai ke alahele e hoea aku ai i ka laua wahi i manao ai,

            Ua hele a le i Kohala

            I ka nuku na kanaka,

            Aka, oia mau keakea nae a pau e alai mai ana mamua, he ole wale iho la no ia i ka manao o ua mea kino la i ui ia me ka mea eleele, aia no ka pono a hui he @ he alo.

            E komo iho ana paha iloko ou e ka mea heluhelu na manao hoohooi no keia wahine i uhi ia me ka uhi maka eleele. a e nee aku la hoi kona alo imua no ka mea ana i ike a hoomaopopo ai ma kona aina hanau i ka la o ka moi o Wale i kuahaua ai i na makaainana no ka lakou hana pono e kue aku ai i ke alii powa.         Oia hoi ka wa mua loa a kona kiionohi me ka opio i ike a hoolauna mua ai ma ka imo maka ana, a koe hoi ke kukai olelo ana, e hiki ai hoi ke kamaaina ma ka papa leo ana.

            Aole no ia he wahine e aku, aka, o ka ui sopaea no ia, kekahi mea hoi nona kekahi mahele o keia mmoolelo e nee nei, a eia hoi oia maloko o ke kulanakauhale alii o Dubelina ia mau makahiki, mamuli o ka makemake ole o kona luaui i na hana a koua moi puuwai aluna.      

            Nolaila, ua ku ae la lakou me na manao konakona o ka hoowahawaha, a haalele aku la i ka aina hanau, a kamoe mai la no ke kulanakauhale aiai o Irelani, kahi hoi o ka nui a me ka lehulehu o ka ohana a me na pilikoko ponoi o kona luaui makuahine, ma o kona mau kupuna la.

            A peia iho la i hui ai kakou a kamailio hou no ka nee ana aku o ke au o ka moolelo imua, kahi hoi e hiki ai ia kakou ke ike aku i na hoohele ana o ka ouina o ua kui magonalia a ua mau ui la o na Hilana o Wale.

            Ua hoomau aku la no ua wahine la o ka uhimaka eleele i kona nee ana imua, me ka hahai pu ia aku no e kona kauwa mahope. a hiki i ko laua wa i kokoke loa aku ai ma kahi a ka opio a me kona makuakane hookama e kau ana maluna o ko laua mau lio, ka mea hoi nana i k hoohuli mai i ke poo o ka opio no ka nana ana mai i keia mau mea elua e nee aku nei imua o ko laua alo.

            A me na helehelena i hoopihoihoi ia, ua kaulono pono mai la ko ka opio mau maka maluna o laua, me kona ake nui hoi e ninau mai, no ke aha la ko laua kumu nui o ko laua ake ana e nee mai imua, oiai hoi ka lehulehu e hele ana a hookeke imua o ko laua mau maka.

            A mamua ae hoi o ka puka ana mai o kekahi huaolelo mai kona waha aku, oia koke no ka wa i wehe koke ae ai o ka wahine opio i ka uhi eleele e huna ana i kona helehelena, a waiho wale aku la ke kiionohi a ke aloha, e hiki ole ai i ka makemake ke ana iho.

            I ka wa i komo pono aku ai na hiona maka o ka wahine opio imua ponoi o ke alo o kahi Tome, oia koke no ka wa i ooloku ae ai na hoomanao ana iloko o kona puuwai, no kekahi wahine i ano like loa me ko ia nei ma kona aina hanau a oia kana i pane mai ai penei:

            Ke nana aku nei au i kou mau onohi maka poniponi, ua ano like no ia me kekahi pua nani lua ole maloko o ke kulanakaunale alii o kuu one hanau, ka mea hoi nona na wawihi maka ana, he momona ia'u ke hoomanao ae, a mai ko'u ana iaia a hiki i keia la, au like kona aka ia'u he hoahele, a moe pu no'u, ma na wahi a pau a'u i hele auwana ai no ka imi ana i kahi o ka hanohano e loaa ai.

            Ua kaahope ae nei he mau makahiki, a ke kaalo aku nei hoi ka huina o na makahiki ma kahi o ke kulana o na opio i hoouluwehiwehi ia me ke ola, ka ikaika a me ka manaolana, e hooi ia aku na pomaikai o keia noho kino ana ma ka aina malihini,  mamua o ka anee ana ma na kapa alanui o ke one oiwi iloko o na ehaeha o ka popilikia.

            Ano, ua hoea mai la he akaku no kekahi kii wahine mai hoopuni ia me ka ula ohelohelo, a'u hoi e hoomanao wale ae la no, oia no paha keia a'u e ike neii iloko o keia mau minute o ka ilihia, a mamua ae o ko'u hooki ana iho i ka'u mau olelo kananae, ke haawi aku nei au i na puili aloha pu ana me kou mau helehelena malihini.

            I ka wa i hooki ae ai oia i kana kamailia ana, oia no kona wa i lelel koke iho ai mailuna iho o kona lio, a haawi mai la oia i na kuuou hoomaikai ana me ka manao hoohihi i hele a komo pono loa aku la iloko o ka iwihilo, kahi hoi e kanana ia aina manao hoohihi o ke aloha ana i ka ipo, i ka ipo, elike me keia mau opio @ ia ka laua mau makau i Wailua.

            A oia hoi ka wa o ua ui opio ia @ ai i ka lima o kahi Toame, a wa ua @ moakaka o ka mea i piha mua oloko i ka nui au pane aku ia oia panei:

            He oiaio, he mea mua oe i paa mua iloo o ko'u mau kiionohi, i ka wa mua loa o ko'u mau kiionohi, i ka wa mua loa o ko'u mau onohi maka i ike ai ia oe ma kekahi wahi, he mau makahiki i kaa hope aku mahope.

            A mai ia wa mai a hiki i keia la, au sila paa iho la au i ko'u manao, e alualu au mahope ou ma na wahi a pau e hiki ana ia'u ke ike iihi hou aku i kou wahi i noho ai, ina eia no ke koe nei ke ola uhane iloko o kou kino elike me ia a'u e ikemaka nei i keia wa.

            Nolaila, ke hoomaikai nei au i lokomaikai o na lani, i kona alakai pololei ana mai nei ia'u ma ke alahele a kaua i upu mua ole ai, maanei iho la kaua e kakau ai i ka kaua aelike no ka hopaa ana ia kana e lilo i mau mea e hooko pono ana i na kanawai o keia noho kino ana.

            Ano, mai keia la aku, ke hoolaa nei au i ko'u kino nau mai keia wa aku, elike me ka hoohiki paa a ka iini i waiho mai ai iloko o kuu puuwai, a ke kulike hoi keia noi elike me kou makemake,

            I ka wa i hoopau ae ai o ka ui Sopaea i kana kamailio ana, oia no hoi ka wa i puili mai ai o Tome i ka poohiwi o ka mea a kona naau i iini ai, i ukali ia noi e ke kauwa wahine a ke aloha, a hele pololei aku la imua o ka makua hookama.

 

HOONAUEUE OLAI MA HELENE

            Athena, Mei 4. He hoonaueue oiai ikaika kai kipa ae ma ka hema a me ka hikina o Peloponuesus ma ka ponei, O ke taona Liguditea kai nui na hoopoino ia ana, he nui na hale i hoopoino ia ana, je nui na hale i hoohiolo ia.

 

HE LOEA HANA I NA MAKA

            O ka loaa pono ana o na Maka Aniani kupono no na poe i nawaliwali ka ike ana, ola ka mea nana e hoihoi hou mai ka ike e like me kinohi au hoi  e hooiaio nei oia no ke alahele e loaa hou ai ia oe ka ike.

            O na mea au e ike powehiwehi ana ma ka kaawale loa e ike moakaka aku ana oe maloko o keia Maka Aniani

            O keia mau Maka Aniani wale no ka mea nana e haawi ia oe i na kokua maka.

S.E. LUCAS

KANAKA HANA MAKA PARISA

HALEPOHAKU LOVE ALANUI PAPU

(Ma ka hale maluna)

apt. 4-3m div a wkly.

 

HOOLAHA AKEA

 

            I KA POE NO LAKOU NA HAle Laau e ku nei ma Hanai Puumoi, ka Aina Konohiki kuleana o Kahale a me Paao, i lilo mai ia Kaiua, a i ona ia e a'u i keia wa.

            Ke kauohaia nei, e kii koke ae a hookaawale aku iloko o eono malama mai keia la aku, a i ole e lawe ia no e a'u no na poho e like me ke kanawai, Ua hookapuia kekii kuleana ole on a i na Nau.

JOSEPH MAKAALOA KAHUL

Ona Aina

Hauawi, Hilo, Apr. 6, 1899 San

 

CHU YIP CO

ALANUI NUUANU

Mawaena o Alanu, Moi me Hoetele

 

KUAI HOOPAU NUI

----------------

E Hoomaka ana mei 15, 1899

----------------

NO HOOKAHI MAHINA

---------------

Na Kalakoa maikai 32 ia i ke $1.00

Na Kinamu maikai 16 i a i ke $1.00

Na Kamaa Wahine 75c o ka paa.

Na Paleili Wahine 40 ke 25c.

Na Palule Wahine ano hou 45c o ka mea hookahi.

Na Palekoki Eleele $1.20 pa kahi

Na Boneta o na Kamalii 40c pa kahi.

Na Kakini Wahine 2 paa i ke 25c

Na Kaliki 40c pa kahi.

Na Masalina o na wai hooluu like ole 10 i a i ke 75c

Na eokeo maikai loa 15 ia i ke $1

Na Leponalu 1 i a laula 17 a i ke $1

Na Papale o na Wahine 75c pa kahi

Na Falanela maika 18  i a i ke $1.00

Na Kamaa Kane $1.25 o ka paa

Na Palule Keokeo 40c pa kahi.

Na Paleili o na Kane 20c pa kahi

Na Papale Kapu o Kane 25c pa kahi

Na Papale Kaleponi 75c pa kahi

Na Papale o na Kane 40c pa kahi

Na Lole i Humuhumu ia $1.00 pa kahi

 

Mamuli o ka hui loa o ko makou mau waiwai, nolaila, aole he hiki ia makou ke hoike aku i ko lakou mau kumukuai, aka e kipa mai a ike no oukou iho.

 

HALE MELE HOU

MAU HANA LEALEA!

HOYT& MCKEE'S

NEW YORK MADISO SQUARE

THEATER CO.

E Alakai ia ana

Mr. Harry Conor

E PAANI ANA MA KA

POALUA, Mei 16--"He huakai Chinatown"

POAHA, Mei 18--"He Bebe Welu"

AWAKEA POAONO, Mei 20-- "he Bebe Weiu"

PO POAONO, Mei 20--"He huakai i Chinatown

POAKAHI, Mei 22--"He malihini iloko o Nu Ioka"

POALUA, Mei 23--E hoike hou ia aku ana mahope

E haalele iho ana lakou maluna o ka Moana no Austeralia.

 

He umikumamaiwa ka nui o na poe o loko o keia hui, a me he mea la, o lakou kekahi puali ke ka nui i hoea mai i Honolulu nei.

Eia ke kuaiia nei na tikiki ma kahi o Wall Nicholas Co.

 

HOOLAHA HALAWAIA KA HUI KAA BUASS O KALIHI

            E noho ana ka halawai a ka Hui i olelo ia ma ka Halapule Hoolapope ma Kalihi i ka hora 2 auina la o ka La Sehati a hiki mai ana Mau 21, 1899. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na iaia a pau i kakauinoa malelo o ke palapala noi mahele a na @e akoakoa ae malaila me ka makaukau piha, elike me ka nui kana mahele i lawe ai.

            Ke kauoha ia aku nei nohoi na lala a pau, e uku piha mai i ko lakou uahele ma mua o ka I o Iune e hiki mai ana, ma ka hina e ka Puuku wale no ke Kakauolelo a me Mr. S. Paawela, e haawi ia mai ai na dala mahele, a me ko lakou mau inoa ke kuleana e hoopukaia ai na rikiki hookaa.

 

Ma ke kauoha

Sol. K Keeono,

Kakeauolelo

 

Honolulu, May 15 1899