Ke Aloha Aina, Volume V, Number 30, 29 July 1899 — Page 4

KE ALOHA AINA, POAONO, IULAI 29, 1899.

 

Ke Aloha Aina

Hookumuia no ka Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa no ka Lahui Hawaii.

 

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono.

EMMA A. NAWAHI

Puuku o KE ALOHA AINA.

 

HONOLULU....IULAI 29, 1899

 

UA HALA AKU LA NO HILO HANAKAHI.

 

Ma ke Kinau aku la o ke awakea Poalua nei, i kau aku ai ko makou haku Puuku o keia pepa, no ka Ua Kanilehua, ka aina hoi a ke ala a me ke onaona i hoopu ai.  Ua holo hoomaha aku la oia no kekahi mau pule malaila, o kona huli hoi ana mai i ke Kaona nei. Oiai oia ma kona alahele hoomaha, ke kalokalo ae nei makou i na Mana Lani e kiai iaia a hiki i kona huli hoi hou ana mai.

 

HE ___ HOI IA.

 

Ua kilohi iho makou maloko o ka nupepa "Ka Lahui Hawaii" o ka Poaono nei, a ua ike iho la i kekahi manao e olelo ana, "pehea la hoi i ae ole ia ai?" e pili ana hoi no ka hoole ana o ke aupuni e ku nei i ka haawi ana i mau Aha lealea maloko o ka Hale Mana Hooko, no ka malama ana i ka la kuokoa o Hawaii nei, oia hoi ka la 28 o Novemaba, me ka manao io ia hoi, he paa loa la nan manao hoole o ua poe la o ka Mana Hooko, aole la e hehiku ia ana na paia anoano o ua hale la no kekahi mau la kulaia e ae o ke aupuni.

Aka, ke hoike mai nei nae "Ka Lahui Hawai," e malama ia aku ana ka he Anaina Hulahula nui maloko o na hale la, ma ka la 12 o Augate ae nei, ka la hoi i kinai a hoomaewaewa ia ai o ka welo ana o ka Hae Hawaii nani maluna o na pahu hae o ka hale oihana aupuni o ko Hawaii Paeaina, mamuli o ka makemake o na poe nana i hoolilo i ko kakou noho ana kuokoa i mea ole, a i ko kakou noho lanakila ana hoi, i mea hopepe.

Oia ka makou i puana ae la, he oiaio hoi ia hookeekee ana a ka makamaka kakau nupepa no ka hana kapakahi ia pela, a kapae ia ae la hoi ko kakou la nui a poina ole e hiki ai no i keia lahui ke hoomanao mau, no ka lokomaikai palena ole o na aupuni mana nui ekolu nana i haawi mua loa mai ia kakou i ka noho ana kuokoa a kakou hoi i aie nui ai i ka lokomaikai o na Elele hana kuikahi nana i imi ia mea maikai, iloko o ka wa e poeleele ana no ka nee ana o ka naauao iloko o keia Paeaina.

Aka, i ko kakou wa nae i malamalama ae nei, a ikeia ua puni ka aina i ka naauao, oia nae ko kakou wa i nele ai i ka pono o ka noho ana kuokoa, a lilo iho la kakou he poe leo ole, e noho hamau ana me he poe ohana manu la, mamuli o ka lilo ana o ka pono kaokoa o ko kakou noho aupuni ana.

Ua hiki no i ka makamaka ke ike nona iho, aole i make o Pamano i ka mea okoa aku, aka, i ka io ponoi no, a pela hoi kakou i poino ai, aole kakou i poino ia hai, aka, ia kakou i poino ia hai, aka, ia kakou i poino ia hai, aka, ia kakou Hawaii no, mamuli o ko kakou puni wale mahope o na hana a na haole puniwaiwai, i malama ia e ka lokomaikai palena ole o na kanaka ponoi o ka aina, ka poe hoi no lakou na puuwai i hoopiha ia me ka oluolu a pina i ke aloha, a oia aloha nae a kakou i makana aku ai i ka poe o waho mai, ua panai ia mai ia me na hana kumakaia a piha i ka lohoino, a oia hoi ka kakou e ike nei i keia la, ua wehe ke pilina me ka nihoniho, wahi a ka olelo.

 

KA MAKOU MAU AAHU NANI

A ʻ A IA I KA WEKIU O LUNA.

 

Lole Aahu Huluhulu o na Kane,

i hanaia mai ke Cheviot Kasimia a me na Kasima Nani e ae, i pale ia me na lole Italia.  He nani keia mau aahu e kupono ai ia oe.  O ka waiwaii o keia mau paa lole ma kahi no ia o $12.50 make kuai nui ana.  E loaa no ma

KA HUB kumukuai he..........$6.50.

 

Na Paalole Serge o na Kane,

i hana ia mai na Lole Huluhulu makai loa, a i hanaia e like me ua paikini hou.  Ua paleia o loko me na Satina a me na Pale Serge.  E auhania no oe e ke tela lole no ka $28.00.  E loaa no ma

KA HUB kumukuai he .....$12.50 a ka $14.50.

 

J. S. SPITZER

ALANUI HOTELE KOKOKE I KE ALANUI PAPU.

 

 

I na paha kakou aole i hoohuikau pu me keia poe haole hookahuli aupuni, ma la paha, ua maliu ia mai no la hoi na leo nonoi o ka hapanui o ka lahui e Amerika, a ma la hoi, aole kakou e ike i na hana ano e o keia mau la a ka makamaka e kamai lio nei, aka, mamuli o ke ake loaa o kekahi poe, a puni oihana hoi, ua haawi pio aku lakou i ka noho ana maemae a lilo i mea hehi wale ia i keia la, ka nea hoi a kakou e kaniuhu like nei i keia la, me ka minamina pu o ka naau, aka, ua hala nae ka wa o ka pono, no ka mea, ua Ikapoda.

 

KE ALOHA OIA MAU.

 

he mea weliweli no ko kakou mau lunaikehala ka ikemaka ana i na pualikoa nui a me na mokukaua hao kila paaloa, e holo ana e hakaka me kekahi lahui i ake e loaa ia lakou ka noho ana kuokoa mai ka noho ana aku malalo o hai, ka mea hoi a lakou i ala mai ai me ka manao lokahi a kipaku aku la i ka hoaaina mua e hoi no kona wahi i hele mai ai, me kona mau pualikoa a me na mokukaua pu hoi.

O ua aina la a makou e olelo nei, oia no na mokupuni Pilipine, kahi hoi a kekahi aupuni Karistiano a naauo loa ʻ o ka honua e ake nei e lumai i kela lahui iloko o ko lakou hooneoneo ia, me ka manaopaa e lilo ana oia i poo hoomalu maluna o kela lahui e hakoko mai la me ia, me ka makau ole, a o ua lahui naauao la a piha hoi i ka ikaika, oia no o Amerika, kekahi hoi o na aupunii kaena ia he keikikane ma na onina o ka oihana kaua.

Eia maluna o ka iliwai o ua mau mokupuni la o Pilipine, he mau mokukaua hau kila, i uhi ia a paa loa, i ole ai e hiki i na enemi ke ki aku me ka lakou mau pukumahi a weluwelu ko lakou mau aoao, me na poka pahu e kiola mau ana iuka o ka aina, me na maewaewa he nui o ka lakou mau hana lokoino, a no lakou paha ka nui i hiki aku i ka 20, a he mau tausani hoi ka nui o na koa maluna o ko lakou mau papahele.

Eia hoi na pualikoa helewawae a kaua lio ke holo mau nei no Mania i na mahina a pau, a no lakou paha ka huina ikaika maluna o ka lepo o ua mau mokupuni la i piha i ka haneri tausani koa, a i ole, i aneane aku no paha e piha ia huina nui i lako i ka pukaupoohiwi, pu panapana, na kahei poka, napahika ua, a pela aku, na pukuniahi ano hou e hiki ai ke hooneoneo i ke kahua hoolulu o na enemi, i ia wa ole ko lakou ikaika e pale mai i keia manaonoa o ka makaukau e hele aku nei.

Mamuli o keia ano, eia ko makou mau manao makee kanaka ke nana aku nei maluna o keia lahui i kapa ia e keia poe Amerika he hupo a nawaliwali, aka, oia lahui nae ka mea nana i hookaakaa i na maka o ua poe la i hilinai maluna o ka nui o na mokukaua, aka; heaha ia mea imua o na maka o ka poe i makia ia ko lakou mau puuwai me ke aloha oiaio no ko lakou aina hanau, iloko o ko lakou hemahema aka, aole nae ia he kumu e kuemi hope ai ke aloha oiaio.

I keia la, ke ike nei kakou, aia na maewaewa a ke kaua ke nanao la iloko o ka waihona lahui o Amerika, mamuli o ka puni kaua o ka Peresidena a me ka Aha Kuhina o Amerika, a aia hoi he nui na ohana keiki i hoonele ia me ko lakou mau makuakane ponoi, mamuli o keia hana a ke aupuni, aka, aole nae he hilahila iho o ko lakou mau naau no keia mau hoohoka pinepine ia e kela poe i onipaa ko lakou mau manao koa maluna o ke aloha i ko lakou aina ponoi, heaha ka weliweli o ka make imua o ko lakou mau maka, ua like ia me ka ole, ina no paha he mau miliona o Amerika e hele ana ilaila, aole no paha ia he mea no lakou e hopo ai, oiai ke aloha oiaio iloko o ko lakou houpo no ko lakou aina hanau.  Nui ka mana o ke aloha iloko o lakou.

 

"NA HAWAII––AMERIKA."

 

Ua kuekaa iho makou maloko o ka nupepa Kuokoa o ka Poalima aku nei, i kela inoa e kehakeha ae la maluna, mai ia Keinohoomanawanui mai, ke kupunakane o Kahakuhaakoi, e noho mai la i ka pohu lai malino a Ehu, e hoike ana hoi, i ko lakou lilo loa ana i poe Hawaii i Amerika ia, malalo o ke ake hanohano, no keia noho ana palokeloko.

O ka mea nana i makana mai i keia wahi luau i ke Kuokoa, na kekahi no ia o ka poe a keia au puni poolua i makana aku ai me kahi puole peepoli, a i ole, he mea i komo like na lima e hapuku pu, i na wahi materia oihana e loaa aku ana mai keia poe aku, a malalo oia kumu, ua keha mai nei oia, o Hookena, i Kona Hema, ka apana Amerika-Hawaii mua nana i keehi i ko kakou noho ana maa mau mai kinohi mai, a ke hapai mai nei i keia inoa me ke kuhihewa loa.

O ka hoike ana mai o na manao alakai o ua pepa la, a me ka leta hoi mai kona makamaka kakau mai, na like no ia me ko laua haina ana ia kakou na kupa ponoi o ka aina, ma o ko aua hoike ana mai, he mau mea puni hoohui laua me Amerika, ka aina hoi nona ka inoa a laua e hapai nei a kiekie, me ko laua manao ole he hope ko na mea a pau.

Ua olelo mua makou, o na lawena olelo, me na hoohoihoi makuahonowai ana no na lakinohi, e hoea mai ana no ka wa e lu ia ai ka hauoli a lilo i mea kaumaha, a o ka noho ana kaumaha hoi a pilihua, e kaa ana ia haawina maluna oia poe, elike me ko lakou hoomanawanui ana, pela no e hoea mai ai ka pomaikai maluna o ka poe hoomanawanui, i pale aku hoi i ke komo ana iloko o na anaina o ka poe lealea.

O Hookena io no ka oi o ka wini ma na wahi a pau o ko Hawaii Paeaina, a o lakou hoi na poe huelo mua loa i kauhihi aku malalo o keia noho ana ano hou o keia mau la, ka mea hoi a kakou e ike nei, o ka poe mua loa keia e ake aku nei e hoea mai na poe kuewa o Amerika, na poe iliohae omokoko hoi o na wahi pouliuli, ka poe hiena lakou no na pipa alanui, e imi ana i ko lakou oia o ka hao wale ana i na pono o na kamaaina.

Ua kupono loa na poe ino o Amerika, e hoi ma Hookena e noho ai, ka aina hoi e keha nei ia lakou he poe Hawaii-Amerika a malaila aku ua poe keiki laeula e hookamaaina aku iloko o na mala mea kanu.

Ke haawi nei makou i keia mau oleloao i na poe i hapai ia ko lakou mau noonoo olalau o ka puni hookelakela, ka mea hoi i ike ole ia ma kekahi mau wahi e ae, oiai no lakou e noho ana me an manao akahele o ke ano pupuahulu ole, ke akahai a me haahaa, me ko lakou ake ole e hoikeike ae ia lakou iho, o lakou la oi ma na hana hoohiwahiwa o ka la hanau eepa o ke keiki a ka poe nana kakou i hoomaewaewa, ka poe hoi nana ohi aku i na hana a pau e pono ai ko kakou noho ana iloko o ko lakou mau poholima, me ka nana maka ia kakou me he poe la, he mau enemi makou no lakou.

 

KA HUI KALEPA A NA HAWAII.

 

Ua lilo i mea noonoo nui iloko makou ke komo mau ana o na Hui Kalepa o na ano a pau a na Hawaii Ponoi e lawelawe ai ina ia he hui halekuai lole, hui kalepa i ʻ a, ai, a me na ano hoi no a pau a na kauaka maoli i lawelawe ai, ua komo kuhohoku aku no ia iloko o ka pilikia, ma o ka lawelawe ana la a na Luna Nui a me ua lala ponoi oloko o ka Ahahui, e lilo ai ua hana maikai la i kumu houmi ai iloko o