Ke Aloha Aina, Volume V, Number 30, 29 July 1899 — Page 8

Page PDF (764.93 KB)

This text was transcribed by:  Donna Shiroma
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

POAONO, IULAI 29, 1899.

 

KUAI HOEMI NUI!!!

MA KA

HEIAU O NA PAIKINI.

 

       E hoomaka ana ka HUI HALEKUAI LOLE HAWAII e haawi i kuai hoemi ke hiki aku i ka

POAKAHI, IULAI 24, 1899

ma ka Heiau o na Paikini, Alanui Papu, Helu 420, oia hoi, ka halekuai M. G. Silva, ililo mai i ka Hui i hoikeia maluna ae, oia hoi, na waipai o kela a me keia ana, oia

[ Price list ]

       O na kamaa o kela a me keia ana e kuai ia ana malalo o na kumulilo.  E makaala mai no ka nono o haule aua nei i ka hope waa.

MOSES PALAU,

Luna Nui.

 

HE MOOLELO WALOHIA

- NO KA -

UI SOPAEA.

ILOKO O KA HANOHANO.

- A ME -

TOME BAKALA

Ka Ilihune.

 

Hoohenoia no [KE ALOHA AINA.]

       A mahope hoi o ko laua hoonanea ana iloko o na kukai olelo ana me ka hauoli, i huli hoi aku ai laua no ka home noho o ka ilamuku, kona kamaaina puuwai hamama hoi o keia aina malihini.

       I ko laua hiki ana aku ma kahi ponoi o ka ilamuku, a imua pono hoi o ke alo o na makua o kona hoaloha, i hoolaunaia aku ai oia me me na manao maikai, a e hoolilo ana hoi iaia nei i mea kuleana iloko o ko lakou noho hauoli ana.

       Mahope o na kamakamailio ana, ua pahola ia mai la he papaaina i piha me na kohi kelekele a ka Puukolu, ka makamua loa hoi o na papaaina i loaa iaia me ka luluu i na ono lie ole ma keia huakai kaahele malihini.

       Elike me ka lokomaikai i panola ia mai maluna ona, pela oia i hooko aku ai, iloko o na panai hoomaikai ana aku ma kona aoao, a pela pu hoi me na kamaaina.

       Iloko o kekahi mau la o kona noho pu ana me kona mau kamaaina, ua naawi mai la kona hoaloha i ka kina a me ka hale a ke aupuni i makana mai ai ia wahi nona e noho ai a me kana mau pua mahope ona.

       Ua  hoolakoia keia home hou ona me na wehi e oluolu ai keia noho ana, a i papalua aku hoi kona maikai mamua o ka home ponoi o kona hoaloha, a oiai hoi, nona no keia makemake e hana ia pela.

       Nolaila, aole he mea e hooulu ia mai ai manao uluahewa o ka lili a me ka mokuahana o ko laua noho hoaloha ana, ka mea hoi ana i makemake ole ai e kaawale aku oia mai iaia aku.

       Ua hoolako pono ia oia me na kauwa lawelawe, elike me ka home noho o kona hoaloha, a i ka nana ana ae, aohe mea a ka naau e hoohala ai, ua lawa mailuna a lalo, a mailoko hoi a waho o kona home hou, he nani wale no.

       Ua lilo keia wahi i kikowaena no na hana pili i na hoolala ana i ka lana mau oihana pakahi, me ka hiki ole i kekahi poe e ae ke hoopahua i ka laua mau hoolala ana no na poe a pau i lohe wale ia ka lakou mau hana ino, ua pau loa lakou i ka hopuhopu ia, a hoopaaia ma na wahi paa o ke aupuni, he poe pio na ke kanawai.

       Ua lilo keia he mea weliweli loa i na poe kolohe, a pau aku la lakou i ke auhee no ka imi ana i wahi no lakou e pakele ai.

       O keia hooneoneo ia ana o na punana i ike a i kamaaina ia hoi imua e na maka o ka lehulehu, ua lilo ia he mea ano nui e hiki ai ke haawi ia na mahalo ana he nui maluna o ka opio, a o ka oi loa aku maluna no ia o ka ilamuku opio.

       Ua hapai ia ae la hoi ka inoa o ka opio malinini a kau iluna o ka hano haweo, a ua lawe ia aku hoi ka lono a lohe ka moi, ua lilo ia he mea nui i kona noonoo, a ma o kona noonoo maikai la, ua hooholo iho la oia e hele oia e ike pono i na helehelana o keia kanaka opio nana i hoolilo i ka heana o na powa i wahi neoneo.

       I ka uhi ana mai o ka pouli o ka po, ua haalele iho la ka moi i koua haleaili, a kamoe pololei aku la no kahi o ka ilamuku a me ke kapena makai:

       A oiai hoi ka moi e hele pololei aku nei no kahi a na opio e noho ana me ka imi nui ana i na mea e pono ai o ke aupuni, oia no ka wa i hoea pololei aku ai oia ma kahi a ua mau opio la e noho ana me ka nanea.

       A me na kapuai nehe malie i komo aku ai oia a ku iho la iwaenakonu o ka rumi a laua e hopapau ana no ka pono o kalaua oihana, oia no ka wa i poha aku ai o ka leo o ka moi, ma ka pane ana aku penei:

       E o'u mau hoaloha opio, heaha keia mau hana auo nui o ke ala ana o ka po, ua hoopilikia ia anei ko olua noonoo mamuli o ko'u hoopilikia ana aku i ka olua hana.

       Na keia ma@ huaolelo i hoohikilele ae i ka noonoo a me ka manao o na opio a haka pono mai la maluna o ka mea nana keia mau huaolelo, a oia no hoi ka wa i ike mai ai ka liamuku i ka mea nona kia leo.

       A oia no ka wa i nana pono aku ai o ka ilamuku maluna o ka moi a me ka hookaulua ole iho, ua hoohaule iho la oia i kona kuli iluna o ka papahela, a elike me ke ano o ke kauwa hoopono, pane aku la oia me ka leo pihoihoi:

       E kuu haku moi, ka mea nona ka hanohano a me ka ihuhi a'u e malama nei, ua hookahaha ia ko'u manao mamuli o kou hoea ana mai la i ka home o kau mau kauwa nei, a'u i ike ole ai e hana ana oe pela.

       O keia mau olelo a ka ilamuku, oia ka ka moi i pane ai me na helehelena hauoli e hekau ana maluna ona, i ka i ana mai:

       He oiaio, aole au i hoike aku ia oe no ua mea e pili ana i ko'u hele ana mai nei e huipa me oe, aole ia no kekahi mea okoa, aka, mamuli no ia o ko'u akenui e haawi aku i  ko ka nohoalii mau hoomaikai kiekie ana maluna o kekahi o na kapena makai o kou puali.

       Nolaila, mai lilo keia i mea nou e hoano e ia ai o kou noonoo, mamuli o ke'u hoike mua ole ana mai ia oe e hoea mai ana au imua ou no kekahi me a'u i manao ai.

       I ka pua ana ae o keia mau olelo a ka moi, oia no ka wa i hoolauna mai ai o ka ilamuku i kona hoaloha i ka moi, me ka hoike ana aku o kona hoaloha imua o ka moi, a me na manao hauoli hoi lakau a pau i hui ae ai a lilo i mau hoaloha.

       A ma keia ano iho la i hoopau ia ae ai na manao pioloke o na minute mamua iho, a iloko hoi o ka hauoli nui, e kukai olelo ana me ka maikai.

       Iloko o na hora loihi o keia hoonanea ana, ua nonoi koke aku la ka moi i ko laua oluolu no ka hele pu aha me ia noloko o ka paalii, no ka haawi ana mai i kekahi komisina hana maluna o laua.

       Mamuli o keia kono a ka moi, ua hiki ole ia iaua ke hoole aku, a oia no ka wa i haalele iho ai lakou a ekolu i ka home noho o ka opio kapena makai, a kamoe aku la lakou no kahi o ua moi opio holoholo nei o ka aumoe.

       Ua alakai ia keia huakai malalo o ka ka moi makemake, me ka hiki ole i na mea a pau ke ike a hoomaopopo mai, o ko lakou moi no keia e maalo ae nei mamua o ko lakou alo.

       Oiai lakou e hookokoke aku ana mawaho o na pani puka, na huli mai la oia a pane mai la i kona mau hoahele ma ko ano hoomakeaka, i ka i ana mai:

       Ina paha o ka nani o ka kakou poe wahine, he like la me ka aiai o ka mahina, ua hooi loa ia aku ko'u hauohi, a i ole no hoi ia, me ka ula weo o na kukui oloko o ka halealii e a mai la, a akaaka ae la oia.

       A ua panai ia aku hoi ia e kona mau hoaloha, ma ko lakou komo pu ana iloko o na hooheno ana no na olelo hookaau a ka moi opio.

       A na lilo no hoi keia mau olelo i mea hoohialaai na lakou a ekolu, oiai hoi ko  lakou mau kulana ma na hiohiona. he poe opio wale no, a pela no hoi i puka mai ai kela mau huaolelo mai na lehelehe ponoi ae o ka moi.

       A me keia ano e lamalama ana iloko o ko lakou mau houpo, i komo aku ai lakou iloko o ka rumi hookipa o ka halealii, kahi hoi e kuuwelu mai ana na nani like ole o na ano a pau a ka manao e hoohihi ai.

       A me na manao oiaio o ka hoaloha i ka hoaloha, i kono mai ai oia i kona mau hoaloha, e noho iho maluna o kekahi mau noho nani, i okomo ia me ke gula a me ke daimana.

       Mahope iho o na hooluana ana maloko o ka rumi hookipa, ua kono hou mai la ka moi no ka paina pu ana me ia, i na hora liilii o ke aumoe, a he mea hoi ua maa i kana mau kauwa lawelawe, ina oia e hele holoholo i ka po.

       A pela hoi i hooko aku ai ua mau opio la i ke kono a ka moi, ka mea hiki ole hoi ia laua ke hoole aku a i kalaua nana ana aku i ka manawa, o ka hora ekahi ia a oi o ka wanaao.

       He papaaina keia i hoopiha pono ia me na ono like oe, e nuu iho ai a lawa ka makemake, a aia hoi na mahalo ana he nui iloko o ko laua mau puuwai, no keia mau hana lokomaikai a ka moi ia laua.

       Mahope iho o ka pau ana o ka lakou paina ana, ua nonoi koke aku la laua e hookuu ia mai laua no ka huli hoi ana aku i ko laua home, oiai hoi ke hele aku nei i na hora o ka wanaao.

       Ae, he mau olelo pololei kela a olua e o'u mau hoaloha, aka, o ka mea pilikia wale no, ua oi aku ko'u hoohihi ia olua mamua o na mea e ae, ka mea hoi e hiki ole ana i ko'u lunaikehala ka ae aku.

       Na keia mau olelo kuio a ka moi i hoomaopopo iho ai laua, ua lawe maoli mai ka moi ia laua ma ke ano i mau hoa kuka nona ma na mea e pili ana i kona aupuni.

       Na keia mau olelo a ka moi i hoopau loa ae i ko laua manao hoi no ko laua home, a hoonanea hou iho la lakou a hiki i na hora o ka wanaao, ka wa hoi ana i haawi mai ai i wa hooluolu no lakou.

       Ua haawi ia mai la he wahi no laua e hoaumoe ai ia mau Lera o ka wanaao a o ka moi hoi, ua hele koko aku la oia a hui me kona Puaku, no ke kuka pa ana me ia, no ka hapai hou ana ae i kona mau hoa Ioha ma kekahi mau kulana kiekie e ae o kona aupuni, elike me kana i ike ai, oia ka hana pono e panai aku ai ma kona aoao, i mea e paa ai ka ikaika iloko o kona aupuni.

       Ua apono koke mai la kona Puuku i keia mau manao i ulu ae mai ko ka moi puuwai ae, me kona hoike pu aku hio, i mau ukali ponoi no ka moi.

       Aka nae, aole ia i kulike me kona makemake, a oia kana i pane koke aku ai i ka Puuku, aole i lawa kela haawina no ko laua noho pu ana mai me a'u.

       Me keia mau olelo i nana pono aku ai ka Puuku maluna o kona haku moi me ke kahaha nui o kona puuwai.

 

UA LOAA MAI, HE HELUNA

O NA

              Pena a me na Aila Pena,

                     Na Hulu Pena,

                           Na Kapuahi Aila,

                                  Na Kapuahi Fisher,

                     (ua hoomiia ke kumukuai)

                                         Na Palau na ano apau.

              Na Lako Mahiai,

                     Ho, Oo, Kopala, Kipikua,

                           Na Bakeke o na like ole,

                                  Na Ipuhao, Ipu Ti,

                                         Na Lako Aniani.

       E loaa mai ana he mau waiwai hou maluna o ka mokuahi Auseteralia.  Nolaila, e kipa mai, a e wae no oukou iho, he emi loa ka makou mau kumukuai.

 

Hawaiian Hardware Co., Ld

(HUI LAKO HAO HAWAII, I KAUPALENAIA)

Alanui Papu, ma o ka Banako o Spreckels.  tf

 

BAIKIKALA HOU "BEEBE"

- NO KE -

$30.00

Kaa Kane a me Wahine

- MA KA -

Honolulu Cyclery o

BAILEY.

HELU 231.        ALANUI MOI.

 

       Na Milwaukee Puncture Proof Tires, aole e hiki i na kui Kiawe ke homo iloko o lakou.

       Hoomaemae ana i na Kaa Paikikala poino a pau.

       He heluna nui o na lako hoomaemea maloko ona i loaa ole ma na Paemoku Hawaii.

 

KA LAKO GULA HOU LOA.

       I hope mai nei maluna o na mokuahi mai Kapalakiko mai.

       Ma ko'u Halekuai, malaila a hana ia ai na Pine, Komo, Kupee Lima, Uwati, a pela aku.

H. C. Biart.

Alanui Papu. Helu 4041

apr. 18, 1898                   tf.

 

OLELO HOOLAHA.

       O makou o na poe o ka hui o ke @ o Kaelepulo, Kailua, Oahu, ke hoike aku nei makou o na holoholona o Piomanu i make a uku mua ia mai ke ulu kula, ina aole a uku mua ia mai na lilo loa no ka aina keia mau holoholona, mai keia la a puka aku nei, a umi la mahope aku o ka puka ana o keia hoolaha.

O makou no

J. MAULIOLA

W. KAWELO,

D. KAIHENUI

Honolulu, Iulai 10, 1899.