Ke Aloha Aina, Volume V, Number 33, 19 August 1899 — Page 4

Page PDF (778.49 KB)

This text was transcribed by:  Pulama Goodhue
This work is dedicated to:  Keawe Kekuaokalani Goodhue

KE ALOHA AINA

POAONO, AUGATE 19, 1899.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ke - Aloha - Aina

Hookumuia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa no ka Lahui Hawaii.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono.

EMMA A. NAWAHI

Puuku-o KE ALOHA AINA.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

HONOLULU....AUG. 19, 1899.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

AIA I KA WAILELE O NIAGARA.

--------------------

            Ua loaa mai ia makou ka lono hope loa e pili ana no ko ke Alii ola kino e noho mai la i ka luhiehu o Wasinetona, e hoike mai ana, aia no Oia iloko o ka oluolu maikai o Kona ola kino, a plea no hoi me Kona mau hoahele e luakaha pu ala me ia, he like a like ka maikai o ko lakou mau ola kino.

            Ma ka la 27 iho nei o Iulai, e haalele aku ai lakou i ke kulanakauhale o Wasinetona, a hala nui aku e hiʻu wai, i ka wailele kaulana o Niagara, kela wailele kaulana o ka honua nei. Nani wale Kona ike ana ia mau wahi a ka nani a ka manao e hoohihi ai. Aka, o Kona aloha no Kona home oiwi, ka aina nona na makani kaomi malie e hoopalihi ana ma Kona papalina, aole loa Oia e poina ana.

--------------------

NO KE ANU O WASINETONA

--------

            Ua haalele iho la ke Keikiali, Kawananakoa, i na kaiaulu aloha o Hawaii nei ma ka auina la Poalua maluna o ka mokuahi Dori@a no Amerika Huipuia, ma kona alahele no k ahui ana me kona makuahine ahi, Moiwahine Liliuokalani, e noho mai la i ke anu o Wasinetona. Ua ukali ia aku oia e kona keiki laewelawe. O ka makou e kalokalo ae nei e hahai ia kana huakai me na pomaikai he nui.

--------------------

            He kuai hoemi nui ka Egan ma no keia pule wale no i na kakini. Nolaila, mai poina i ke kipa ae malaila.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

HALE HOOLAKO "KA HUB."

Kumukuai Haahaa ke Rula Nei.

--------------------

            Ua loaa mai la he heluna nui o na Lole Aahu o na Kamalii a me na Kanaka Opio.

Na Paalole Serge Bolu o na Kane,

i hana ia mai na Lole Huluhulu maikai loa, a i hanaia e like me na @@@ @@@@. He nani keia mau aahu i kupono loa no na La Pule. O @@@@wai o keia mau paa lole ma kahi no ia o $15.00 ma ke kuai nu@@@@. E loaa no ma

KA HUB kumukuai he................................................................. $7.50.

--------------------

            Ma ka Aasetaralia ua loaa m@@ la he 100 kakini, Lole Wawae Kamalii Ekekei, mai ka 25 keneta a pii aku.

            100 Kakini Lakeke Kamalii mai ka 25 keneta a pii aku.

--------------------

J. S. SPITZER.

ALANUI HOTELE KOKOKE I KE ALANUI PAPU.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

KO KAKOU MAU LOIO HAWAII.

--------------------

            Aohe a makou kamailio nui ana no na mea mawaho aku o na loio Hawaii, aka, hookahi wale iho no, ke hookokoke mai nei ka pilikia i o lakou la, mamuli o ke komo nui ana mai o na loio mai na aina e mai, me ka loaa koke no ia lakou o ka laikini i ka wa e noi ai, he mea hoi i ike ole ia mai kinohi mai na ano hana elike me ia ke ano, mai ka lani no a ka honua, ku ana i ka hano haweo, ina no ia he mea ike a ike ole, he hookahi no ia wai la o ka like.

            Ke hoomanao nei makou i ka olelo kaena a kekahi loio Hawaii i keha ae ai, me kona haupu mua ole ae, ei aku ka makapaa a hoea mai, me ka olelo ana, "ina hui kakou me Amerika, hao kakou i ke dala me na kopala." I keia la, eia kakou ke noho nei malalo o ka malu o Amerika, malalo o kela olelo hooholo a Newland, ka mea hoi a kakou i hoihoi ole ai, ke ike nei kakou, ua komo mai la na hana ino a kakou i ike ole ai mamua, a eia ia ke hoopunana nei, he mea na kakou i kamaaina ole ai na kipu lehulehu ana, na aihue makawelawela ana, na hana ino no a pau, he poe huaelo wale no lakou na ke aupuni Repubalika Hawaii i hanau mai ai, a ke nui nei ka waha o ka poe nana i haawi i ka pilikia a pela aku.

            Eia na loio hou ke hapuku mai nei i na hihia a pau mai ka Aha Kiekie a hiki loa aku i ka Aha ipu inika ole, e hoike aku ana imua o ka maka o na loio Hawaii, e na'i aku ana makou ia oukou a pili i ka paia, me ke koe ole i wahi hana iloko o ko oukou mau lima, aia ko lakou la makemake a nele loa oukou i na mea e pono ai ka noho ana.

            I kela pule aku la no, ua loaa aku la ia elua mea noe laikini piha, ka aponoia e ku loio imua o na Ahaa pau o keia aupuni, a iwaena o laua, o ke keiki ponoi no kahi a ka Lunakanawai Kiekie, a nolaila makou e hoomanao nei, eia ka pilikia mahope o na kapuai o na loio Hawaii, a e hele aku ana lakou a hiki i ka nele loa ana i ka hana, ina elike me keia ke ano e loaa ai na laikini o ka poe noi mai na aina e mai.

            O ka hua ia o ka hoohui aina, a na loio Hawaii puni wale i keha ai, a eia iho ka make o oukou imua o ke alo kahi i lapuu ae ai, me he kano kauila ala, aohe olelo ana na ka mea i hoomakaulii i kana mau wahi kenikeni a hoohana nona iho, aka, e kamailio ana no makou no ka poe i ai hoonuu ai me ka noonoo ole, eia ka wa e hoopau ai ia mau ano hana, a e ai pakiko, ke alahele e pakele ai kakou a pau mai ke taipuna mai o ka noho ilihune haalele loa, elike me ko na aina e poe. O ka lohe ke ola, o ke kuli ka make.

--------------------

KA HUI O NA PAAHANA HAOLE.

--------------------

            Eia ua hoea mai la ma na uapo o Honolulu nei, kela hui o na paahana o Amerika, nana i hoomainoino mai nei i kekahi poe no ko lakou hoao ana e komo aku a lawe ae i na hana a lakou i haalele aku ai me ka manao e hoopii ae i ko lakou mau uku, a aia no hoi keia ano hui ke hele la i ka loa a me ka laula o ua aina la a ka Aeto i hoopunn i me kona mau eheu.

            O ka Poaha nei ka la mua loa o ka hoomaka ana o keia hana oia hoi ma ke kohokoho ana e lilo ai ka hana, malalo o ka hoohana ana a kekahi mea nana i aa e loaa ana iaia he puka nui ma keia hana, a e kaa ai hoi ke koikoi o na hana a pau maluna o ka poe i apono aku i keia hana, a mamuli hoi o na lono i loaa mai ia makou, ma oia ka oiaio, alaila, ke noho mai nei keia poe pepehi i na hana mikiala ma ko kakou mau uapo e paa ia ana e na kanaka Hawaii ponoi, no lakou na aakoko i piha i ka eleu a me ka ikaika maoli no.

            I ka hoomaka mua ana o keia hana koho, ola no ka moku koa Indiana, a e haawi ana hoi ma ka 30 keneta o ka hora o ke ao, a he 40 keneta ko ka hora i ka po, ua like hoi ia me $3.70 no ke ao, a he $3.60 no ka po, a oiai nae ka haole luna e uku ia ana he $10 o ke ao, a he $20 o ka po, oiai na kanaka e hana ana me ka ikaika a e ho@oke wale ana no ke@a maluna o ke kaa baikikala, me ko ia ala mikiala o ka piha e o ka m@ku mamua o kona la holo i manao @a ai.

            Malalo o keia hana, ua hihia aku la kekahi poe Pukiki, a eia lakou ke hana pu nei me keia poe haole, no ka uku i hoike ia ae la maluna, a ke holopono keia hana a keia poe maanei, alaila, e hoao ana lakou e kauoha i ko lakou hui Uniona ma Amerika e holo mai no Honolulu nei, a kaili ae i na wahi apana berene i loaa i ko kakou poe hana Poola, ka poe hoi no lakou ka ikaika like ole ia elima haole ia hookahi kanaka Hawaii.

            O keia na hua mimino o kela kumu laau awaawa a awahia o ka hoohui aina, ke kuleana hoi o keia poe haole a@a a kuewa mai na wahi mai a pau o Amerika ka aina a makou e olelo nei, ua piha i na hana ino a pau e poino ai ka noho ana, a e hiki ole ai hoi ia kakou ke alo ae mailoko mai oia mau hana e hoolaupai mai nei maluna o ko kakou aina.

            He oiaio, he mea ano nui no keia na kakou na Hawaii Ponoi e noonoo ai, a oiai, o ka kakou hana pono wale, i pakele ai kakou mai ka palahalaha loa ana mai o keia kumu hooulu ino, oia no ka o-u ana ae i ka maka o ka wauke oi opiopio, waiho auanei kakou a laulaha ko ia la hoomohala ana i kona mau lau, hoomaka aku kakou e o-u, ua hala loa ka wa pono, no ka mea, ua hoopala@eha kakou i ka wa pono, i ka wa hoi e hiki ai ke kinai ia a paa koke.

            Ke paipai ikaika nei makou i na Hui Poola Hawaii ma ko kakou mau uapo, ko makou mau hoaloha hoi ma ke koko a me ka hana, e ala ae lakou me ka makaala, a e malama i ka hanohano o ka inoa Poola, ma ke pale ana aku i keia mau hana i hoea mai la ma ko oukou mau ipuka hale, aole ma ke ano e hooulu ae ai i ka haunaele, aka, iloko o ka lokahi no ka pono o ko oukou mau ohana pakahi, pela hoi me na luna o oukou, e hoao ikaika lakou e pale aku i keia hana, i ole ai e komo pu lakou ilkoko o ka pilikia malalo o keia ano hana.

--------------------

UA HULI HOI MAI.

--------

            Ma ek kakahiaka la Sabati nei i huli hoi mai ai ko makou Makuahine Puuku o keia pepa mai ka Ua Kanilehua mai o Hilo, ka home oiwi ponoi hoi o ke kino me ke ola kino maikai. Ua hoike mai na o@li maikai o kona ola me ka lamalama, i oi loa aku hoi paha kekahi ma @a kipehi huakai ia e na ale kuehu o Alenuihaha me Pailolo. He oiaio no ka makou i kalokalo mua aku ai, e hahai ia kana huakai me @@ ulia hoopomaikai ma na a@@ a pau.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

UA MANAO IA UA PIHOLO OIA MA KA MOANA.

--------------------

He Elua mau Waapa i pae Maalahi mai--Hoounaia ka Mokukolo Iroquois no ka huliia        ana i ke koena o na Luina.

--------------------

            O ka mokuahi Columebia, ua manaoia na hoi aku oia no lalo o ka opu o ka moana ma kahi he 68 mile ma ka hema aku o Kauai ma kela kakahiaka Poalima aku nei, mahope hoi o kona hoao ia ana e hoopakele ma na ano apau, aka, ua ikaika nae ke komo nui ana mai o ke kai me ka hiki ole i na pauma ke pale ae i keia kulana poino.

            He 19 o kona mau @uina i hoea maalahi ae i Mana, Kauai, a i hiki loa mai hoi i Honolulu nei maluna o ka mokuahi Maki ma ke kakahiaka la Sabati nei, a na lakou hoi i hoike mai i ke kulana poino o ka mokuahi Columebia, penei:

            Ua haalele iho ka mokuahi Columebia i ke awa o Kou nei, ma ke ahiahi Poaha, a holo aku la ma ke alahele no Hongkong ma ka ewalu no@a i ka hora, a ma ka hora 3 o ka wanaao Poalima, i ka wa ua nalowale o Niihau, ua ike ia iho la ua puka ka moku me ke komo nui ana mai o ke kai. Ua hoomaka koke ia ka puama ana i ka wai oloko o ka moku, aka, ua hiki ole nae ia ke hoopau aku i ke komo ana mai o ke kai. Ma ka hora 7 ua ike ia iho la ua hoea aku la ke kai ma kahi o 2 kapuai ka hohonu maloko o ka moku. Ma keia wa no ua ike ia aku ke kai e komo mai ana maluna iho o ka rumi pao ahi me ka hoopulu ana i ka nanahu, a ma ka hora 9 ponoi ua pio iho la ke ahi, a paialewaia aku la ka moku me ka hiki hou ole ka hoohana i kona mau enegini. He ino ka moana i keia wa, a ma ka hora 11:30 oia kakahiaka no, na haawi mai la o Kapena Walker i ke kauoha @@ malama moku ekahi Carlson me kona mau kanaka eiwa a me malama moku elua Hammond me kona mau kanaka he ewalu no ka haalele ana iho i ka moku, me ke kau ana maluna o elua waapa, a hoi hou mai no Kauai, no ka hoike koke ana mai i na mokuahi piliaina no ko lakou kulana poino me ke kauoha pu mai no ke kii ana aku i ka mokuahi Columebia e kolo hou mai no keia awa.

            Me kekahi makani e pa mai ana mahope o lakou i haalele aku ai ua mau waapa la i ko lakou mau hoa maluna o ka @@@@ ku @@@ @ poino a m@li@ pololei mai la na ihu o na waapa no Kauai, @@