Ke Aloha Aina, Volume V, Number 44, 4 November 1899 — Page 2

2                                  KE ALOHA AINA POAONA, NOVEMABA 4, 1899

 

Ke Aloha Aina

Hookumuia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa na ka Lahui Hawaii.

 

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono

EMMA A. NAWAHI

Puuk@ o KE ALOHA AINA.

 

HONOLULU....NOV 4, 1899.

 

HE KAU ANA NUI IO AE NO KEIA. 

 

  O ke Kau Ahaolelo Lahui o Amerika e noho wai ana iloko ae nei o ka @a@ama o Dekemaba, oia kekahi o na kau ahaolelo ano nui loa maloko o ko Amerika moolelo lahui, oiai, e hoea ma ana iloko oia @ale, ka noonoo ia ana no na mea e pili ana i ko kakou pono, ma o ka ninau la o Hawaii, e waiho la iloko o ka hale, a pela hoi me ko Pilipine a me Porto Rico, kekahi hoi o na aupuni e ha@@@@ wai nei no ko lakou kuokoa.

  A ma hoi ua manaoia, he wa ia no ka hooponopono a hoopololei ia ana o ua @ekee i hana la e ko Amerika ma@a kaua ma keia Paeaina, a@a@@, @e @opo ole nei makou i ka olelo ae, o ka ke Akua Kahi@@@a ma@ hooponopono ana ia iloko o kona @aua palena ole, e hoolilo ana i ko ke kanaka ikaika @a@a i paulele ia i mea ole, a e hamau auanei ko lakou mau leo me @@ poe @@@@ nunu ala. 

  He oiaio, wa ma ko makou ike a hoomaopopo ma@@@ a@a i ka @@e ana o na iliilii o @a makou papa konane ma ka aoao o ka lahui, ua kupono na pohaku @ekau i kahi i manaoia, mamuli o ko makou ikemak@ maoli no i ke kupaa oiaio o ka lahui, maluna o ke kahua hookahi wale no, oia ke aloha i hoopaa ia iloko o ka puuwai me ka nana ole ae, no @a hune a me ka nele, aka, ua hooholo ka manao o ka lahui e kupaa a hiki i ke kanaka hope loa, ina no hoi no ka nele, @@@@ nele ana no ia, ua hoomanawanui @ iloko o ka ilihune a me ka nele; a @@@ hoi he pomaikai, na@i pomaikai @na no ia, mamuli o ka lokahi, elike me ka olelo a kahiko, “aia iloko o ka lokahi ka ikaika, mokuahana kakou, he uawaliwali ananei ka mea loaa.”

  Pela @o ka makou e hoomaopopo nei o ko kakou kupaa ana me ka hoonele ia i na pono a me na pomaikai a pau o ko kakou a@@, a komo pu ole aku e kokua i @ hana a ka poe hao wale, ka @@@ naau eleele @ohu @@@@hu @i@@ ena, he @ea ia @@ @@ maka o @ @e @@@@ hoopono o na Moku@ hui@a o Amerika, a hoomao@ @@ @@@ he oiaia, o ke koi hoihoi aupuni a keia lahui nawaliwali, aole ia noi kumu ole, aka, he noi kumu no. O ko lakou hoi hope ole, a kuihe ole, he alahele malaelae ia no ko kakou pono, a makou e halialia e mai ne ua kokoke loa mai ua wa la a ko Amerika mana e holoi ai i ko lakou noho ana iloko o ke kiowai olepolepo o ka pakaha, a ia wa auanei e mohala hou ai na eheu o ka aeto, mai kona pupuu ana i kahi hookahi. 

  Nolaila, e Hawaii aloha, hoomau ia no ke kupaa, uumi ia no na manao uluku o ka haawi pio wale aku malalo o hai, a e ku ae a nana aku imua i kahi o ka la e puka mai ai, malia paha, o hoea io mai ka la o ka lanakila, e haaheo auanei kakou iloko o ko kakou kakak@ ole me na mea kaua a loaa wale mai la no ia kakou ka pono, a pela no hoi e loaa wale aku ai no ia pono i ko kakou aina ma keia mua aku. 

  A oiai hoi, he nui no na olelo ho@@oino no kakou mai na lehe lehe mai o ko kakou mau enemi, me ka manao, na ia ma@ olelo h@@noino e hoopau ae i ko kakou kupaa a@a, a e hoauwaha aku i ko kakou mau manao, mahope o @a alakai hewa a ka poe lalau, aka, ua hauoli no nae ko makou manao, ma ka ike ana aku, o ka unahi helelei wale no o waho, oia kai lilo aku i keia poe, a koe no ka io na kakou.

  E hoomanao, e na makamaka, aole e ku ka makou hana ina aole ko oukou lokahi, aole hoi e paa ko oukou lokahi, ina aole he wahaolelo e kuhikuhi, a e alakai ana ia oukou ma ke alahele e hoea aku ai i kahi e hookoia ai ko kakou mau makemake, nolaila, ua pa i a pa i kakou ma ka hana hookahi, ma ka manao hookahi, a pela hoi me ka manaolana hookahi, e loaa hou ia kakou i aupuni maikai, a e hoihoi hou ia mai ko kakou kuokoa, a e welo hou ka hai nani o hawaii maluna o kona aina ponoi.

 

KE PA’E MAI NEI NA LEO O KE ALOHA,

 

  He mea e ka hauoli o ko makou puuwai i ka loaa ana mai o na leta a na makamaka mai na wahi like ole mai o keia mau Mokupuni, e hoike mai ana me ka naau oiaio o ke ohohia, e nui ana ka poe lawe o ka nupepa KE ALOHA AINA, mamuli o ko lakou ike a me ka hoomaopopo maoli ana iho, aole makou i alakai aku i ka lehulehu o ko makou lahui iloko o na hana e hoopae e ia ai o ko lakou manao, a e kapa mai ai hoi, he poe makou i kupono ole no ke k@hoe ana no na kai hohonu o ka hookele manao ana. 

  O ko makou ku ana maluna o ke kahua kumu, i omau ia ai keia inoa e o nei maluna o ka kakou hiwahiwa KE ALOHA AINA, mai kona wa mua loa mai, e alo ana iloko o ke ehuehu o na manao alakai hewa o kona mau hoa kakele o ka makapeni, ka mea hookahi @@@@ i hoohuli mai i na manao maikai o ko makou mau makamaka e noho ana ma na wahi like ole o keia Paeaina, me ko lakou mau leo e pa’e mai nei “e hoouna mai i nupepa na ma kou no keia hapa hope o ka makahiki,” a o kekahi hoi, e hoike mai @@@, e nui aku ana ka poe lawe i ka nupepa KE ALOHA AINA i keia makahiki ae, a no ka p@ maikai o ko makou mau maka maka heluhelu, ke lawe mai nei makou i kekahi o na leta i hoo@@@ ia mai e S. W. Kaumuloa o ka Lai o Ehu, a oia keia malalo i@@.

  “E nui aku ana ka poe lawe o ka kakou nupepa i keia makahiki ae, eia na kauoha nupepa iloko o kuu lima kahi i paa ai, a mamua ae o ka hoea ana mai o ka makahiki hou, e hoouna aku ana au i ko @@@m@u inoa me ka lakou m,@u dala pu, he hoike ana mai no ke ohohia puni ia o ka nupepa KE ALOHA AINA.                                       S. W. KAUMULOA”

  Ke haawi nei makou i na hoomaikai ana a pau i na makamaka no lakou na manao maikai i hoike e mai mamua ae o ka hoea ana mai o ka makahiki hou, he makana Hapanuia hoi no na la hope o keia makahiki 1899.  A ma ka aoao o ka makapeni, ke nouoi aku nei makou, e lawe nui ia ke kino o ka kakou milimili, kahi hookahi wale no a oukou e ike ai i na hana e pili ana no ko kakou pono, me ka hooka@@@@ a uhiuhi lau mama@e ole, elike me ka hana a kekahi poe nupepa e ae, ka holo imua, holo ihope. 

 

E HOOMALAMALAMA IA ANA. 

 

  Ma ka hoike a na poe kilo hoku e hoomalamalama ia ana na paia lani e na hoku haule, mawaena o ka hora 3 a me 4 o ka wanaao, o ka la l@ o keia mahina, he kakaikahi loa ka ike ia ana o keia mau hiohiona kupanaha, a he hookahi wale no hoi manawa iloko 33 makahiki. I ka makahiki 1866, ua hoomalamalama ia ka lani e na hoku h@n@e a mai ia wa a hiki i keia makahiki i piha ai ua makahiki.  Eia kekahi poe ke liuliu mai nei i na mea paiki@ no ke pai ana i na kii o na hoku e lele ana i o a i anei o ka lewa. Aohe no he hewa o ko kakou ma k@@l@ ae i keia wanaao, e makaik@i ai i keia ouli kupanaha o ka poai lani, ina hoi he oiaio keia mau hoike.

 

NA HAWAII MA KE ALAHELE HULI HOI.

 

  He lono kai loaa mai nei ma ke Gaelic, aia he eha mau keiki Hawaii oloko o ka Hui Keaka Buffalo Bill’s Wild West, e noho la ma Kapalakiko ma kekahi hale nui ma o mai o ka Hotel Occidental, ma ke alanui Montgomerry, O keia mau keiki, ua manao lakou no ka huli hoi ana mai maluna o ka mokuahi Moana, o ko lakou mau inoa oia o Nakea, Hoapili, Kipi ame Makalena.

  Ua hoea mai ka panina o ko lakou k@@hele ana me kela hui keaka ae la ma ka la 24 iho nei, ma Urbana, a i ka wa i pau ai ko lakou manawa i aelike ai no ka noho ana maloko o ka hui keaka ua huli hoi koke mai la lakou no na kapakai o Kaleponi, me ka haalele ana aku i ko lakou mau hoa e ae oia o Kulia, Isabella Perry a me Rebeka Nakea ma Kikako, a me he mea la, e lilo aku ana lakou he poe keaka me ke kau hooilo ae nei. 

  Ua lohe pu ia mai nei aia he lehulehu wale o na Luna Nui o na hale keaka o Amerika Huipuia e makemake la i na keiki Hawaii akamai i ka himeni no ka himeni ana maloko o ko lakou mau hale keaka.  A me he mea la, e hoea mai ana kekahi poe o akou ianei ma keia mua aku. 

 

UA HOONUI IA AE LA.

 

  Mamuli o ka nui o na hoolaha halekuai i hookomoia mai la iloko @ ka kakou hiwahiwa, a i mea hoi e hoopoino ole ai i na kolamu heluhelu, nolaila, ua pakui hoi iho la makou he eha mau kolamu hou, i mea hoi e komo oi@ iho ai na manao nonohua iloko o ko makou mau makamaka, ke hoao nei makou e hoohaiki i ko oukou pono heluhelu, a ma ia ano makou i hoonui ae la i ke kakou pepa no ka manawa wale no. O na kuia ma ko makou aoao, no ka hala o kona wa puka, e kala ia mai makou no ia mea.  

 

KAUMAHA KA NOONOO O KA MOIWAHINE. 

 

  B@lmoral, Oct. 23.  O ka nuhou o ka lanakila ma Glen@@e a me Elands Laag@e, na loaa mai ia me ka hauoli i ka Moiwahine. I kona wa i ike iho ai i na hana wiwo ole a kona mau pualikoa, na hookaumaha ia oia, mamuli o ke koikoi loa o na poino loohia i kona mau puali, a o ka oi loa aku no ka lilo ana aku o kekahi mau ola kulana koikoi. 

 

  He $25 ka hoopai o na poe pili waiwai o ka hakaka o Denny Armstrong i kopi ia mai nei e Lunakanawai Wilikoki. 

 

KA LA HANAU O KA EMEPERA O IAPANA.

 

  O keia la Poalima, Novemaba 3, oia ka piha ana o ua la hanau o Matsuhito, ka loea o ka naauao a me ke kaulana o ka Emepera o Iapana, i ke 47 o kona mau la hanau ma keia ilihonua. 

  He alii naauao loa oia ma na Paemoku o Asia, a iloko o kona mau la e paa mai nei i na kaula k@ohi o ka mana hooponopono aupuni iloko o kona lima, ua ike maopopo ia ka holopono ma na mea a pau ana e hana ai no ka pono o kona lahuikanaka ma na ano a pau e pono ai ka noho ana. 

  Ua malama ae no kona poe oiwi ponoi o ko@@ lahui i ka eehia o kona la hanau, a pela no hoi me na Luna Aupuni o na aina e ma ka hoohiwahiwa pu ana me ua ka@@ka@@@ wai hooluu like ole o na hae, a pela aku. E ola loihi ka Emepera o Iapana. 

 

MAKE I KA WAI WELA.

 

  Ma Kaawa, Koolauloa, ma ka Poakahi nei, Oct. 30, @@ ha@@@i ia iho la kekahi bebe e ka wai wela a palahu kona kino, a ma ia po iho no, ua make iho la keia bebe.  Minamina wale ia opuu rose i mae kok@ iho la, malalo no ia o ka maloama pono ole o na makua, nolaila he mea pono i na makua mea keiki ke kiaia makaala loa ana i ka oukou @@@ opuu rose i mohala mai. A. KAHANAUI.

Laiewai, Oct. 31, 1899.

 

  Maluna o ke Dorika i loheia mai nei, na kahea ia ae la na koa kuikawa Beritania o Honkong, a o ka huina i makemake ia he 123000, a he 92 pa keneta o keia huina i loaa i kona wa i haalele aku ai ia laila. 

 

HALEKEAKA OHANA ORPHEUM.

I Keia Po!!!

 

HE KEAKA PAELE NUI.

Na ka Hui Keaka o ka Orpheum.

 

JACKSON HEARDE.

Keika@@@ o na Himeni Hoomakeaka

 

THE WILLARDS,

Na Loea o na Mea Kani Iloko o ka laua mea kani o $2,000.

MISS JULIA BYRON.

Ke Aliiwahine o ka Himeni a me ka Hulahula.

 

Dixon a me HAMLITON.

Iloko o na Lea Palua.

 

RAND A ME RAND.

Iloko o na Ha@a Hoomakeaka.

 

MINDELL FERN DREYFUSS. 

Iloko o K@@ mau Himeni Noeau a me Hulahula.

 

He wahi Paa@@ Hoomakeaka

“A GRUSSOME HOSTLERY.”

Na ka Hui Keaka Orpheum.

 

  Uku komo 25 a me 50 keneta. Na noho mahope he 10 keneta no na Keiki malalo 12 makahiki Na Noho Mua 50 keneta. E loaa no na noho ke hookani i ka Telepona 540.