Ke Aloha Aina, Volume V, Number 47, 25 November 1899 — HE LETA MAI AMERIKA MAI [ARTICLE]

HE LETA MAI AMERIKA MAI

Biggs Hoii«o, Waslnet >na, D. C. y :|/1599 Mrs. Js. A. KiiWahi, £i« uiaki»» i, Wakiot)kpoa nei i keia wa, ti',a e Jfc»kau »«i i* p« t a e w*ibQ aua «tu. i na nae*. 0 k» 4UMKOU b»QH U»Hf Uo»otgl»* .»0 k#til i iu<iut»wa aKU, * tr hiihai aku no au 1 «m uiea hou u «i* «iai, 9 ;tn*l* W aunnei ib»j?e a ljlo i mea 1 ka pt*e heiuhelu jjyai. Ua Wakie uiasou ii* J£u h*iv t luu ku Pt>Ub.fc>H,,C?(3t 2§, Ua b©io m«i euakou tu» Jbe kaaaiii »kje» » ii.vt!r, a uMlailA k&u u*&iuua o kekahi moka«lyLJiolQ eauUwai,he iuoruahi nui na toaa h« kona ioibi b« i4O-jtapuai. ftapuai iauia, a 0 k* Uoo'nee okonn «ilekiui uaahu iio, a u fc« iawa cnp«»o 0 Ip ohusi o keia uio&u. heaneane t o k* nui o ua kukui uwila 0 uoomalaiualaina iiaa i keia moku 2.000, a o kwua holu ayie i k« huca, a h« keu no koi- ca nani h« kohn haleulii l»na i kekai. £ &aoi h.»a« aua ka ioo q u* $ e holo nna n» obu« m» 0 & OijoUsi % & oiaiuua 00 nae o keia leiukil e holo pu ai kt-kuhi poe auo kulohe» (he u»au wanin» no kekahi poe o iakou) A o ka moa u k«la inoku o Pri6tt»iia. Ca ku īki. makou ma $kw Port, he &uiaaakaiih*ie m& Bhod« l&4»ud, a maiiaila I kau hou mai ai k«kani poe ohua no Xu īoka* Ua h*},le!e aku t paha niakou ia , 'wahi » ka h..ra 9;30 o, k* Ahiahi» t ua mo« m*kou ma koua. ke«oa 1 nani bo in po a ao. u bura & « ke kakahittka noi, oiai*. e uhi ana no ka no*», a ia oeaki.ik e ku ana a I* , amkaikai aku i ke awa kaalana o ijNu I,ka a rae koua wmn p«pu kauiaaa, oa uaaali) ae la mp kahi 1 kapa

m«u ia, "Ka Puka o ka Luaahi." a komp akji ia i ke awa laala. E ma«loaio ae ana na moku lehnleHu o illa a me keia ano. E kau ana no Jie mau taa ahi iīuna o kekahi milu , moku ft-rrv, ola holo no a pae ma kēkuhi aoko a holo aku la no na kaa ahi. He no palia akamni poote!a o ke kanaka. TTa imaalo t>e la tn»k<fU mnlalo o''ka uawapo kaulana ioa o ka honua nei ißroolr*yn Bridgp. He niki ole no paha i ka'u makapeni lee hoomaopopo p ino aku ia oe i ieano kupanaha o keia uapo'e moe ana maliina o ka muliwai o Hāui?B >n.<. a e hoohui ar»a ia New Tork~S>e Brooklvn. Ke ike pu akla la no hoi makou i ke kii kaulana o ke Kuokoa e ku ana maiuna o kekahi wahi aiokupuni, aole nae mnkou i īke pono aku i ke kulanakauliale, oiai, e hekau ana ..a oliua h f oonalo ia ae la na" iiale kiekie, e ike powehiwehi aku ana nae makou i ka maaloalo mai o a«- puka. uahi o na hale hana. Ua pae aku ]& makou a lele aku la a hehi iho la t ka lepo o ke kulanakauhale nui loa o Amerika nei. O kahi nae a manou i pae aku ai a kau ilona o ke kaa a holo hku, oia j)aha kahiilihuoe loa o ktia kulauakauhale, a enalaila pahi ka noho ana o ka poe īlihune, * ua ike io aku no hoi i na poe ilihune me na loie weiuwelu, he poe wahme n<» kekahi iwaena oia hu na. UahuloaKula makou mawaena o na haie kiekie, a i ka hoea iki ana aku īwaana o ke kulanakauhale, ua ano maikai mai la ke kul»na o na hale. Ua hoea makou i ka Par¥ Hotel, amalnila maknu ia mau la laabi«hi no, ua kau maluna o kaa a holo e makaikai 1 ka Park ; aui loa o Ntt loka nei, 1 k»paia o ke Central Pnrk, ua maalo ae 1« ma a-u mawaena o na mea nani, a ua holo soa «ku ]a e )kei ka hale o Kenerala Kal»ni e ku aua ma kae o ka taulnvai o Hude«ona, he hale kupapau i heouani nui ia, a ua kukulu ia m&|tako mai O na pohaku mtib&la, o na uohaku j nae o waho Le «ranite. He elua J pahu e waiho aua īloko, o ka pahu <o Gen. Grant a me ka pahu o kana j wahine, oiai t»o nae eia no ke pla 1 utii o HJr&. Cīranta eia nae, «a makAukau kona pahu nani rua ka aoao o kana kane. fle halo nani oh nu keia n ka hiliui Amerika t iiOuUanohauo aku ai no keia kannkl kaulaua, u« oi aaamua o ka ha palua milioi a ka nui o lia lilo no keia hale kunapau; 1 ka pau ana o ka makuu makaV kai aua i kei» wahl ua holo ae la makou ma kē alanu! pookela o loka, oia hoi ke alan.n Helu 5. i\ ma u «latiui kahi i M ka hs»!e o ! na Ona o K« Tok« n<?!, 0j tim hale o ka r>han» V*n«btla, ua | lioopuniia me n« hao k'aiie, a ht> nani no k«> rar.i aku, • <? manloalo j

ana na koa oani o na poe waiwai o Nu loka. E hnlah ana, ke pihi o na kiihu &aa, a he nani io &o oa ōaea a ka maka i ike aka ai. Poaha, Oct 26. Ua haalele ma» kou ia Nu loka no Wakinekona, a j ua hoea aku la i ke kulanakauhlle

*" • * pooaupunī o Amenka 'i ka hork 3:30 o ka auina īa. tJ» paina ma kahi hoolulu o ke kaa ahi, ōiai, uA halawai o'Hanale, (Poloii), mē ma- : kou īnalūiia olee kaa ahl. a enai ka h:jle kfta ahi Ua holo »kti la makou no kb makou llaUĪe e hmi aaa i ka halē hoahn Waiwai o ke aupuni i> ' " * v 1 1 leā hoea ana v ua a luhl a ua ' &ku la no ko'li mau hoa'. Aka, owau, malihioi akū la au e iiiii 1 Titht o ksf Moiwnh ne Li liuoßaiauj e noho ana. hele au i kona hotele f noho mua ai, a ua huawi ia iuai U ka helu b koha hale e nono ana, a hoi inali la 1 kauhale me"ka manao a kekahi ia aV hele mukou e ike iaia 1 KO'u hiki ana i ko uiakou Hoieh i nasaiht!> ka hāna 11ta uwali o ka hora 6 no ia me ka o ko'u kaha aku la no ia. e helu e imi i kabl o Ke A'lii ē «idho'aaa. ! i Ua hela hoaa aku l& au, a e ole e halawai nie kakahi alii manuwa o loha o Lakawaua mamua, a naua i pailaka loa ia'u, a ftoea i kahi o ka Moiwahiue e noh.i an». Uakikekē āku lama ka puka. a na ke Keikialil Kawa»an»ko« i wēhē Qua«, a halawai iho la eue ke aloha me ke Alii aloha o ka aiua hanau. Ua haawi aku la 1 ke alola o na luahihine o Hilo a me na makaainana "aloha A ili o ka**ua po i ka Lehua." Uaapo uiai la oia i «e aloh'a o kona mau makaainana poina ole īaW. Ua nanea Iho la me ke AHi e hahai ana ī ke«»hi mau mea hou o ka ma<ou lioakai i ka aina'malihmi, lt • ltamaiiio po ana no hoi no na meē hou o ka afna kulaiwi. ' 1 Oot 27. 1 keia la ua hele mukoti eikē i k» P«fefudena o A 4 i)»erika nel he nui ija p*>e uUnui' an.i e Kē 1 laiu, eia n<» nae i ka loai hiia ta makou ieta hi»olaui!u nmi ki 1 kakau mai o ka Paj.»a o ! tona e hotkt> aua i.i oiakou he poi ' Haw»u, U;i ae koke ia uilii la niak *u ! eike iain. > ! Ua ike. ua iula lima me ia, u oh i'- ' hia kona heieheleii* ia umkon, ul' kamailio ikt oi© ia, A n* ma!i ' ota ia 'makou ■« )>OoTkaika an* oia I?' II loaa he anpuni k iUllke Hawnn, *ahihon«oa. 'he makēmake nul* ■ au e holo i Hawaii ma keīa mua' Iho.** U« al»ha aku la «iakou l! hut! ae la e hoi, ua kamallio mai li 1 . v. "I o>a ia u e pui au» 1 ko u iuoa, me ka niniiu m.iīlioheA ln makuaka* 'ne, ua hai aku īa au »|t> Kenekuk«J mai'. * ua oh»b mat U heorasopopo loa oia i iay<?ui wtiw> ma li» o !rj» j Henu noua ks moa o C*i't 3v<j?; T* Vr kr-s wtwo oh, akelioi 1 - - - •> I *

hou mai la oia ta makoo a hoi fttcu 1» 110 kona rum| mala, ka pau ana o ko makotiJke reresi<seaa nna, ua lawe ia aku i» hoomakaikai i ka rumi ik» nui o ka Hale Keokeo, ke. nani na njea i ikeia. A naai ka Haīe aku no ke kla hooaianso o Keoki Wak nekpna, a ua kau iluua o ka alt;Te:td a laweia no luqa loa> a mai iluna aku 1 naoa aku ai ipoakou i ba n»m o ke kulanakaulMle kauUna o Wakinekona, 0 ke kiekie o keia kia hoomanao he a'ueane no e 665 -j£apūai. a oluko ua kaTcdU īa me jiamea hooiuanao a tiia pu he poha£u mai ĪHawaii inni me'ka iuoa o Kamehameā ijX, he •uau potiaku mahala keia oiuu po Eaku, ā o ka lilolio ke kukula ana ī keiii kia hooma&ao he $1,000,000 a oi īki paha. Ua hoike mai no keia i ke poina olē o ka Lahui Ame Tikāi, no ka mea i D't»laia: Sa mua o %e kaua. fia mua {£ovo o īea mali'lka. A o Jca mua hoi ūoko o ka.. puuwai o hona ĪAhwkanaka. 1 keīa uahele aku ta u«akou a pau e" Ike 1 ka Moiwahine, a o Euoekona pu ma keia huakai. Ua īke makou iaia, a «a launa oluolu m3 la, a i ka wa o maleou i ku ui iluaa e hoi, ua aloba oia ia makoū, a uā lālaH inai Ta ma na pouiiwi o Kauhane, a olelo k«ukau mffhu; "AloHa t»0 hoi kaua," ua hiki ble i ka waimaka ke paa iho no ia mnu oMo aloha a MoiwaI iinie popllikia o Hawkil O ka hora 4 o ke ahia"hi makou wa i heie āi e ike uiw» i binē, a ma ka hora 8 ua heie uiakou ī ke anaina hooluana uia kekatii luakini nui o keia kulai n»i»uhale, uia hao maf Ia naiakou me n» "Puapua" o u»»kou, a kohu kei'ki na ka moā, wahi a Kauhaoe ka h okikaKaha lua. O ,ka | i*KB ia tual hoi paha, aole i ka [ Hawaii i ka aahu ! na lole maikai. I Ua launa makou, auwe no hoi, ' nui n » na ninau 110 Hawuii. Ua • pane ta, «n wehewehe ia aku, hoo- ■ I'he nku au e hiolo ana ka namu a ka elemakule o Kau, e aua ' hoi ka ka anola o Kai.makapili, ao- | le naaa o k» puupuu, {aohe wae ai o ! lahi o na alu.) aiu ka pono o ka lohe I I < o ke ano a me ke kulana o ke k>itirtka a mauao uae au. I \ ' » ■ --- a .. , ina 6 uiahina i koe o luua nei e no- ■ ho i .\merika nei, aole kaukai ana i iuea nātia 0 uuuhi. Vh haioleio makoa, ua himeui , hui īa Kuu Aiua Hanau," , a iue M Hawau PouoP o kela o keU | he 'ohe mai anei ko lakou be poloI lei keu e hipeui ia aku neu Ua I i ka lohe a&a i I ka Uo o ka ,Hairau, Eia uo hoi I kekahi ua |va;**i uo Vm lauua I &ua 0.0 lako|u oi*l, ua V.lo U I kiakaa ai ui&ka o kek&lu o j UWou v o k« jyuuka Ua , wuis 4 a ua cl|lo uia< 7 a uo keW'e U'u, Ulwu i

manao penei iho la ke |nl&na o na f aualu*na. makpu »e ka hauoli a hiki wjt!e i ka hookuu ana o na hana aje ka ipaibi. - %Ma ka Poaono Oct. 28. Ua bele makou e mahalnai īka hale f e pai ia |! na bila da!a pepa o ke appnni, a malaila pu no h i e pai pu ia ai 0 na poo leta ,a p uni o Amerika. <. He hf>ie keia aole he ae waie ia e koiao, aka, ua lohe #ku lu au i ko makou hoolauna ia ana . uku ī ke pp<i ngū o mali-, hinī hanohano īnai R d waii a iia wehe la jia waai a £?u o keia h«le ia mako», a ua hoouna , pu ia me makou, be wajbine e, •whewehe idjmakou i na aiea a. pau eh«naia ana. r . „ Aoie paha jhe manawa e he aui aku »i i na euea a mako.u a pa» i is.e |ti. Eia nae ke. pal ia pei 1 keia a me keia la he 16>000,000 poo a he 1,800 poe huna oloko o keia hale, a.o ka uui o <iJa |aa ka e waiho ana iloko o ka rumip>«aloa ia la a makou ihele ak«J ai e makaik*i he $*68»000,C00 *ia makou i lawe ia ai a ku iloko, o keia rumi kapu, ua haawi mai 1» ka 4a»a nui iajpakou he iu*u ppe pepa, a o ka waiwai io oia pepa he $4,000,000, aua lilo iho la makou he mau ona millona no hookahi paba minute. Aua olelo ± u mai no hoi oia, aole he ae ia o na malihim e komo Uoko oia ia ou- j kuu tta ae la.. £o no ika Hawaii., Ua hoomaikai nui aku makoui| kela makamaka jaaaikai no keia po-1 maikai o ka īke aua i keia hale ha-! na waiwai oui o keia aiua. Eia ka] koi kekahi mai keia hale aku no e ] Hana ia ai na bila dala o ua hanakol a pau, a pīhii o Aimonka, a he nui \ aku no ā* aie» ē plli ana i ke ano o 1 ka hana ia ana, aka, p a u loa aku 1 auanei nele loa hoi ka malihiui me' kal# paolo ao kauhaie. I Ia amna la no ua hele makou e ' mnk i\ai ! ka hale e noho al ke nate a ha T>unamakaaiEiana, a 1 «a'lawpia makeu e hoomakaikai i' na bta ba!e a ua noho| noho ihola au kekahi no- ,? i s f j ' hr» f> na Limainakaainaiia. He kea Ino keia aka nant, mana jma - ' kt>« o keia ka u*rjt, nka," iko ma-' I lron heleVna e mak«Mkni ī ka hale 1 t hoahu btilīe nui o ke aupum, eīa ka I o ka t»i pakel* kela o Ifa nanl, aole J e»Mki i ka maka p*ni ke kah&k*ha Vkā "i i ku*i iho la nae' 1 t?iau kii o !oko o na keena aia I a hw aku au ea, alal?* hoiWīke aku (a« ?s Mikou. t I iāt»U.u t OeL iih I Lei* la ua j liuouu* auū AUu la Moīw*|.hiu« iU Ke&alii e | u.uau ai ih«a U uiakou e I <vi uUa ua mauao Aiii ,i k* 4''ke, aua Uaī 4a aku, i |Us ua.«.« UiaWu *ua Uvj**a**l' j u U AUv« *^a*

n iuu keiH ji he ya no boi, nulaila» u. hiki 010 ie AhPi p xo.ko« : oa makua Mi»iona«ri i. Hawaii a me r " 1 -'k. krt lakon bana malail« f N«#iijipteo h*.i ka. mooleīo o Heneii Opak«h«i». A ni'n hni i hoakak» »kn kaf iiHni o ka aina. a noe ke knlaoa naauao oke kanaka Hawaii, a ua t wa»bo ako he wahi mnao i« lakoo. M»feope Ifeo oka hoonaa wao «n> I o lfo mau Miaionan ia asa> kr>ti» nie tto oaakhu mau kupuna, beaha ka ka Lahui Āqaertka e Mn% ®I*o aiakou, e uhuki 'anei lakou i tos hu» o tii anoano oke kūokoa i ■ leaiiu poe a ko oukoo iqrq Bnēi l&' aakou he leo liooponooonek ptt i ko makon aina? A M Kzftfa boi ka p«nim h*pe aae sa njoole}o tloohalike p 1» meaono paapaa. Ai ka pau aua o ka haiolelo, ua haawi ia ha ia makou, a sa hele m&i kol» ho!ooko<t 'p lulu limt pakahi me makou, a ua d{eio ia kekalii toau haole ia'u, he knp<h no e noho aa i Wakinekooa nei i ka wa e noho mal aī Aiia S«a*te no ke kiaī ana i ka ponō o ko'u lahi» U» p«ne «ku au, aole īa o ka'a hana i hele mai ai 4 a o kekahi bq hoij he ha u a ka'u ah« maka'u no noi i ke anu o keia Ua olelo hon maila ua m&u oia-> kamaka haole nei, He, mep pqaq, ia oukou e * jnai i mea kupono nana a noo ko ou kop l*huj. jpon9i. Ua jaul *» iakou mahaio i q ka kas*r ka Hawaiū (uiai hoi uukou he mau k«B|.ka ui p T. r uioieo lau& 0 I ea Poakahi ae* QqU .39» bl m»i ke Keiki PaI I U houie o KeoU |ji» 4»we u» Alii n«i i bm uIo | ianAoua s.q ma- | tjU 1 hT WwmaiUŪ. | hwki k» WB»m e i«inq » I h-ioki au niaauei uo , hou eku. I _ ■ ( E aee j?u m I k« *»•>** ; L ■ j» - - . : * ftr K> | oaani % aa wm i I<lai mal 1* i ka iho o i *f o U Hm At»h»o Onbt, (- im aa I y*t Ute. iw ik« &IA *MJMk l t k*..lim rv*uUiAU» ī ei^ I** - j i