Ke Aloha Aina, Volume V, Number 48, 2 December 1899 — Page 1

Page PDF (794.04 KB)

This text was transcribed by:  Liliu Tomasello
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

HONOLULU, POAONO, DEKEMABA, 2, 1899

 

KA NUPEPA KE ALOHA AINA

 

     E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Polima o na pule a pauʻo kela a me keia mahina.  Ka Uhu Pepa, he 20 keneta o ka pule. No ke kape hookahi he 5 kemeta.  E loaa no ka pepa maike Keena aku KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa.  E pai ma no na Olelo Hoolaha, na kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike.  Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoona ia ke ole e hookaa mua ia ka uku pepa. E hooana pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.  Aole loa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolam@ o keia Pepa, ma@@lo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hooike mai i ka Lunahooponopono i ko@@ inoa ponoi.  Ka Nupepa Paka Pule

 

Ke - Aloha - Aina

Hookahi makahiki………$2.00

Eono mahina…………….$1.00

Ekolu mahina…………….   .50

Hookahi mahina…………. .@0

EMMA A. NAWAHI.

Puuku o

Ke - Aloha -Aina

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono a hope Puuku

S.P. Kanoa.

Hope Lunahooponopono.

O na  kauoha Nupepa me na hoo

kaa Dala, e hoona pololei mai o

ka Puuku ma Honolulu.

 

LEI KOHALA I KA NUKU NA KANAKA.

 

     Ua piha a hookeke ka luakini o Kaumakapili, ma ka po La Pule iho nei, me na hoahanau oia ekale- @ia a me ko luakini Kawaihao, a he mau maka malihini hoi kekahi i hoea pu ae iwaena o lakou, no ka hoolohe ana i ka haiolelo a na Elele Kahunapule Hawaii i ka moolelo o ka lakou huakai no Amerika Huip@@a.

     Mamua o ka hoea ana mai o ko lakou manawa e haiolelo mai ai, ala hoi, @a pau loa ae la noho i ka lilo a kuku iho la kekahi poe.  Ua ho@a mai imua o ke a@aina nui i akoakoa aku na Eiele Rev, S.L. Desha, Rev. E.S. Timote, Rev. J M. Ezera a me Rev. J. Kauhane, a me ko lakou mau alakai Rev. O.P. Emekona a me Walakehauki.  Ua hoike mai lakou a pau i ka moolelo o ka lakou huakai me ka ohohia nui, a ua hoi aku ke anainame ka piha hauoli no ka lakou mau mea i lohe ai.

 

PO@@@ HOU NA BERITANIA.

 

MA KAHI HE HOOKAHI HA-NERI I LAWEPIO IA.

 

Aia Ladysmith iloko o ke kulana Kupi@@k@i mai na Kipoka ana na Boa.

 

     Ladana, Nov. 17. I keia kakahiaka i loaa mai ai na nuhou ano nei mai Natal mai, mamuli o ka paa hou ana o ka uwea telegarapa o Lourenzo Marpuez.  Ua lawe mai oia i na lono i  ikeia a hiki i ka po Poakolu iho nei.

     Mai Estcourt a me na wahi koke malaila i loaa mai ai hoike, aia no o Ladysmith ke paa la i kona kulana. O ka hakaku i malameia mawaena o na wahi hool@la Freeze a me Chieveley, he hahana, a na hoopoino ia ke kaaahi.  He 15 koa Beritania i hoehaia, a ma kahi hoi o 100 i lawepioia.  Maloko o ia heluna Lutanela Winston Churchill, ke keiki a ka Lede Churchill, na hoike ae oia i kona wiwo ole ma ka haawi ena i na olelo hoolana i na kanaka, a me ke kokua pu ana i na poe i hoehaia.

     Estcourt Poakolu, Nov. 15.  He kaaahi pelekila e lawe ana he hapa o kekahi puali kuikawa o Durban a me ka hapa o ka Dublin Fusiliers, ua helo aku oia i Chieveley i keia kakahikaka nui. Ma kona huli hoi ana mai au kipokaia mai oia e na pukunuiahi a na Boa i kukulu ia maluna o eha kuiana.  Ma keia wahi i haule aku ai mawaho o ke kaa ahi.  I keia wa i poino ai ke kaaahi na halawai na koa Durbans a me Dublins me ke kulana kupilikii@, a e haule makawalu mai ana hoi na poka raifele a me na poka pukuniahi.  Ua hookaawale ia aku na kaa peino a emi hope aku la ke kaa.  Ua hopohopoia nae nui na poino i loaa i na Durbans a ne na Dublins.

     Lorenzo Marquez, Nov. 16.  Ua hoike he nupepa aia o Ladysmith iloko o ka hahana o na kipoka ia ana, a he koikoi loa hoi na kipoko i hana ia maluna ona i ka Poalua iho nei, a ma ia aumoe o na pukuniahi maluna o na p u e hoopuni ana i ke @aona na ki mai lakou me ka weliweli nui.  He nui a lehulehu na hie i a ia e ke ahi, pela na hoike a ua poe i ke mai ka p uku aku o Bulwana.

 

  NUI NO KA PONO NA BOA.

 

Estcourt, Nov. 16.  He kanaka misionari i hiki ke hiliuai i hoea mai la i anei mai Ladysmith mai na hoike mai oia, na malamala he hakaka weliweli, ma Ladysmith, ma ka Poalima, Novemaba 10.  Ua olelo ae oia ua hele aku na pualikoa no waho ma ke kakahiaka a hoowalewale aku la i na Boa no na kahua akea, a ia wa i nee aku ai na pualikoa kumau o Kenerala White a hoauhee aku la ia lakou me ka nui o na poino.  Ma kahi o 200 Kaffirs i hoohana ia e na Boa no ke kanu ana i ko lakou mau kino make, a he elua mau laina kaa ahi i piha me na poe i hoeha ia.

 

E HOEMI I KO NA BERITANIA IKAIKA.

 

     Ladana, Nov. 17.  Aia na Boa ke hoo@ aika la ma na ano a pau e hoemi i ka heluna o na koa Beritania e noho ana ma Ladysmith, mamua o ka makaukau ana o na koa kokua o Beritania.

 

HE KAKIANA WIWO OLE.

 

     Estcourt, Thursday, Nov. 16.  He mea kakau nupepa i kipa aku ma ka haukipila Sanitorium, e olelo ana, o na poe, i hoeha ia o ke kaaahi pale kila, eia ia ke pii mau ae la ko lakou palekana.

     O Kapena Wylde, ma kona Iauna kamailio ia ana, ua olelo ae oia e haawi ia na mahalo kiekie ia ana Kakiana Tod, no kana mau hana wiwo ole i hana ai, oia hoi ko Tod hoopuni ana iaia me na pohaku nunui ma kona wahi e waiho ana iloko o ka ehaeha no ka malama ana iaia mai na poka pu raifela.

     Ua moe iho la o Tod ilalo a haawi aku la i na olelo hoohauoli i kona kapena.  Ua haule mai he poka pahu mawaena o na pohaku a hoopuehu liilii ae la i ka lepo, aka, aole nae laua i hoopoino ia.  A ua olelo oia mai make oia in a aole o Tod.

 

KA HOIKE A NA BOA.

 

     Pretoria, Nov 9.  O keia mau lono malalo iho na loaa mai nei ia mai ke ka hua hoolulu mai o na Boa ma Elandslaagate i keia la, penei:

     Ua puni loa o Ladysmith  me na pualikoa Boa.  O ka makou mau pukuniahi nui elua na hookau ia aku ia me ka holopono maluna o ka puu Balwan, mamua mai o Ladysmith.

     O ka hoomaka ia ana  o ke ki i keia mau pukuniahi nunui, ua hana ia i keia kakahiaka nui, a aole hoi he poino i ike ia iwaena o na Boa a hiki i keia wa.

     Ua haawi mai o Botha he mau hoailona ma ka hema aku o Ladysmith, e hoike ana, ua ki mai na batari Beritania i na pukuniahi nunui me ka hahana loa, a ua haule mai hoi ka lakou mau poka pahu iloko o na auwaha e hoopuni ana ia Ladysmith.

     Aia ka puali Pretoria ma kahi haiki loa.  Ua lawe ae lakou i ke kulana a na pukuniahi Beritania e ki mai ana, a na hahaha Ioa keia kulana no ko lakou ku aha aku.  Na keia mau pukuniahi nunui i hoopakele ae i ke taona.

 

HAHAKA HOU.

 

     Pretoria, Poakolu, Nov. 15.  Ma ka hakaka i malama ia ma ke kakahiaka onehinei ma ka hema aku na Beretania me 13 pukuniahi a lele kaua aku la maluna o 880 Boa o Transvaal.

     Ua ki ia aku kekahi pukuniahi nui maluna o na pualikoa Noa e emi hope ana ma Kloof, ma kahi kokoke i Ladysmith ma ka hora 3.

     Aole he maopopo ka po@@o o na Beritania.

     O ka poino o na Boa he hookahi i make ekolu i hoeha ia a me umikumamakolu lio i make.

 

HE HOKU HAULE

 

     Crescent, Ill., Nov 17.  Ma o ka haule ane o kekahi hoku, ma kahi he mau mile ma ka hema aku o Crescent City, ua hoopoino ia iho la ka hale o John Meyers, a o na poe e noho koke ana malaila, na hoopiha ia lakou me ka weliweli. Ua haule mai ka hoku mai ka hikina mai o na paia lani, a pa iho la ma ka aoao akau o ka hale, me ka nahaha liilii ana o ka hale maluna.  Ua haule loa aku keia hoku he ekolu kapuai malalo aku o ka hale e ka ana.

 

KA LA KUOKOA

 

     He mea oiaio, he la hemolele loa ia iloko o ko ke kanaka ola aua, ua ike oia, o ka loaaana iaia o ka noho ana kuokoa, ua like no ia me kona noho hoopaa ole ia ana malalo o ke kahi haku hana, he mana kona leo, he lanakila kona noho ana, a oia no ka mana m luna o kona waiwai ponoi, a ua hiki ke oleloia ia ano,  he lani iluua a he honua ilalo, a ua hiki ke haha ae ma kou aoso i kau mea i makemake ai me ka hoahewa ole ia.

     O keia la kuokoa a kakou e malama nei, ua nalo aku kona eehia mai ia kakou aku, a eia kakou ke hauoli nei ma kona kino aka wailua, me ka mau no n@@ o ka pumehana o ke aloha iloko o ko kakou mau naau, e ola no hoi ka kakou a pau e hauoli ai, ma ke ano, e nonoi aku ka kakou mau leo pule i ka paepae kapu o ka nohoalii o ka Mea Mana Loa e hoihoi  hou mai oia i ke kuokoa o ko kakou aina i hao ia, a i na pomaikai no a pau o ka noho ana lanakila, elike me ia mamua o ka hookahu@@ aupuni ana, @ ke nonoi pu ae nei hoi, e hoihoi hou ia mai ka Hae nani o Hawao maluna o na pahu hae o kona aina aloha.