Ke Aloha Aina, Volume V, Number 48, 2 December 1899 — Page 6

Page PDF (838.47 KB)

This text was transcribed by:  Presley Ah Mook Sang
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

KE ALOHA AINA, POAONO, DEKEMABA 2, 1899.

----

KA MOKU LAWE HOLOHOLONA GARONNE.

---

            Ua hoea mai la ma ke kakahiaka Poakolu nei ka moku lawe holoholona Garonna, he 17 la holo mai Seattle mai, e lawe ana hoi he 375 hoki no Manila.  Ua halawai oia me ka ino ma ka moana, a na ia mea i koe aku i ke kauoha a ke Keena Kaua e lawe i ke alahelo ma ka akau a hoea i Iapana, ua lawe ae ke kapena o ka moku i ke alahele kema malalo o ke kauoha a Kapena Garrard, i wahi e pakele ai i ke ola o na holoholona.

            He nui na holoholona i hoeha ia, a he 11 i make ma ka moana, he eiwa oia huina i make iloko o ka wa a ka ino e pahola ana.  Ua hoohauoli ia o Kapena Garrard, i ka ike ana i ka moku lawe holoholona Port Stephens e ku ana maloko nei o ke awa oiai, ua kauoha like ia laua no ka holo pololei ana i Manila, aka, ua kue like aku la nae laua i ke kauoha i wahi e pakele ai ke ola o na holoholona.

----

UA KUU KA LUHI.

---

            Ma ka hora 6 o ke kakahiaka nui Poalua nei, i hookuu mai ai i keia ola ana o Henere Pua, mahope o ke kaa mai ana no elua makahiki.  He kanaka oia i kamaaina i ko Honoi lulu nei poe, a na noho hoi oia ma kekahi mau kulana aupuni.  He 43 ka nui o kona mau makahiki a hala aku la.  Aloha no.

----

HALAWAI ME KA ULIA POINO.

---

            Ua loaa mai nei he lono no ke piholo a nalowale loa ana o kekahi luina o ka mokuahi Hawaii, nona ka inoa o David Kaai, ma ka la 28 iho nei ma Honomu, mamuli o ke po ʻ i ia ana o ko lakou waapa e ka nalu a huli i ko lakou wa e wehe ana i ke kaula hoopaa o hope o ka moku.  Ua hoeha pu ia kekahi o kona mau hoa maluna o ka waapa, a eia ke waiho nei maloko o ka Halemai.

----

HE PUNI DALA MAOLI.

---

            Ma kela mau la i hala aku nei i loaa aku ai ia Mrs. Paka, he bila o $450 na na kauka i lawelawe ai ia Mr. Lumaheihei Waipa ma kela ulia poino i halawi ai me ia ma ka la 19 iho nei.  Malalo o ke ao ana a ke kahu malama waiwai, ua hoole ia ka uku ana i kela huina pokeokeo maluna ae, maluna o ke kahua ua oi loa aku keia auhau mamua o ka mea kupono.  Ma keia e maopopo ai ka puni dala maoli io no o na kauka o keia kulanakauhale, a mai apono ia no paha keia koi ina i ola ka mea a lakou i lapaau ai.

----

            Mai poina i ka Orpheum i keia po.

MAU HIOHIONA KUPAIANAHA.

---

Birmingham, (Ala.) Nov. 19.

            He hiohiona kupaianaha i koho wale ia ae he apana no na hoku lele a na poe kilo hoku, i wanana ae ai, ua ikeia ia maanei i keia po mawaena o ka hora 9 a me ke aumoe.  UA hoea mai he mau popo ahi ma ina paia lani maluna pono o ke kulanakauhale, a na lilo lakou he mea makaikai nui ia, a ua nui hoi na manao hopohopo i ike ia iwaena o na paele.  He umi ka nui o keia mau hoku lele, a ua like loa hoi ko lakou mau hiohiona me na hoku welowelo.  Ua hoea mua mai lakou me he mau kukui la i hoakoakoa ia, a i kekahi mau manawa e oili mai ana na malamalama ahi ulaula a nalowale aku la, a no kekahi mau manawa ko lakou hoike ana mai, ua nalo loa aku la lakou.

            Ua hoomaopopo ia i ka wa e poha mai ai ka malamalama e nee ana lakou.  O ka loihi o ka moe ana o ka malamalama mai ke kino ahi aku he ekolu kapuai me eono iniha.

            He puulu kanaka nui kai akoakoa ae ma na huina alanuim a he lehulehu wale hoi o lakou i hoopiha ia me ka weliweli no keia mau hiohiona kupaianaha.  He heluna o na negero i hoopiha loa ia me ka makau i haawi ae i na leo pule.  Kupanaha no hoi na hana a ke Akua.

----

NA BATARI PUKAA.

---

            Ma ka auina la Poakolu nei i haalele iho ai na batari A a me N, malalo o ka hooko kauoha no Manila, ua ukali ia aku lakou e ka bana aupuni, a hiki i ka mokuahi lawekoa Benmohr.  O ka nui o na koa o ka batari A he 105 kanaka, a o ka N he 75 kanaka.  O na batari i koe iho la, eia ke upu nei e loaa mai ana no he kauoha ia laua no ka holo ana aku i Manila ma keia mua iho.

----

REGIMANA KOA PAELE.

---

            E hoeamai ana ma keia mua iho, he regimana koa paele, ma kona alakele no Manila.  A oia hoi ka regimana paele mua loa i haawiia na kulana kapena, lutanela a me na alii malalo aku i na poe paele.  O ka regimana 48 keia, a ua olelo ia o kona bana kekahi o na bana maikai loa iwaena o na bana koa o Amerika.

----

            Ma ke Kinau o ka Poalua nei i huli hoi aku ai S L Desha no ka Ua Kanilehua.

            Ua haalele mai i keia ola ana o Iosia Kua, he kanaka kamaaina i ko Honolulu nei, mawaho o Kamoiliili, he kakauolelo oia na W C Paka i kona wa e noho Ilamuku ana.

Nuhou Kuwaho.

---

KE PAA LA I KO LAKOU MAU KULANA.

            Ladana, Nov. 19.  He lono kuikawa loaa mai nei mai Pietermaristbung, no ka Poaono iho nei, Novemaba 18, e olelo ana: He kanaka holomama kai lawe mai la i ka lemo mai Ladysmith , e olelo ana, ma ka la 9 o Novemaba, ua lele kama aku na Boa i ke taona mai ka aoao komohana hema mai, aka, ua hoauhee ia aku nae lakou me ka nui o na poino e na puahi Royal Rifles a me Rifle Brigade.  Ma ka la 14 o Novemaba, ua lele kaua mai na Boa ma kahi kokoke i Colense,aka, ua hookuemi hope la aku no nae me na poino ma kahi o 8,000.  Aia ka hakaka ke hoomaka la ma Estcourt.

            Estcourt, Nov. 18, hora 1:40p.m. Ma ka hora 3 o keia kakahiaka ua hoao mai na Boa e nee mai me ka puahi nui maluna o Estcourt, aka, he hookahi nae poka i ki ia aku e ka pukuniahi moana a na Beritatania a me ke kipapa ana aku a na koa Dubin Fusileers, ua emi hope aku la lakou.  Ua kukulu ae na Boa he pukuniahi lehulehu maluna o na kiekiena, aka, ua hoopahaohao ia ae nae lakou e na kipu pololei ana a na luina Beritania, a hoihoi aku la i ka lakou mau pukuniahi no hope.

            O ka nui o na moku lawekoa i hoea aku la i Aferika Hema maloko o na la eiwa he iwakalua-kumama-ono.

HE 10,000 NOA E HALAWAI ANA ME NA BERITANIA.

            Ladana, Nov. 20.  O ke kulana o na Boa elike me na lono i loaa mai la i keia kakahiaka, aole la i hoike mai i ko lakou kulana nawaliwali, elike me na lono i loaa mai ke kahua kaua mai, aia lakou ke hoomakaukau la no ka halawai ana mai me ka papa kuhikuhi hou a Beritania no ka hoopuni ia ana o Ladysmith.  He puali o 10,000 Boa malalo o ke alakai ana a Kenerala Joubert a me Botha, kai olelo ia ae, aia ke nee la i ka hema no ka halawai ana me na Beritania mai Estcourt mai.  Nolaila, ua haalele ia aku o Kenerala White me kekahi puali nawaliwali no ke kue ana aku iaia.  O keia puali e noho maloko o ka auwaha, a nolaila, he hana paakiki loa ka lele kaua ana aku maluna ona.  A ina he oiaio na lono i hoike ia mai no ke kulana ikaika o na enemi, alaila he manawa hahana loa ke loaa ana i ke kolamu e nee ana no ka hoopakele ana ia Kenerala White.

            Aia o Estcourt ke hooweliweli ia ia e na Boa ma na wahi lehulehu.

KA HALEALII HAO O IAPANA.

            Kikako, Nov. 19.  Eia na eneginia o Kikako ke liuliu nei he ku o ka halealii hao e kukulu ia aku ana no ke pale ana i na hoopoino a ke olai no ka hooilina Moi o Iapana, a ua hookaawale ia hoi he $3,000,000 e ke aupuni o Iapana no ke kukulu ana aku iaia.  E pili pu ana keia hale me ka home alii o ka moi ma Tokio.  O kona nui he 400 kapuai loihi a me 270 kapuai laula, a nona hoi ke kiekie he 60 kapuai.

HOEA KA EMEPERA I ENELANI.

            Portsmouth, Enelani, Nov 20.  I ka hora 10:15a.m. o keia la i ku mai ai ka mokuahi Hohenzollen o ka Emepera Geremania, a ua haawi ia aku na kukai aloha e na papu a me na mokukaua.  Ua lele mai ka Emepera a me ka Emepera wahine a me ka laua mau keikikane elua ma ka hora 10:30, a ua hookipa ia aku e ke Duke o Connaught, e aahu ana i na kahiko o ka regimana Husa Geremania, ke konela hoohanohano oia puali a me kekahi poe kulana kiekie o ke aloalii.

NUI KA PIOO MA PARISA NO KA HOPENA O KE AO NEI.

            Parisa, Nov. 18.  He lehulehu wale na poe i hoopahaohao ia i ka hoomaopopo ana iho eia no lakou ke ola nei.  O ka wanana hoopunipuni a kekahi kanaka kilo hoku i hoike ae ai, o ka la 13 o Novemaba, ka la e hiki ai keia ao i kona hopena, ua hoike ia na hiohiona kaumaha maanei.

            O kekahi mau halepule ma Parisa ua hoopihau ia ae ma ka Poakahi a hiki i ka hora 3, ka manawa hoi e hoea mai ai keia hopena weliweli.  Aka, aole nae i haule mai ka hoku welowelo i ka wa i koele ai ka uwati i ua manawa ala, nolaila, ua hoopau ae na poe hana hewa i ko lakou pule a hoi aku la me ka hauoli no ko lakou mau home.

            He hookahi wahine e noho ana mawaho o ke kulanakauhale ua hoi mai oia i Parisa nei no ka make pu ana me kona ohana. A he wahine mamuli o kona piha loa i ka makau no keia hopena weliweli ua make oia.  A o kekahi wahine hoi ua kono aku oia i kona mau hoaloha no ka hauoli hope ana ma keia honua ma kona home ma Passay.

            Oiai, ke alahao e hoakea ia ana ma keia aoao o kekulanakauhale me ka hoopahu ia ana o ke dainamita.  A i ka wa o kekahi lede e komo ana iloko o kekahi hale, ua hoonauene koke ia ae la ia e ke pahu ana o kekahi dainamita, ua hoohikilele ia oia a puana ae la.  "Ka Hoku Welowelo," a haule aku la oia no luna o ka papahele a lele loa ke aho.  He nui na palapala hooilina i hana ia ma Parisa.  He kaikamahine kauwa me na waimaka e hiolo ana ua noi aku oia i kona haku e kaau pono ia kona kino i kona wa e make ai.

            Ua hoa ia he lehulehu wale o na ihoiho kukui e na poe manaoio.  A o na poe kilo hoku ua lele aku lakou maluna o na baluna no ka makaikai ana i na hoku lele, aka, me he mea la nae, o ka oiaio maoli, mamuli no ia o ko lakou manao ana e kaawale mua mai ka honua aku mamua o ka hoopoino ia ana o ka honua e ka hou.

----

KUE IA KO S M DAMON WAIHO ANA I KONA KULANA.

---

            Maluna o na moku lawekoa i hoea mai la ma ke kakahiaka Poalua nei mai Kapalakiko mai, ua lawe mai la laua he lono no ka la 17 iho nei mai Wasinetona mai e olelo ana:  Ua hoole o Peresidena Makimile i ka ae ana aku ia S M Damon e waiho ia kona kulana Kuhina Waiwai no Hawaii neim a e paa malie no hoi oia ia kulana a hiki i ka wa e noonoo mai ai ka Ahaolelo o Amerika Huipuia i ke kulana aupuni no Hawaii nei.  Nolaila, maanei e ike ia ai e paa ana no o Lapsing i ke kulana Kuhina Waiwai a hiki i ko Sam Damon wa e hiki hou mai ai ia nei, aole hoi elike me ka lakou nei ma ae i manao ai e noho paa loa oia ma ia kulana me ke hoonioni ole ia.

----

            Ua laweia mai la e ke Kopatika no Honolulu nei, he 572 ohua a mailoko mai oia heluna 489 Iapana a me 73 Pake.

----

KALANA AINA "KAIULANI"

            Ke waiho nei ma ka aoao hikina o ke awawa o Kalihi, e kokoke ana i ke kula Kamehameha.  Ua lilo mai ia makou kela aina i kapaia o

MOKAUEA

ma Kalihi, a I ike ia no ka Moi Kalakaua mamua.  E mahelehele ia aku ana i mau

HOME LIILII

            He wa maikai keia e loaa ai i na Hawaii Ponoi he mau Home Nani me ka emi loa.  E kuai ia aku ana na Apana Aina ma na kalana Kaiulani nei ma ka $200 a hiki i ka $250 no ka apana, he 50 kapuai ka laula a he 100 kapuai ka loa he mau alanui akea he 30 kapuai e pili ana i kela a me keia apana; e ae ia no e uku i $10 no ka apana i kinohi a i $5 a $10 e uku ia i kela a me keia malama elike me ka makemake o ka mea kuai.

            E hookomo aku ana makou i ka wai i ka wa e makaukau ai na poe kuai mai e kukulu i na hale.

            E hookaawale ia ana hoi e ma kou kekahi apana nui kupono, i mea hoomanao i ke Alii Opio

KAIULANI

-a e kapa ia aku ana o-

Kaiulani Paka

            O ka manaina mai keia aina e huli ana i ke awa o Puuloa, oia ka helu ekahi ma ke kulanakauhale o Honolulu nei.

            No na mea i koe e ninau ia

W. C. ACHI & Co

Na Boroka o na Waiwaipaa.

Honolulu, Oct 9, 1899.