Ke Aloha Aina, Volume V, Number 49, 9 December 1899 — Page 4

Page PDF (819.24 KB)

This text was transcribed by:  Diane Blue
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA,  POAONO  DEKEMABA  9,  1899

 

KE  ALOHA  AINA

 

Hookumuia no ka

 

Pomiikai o ka Lehulehu, a he Nu pepa na ka Lahui Hawaii

 

EDWARD  L.  LIKE

Lunahooponpono.

 

EMMA  A.  NAWAHI

Puuku o KE ALOHA AINA.

 

   He oiaio kela mau olelo a ka makamaka "Kuokoa" i olelo mai nei, "ma ka hua e ike ia ai ke ano o ka laau, aole ma kona iau,"ho mea polule kela, ke ike nei ko kakou mau i ka oiaio oia mau olelo, ma ka laau e ku nei imua o ke alo o ka makamaka, oia hoi ke aupuni i hapapa hewa kona mau lima i ke koleana o ke aupuni alii, a nolaila, o ka hua i hoea mai he hoopailua a hoowahawaha ia.

  

   EIA ka haa o ka mihi ma na lehelehe, no ka pukaha, a hookahuli maeli ia ana o ke aupuni kumu, me ka manaopaa o ka oui ana a ku e lilo ana ia i mea mau, aka, he okoa ka mea i hoike ia i kinohi, o ka waiwai i @@aa hewa mai ma ka hau wale ana me ke kuleana, hahai no ka poino ia lakou. A ke hooko ia nei no ia i keia ia mamua o ke alo, kahi nopa ka ike, aole hoi ma ke kua.

 

   He hoopunipuni ku olelo ae, he ulumahiehie mau ko lakou nei mau manaolana no ka hoomua ia aku o na manaolaua o lakou nei, e loaa ona mau kanawai kumu no keia Paeaina, o ko lakou nei makemake, o ka noho pa iho no penei; a o lakou nei no ke noho ai hookano i na pomaikai o luna o ka aina, o ka leo o Iakoba, aia ia ko wawalo la ma Amerika Huipuia, aka, o na lima huluhulu o Esau, eia no ia i Hawaii nei kahi i hapapa ai. Nui no ka maalea..

 

   Ua hoike ae ke Kuokoa, aole ka i maopopo i na poe kuonoono o loko nei o ka aina, ke alahele e hoohana aku ai no ka miliona dala, e waiho nei iloko o ka waihona lahui, a ke Kuhina Waiwai mua i hana ai a ku ka puu holoaku nei i Europa. A oiai, ua olelo mua no makou. o ua poe kuonoono ia i hoike ia ae, oia no na poe poh@ku nunui oloko o na mahiko, a ke kaomi nei na manamana me na leo kaohi i ka mea a lakou i kuleana ole ai, a i ike ola ai kui i ka mauau hoohana o ke kanaka nana o kuli ua puu nui la, a Amerika i wakee heu mai la, e hui hou mai no oia e nana pono i ka mea a kona mau lima i luhi ai. Ke hele la no i ka pono ma o, he uaui muanei.

 

KA  AHAOLELO  O  AMERIKA

 

   O keia Poalua, Dekemaba 5, ka la e noho mai ai ka Ahaolelo Lahui o Amerika, ka la hoi a na poai like ole oloko iho nei o ka aina, a ma ko na wahi e ae, e ake nei o ka hoea mai o keia manawa, a oiai hoi, eia no kakou i Hawaii nei kahi i noko ai aka, o na manao nae no ka hoea ana mai oia manawa, oia ka kakou e alualu aku ai, e hoea mai he mau hooko ani no ka hopena a keia lahui e alu@ia loloa ai iloko o eono makahiki a oi, iua paha e loaa io aua na upu ana no ka hooko ia ana o na iini o keia la nui ma ke ala o ka pololei, oia hui, e hana ia ka pono a haule mai na lani.

   He la ano nui keia, a ha kau hana ano nui hoi e hookala ia ai ka oi o na kakala o na moa kane oloko o ua hale hanohano la o na aina la i kaena ia, ma ka olelo a ma ka hoike hoi a kekahi poe loea ike, he kau hana auo nui keia no ka lawe a onou koke ia ae o ka ninau e pili ana i ko kakou pono, oiai hoi, kekahi poai e nuha ana no ka hoolohilohi o Amerika i ka lawelawe ana i ko kakou hana, ka poe no kakou ka makemake hoohui, a hookomo aku ia kakou a pau iloko o ke apo o ka hoohui aupuni, oiai nae kakou e noho ilihi ana, ua eena hou mai la ua poe nei, a olelo ae la, he hana hewa poa ke ia, a pela aku.

   He mea oiaio, aole o kakou wale kai komo kuhohonu aku iloko o ke ake ana e hana ia ka ninau o Hawaii, aka, o ka poe no kekahi nana kakou i kulai a hoohiolo mai ke kulana aupuni mua, ke kulana hoi a kakou e koi nei e hoihoi ia mai, elike me ia i kinohi, a nona no hoi ko kakoa hoomanawanui ana a hiki i keia la, lua ia he mea e hiki ana ke hana ia ma keia hope aku.

   A oiai hoi, o ko kakou manaolana hope loa keia e na'i aku nei e ake ana e loaa ia mea maikai ka mea hoi a makou i olelo mau ai, e nakoko kakou a hiki ka wa hope lua ina no ka pomaikai, ua pomaikai no hoi ka hoomma@awauui ana, a iua no hoi no ka nele, naui nele ana no ia ua hanaia

ka h@na ma ke alo, aole ma ke kua'

   O ua wawa olelo, a me na kamaiho laula ana maloko o na nupepa, no na mea e pili ana i ko kakou pono, he mea hoohauoli ia i ka manao o ke kauaka aloha aiua, e hooi loa aku ana i kona kupaa a@a, ka mea hoi e hiki ole ai i na manao hoowalewale o ka poe akamai ke hoao aku e pakaha, no ka mea, ua kuonoon@ ke kakua o ke aloha iloko, a oia aloha, he aloha hiki ole ke kuai ia Nolaila, I nui ke aho, oiai, e hoike pau aku ana makou i na mea a pau e hanaia mai ana no ko kakou pono, a o ko makou anoi nui wale no, e lawe nui i ka uupepa KE ALOHA AINA ka ipu kukui owila e hoomalainalama ai i na home Hawaii.

 

MAI  HOOPOINA  I  KE  ALOHA

 

   Ae o ka mea nui no hoi paha ia o ke aloha, i mau ai no kela makia o paa mau nei iloko o ko kakou mau houpo, oia hoi, au aua i ke kai, holo ana iluna o ka honua laula, a lele hoi i ka lewa ia me he balu@a la mai hoopoina i ke aloha, a o ua aloha la, heaha laia?

   He ninau maikai paha keia na makou e oi ae i keia wa, oiai, he nui na mea e hihia ai ka noonoo o ke kanaka, oia hoi he lehulehu wale o na poe e noho mai nei maluna o keia ilihonua, ke aloha o ke ipo i ka ipo, ke aloha o ka makua i ke keiki, a i keia mau la hoi, ke aloha i ka aina, ka lahui a me ke alii, a oia mau aloha a pau, eia lakou ke huihau like nei na makau i Waialua.

   Aka, o keia aloha nae a makou e kikeke aku nei iloko o ka puuwai o ko makou mau makamaka, a e nonoi aku nei hoi ia lakou, mai hoopoina ia aloha, oia ke aloha ana i ka mea nana oukou e hoike aku i ko oukou mau makemake a pa i ma ka alua nei, a ma na aina mamao hoi, a o ua mea la, oia no ka nupepa KE ALOHA AINA, ke Kakaolelo i hookumu ia no ka pono o ka lehulehu, a he nupepa hoi na ka lahui Hawaii, ka mea i lawe ae i na koikoi a pau no ka hoike ana aku imua o kona mau hoa kauaka i ka mea pono a pololei.

   O ke oia o kona kaahele aua ma na aekai o ko kakou aina hanau, oia ka mea e hiki ai ke holopono kana hele ana, oia hoi, na ike no ka lehulehu o ko makou mau makemake, o kona wahi auhau ma kona kino nui a nepunepu ka lawaia, ke puui pono ka makahiki Elua Dala wale no, a ina hoi e manao oe no ka hapalua mile, he Hookahi Dala wale no , ( oia hoi ka hapa makahiki, ) a ma hoi he hapaha mile, ( oia hoi ka ekolu mahina,) ne Hapalua Dala wale no.

   A ina hoi no ke makou wahi kino peke i hoopeheu ia ae nei, a like no me kona hanau mua, oia hoi ka makou pepa Puka La, he Elua kenikeui wale no, no ka pule, a he Ewalu kenikeui no ka pule, a he Ewalu kenikeui no ka mahina, a he mahuahua ae no ka makahiki, aka, he mea ole nae ko laua mau kiuo uui pukonakona, ke nele ko oukou hoomamao aua i ke aloha i kakia iahua kona mau aoao a pau, KE ALOHA AINA, ina hana oia i ko oukou mau makemake a pau, a hoopoina nae oukou i ke aloha ana iaia, oia hoi ka uku ana i kona wahi auha@ no ka makahiki a eono mahina paha, ua lilo ke aloha aua ma ka lehelehe iaia i mea oie, he aloha makani ia, aohe he mea io.

   A oia aloha, oia ka makou e kapae aku ai ma k@ono a o ke aloha e hoomauao ana i ka makou kauoha, oia ke aloha hiki oie ia makou ke hookaawale aku a me ia pu makou i na wa a pau, no ka pomaikai o ko kakou aina aloha, ke kahu@ hoi i ku ai kela inoa e kau kehakeha ia maluna o ko makou lae.

   Ke paipai nei makou i keia no ka poe e noho ana me ka nanea, palaka, a i ole, he makemake maoli no paha e kolohe, a e hoopoino i ka pono o ka iehulehu me ka manao e hoonele mai ia makou.  E hoomanao e na makamaka, a e hoomanao mai i ke ola o ka kakou milimili, o hoonele ia aku, a puni ke kuhikuhi no mea ka hewa.  O ka lohe ke ola, a o ke kuli no ka make.

  

NA  LAKOU  N O  E  HOOPOINO  LA  IA  LAKOU  IHO

 

   Wasinetona, Nov. 22.  He nui a lehulehu na poe i hoeha ia e lakou iho no, nolaila, ua hoopukaia ae he kauoha e Kenerala Otis na ka imi pono ana i kahi i hoea mai ai kolakou poino.  Ua loaa pu mai he kauha oia ano mai ke Keena Kana mai o ke kapakai Pakipika e koho na papa nana a noii aku i ke ku mu o keia mau poino lehulehu e ike mau ia nei, mamuli o ka hoohuoi ia ana he mau hana mahuka keia i wahi no lakou e kaawale ku ke aku ai mailoko aku o ka hana kaua.  O na wahi hoeha ia o keia poe i hoikeia ae ua loaa i ka poino ulia ma ua lima a me na wawae wale no ia aole hoi ma kahi e make ai.  A oiai ua hiki oleia lakou ke nee aku maiunu o na kahua kaua a noiaila, na hookuu ia aku lakou e hoi no ko lakou mau home.

  

MAU  MAKE  POHIHIHI

 

   Ma ke huli hoi ana mai nei a ka mokuahi Kalaudina ma ke kakahiaka La Pule nei, ua hoihoi mai la oia he e@ua mau kino make o kona mau luina no laua na inoa o Lima a me Pukeia.

   Ua hoomaupopia, ma ka haalele ana iho o ke Kalaudina ia I u lu nei, ma kela Poalua aku nei, na hoike ae o Pukeia i kona kulana nawaliwali mai kekahi eha i loohia laia ma kona umauma a me ke poo. A oiai, ua kipa aku oia ma Lahaina a me Hana, aka, aole nae i kauoha ia ke kauka e noho ana ma ia mau apana.

   Ma ka hoi ana mai nei o ka moku ua loaa iho la o Lima ia ano nawaliwali hookahi a make iho la ma ka Poalima, a o Pukela hoi ma ka Poaono.

   Ua lawe koke ia aku ko laua mau kino make no ka halewai ma o na kauka aupuni la, no ka noii pono ana i ke kumu o ko laua make ana, mahope koke iho o ka pili ana mai o ke Kalaudine i ka luwano. Ua nalo aku no laua ia auina la.

 

   He nui ka lealea o ka Orpheum i keia mau po.

   Mamuli o ka nui loa o na moku laweko@ e komo mau mai nei i o kakou nei, ua hiki ole ka hoolawa ia lakou u.e ka nanahu. mamuli o ka ulolohi ioa o ke ku ana mai o na moku nanahu, nolaila, ke haalela liilii mai nei lakou i ka awa no hoomau ana aku ma ko lakou alahele no Manila.

 

HALE  HOOLAKO  " KA  HUB."

 

   Mea hoolomo mai i na Waiwai mai na Hale Hana Nui o Amerika Huipuia.

 

   Na Paalole Huluhulu Pelekane C@eriots o na Kane o na waiholuu ahiehie a me hauliuli, i okiia iloko o na paikiui hoa, a i uhiia me na pale satinia. He Paalole nani keia no ka Iinohau ana. O ke kumukuai maa mau he 10.50 a me 12.50.

 

KA  HUB, ua hoemiia 6.50 a me 8.50

 

   Na Paalole Nani loa o na kana a kekahi mau halekuai e k nai oe no ka @15 a me $20, e loaa no ia me ka emi loa ma Ka Hub.  Ua hana iakeia mau Paalole mai na lole Worsted, Serge@ a me Kaaimia

 

KA  HUB, ua hoemiia 10.50 me 12.50

 

NA  LOLE  KAMALII,  ME  NAPAPALE.

 

   E HAMAMA ANA A HIKI I KA HORA 8:30 P.M.

 

                                 J. S. SPITZER.

 

ALANUI  HOTELE  KOKOKE  I  KE  ALANUI  PAPU.