Ke Aloha Aina, Volume V, Number 51, 23 December 1899 — Page 5

Page PDF (910.54 KB)

This text was transcribed by:  Scott Simon
This work is dedicated to:  Lisa - Jarin - Teah

KE ALOHA AINA, DEKEMABA 23, 1899

 

 HE HANA PAHAOHAO.

 

            Ua lilo i mea kahaha nui loa ia na hana kapakahi a ka Papa Ola, a me na Ona o na mokuahi holo piliaina o ko Hawaii Paeaina, oia hoi ko Waila a me ko Poka ma, ma ka ae ia ana o na ohua kapena wale no. ke hiki ke lawe ia maluna o ko lakou mau mokuahi, elike me ke apono ana o ka Papa Ola, a i ole, o ka Papa hoopukapuka waiwai no ka pono o na poe hui, a i ole, o kekahi mau lala no o ka papa Ola ole. i komo i mau hoa noloko o ua mau Hui Mokuahi ala.

            Aole makou i kamailio i keia ma ke ano pilikino e kue ana i na hooponopono ana no na mea e hoopakele ia ai ke ola o ka lehulehu mai keia ma`i e olelo ia nei he fiva eleeie, ina nae hoi he fiva eleele maoli, aka, ua kue makou i ke ano o keia mau hana kapakahi e apono ana i na ohua kapena i kau maluna o na mokuahi a hoi aku la ma ko lakou mau heme@ kuaaina, no ka mea, oia poe, i uku i na dala mahuahua o na rumi moe o na mokuahi, he poe lakou i haumia ole i na ea polopolona o ka bubonika, no ka mea, na hiki i ka lakou mau dala nunni ke pale i ka laha ana aku o keia ma`i ma na wahi a pau a keia poe ohua e lele aku @i.

            A no ia kumu, ua hoole ia na ohua oneki, oia hoi na ohua Hawaii maoli, a o ka hapanui no hoi ia o na ohua lawe mau a keia poe mokuahi i hookoe iho la, oiai no nae ua loaa@ like no ko lakou m - u@ pa`apala apono mai ka Papa Oli mai, a makou e makaukau nei e hoike aku, ina aole he mau keakea naua e kaohi mai i ko makou hana ana pela, nana in hoolulu mai i na manao aoha iloko o ke makou houpo no ko ma kou mau no akanaka i holo m - i no Honolulu nei a hoi aku no ka wa pokole, aka, ua keakea ia iho lano nae, malolo o kekahi mau kumu maopopo ole.

            I na makemake no ka hoopaa i na ohua hoopaa like me ka hookuu ole, no kona kiekie a hanohano, a i hui ia hoi me ke ulakolako, he mea ole ia mau mea a pau, o ke ola o ka lehulehu oia ka mea nui, aole o ko lakou waiwai, aka, he ano kamaaina mau no keia ano hana ieaena o na Luna Aupuni o keia aupuni he mea ole ka pono a me ka po lolei i ko akou nei manao.

            O kekahi no hoi, ina he oiaio he poe ohua eemoku Iapaua aku mei no kekahi a keia poe mokuahi i lawe aku nei, mai ka pa hoomalu mai o Kahakaeulana@, oia kekahi o na hoike maopopo loa, ua hoohalike ia na poe Hawaii ponoi me he opla la, i ka manao o na hoa o ka Papa Ola, e kokua ana i ka hana a na ona mokuahi, a ke kani la ka lakou la aka, aia mokuahi ke eku la i ka moana kai hohonu, no ko lakou mau mahiko i kepa ia ai.

            Aole anei e hiki ke hoopii ia keia poe no ka imi loaa ma ka hoapunipuni, ma ka haawi ana i keia mau palapala apuka o ka imi dala, me ka olelo pu mai e hiki ana ia oukou ke kau me ka hoopilikia ole ia, aka, a hiki iho la nae i keia la, aole he wahi waiwai iki o keia mau palapala i haawi ia, a oia ka makou e`olelo nei, he oi loa aku ka pono e huli ka Papa Ola i keia mau dala a @oihoi koke mai i ka poe nana ia mau wahi kenikeni, a oia aoli no paha ka hana pono e hoopau ia ai keia mau nunenune ana.

 

NUI KA PIHOIHOI

 

            Ma keia awakea Poakolu ua pahola hou ae la he lono hoohikiele e olelo ana, e paa hou ia mai ana kahi i hoomalu mua ia iho nei e na koa kai e like me na ia i hala aku la.  Ua nui na hiohiona pihoihoi i ike ia mawaena o na poe e noho ana maloko o ia apana i ka wa i poha ae ai o keia lono, a ua ike ia aku na Hawaii. na Iapana a me na Pake, e puhee mai ana mai ko lakou mau home mai maloko oia apana me na wahi opeope, oiai, aole o lakou makem@ ke e hoomalu hou ia e ke aupuni.

            Mawaena o na lehu o ka poe i puhila i ke ahi ma ka hae hana hao, ua loaa aku la he kupee lima Pake, a oia wale no ka mea i hiki ole i ka enaena o ke ahi ke hoopoino aku.  Manaonao wale.

 

LIKE OLE KA IKE A NA KAUKA

 

            Ua hoike ae la o Kauka Hofemanakekahi o na kauka o ka Papa Ola, ma kaua imi pono ana i ke kumu i make ai o Maria, na ike oia, aole kona he ma`i bubonika maoli, aka, he ma`i okoa no.

            Noiaila, ma keia i ikeia ai ka like ole o kana hoike me ka Kauka Garvin, aka, ua hilinai nae ka Papa Ola i na hoike a Kauka Hofomana.

 

UA OILI IO AE LA ANEI

 

            Eia ke kali ia nei ke Kinau me na manao hopohopo e lawe mai ana oia he mau lono no ka oili ana ae o ka mai bubonika ma Maui.

            Ma na hoike i loaa mai nei mai Kihei ai he nui na lima hana oia mahiko e make mau la, a ua manaoia ua hoea aku keia mai alaila maloko o na ukana a na Pake a me na lapena mai Honolulu aku nei.

 

HOOKAPU IA.

 

            Ua hookapu ia na koa pukaa e noho nei mawaho o Waikiki aoie e komo mai iloko nei o ke kuianakauhale, a ua haawi aku o Mekia Mills i na koa kiai o ke kulanakauhale nei i na kauoha, e hopu koke ia na koa Amerika e loaa aku ana ma na alanui.

 

KANI KA @LAE HE WAI KO LALO.

 

            Ua kani ka lakou nei aka, ua ai manu Puneineki, ua pau kauna a oi pau ku helu papalua o Kamalama, o oe ko`i owau ka helu ai.  Pela paha i hana ia ai kou pono e Hawaii a nui aku, Nolaila,  ao kanaka mai kakou, i ole ai e loaa ia ka@ na pilikia e oi aku.

 

HULUI PAU IA HAWAII POHAKU NUI.

 

            Ina he oiaio na lono i halihali ia mai imua o makou, ua holui pau ae nei o W C Achi i na eka aina o George N Wilikoki o Kauai, e waiho nei ma ke alanui Moi, makai o alanui Piikoi, nona n@ eka he @wale no, aka o kona kumukuai nae, na pehu ae ia a hiki i ka huina o $156,000.  O keia kekahi o na kumukuai kiekie loa, a kekahi Hawaii Ponoi i lawe lilo ae ia ma kona inoa ponoi, a nona hoi makou e haawi aku nei i na mahalo kiekie maluna ona.

 

HE KIU IWAENA O KA POE E HOOMALU IA NEI

 

            E non ana au me ka nanea iloko o ko`u keena moe, aia hoi, he leo Anamumumu o ke kaumaha ka`u e l@he aku ana, he leo ano pule nae a ia`u i hoolono io aku ai he oiaio ,he leo pu e io no, a wahi a`u ia`u iho, he mea kupanaa, ma kahi o na leo uhauha piha lealea i na la i aui ae, aia ka he leo pule ma ia wahi, a o ka poe no koi a`u i ike pono ai aohe makau Akua iloko o lakou, ke pule nei nae i keia mau la,.  He makau anei?

            Ae he makau io no, a malia o maliu mai no ke Akua i ka lakou nei pule ana, pomaikai no.  E lohe aku ana au i na leo pu@e like ole, e pule ana kekahi ia Malia, e pule ana ke kai i na Auniakua, a e pule ana no hoi aia iesu a k@lu alanui a pii nei ka leo o ka lakou nei pule ana, a o ka wai pule ana la ke hoopakele ia mai, malia paha o ka pule ka lakou nei a Lohiau.

            Alia nae hoi la, o ka Haku wale no ka Lunakanawai nui nana e kaupp@ona mai ka pono o ka lakou nei leo pule ana, a ke hoomanao ae lai. kela mau hua pakoli o na la i aui ae la.

Ihea no la oe,

E ka lapuwale nui,

I lohe ole ai,

I ka leo o ka be@e.

I ka inu bia au,

I ka mea hope ole,

Hiki e ka pilikia,

Wikiwiki i ka pule.

            Ano e na makamaka, e huli e na uhauha ni, e waiho i na hana lealea hope ole, a e malama i ka hou e kou lae no ka hopena pilikia e hiki mai ana, a maluna ae o na mea a pau e pule me ka manaoio, e launa mai kona uhane aloha e hoopakele ia oe mail@ko lilo loa mai o ka lua pau o ka lealea, he make k@ hope o ka kino a me ka uhane.

 

MAKEIA OPIO HAWAII.

 

Ua hala aku la ma kela aoao o ka muliwai eleele o ka make, o J@@ A Hassinger Jr., ma ka home o kona mau makua, ma ke alanui Keeaumoku a me Young, i ka hora 3:15 o keia kakahiaka Poalima.

            He ma`i kahiko kona mai ka malama mai o Sepatemaba 13, no ke taipod@ fiva.  Iloko o keia au mahina ekolu o kona waihoana iloko o ka ma`i @a hooikaika nui kona mau makua e hoopikele i kona Ia, aka, aole i hiki i ke akamai o na kauka ke hoopakele iaia.

            No kekahi manawa i hala ae nei, ua lawelawe hana oia me ka Hui Hana Kukui Uwila Hawaii,@ a ua ike ia oia kekahi o na limahana eleu a me ka mikiala pu.

 

            Ua hanau ia oi@ maloko o keia kulanakauh@le he @21 makahiki i hala ae nei.  Ma ka hora 3 o ka auina la Sabati ae nei.  e hoolewaia aku ai kona kino wailua mai ka home mai o kona mau makua no kailika o Maemae.

 

PACIFIC IMPORT COMPANY.

PROGRESS BLOCK : : : ALANUI PAPU

MA KA MOKUAHI A USETERLAIA ILOAAMAI NEI IA MAKOU HE MAU WAIWAI HOU IKUPONO NO KE KARISIMAKA

 

KII BEBE! KII BEBE!!

            tie 3000 a@ e wae ai.  O ka makou mae kumukuai he emi loa i kona wahi e ae oia ano waiwai hookahi

 

RIBINE!  RIBINE!!

            Eia makou ke hoikeike nei he heluna nui o lakou, akahi no a wehe ia.

 

TAWELE

            Aole e losa hou ia oe he wa ma kepono hou aku e like me keia.

 

HULUHULU MOE.

            He 300 Paa e hoohio ia aku ana ma ke kumukuai haahaa loa o na hale hana nui.

 

LOLE AAHU O NA OPIO.

            Aole he hale ma keia kulanakau hale e haawi ana ia lakou me ka emi ia oe.

 

KALAKOA.

            He 2000 apa hou loa i loaa mai nei o na wahooluu paa o na paikini hou, e loaa no no ka 5 keneta o ka i-a.

 

VITORIA LAWNS.

            Ua loaa mai la ia makou he 500 Apa o na ano like ole, a e hoolilo ia ana ma na kumukuai makepono loa i ike mua ole ia.

 

            E hale mai i ke kakahiaka i ole @i e nui na hookeke ia ana.

 

PALEKOKI WAHINE.

 

            O na paikini hou loa o Nu Ioka e kuai ia aku ana ma na kumukuai haahaa loa.

 

LEI A-I O NA WAHINE.

 

            Eia makou ke hoikeike nei i keia mau waiwai ano hou.  E hele mai e ike no oukou iho.

 

@AINAKA.

           

            Ua loaa mai la ia makou he tau@ani kakini o keia waiwai.  E makaala ae i na Puka Aniai ne kolakou hoikeikeia, aku.

 

            Ua hookuu akea ia oe e hele mai e makaikai i ka makou mau Waiwai Hou.  Nolaila, e hele mai i heia @a ano.

 

HE NUI NA MEA HOU.

 

Eia ma ko makou nei mau keanu na Waiwai Hou lao o kela a me keia ano, a e haawi ana makou i na po a pau e kipa mai ana ma kou makou @alekuni i na kumukuai haahaa loa O ko makou mea kuai ma ka Hikina ua kuai ola he heluna waiwai nui. e nuiaila, he hookahi wale no hana pono ia makou e ume mai ai h@n@@ wale o na kanaka i ko makou hale k@ai, oia hoi, ke kuai make pono ana.

 

            E hale koke mai o nale auanei.

 

PACIFIC IMPORT CO.

S. Ehrlich,

Imua Nui.