Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 2, 13 January 1900 — Page 1

Page PDF (802.49 KB)

This text was transcribed by:  Kealalokahi Losch
This work is dedicated to:  Kalaʻiohauola Losch

KE ALOHA AINA

 

KA NUPEPA KEALOHA AINA

 

BUKE VI.      HONOLULU, POAONO, IANUARI 13, 1900       HELU @

 

E hoopuka mau ia aku anan mai ka Poakahi a ka Polima o na pule a pau o kela a me keia mahina.

Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule. No ke kope hookahi ke 5 keneta.

E loaa no ka pepa maike Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa.

@ pai ia no @a Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike. Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoouna ia ke ole e hookaa mua ia ka uku pepa.

E hoouna pololei mai i na Nuhou na Ku@@manao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me @@ Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

Aoleloa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hoi@e mai i ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi.

Ka Nupepa Puka Pule

Ke-Aloha-Aina

Hookahi makahiki       $2.00

Eono mahina   $1.00

Ekolu mahina  .50

Hookahi mahina          .20

Emma A. Nawahi

Puuku o

Ke-Aloha-Aina

Edward L. Like.

@unahooponopono a Hope Puuku

S.P. Kanoa

Hope Lunahooponopono, a Luna Hoopuka.

O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoona pololeimai i ka Puuku ma Honolulu.

 

WAIHO AKU LA I KAEA KA IWI O KAMAHELE-ALOHA

 

            Me ka luuluu a me ka wal@@ia i loaa mai i ia makou ka lo@o o ke ehaeha no ka @@alele ana mai la oia makuahine hoomanawanui o ke aloha aina, Mrs. Makanoe Kaaepa, ma ka la 9 o Dekemaba, 1899, ma Loko Paakai, Uta, Amerika Huipuia, ma o ka lo@@ ana i ka ma'i @.

            Ua hanauia oia ma ka aina @a kaulana o Hilo, ma ka la 11 o Mei, 1856, mare me Mr. Kaaepa i ka 1871, a @a laua mai ekolu keiki, he elua kaikamahine a hookai keikane, a o ka@a kaikamahine hiapo wale no ka i ike i ka @anu hope loa o ko lakou makuahine. Ke komo pu aku nei makou i na @ pu ana o ka luuluu me na keiki i hoo@ele ia i ka makuahine ole, a me ka lehulehu a pau i @ iaia. Aloha wale oia.

 

HE ELUA MAKE HOU

 

HE HOOKAHI HAWAII A ME HOOKAHI IAPANA.

 

Hooweliweli ia ke Ola o na Ka@@ka Iapana e ko Laua Mau Hoa Lahui.

 

            Ma ka Poalua nei, Ianuari 9, he elua mau make i hoomaopopo ia i loohia i ka ma'i bubonika, oia o Kahekili, he kanaka Hawaii a me K@wara he wahine Iapana.

            O ka inoa mua, he kanaka opio nona na makahiki he 19, no ke kihi oia o ke alanui Liliha a me Kuakini, a he keiki hoe waapa no ka waapa pailata o Kapena McCauley. He mau la wale ae nei no kona kaa ma'i ana, aka, ua kiai makaala loa ia nae oia. Ma keia kakahiaka Poalua ae la, ua hoomaopopo loa ia, aia na helehelena o ka ma'i bubonika maluna ona, nolaila, ua lawe ia aku oia no ka haukapila ma Kakaako, a make iho la @o ma ia auina la.

            Mamua nae o kona nee ana aku no @ka o ke alanui Kuakini, ua noho mua oia ma ka halekaa o Ani e ku nei ma Koi@i@, ma ke alanui Moi. Ma ia kumu, ua paa iho la keia wahi i ka hoomalu ia me ke puhi ia o @a lako o ka hale i ke ahi.

             O kona wahi i noho hope ai ua lawe ia aku @a poe a pau e noho ana maloko oia pa me ko lakou mau @ka@a no kahi hoomalu ma Kakaako, a ma keia kakahiaka Poakolu i puhi ia ai ia wahi i ke ahi.

            O ka elua he wahine Iapana nona @a makahiki he 40, i loaa a@@ ai i na poe l@@a nana ma ka La Pule nei, maloko o kekahi hale e ku ana ma ke alanui Nuuanu kokoke i ke alanui Kukui. Ua make oia maloko o ka hauk@pila ma Kakaako ma ka hora 9:30 o ka po Poalua nei.

 

HOOWELIWELI IA NA KAUKA IAPANA.

 

            Ua hooweliweli ia ae @a ola o na kauka Iapana Mitamura a me Kobayashi e ko laua mau hoa kanaka e hoomalu ia nei. O ka inoa mua ua pakele mahunehune oia mai ka hoeha ia ana e na la p@@a, no lakou ka nui he 35 i piha i ka inaina @a laua ma ka Poalua, @a kahi kokoke i ka luakini o Kaumakapili, aka mamuli nae o ka hoea koke ana aku o na kokua i palekana ai oia.

            O na Iapana malalo o ke alakai ana a kekahi mau luna nana, @a ahewa aku lakou i na kauka mamuli o ka manao ana na laua i kue i ko lakou komo ana iloko o ka apana 10, aka, ma o ka hoea koke ana aku nae o kekahi mau haole, ua haalele koke iho la@ na Iapana i ko lakou mau manao lapuwale e hoopoino i ke kauka.

            He 200 Iapana a me Pake i akoakoa koke mai iloko o na sekona pokole, aka, ua puehu liilii aku @ae lakou me ka hikiwawe @ i ka wa i hoea mai ai o kekahi pualikoa. He elua mau alakai i hopuia.

 

E PUHI HOLOOKOAIA ANA.

 

            Ma ka noii pono ana a ka Papa Ola i na hale e hooko@ia mai k@ ahi mai o ka apana 10, ua ike ia iho la @ hookahi wale no hale e hoopakeleia ana, ola ka hale pohaku o Holt e ku nei ma ke alanui Nuuanu, a o ke koena iho o na hale e pulumi pau ia ana. O keia apana e hoomaka ana mai ke alanui Pauahi a hoea i ke alanui Beritania, mawaena o na alanui Kamika a me Nuuanu.

 

AOHE LA SABATI.

 

            He lohe pepeiao wale no ko kakou ia Kap@la@@ko i ka @ no i ka La Pule, kamana no, @aak@ no a pela aku, pela iho la i ike ia ai ma ka la Sabati nei, Ianuari 7, huki no na k@a pap@, koele na hama@@ a @a kamana kukulu hale. Ko ka makemake o ka poe @ kukaenalo loloa. Nani iho @a paha keia la. Pela paha hoi!

 

            E hoomaka hou ana ke kula o Kapunahou ma ka Poakahi ae nei.

 

AOLE NO I KUALIILII MAI

 

E PUHI IA ANA KA APANA HELU 10.

 

Ikaika na Hoomalu ana a ke Aupuni. - Hookapu loa ia ka Haalele ana iho o na Ohua.

 

            He nui no na ma'i e oiliili mau mai nei, ma ka Poalima nei, ua ikeia iho la he elua mau ma'i hou, a he hookahi o laua i hoihoi ia aku no ka haukipila ma Kakaako.

            O ka mea i hoihoi ia aku no ka haukipila he hapa Pukiki nona ka inoa o Ione, he kalaiwa no kekahi kaa hali i na mea ino.

            Ia kakahiaka n o ua hoea aku oia i ka halekauka o ka Papa Ola no ke kii ana i kaau nona, aka, ua ike koke iho la o Kauka Howard i na helehelena o ka ma'i bubonika, noalaila, ua hoopaa ia iho la oia a lawe ia aku la @ Kakaako. A o na limahana e @e o ua mau kaa la, ua paa iho la i ka hooma@@ia.

            O ka elua he Iapana i make ma kahi kokoke i ka uwapo a Kamika.

            He elua mau ma'i i hoohuoi ia o ka La Pule nei, he hookahi no ke alanui Nuuanu ma kahi kokoke i ka hale kaawai helu4 mamua. He wahine Iapana nona ka inoa o Kiwara. Ua lawe ia aku oia no ka haukipila ma Kakaako, a o na poe e noho @oko@@ ana ma ia wahi no lakou ka huina @ 60 ua lawe pu ia aku no ka hoomalu ana makai olaila.

            O ka elua o na ma'i no loko o ka apana Helu 10. He fiva kona ma'i, wahi a kekahi kauka Pake aka, ma ka @ ana nae a kauka Howard @ ike ia iho la, ua hoea aku kona ikaika fiva i ka 10@.8 degere. Wia oia ke kiai ia nei m@ ka makaala loa i@.

            O keia apana Helu 10, oia no ka apana @ @@@puni ia a@a @ ua alanui Nuuanu, Beritania, K@wika a me Pauahi, a maloko hoi ona e ku ana ka hale o Ahi @ @ na hale e ae i ike nui ia ai @ make i ka ma'i bubonika. Eia na ukana ke lawe ia ne me k@ pupuahulu, a i ka wa e pau ai @ ukana@ a me na poe e noho @ maloko oia wahi i ke kaawa@@ oia no ka wa e puhi ia ai na hale a pau oia apana me ke koe @ hookahi.

            Mamuli o ka nui o na poe @ waiho aku i ka lakou noi no @ hoomalu ana ia lakou iho no @ kahi  mau la malalo o ko lakou mau lilo ponoi no ka hook@ ana ia lakou e holo no keka@ mau mokupuni okoa aku, @ ua hoole ia aku nae, me ka hoo@ pu pu ia o na ano ohua like @.

 

I HOOKAHI MANAWA H@ KAA I KA HAPAHA.

 

I na makamaka, na hoaloha @ lawe ana i ka Nupepa K@ A@ AINA, ma ke ano, owau ka L@ Pepa,

            Aloha oukou@

            Ua makemake au i hookahi @ no manawa hook@@ o kela hapa@ keia hapaha m@k@hiki no ke @ ka kakou pepa, nolaila, e hiki @ ana au i Pepeekeo ma ke ahiahi ka la 27 o Ianuari, 1900 @ @. No laila, ke nonoi aku nei au i @ makamaka i kuleana i ka pepa @ oluolu e hookaa mai ia'u ia @ wa, a aole hoi e like me mamua  kuu manawa e nohopaa ana i@ ua hoomanawa nuiia e like @ manawa a oukou e hookaa mai @ wau i Puu@o, Hilo kahi i @ ai, kahi o ka olelo kaulana, P@ aia iluna, o ka pahi o ke o@ ilalo.

            Me ka haahaa keia @

            SAMUEL KAILI@@

            Luna P@

 

NO KA POE HANA OLE

 

            Ua loaa mai la ia makou he @ hoike ua makemake hou @ @ la @ i kanakolu a i ole i @ mau kanaka Hawaii @ @ @ lawe i ka oihana @m@n@ e hoi m@ @.