Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 17, 28 April 1900 — Page 5

Page PDF (699.31 KB)

This text was transcribed by:  Kihei De Silva
This work is dedicated to:  Henry Kala Kekuewa

KE ALOHA AINA

KE ALOHA AINA POAONO APERILA 28, 1900

 

ku a hoole loa aku me ka hopo ole.

A o ka poe e puni wale aku ana me ka manao he nui ko lakou pomaikai ilaila, hookuu aku no ia lakou, me na manao eehia o ke aloha hoakanaka, aole hoi e hailuku pilikino aku me na manao awahua o ke ano kanaka naau haiki. E hoomohala aku i ko kakou mau manao aloha, no ka kakou mau hoakanaka e puni aku ana i keia leo kuahana a ke alii o na Ahahui Kalaiaina a me kahi poe e ae a olowalu mai nei na leo no ka hoohiki aku.

Eia ke aloha aina oiaio, wahi a Hon. A. F. Judd, oia ka mea e imi ana i kona ola iho, e noho kuokoa ana ma kona home ponoi me ka ai ole i ka hai dala, e hoonaauao ana i kana mau keiki, e alakai ana ia lakou ma ke alanui o ka pono, e noho maemae ana, e haalele loa ana i na manao hoomanamana, e kikoo ana kona lima imua no na pomaikai hou, e koho balota ana i ke kanaka pono, e hoolohe ana kona mau pepeiao i na mea maikai, a e hookuli ana i na mea ino, a e imi mau ana oia e loaa ia hai ka pomaikai. (E nana i ka Moolelo Ahahui Euanelio o 18 5, aoao 55)

A pehea ko oukou manao no keia mau olelo a ka mea Hanohano, e helu mai nei i na ano o ke kanaka aloha aina oiaio? Na oukou ia e hooholo no oukou iho me ka noonooo kuoo a akahele, aole hoi e awili pu me na manao kue pilikino o ua wa i hala. A no ka poe o kakou e ae aku e hoohiki a lilo i Amerika, e waiho malie aku ia lakou e hana elike me ko lakou manao, no ka mea, he hopena ponoi ko kela a me keia mea a ke kanaka a hana ai, aohe hana i hana ia me ka hopena ole. A no ka poe hoi o kuu lahui e ku ana me ka luli ole, a e ku mau ana maluna o ko kakou kahua mai mua mai. E hoomau aku no me ka manaolana kolonahe mai na Lani mai, oiai, aia no ko kakou Moiwahine aloha, ke hoomau la no Oia i ka na‘i ana no ko kakou pono, a hiki i ka hooko ia ana. Elike me Esetera i hoomau ai i ka na‘i ana imua o ke alii Abanero, no ka pono o kona lahui Iudaio, a loaa ai ko lakou palekana, mai na hana ekaeka loa mai a ka enemi i hoomakaukau malu ai. Pela no hoi au e uwalo aku nei ia kakou: E hoomau i ke kupaa no ke aloha i ka aina, ke alii, ke kuokoa, ka lahui a me ka hae Hawaii aloha. Kuu Hae Aloha! Kuu Hae Aloha!!

 

Ua loaa ae na lono i Kapalakiko mai Sidane mai, he 111 mau ma‘i bubonika, a he 38 make i ka bubonika i ikeia.

 

UA KUU AKU LA KA LUHI

 

JAMES CAMPBELL KA ONA MILIONA UA HALA

He haole i Kamaaina Nui i ko Hawaii Nei a Puni — He Aloha Aina Oiaio.

 

Me ka luuluu makou e hoike aku nei no ka hookuu ana mai la o ka Ona Miliona James Campbell, he haole i kamaaina nui a i ike a i lohe nui ia e ko Hawaii nei a puni, ma kona home ma ke alanui Ema, ma ka po Poaono nei, Aperila 21, mahope hoi o kona kaa ma‘i no kekahi mau la loihi.

Ua hanauia o James Campbell, ma Londonderry, Irelani, ma kahi he 74 makahiki i kaahope ae nei. Ua hoea mai oia i na paemoku o Hawaii nei i ka 1852, maluna o kekahi moku okohola ma ke ano he kamana no luna ona, me kekahi mau haneri dala ana i hoomakaulii ai, a oia hoi ka wa e lilo ana o ke awa o Lahaina he wahi ku moku nui no na moku okohola, a ma keia kulanakauhale i noho ai oia ia mau la kinohi me kekahi haole nona ka inoa o Barla, a hoomaka aku la i ka lawelawe ana i ka oihana kamana, a he nui kana mau hale oia wahi i kukulu ai.

Mahope o kona noho ana he mau makahiki ma Lahaina, ua mare iho la oia ia  Hana, ke kaikamahine a Barla, aole he hoa i puka mai mai ko laua puhaka a hiki i kona haalele ana mai i kana kane e noho hookahi ma keia ao i ka 1858 a i ole 1859. Oiai, aole a laua keiki, ua ili iho la ka waiwai o kana wahine maluna ona. Me kana mau wahi haneri dala uuku ka waiwai o kana wahine a me kana mau loaa i hoiliili ai, ua hoomaka aku la oia e kukulu i mahiko ma Lahaina, a mailoko o keia oihana i pii iho ai kona waiwai a kapaia aku la e na Hawaii, he “Ona Miliona.”

Ma ka makahiki 1879 ua mare iho la oia me Miss Abigail Kuaihelani Maipinepine Bright, a mai ko laua puhaka i oili mai ai he ewalu mau keiki, he eha wale o keia heluna e ola nei, a he mau kaikamahine wale no hoi, iloko o na keiki i make he ekolu kaikamahine a me hookahi keiki kane. O na keiki e ola nei oia o Abby, 17 makahiki e puka pono ana i keia makahiki mai ke kula nohopaa Notre Dame, ma San Jose; Alice, 15 makahiki, aia no ma ia kula, Muriel hanauia ma Enelani i ka 1891, a me Mary Beatrice nona ka makahiki he eha.

Mahope o kona mare ana me kana wahine elua, ua haalele aku la oia ia Lahaina a hoi mai la no ke kulanakauhale nei. I kona wa i hoea mai ai i anei, ua kaai ae la oia ia Honouliuli, kahi a ka mahiko e ku nei, a me kahi mau aina waiwai nui o ke kulanakauhale nei. Ua kuai pu ae oia i ka aina ma Kahuku, a kukulu iho la i mahiko me ka hoolimalima aku i ka hui e ku nei. Nona pu hoi kahi a ka hale kuai o Painapa e ku nei, ka Ellis Block ma Ewa aku o ka hale banako o Spreckls ma alanui Papu.

Oia kekahi i komo nui iloko o na hui telepona, uwila, a me banako Lahui Amerika o Hawaii. O kahi hope loa ana i hoolilo nui ai i kana dala oia kona kuai ana aku i ka Hotele St. James ma San Jose, Kaleponi.

I na makahiki hope he 15 aole ana hana nui i lawelawe ai, aka, ua noho iho oia a ai i kona luhi i hooikaika ai o na la opio, me ke kaahele pu ana me kana wahine me na aina mamao o Amerika Huipuia a me Europa no ka hoomaha ana.

He haole oia i launa nui me na Hawaii, a ua hoike mau ae no hoi oia i kona manao aloha no lakou. He haole aloha aina a makee alii o Mr. James Campbell a hiki i kona hala wale ana aku la, a o kana wahine Mrs. Kuaihelani Campbell no hoi ka Peresidena o ka Hui Aloha Aina o na wahine Hawaii i hooikaika ai no kekahi mau makahiki i kaahope ae nei.

I ka hora 2:30 p.m. o ka Poakahi i malama ia ai na hana haipule hope loa maluna ona, a i ka hora 3 i hoolewa ia aku ai oia ka ilina o Maemae.

Ke komo pu nei KE ALOHA AINA ma ke kumakena pu ana me ka wahine i hoonele ia i ke kane ole a me na keiki i hoonele ia i ka makua.  Na ka Haku no e hoomama i ko kakou mau luuluu. Aloha no.

 

E HOOKUU IA ANA KA HOOMALU

 

Ma ka halawai ana a ka Papa Ola ma ka Poakolu nei, ua hooholo iho la lakou, i na aole he ma‘i buboniga e oili hou ae ana a hiki i ke kakahiaka Poakahi, Apr. 30, o na hoomalu a pau e kau nei maluna o ke kulanakauhale e hookuu ia no ia.

E lilo ana keia he la hauoli nui no ke kulanakauhale nei. A oia kekahi poe ke liuliu mai nei i ko lakou mau wahi opeope no ka huli hoi ana aku no ko lakou mau home ma na mokupuni mawaho aku nei, mahope hoi o ka lakou paa ana i ka hoomalu no eha mahina a oi.

 

E keaka ana no ka Orpheus i keia po.

 

KA BILA HAWAII.

 

Elike me ka makou i hoike mua aku ai e unuhi mai ana makou i na mea pili ana no ka ninau o Hawaii maloko o ka Ahaolelo o Amerika Huipuia ina no ko kakou pono a me ka ole, pela makou e unuhi aku nei no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu i na lono a ke Dorika i lawe mai la.

Wasinetona, Apr. 11. He kuka ana o na hale elua kai kauoha ia maluna o na hoololi a ka Hale o na Lunamakaainana no ka Bila Hawaii.

O na hoakuka ma ka aoao o na Senate, oia na Senatoa Cullom, Morgan a me Lodge; a o na poe ma ka aoao o ka Hale o na Lunamakaainana, Knox, Hitt a me Moon o Tenesi. O ka la no ke kuka ana i na hoololi aole i noonooia.

 

HE LA NUI NO NA IAPANA

 

E malama ia ana e na Iapana e noho nei ma keia mau mokupuni he la kulaia nui ma kekahi la o keia pule iho, ka la hoi e hipuu ia ai ko lakou hooilina moi ma ka berita laahia o ka mare me kekahi ui nohea o ke kulana kiekie o oia aupuni no.

O ke kama‘liiwahine Sada Kujo, ka inoa o ka wahine a ua hooilina al@ nei e mare ai. He wahine oia i hoonaauao kiekie ia, a ua hiki iaia ke olelo i na olelo Enelani a me Farani, a he akamai hoi ma ka hookani ana i kekahi mau mea kani. O ka la i manaoia ai no ka awaiaulu ana ia laua, ma ka la 6 no ia o Mei, a nolaila, e lilo ana ka la 5, 6 a me 7 i la nui no ke aupuni o Iapana.

E paa ana na halekuai o na Iapana ma keia mau paemoku i ka la e mare ia ai ko lakou hooilina moi.

 

E hoea mai ana ka hui kinipopo Stanford i Honolulu nei mai Amerika Huipuia mai, no ka hookuku ana me na poe lehia o ke kulanakauhale nei ma ia hana ina nae aole he mau kuia e halawai ana me lakou.

 

UA NALOWALE.

 

He puolo uuku ma ka puka pa ma ka aoao mauka o ka pa lua@ @ o Roma, @ moe la no ke alanui Beritania, ma ka Poalua , Apr. 17, @ mawaena o keia wahi ua @ [remainder of notice is illegible]

MRS. LAHELA AHLO.

Honolulu, Apr. 21, 1900